Η «μηδενική ανοχή» στη διαφθορά και η πολύχρονη ανοχή στις σκιές

Όλες οι ενδείξεις σήμερα είναι πως το κεντρικό ζήτημα του προεκλογικού των Βουλευτικών Εκλογών του 2026 θα είναι η διαφθορά. Αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο της ατζέντας των νέων πολιτικών σχηματισμών που ρίχνονται σταδιακά στη μάχη και τα υφιστάμενα κόμματα θα αισθανθούν έντονα την πίεση σε αυτόν τον τομέα. Οι πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει αφενός να πείσουν πως δεν είχαν συνεισφορά στην ανάπτυξη της διαφθοράς στον τόπο και αφετέρου να πείσουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο στην καταπολέμησή της.

Η Κυβέρνηση δεν θα δοκιμαστεί στις Βουλευτικές, όπως δεν δοκιμάστηκε στις διπλές εκλογές, καθώς δεν υπάρχει στην πραγματικότητα κυβερνών κόμμα και ακόμη και η συνεργασία που υπάρχει με το ΔΗΚΟ, την ΕΔΕΚ και τη ΔΗΠΑ είναι τόσο ιδιόμορφη, που όχι απλώς δεν επιτυγχάνεται συνταύτιση, αλλά συχνά πυκνά τα τρία κόμματα διαχωρίζουν τη θέση τους. Η απουσία ρίσκου για την ίδια την Κυβέρνηση στις κάλπες, ωστόσο, δεν είναι λόγος για να μην κάνει τα πάντα για να συμβαδίζει με την κοινωνική απαίτηση για πάταξη της διαφθοράς.

Ο ίδιος ο Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωνε, άλλωστε, τον περασμένο Σεπτέμβριο, πως «η διαφθορά δεν είναι μια αφηρημένη έννοια. Είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο, που το γνωρίζουμε όλοι. Υπάρχει η αίσθηση ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Είναι μια λανθασμένη εντύπωση και δεν πρέπει να βάζουμε εμείς χαμηλά τον πήχη». Εξέφρασε, μάλιστα, την αισιοδοξία του ότι μπορεί η Κύπρος να γίνει ένα πρότυπο ως χώρα καταπολέμησης της διαφθοράς.

«Στόχος και σκοπός μας δεν είναι μόνο να σταθούμε απέναντι σε αυτή τη μάστιγα της διαφθοράς και να την πολεμήσουμε, αποδεικνύοντας στην πράξη τη μηδενική ανοχή έναντι τέτοιων φαινομένων, αλλά και να δημιουργήσουμε -γιατί εκεί είναι η μεγάλη πρόκληση- εκείνες τις ασφαλιστικές δικλείδες για τη διαφύλαξη και προστασία της αξιοκρατίας, της νομιμότητας και της διαφάνειας. Το οφείλουμε στη χώρα μας, στους πολίτες. Το οφείλουμε πρωτίστως στους νέους, των οποίων την εμπιστοσύνη δεν την έχουμε. Στους νέους μας, την εμπιστοσύνη των οποίων πρέπει να ξανακερδίσουμε όχι με ωραία λόγια και ωραίες δηλώσεις, αλλά με συγκεκριμένες ενέργειες», είπε ο Πρόεδρος.

Προφανώς και η κοινωνία αναμένει οποιαδήποτε πράξη στην οποία προβαίνει μια Κυβέρνηση με τόσο έντονο λόγο ενάντια στη διαφθορά, να μην μπορεί να εκληφθεί ως υπόθαλψη της διαφθοράς ή ως άφεση αμαρτιών στον οποιονδήποτε. Ότι πλέον το κράτος, στο πλαίσιο της μηδενικής ανοχής που επιδεικνύει, θα ακολουθεί όλες τις διαδικασίες και θα ρίχνει στην μάχη όλα τα όπλα που έχει στη διάθεσή του για να διαβεβαιώνει ότι κανένα πρόσωπο με σκιές εναντίον του για οποιοδήποτε ζήτημα δεν θα έχει ευκαιρίες, αν δεν έχει πρώτα καθαρίσει το όνομά του και έχει φύγει η παραμικρή υπόνοια για την δράση του.

