Το πάθημα του 2024 και τα κριτήρια για ανασχηματισμό το 2025

Η αλλαγή του χρόνου αναπόφευκτα φέρνει το ερώτημα κατά πόσον ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα προχωρήσει σε ανασχηματισμό, δεδομένου ότι πέρασε ένας χρόνος από την τελευταία φορά που προέβη σε αλλαγές στο Υπουργικό του Συμβούλιο. Όλοι οι επικεφαλής Κυβερνήσεων κατά καιρούς κρίνουν πως η Κυβέρνησή τους χρειάζεται φρεσκάρισμα, τόσο για ουσιαστικούς όσο και για επικοινωνιακούς λόγους, και η Κύπρος δεν αποτελεί εξαίρεση, αν και στο παρελθόν είχαμε Υπουργούς που κάθονταν για πολλά χρόνια στις ίδιες καρέκλες.

Υπενθυμίζεται ότι ο ανασχηματισμός του Ιανουαρίου του 2024 ήταν επεισοδιακός, καθώς ο Νίκος Χριστοδουλίδης ουσιαστικά αναγκάστηκε να προβεί σε αυτόν, αφού εγκλωβίστηκε σε μία εξαιρετικά δυσάρεστη κατάσταση, εξαιτίας των άτσαλων χειρισμών που έγιναν. Ο Πρόεδρος προανήγγειλε, ουσιαστικά, την πρόθεσή του να προβεί σε ανασχηματισμό σε συνέντευξή του σε εφημερίδα, ενώ την ίδια μέρα άλλες δύο εφημερίδες είχαν πληροφορίες, δηλαδή διαρροές από το δικό του περιβάλλον, ως προς τις σκέψεις του. Ωστόσο, για κάποιο λόγο, δεν έδειξε να ήταν έτοιμος να προχωρήσει αμέσως στις σχετικές αλλαγές, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια πρωτοφανής παραφιλολογία. Πρωτοφανής όχι γιατί κατέγραφαν τα διάφορα σενάρια τα ΜΜΕ, αλλά επειδή υπήρχε έντονος εκνευρισμός εντός του Υπουργικού Συμβουλίου, με διάφορα πρόσωπα να αισθάνονται ενοχλημένα διαβάζοντας ότι τρίζουν οι καρέκλες τους, ενώ δεν είχαν καμία σχετική ενημέρωση.

Αυτή η ασφυκτική κατάσταση που δημιουργήθηκε οδήγησε τον τότε Υφυπουργό Καινοτομίας, Φίλιππο Χατζηζαχαρία, να υποβάλει την παραίτησή του, ενώ ταυτόχρονα υπήρχε παραφιλολογία ότι το παράδειγμά του θα ακολουθούσαν και άλλα πρόσωπα που αισθάνονταν προσβεβλημένα από το κουτσομπολιό και την στοχοποίηση στην οποία υποβάλλονταν ως απότοκο της διαιώνισης αυτής της συζήτησης.

Ταυτόχρονα, ο κ. Χριστοδουλίδης φαίνεται ότι είτε δεν πρόλαβε είτε δεν ήθελε να διαβουλευτεί με τα συμπολιτευόμενα κόμματα, με τον Μάριο Καρογιάν και τον Μαρίνο Σιζόπουλο να τον «καρφώνουν» δημοσίως. Κάποιου είδους διαβούλευση είχε γίνει με τον Νικόλα Παπαδόπουλο, πλην όμως αυτό έγινε καθώς βολιδοσκοπούνταν για υπουργοποίηση υψηλόβαθμα στελέχη του ΔΗΚΟ. Τελικά, παρά την απουσία διαβούλευσης με τους κυβερνητικούς του συνεργάτες, οι νέοι Υπουργοί κατέστησαν πολύ πιο έντονο το κομματικό στοιχείο στην Κυβέρνηση, καθώς τρεις από αυτούς υπήρξαν κομματικά στελέχη πρώτης γραμμής. Μάλιστα, ο Υπουργός Υγείας, Μιχάλης Δαμιανός, εξακολουθεί να είναι αντιπρόεδρος του ΔΗΚΟ.

Τόσο μεγάλο ήταν το μπέρδεμα που επικρατούσε, που ακόμη και το Κίνημα Οικολόγων, που βρίσκεται στην αντιπολίτευση, βρέθηκε μπλεγμένο. Ο Πρόεδρος είχε επικοινωνήσει με τον Γιώργο Περδίκη ζητώντας του να δώσει λίστα εισηγήσεων για τη θέση του Επιτρόπου Περιβάλλοντος και ο πρόεδρος των Οικολόγων αρνήθηκε, επειδή βρίσκεται στην αντιπολίτευση και επειδή δεν συμφωνεί πλήρως το κίνημα με τον τρόπο που λειτουργεί ο εν λόγω θεσμός, όμως ο κ. Χριστοδουλίδης προχώρησε στον διορισμό του στελέχους των Οικολόγων, Αντωνίας Θεοδοσίου. Ακολούθως έτρεχαν όλοι να διαβεβαιώσουν ότι ο διορισμός έγινε σε προσωπικό επίπεδο και δεν προσχώρησαν οι Οικολόγοι στην Κυβέρνηση.

