Τα τρία μέτρα του Υπουργείου Εσωτερικών για στήριξη του προσφυγικού κόσμου-Οι στόχοι που βρίσκονται στο κάδρο

Στις προτεραιότητες του Υπουργείου Εσωτερικών έχει τεθεί, εδώ και αρκετό καιρό, η στήριξη στους πρόσφυγες κι αυτό φαίνεται από τα σχέδια που έχει υλοποιήσει εντός του προηγούμενου χρόνου, καθώς και στους στόχους που έχουν ήδη οριστεί για το 2025. Ανάμεσα σε αυτούς είναι ο εξορθολογισμός της προσφυγικής πολιτικής, η βελτίωση του τρόπου διαχείρισης των τουρκοκυπριακών περιουσιών, καθώς επίσης και η συνέχιση της πορείας υλοποίησης του σχεδίου «κτίΖΩ». Όλα αυτά την ώρα που έχουν ήδη παρθεί αποφάσεις για αλλαγές σε καίριες διαδικασίες, που θα τεθούν σε ισχύ με τη νέα χρονιά.

Το Υπουργείο Εσωτερικών, τους προηγούμενους μήνες, είχε αρχίσει τις διαδικασίες για να υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στην προσφυγική πολιτική, σε μία προσπάθεια να παρέχει στήριξη στους πρόσφυγες, που εδώ και πενήντα χρόνια βιώνουν τις συνέπειες της τουρκικής εισβολής. Προς αυτό το σκοπό έχουν προωθηθεί αρκετές δράσεις και πολιτικές, που είχαν στο επίκεντρο να αλλάξουν τις διαδικασίες που αφορούν στα σχέδια για τους πρόσφυγες.

Ανάμεσα σε αυτά είναι και η καταχώρηση των νομοσχεδίων στη Βουλή των Αντιπροσώπων, που αφορούν στη διαχείριση και παραχώρηση των τουρκοκυπριακών περιουσιών, με στόχο να υπάρχει μία διαφανής διαδικασία, που απαλείφει τις ανισότητες και τις διακρίσεις, ενώ θα υπάρχει και συγκεκριμένο πλαίσιο για το ρόλο του κηδεμόνα. Ουσιαστικά, το Υπουργείο Εσωτερικών αναμένει από την Επιτροπή Προσφύγων, η οποία είναι και η καθ’ ύλην αρμόδια, να ολοκληρώσει τις συζητήσεις επί του κειμένου το νομοσχεδίου και να το προωθήσει στην Ολομέλεια της Βουλής για ψήφιση, ώστε να υπάρξει αλλαγή και βελτίωση στον τρόπο παραχώρησης των τουρκοκυπριακών περιουσιών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Μήνυμα στήριξης ΥΠΕΣ στους πρόσφυγες-«Προτεραιότητα της Κυβέρνησης η στήριξη των εκτοπισθέντων»

Ανάμεσα στις πρόνοιες του νομοσχεδίου που βρίσκεται στη Βουλή, περιλαμβάνεται η εισαγωγή κριτηρίων για παραχώρηση διαθέσιμης τουρκοκυπριακής περιουσίας, ειδικά στις περιπτώσεις που οι κληρονόμοι των ατόμων που την διαχειρίζονταν δεν ενδιαφέρονται. Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Εσωτερικών επιδιώκει όπως υπάρχει μοριοδότηση, ώστε να επιλεγεί ο κατάλληλος δικαιούχος, στη βάση των πραγματικών αναγκών τους.

Το εν λόγω νομοσχέδιο διαβάστηκε θετικά από τους βουλευτές, οι οποίοι συμμετείχαν σε διαβουλεύσεις με το Υπουργείο Εσωτερικών πριν την υποβολή του στο Υπουργικό και στη συνέχεια στη Βουλή, ωστόσο, υπήρξε μόνο μία διαφωνία, την οποία όπως είχαν αναφέρει θα τροποποιούσαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης. Ουσιαστικά, αυτό που έχει προβληματίσει τους βουλευτές αφορούσε τους τίτλους ιδιοκτησίας, καθώς για όσους διαμένουν σε τουρκοκυπριακές περιουσίες, λόγω νόμου, έλαβαν μόνο συμβάσεις και το Υπουργείο Εσωτερικών είχε προωθήσει όπως οι δικαιούχοι κληρονομούν την σύμβαση.

Αυτή ήταν και η διαφωνία των βουλευτών, που θεωρούν ότι είναι πιο δόκιμο να κληρονομούν τη μίσθωση και ότι τη σύμβαση για το υποστατικό και προς αυτό το σκοπό θα προωθείτο σχετική τροποποίηση. Όλα θα διαφανούν κατά την ολοκλήρωση των συζητήσεων και την κατάθεση του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια για ψήφιση.