Προφανώς και υπάρχουν πρόσωπα που κατηγορούνται άδικα και όλοι έχουν το τεκμήριο της αθωότητας. Για αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό οι διαδικασίες που σχετίζονται με τέτοιου είδους υπόνοιες να ολοκληρώνονται το συντομότερο δυνατόν, ώστε να ξεχωρίζουν τα σάπια από τα καλά μήλα και να μπορούν να συνεχίζουν απρόσκοπτα να κάνουν τη δουλειά τους οι άνθρωποι που λειτουργούν σωστά και ανταποκρίνονται στις προσδοκίες. Κυρίως, όμως, για να απομακρύνονται όσοι αντί να προσφέρουν σε αυτό το κράτος υπηρεσία, έκαναν ακριβώς το αντίθετο, εξυπηρετώντας προσωπικά τους συμφέροντα ή συμφέροντα τρίτων και αγνοώντας τους νομικούς ή τους (ακόμη πιο σημαντικούς για την κοινωνία) ηθικούς κανόνες.

Η πραγματικότητα είναι πως, παρά τις εξαγγελίες και την επίδειξη καλών προθέσεων, η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη εξακολουθεί να ελέγχεται στο θέμα αυτό, κυρίως λόγω συγκεκριμένων τομέων που φαίνεται να υστερούν. Ένας τέτοιος τομέας είναι για παράδειγμα η Αστυνομία, καθώς τελούν υπό διερεύνηση σήμερα πολλαπλές δυνητικές υποθέσεις διαφθοράς, που στα πρώτα δύο χρόνια της διακυβέρνησης Χριστοδουλίδη είτε κρύβονταν κάτω από το χαλί, είτε δεν γίνονταν αντιληπτές. Είναι εξαιρετικά σημαντικό που η νέα ηγεσία της Αστυνομίας αποφάσισε επιτέλους να αναλάβει δράση σε αυτόν τον τομέα αλλά όφειλε η Κυβέρνηση να το απαιτήσει πολύ πιο πριν.

Κυρίως, όμως, εξακολουθεί να είναι πολύ ανησυχητικό που παραμένουν στα συρτάρια πειθαρχικές διαδικασίες που χρονολογούνται και που θα βοηθούσαν τη Δύναμη να ξεκαθαρίσει ποιοι είναι εντάξει στη δουλειά τους και ποιοι όχι και να προστατευτεί η αξιοκρατία και η διαφάνεια. Αντ’ αυτού, επιτράπηκε -με διάφορες δικαιολογίες- η συντήρηση σκιών πάνω από άτομα για χρόνια και κατ’ επέκταση και πάνω από την Αστυνομία, γεγονός που την τοποθετεί στο στόχαστρο ξανά και ξανά και δεν της επιτρέπει να συνεχίσει απρόσκοπτα την πορεία προς την εξυγίανση που ξεκίνησε, κάτι που κατ’ επέκταση αντανακλάται και στην Κυβέρνηση, που προς το παρόν έχει μια χώρα πρότυπο στην ολιγωρία.

Η Κυβέρνηση πρέπει να πείσει πως μηδενική ανοχή σημαίνει τώρα, δεν σημαίνει σε ένα, δύο, τρία χρόνια, μετά από την συνταξιοδότηση ή όποτε ευκαιρήσει κάποιος. Σημαίνει πως θέλει να σιγουρευτεί χωρίς καμία χρονοτριβή πως κανένας διεφθαρμένος ή κανένας ακατάλληλος (ακόμη και αν δεν είναι διεφθαρμένος) δεν είναι σε θέση να λαμβάνει αποφάσεις που να εκθέτουν το κράτος. Μέχρι στιγμής, δυστυχώς επιτρέπει σε πρόσωπα και καταστάσεις να χαμηλώνουν τον πήχη.