Προφανώς αν στις σκέψεις του Προέδρου της Δημοκρατίας βρίσκεται ξανά ο ανασχηματισμός, δεδομένου ότι και πάλι θα αξιολογήσει τους Υπουργούς του και το έργο τους, αυτή τη φορά αναμένεται να διαχειριστεί το θέμα διαφορετικά για να μην βρεθεί και πάλι παγιδευμένος, αν το πάθημα του έγινε μάθημα. Πάντως, ο ίδιος διευκρίνισε, σε πρόσφατη συνέντευξή του στον «Φιλελεύθερο», πως δεντίθεται θέμα ανασχηματισμού, εκφράζοντας ικανοποίηση για τη δουλειά που γίνεται από τους Υπουργούς. Ωστόσο η χρονιά τώρα μπαίνει και γίνεται κατανοητό ότι πολλά μπορεί να αλλάξουν τους επόμενους 12 μήνες.

Συνολικά, από την ανάληψη της εξουσίας από το Νίκο Χριστοδουλίδη, αντικαταστάθηκαν τα ακόλουθα πρόσωπα: Ο Μιχάλης Χατζηγιάννης που παραιτήθηκε από Υφυπουργός Πολιτισμού, η Δόξα Κωμοδρόμου, που ήταν Αναπληρώτρια Κυβερνητική Εκπρόσωπος, αλλά προέκυψαν ζητήματα με τον τρόπο που γινόταν η μισθοδοσία της, καθώς και στον ανασχηματισμό ο Υπουργός Άμυνας Μιχάλης Γιωργάλλας, η Υπουργός Δικαιοσύνης Άννα Προκοπίου, ο Υπουργός Γεωργίας Πέτρος Ξενοφώντος, η Υπουργός Υγείας Πόπη Κανάρη και ο Υφυπουργός Καινοτομίας Φίλιππος Χατζηζαχαρίας.

Αυτό σημαίνει πως ένα μεγάλο μέρος του Υπουργικού του Συμβουλίου παραμένει ως έχει από την αρχή, ενώ δεν φαίνεται να αποδίδουν όλοι εξίσου. Υπάρχουν κάποιοι Υπουργοί που θεωρούνται επιτυχημένοι και δεν αναμένεται να εμπίπτουν σε οποιονδήποτε ανασχηματισμό γίνει εντός του 2025. Τέτοιοι Υπουργοί είναι ο Κωνσταντίνος Ιωάννου, ο Κωνσταντίνος Κόμπος και η Αθηνά Μιχαηλίδου. Υπάρχουν, επίσης, πρόσωπα που θεωρούνται αρκετά ασφαλή, όπως είναι η Υφυπουργός Ναυτιλίας, Μαρίνα Χατζημανώλη, καθώς και οι δύο προσφάτως διορισμένοι Υφυπουργοί, Μαριλένα Ραουνά και Νικόλας Ιωαννίδης.

Όλοι οι υπόλοιποι Υπουργοί αναμένεται να αξιολογηθούν από τον Πρόεδρο για το έργο τους, εάν και όταν αποφασίσει πως είναι η κατάλληλη στιγμή να προβεί σε αλλαγές. Υπάρχουν πρόσωπα που βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα, όπως ο Υπουργός Μεταφορών, Αλέξης Βαφεάδης, όπως επίσης και πρόσωπα που από πέρσι υπήρχαν φήμες ότι ενδέχεται να αντικατασταθούν, όπως η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Μαριλένα Ευαγγέλου. Δεν σημαίνει, όμως, ότι αυτές θα είναι οι επιλογές του Νίκου Χριστοδουλίδη σε ένα ενδεχόμενο φρεσκάρισμα του κυβερνητικού του σχήματος.

Άλλωστε, θα πρέπει να βρει το κατάλληλο χρονικό σημείο για να προβεί στις όποιες κινήσεις και να ιεραρχήσει τις προτεραιότητές του και κατά πόσον αυτά τα πρόσωπα μπορούν να φέρουν εις πέρας με επιτυχία την αποστολή τους. Η Κυβέρνηση ήδη εφαρμόζει σύστημα που καταγράφει το έργο τους ποσοτικά, με δείκτες επιτυχίας, όμως αυτό δεν είναι το μοναδικό κριτήριο για το κατά πόσον θα παραμείνει κάποιος στο χαρτοφυλάκιό του.

Αναμένεται να επηρεάσουν τις αποφάσεις του Προέδρου και άλλοι παράγοντες, όπως για παράδειγμα το γεγονός πως έχει πέσει η δημοφιλία του και θα ήθελε να περιορίσει τις αρνητικές επιπτώσεις που αντανακλώνται πάνω του ή ότι πλησιάζει στο μέσο της θητείας και πλέον υπήρχε επαρκής χρόνος για απτά αποτελέσματα. Ταυτόχρονα, είναι σαφές πως κάποια άτομα που διορίστηκαν με περιορισμένη πολιτική εμπειρία, ουδέποτε κατάφεραν να αναπτύξουν το πολιτικό προφίλ που θα αναμενόταν να έχουν μετά από τόσο καιρό, γεγονός που αναμένεται να λειτουργήσει εις βάρος τους. Υπάρχουν, επίσης, πρόσωπα που διαχρονικά καταγράφουν χαμηλή αποδοχή στις δημοσκοπήσεις, καθώς είτε δεν είναι συμπαθή στον κόσμο, είτε δεν καταφέρνουν να επικοινωνήσουν το έργο τους.

Το σίγουρο είναι πως, μετά την περσινή κατάσταση, ο Νίκος Χριστοδουλίδης θα προσεγγίσει το ζήτημα του ανασχηματισμού διαφορετικά, όποτε και αν κρίνει απαραίτητο να τον κάνει.