Διαφάνεια στις διαδικασίες για ενοίκια

Στο μεταξύ, το Υπουργείο Εσωτερικών προωθεί και αλλαγές στις διαδικασίες για τις συμβάσεις που παραχωρούνται από το κράτος προς τους δικαιούχους. Μάλιστα, την ανάγκη για αλλαγή είχε υπογραμμίσει ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Ιωάννου, κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού του Υπουργείου Εσωτερικών στην Επιτροπή Οικονομικών, όταν ανέφερε πως υπάρχουν διαχειριστές τουρκοκυπριακών περιουσιών, που ενώ η αξία του ενοικίου της γης που διαχειρίζονται εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 4 εκατομμύρια, πληρώνουν ελάχιστα στο κράτος.

Το συγκεκριμένο κεφάλαιο είναι ένα από τα μεγαλύτερα κενά που θέλει να καλύψει το Υπουργείο Εσωτερικών, καθώς από τους ελέγχους που έχουν πραγματοποιηθεί, διαπιστώθηκε πως πολλές συμβάσεις δεν έχουν αναθεωρηθεί εδώ και αρκετές δεκαετίες, με αποτέλεσμα τα λεφτά που λαμβάνει το κράτος εν είδει ενοικίου να είναι πενιχρά σε σχέση με την πραγματική αξία, καθώς και σε σχέση με τα έσοδα που έχει ο διαχειριστής.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η δέσμη μέτρων του ΥΠΕΣ για τη στεγαστική πολιτική, η βοήθεια στους νέους και η στήριξη στους ιδιοκτήτες

Μία τρανταχτή περίπτωση ήταν το Μακένζι, που το κράτος λάμβανε ελάχιστα, ενώ ο διαχειριστής λάμβανε υπερκέρδη. Κάτι που είχε τονιστεί και από την Ελεγκτική Υπηρεσία τα προηγούμενα χρόνια και είχε ως αποτέλεσμα, η Κυβέρνηση να προβεί σε συζητήσεις επί συζητήσεων για να καταλήξει σε συγκεκριμένο τρόπο διαχείρισης της εν λόγω περιουσίας, με τους πλείστους επηρεαζόμενους να έχουν ήδη συμφωνήσει.

Αυτές οι περιπτώσεις ήταν και το έναυσμα για το Υπουργείο Εσωτερικών να προχωρήσει στην κατάρτιση συγκεκριμένου πλάνου για να αλλάξουν οι διαδικασίες μίσθωσης και κατοχύρωσης των συμβάσεων, με απώτερο σκοπό να υπάρχει διαφάνεια και να μην υπάρχουν διακρίσεις και ανισότητες. Μέσα από την προτεινόμενη νομοθεσία, αυτό που επιδιώκεται είναι να γίνει μία αναθεώρηση των ενοικίων για τις τουρκοκυπριακές περιουσίες, ώστε να διαφανεί η αγοραία τιμή τους.

Αυτό που διαμηνύεται είναι πως αναλόγως με την περίπτωση, θα υπάρξει μία κλιμακωτή αύξηση του ενοικίου, με το ιδεατό να είναι όπως φτάσει η τιμή στην αξία της περιουσίας στην παρούσα στιγμή. Σημειώνεται πως και για την εν λόγω διαδικασία θα υπάρχει διαδικασία αξιολόγησης των δεδομένων και συγκεκριμένα, στην περίπτωση που ο διαχειριστής αξιοποιεί την περιουσία με τον ίδιο τρόπο εδώ και δεκαετίες, θα λάβει ελαφρυντικά, σε σχέση με ένα διαχειριστή που υπενοικιάζει την περιουσία και λαμβάνει χιλιάδες ευρώ.

Μπήκαν κριτήρια για τα σχέδια της Μέριμνας

Παράλληλα, με το νέο έτος αναμένεται να τεθούν σε ισχύ οι αλλαγές που έχει εγκρίνει το Υπουργικό Συμβούλιο, αναφορικά με τα σχέδια της Υπηρεσίας Μέριμνας. Σε μία από τις τελευταίες συνεδρίες του Υπουργικού Συμβουλίου, εγκρίθηκαν οι αλλαγές που προωθήθηκαν, ώστε να υπάρχει δυνατότητα να εκμεταλλεύονται τα σχέδια της Υπηρεσίας Μέριμνας περισσότεροι δικαιούχοι, στη βάση νέων κριτηρίων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πράσινο Υπουργικού για αλλαγές στα προσφυγικά σχέδια-Αύξηση 5,000 ευρώ στα εισοδηματικά κριτήρια

Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού, τα εισοδηματικά κριτήρια που υπάρχουν στα σχέδια έχουν αυξηθεί στις 5,000 ευρώ για κάθε κατηγορία, ενώ υπάρχει πρόνοια όπως στις περιπτώσεις υπέρβασης των καθορισμένων εισοδηματικών κριτηρίων για ποσοστό μέχρι 10%, σε περίπτωση που πληρούνται όλοι οι υπόλοιποι όροι και προϋποθέσεις των προτεινόμενων κριτηρίων, η αίτηση να εγκρίνεται και το ποσό της υπέρβασης θα αφαιρείται από το ποσό της οικονομικής βοήθειας. Εκτός αυτού, πλέον εισάχθηκε το κριτήριο όπως για έγκριση της αίτησης και παραχώρησης ολόκληρου του ποσού στεγαστικής βοήθειας στις περιπτώσεις που το ένα μέλος του ζεύγους είναι μη εκτοπισθέντας και κατείχε μια οικιστική μονάδα, την οποία αποξένωσε τουλάχιστον πέντε έτη πριν τη σύναψη γάμου ή συμφώνου συμβίωσης με το άλλο μέλος του ζεύγους (αιτητή/αιτήτρια).

Το Υπουργείο Εσωτερικών είχε προβεί σε αυτές τις αλλαγές, μετά τις καταγγελίες και τα παράπονα που είχε δεχθεί από τους δικαιούχους, ότι λόγω των περιορισμών και των στρεβλώσεων, δεν εγκρίνονται και δεν ήταν προσβάσιμα. Σημειώνεται πως πρόκειται για τη μεγαλύτερη αναθεώρηση που έγινε, μετά από το 2019.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Με βάση τα νέα κριτήρια εξετάζονται οι εκκρεμούσες αιτήσεις στην Υπηρεσία Μέριμνας

Συνεχίζεται η υλοποίηση του «κτίΖΩ»

Στο μεταξύ, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το σχέδιο «κτίΖΩ», που ήταν ανάμεσα στις πρώτες ανακοινώσεις της Κυβέρνησης, τον Απρίλιο του 2023 και διαφάνηκε πως υπήρχε μεγάλη ανάγκη, αφού έχει αγκαλιαστεί από τον προσφυγικό κόσμο που επηρεάζεται. Σημειώνεται πως αφορά στις 20 επικίνδυνες πολυκατοικίες, που κρίθηκαν άμεσα κατεδαφιστέες και έπρεπε να είχαν εκκενωθεί μέχρι και σήμερα.

Παρά το γεγονός ότι το σχέδιο έχει ανακοινωθεί εδώ και 1,5 χρόνο, εντούτοις υπάρχουν πέντε περιπτώσεις που το καθυστερούν και προκαλούν αλυσιδωτά προβλήματα στους άλλους δικαιούχους και αφορούν στις πολυκατοικίες στο Στρόβολο. Η ευθύνη για εκκένωση των πολυκατοικιών βρίσκεται στις τοπικές αρχές και ο δήμος έχει κάνει κάποια διαβήματα, με στόχο μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου να εκκενωθούν τα κτίρια και σε αντίθετη περίπτωση θα λάβει νομικά μέτρα.

Πέραν τούτου, για τις υπόλοιπες πολυκατοικίες το σχέδιο προχωρά κανονικά, αφού στα Λατσιά έχει ξεκινήσει η ανοικοδόμηση μίας πολυκατοικίας και περί τα τέλη Ιανουαρίου, θα αρχίσει η ανέγερση της δεύτερης πολυκατοικίας στον Δήμο Λατσιών-Γερίου, καθώς και μιας πολυκατοικίας στον οικισμό Πλατύ στην Αγλαντζιά, ενώ για άλλες τέσσερις πολυκατοικίες αναμένεται η έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών εντός του πρώτου τετράμηνου του 2025.

Πάντως, στις 20 Δεκεμβρίου είχε υπογραφεί η συμφωνία ανάμεσα σε Υπουργείο Εσωτερικών και αναδόχου εταιρείας, για την κατεδάφιση άλλων τεσσάρων επικίνδυνων πολυκατοικιών. Η κατεδάφιση των τεσσάρων πολυκατοικιών στους κυβερνητικούς οικισμούς Άγιου Σπυρίδωνα και Χρυσοσπηλιώτισσας ακολουθεί την κατεδάφιση των εννέα πολυκατοικιών στους κυβερνητικούς οικισμούς Πλατύ στην Αγλαντζιά, Κόκκινες στον Στρόβολο και Αγίου Ελευθερίου και Αποστόλου Ανδρέα στα Λατσιά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Μπαίνουν μπουλντόζες σε άλλες τέσσερις ακατάλληλες πολυκατοικίες-Πώς προχωρά το «κτίΖΩ»