Νομοθετικό κενό στα δικαιώματα των εκ μητρογονίας προσφύγων-Η πρόταση Νόμου που αλλάζει τα δεδομένα

Ένα κενό όσον αφορά στο δικαίωμα των εκ μητρογονίας προσφύγων για εκλέγειν και εκλέγεσθαι στην επαρχία της μητέρα τους, προσπαθεί να καλύψει η πρόταση νόμου που έχει κατατεθεί ενώπιον της Βουλής και συνυπογράφεται από δεκαέξι βουλευτές διαφόρων των κομμάτων, δείχνοντας με αυτό τον τρόπο την ανάγκη να επιλυθεί το εν λόγω θέμα, που στο παρελθόν είχε απασχολήσει αρκετά. Σημειώνεται πως η κατάθεση της πρότασης νόμου είχε προκαλέσει μία έντονη συζήτηση ανάμεσα σε αρκετά μέλη του Κοινοβουλίου, καθώς από τη μία υπήρχε η πρόταση για κατάθεση της πρότασης νόμου στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και από την άλλη ότι η πρόταση πρέπει να συζητηθεί με τις υπόλοιπες προτάσεις στην Επιτροπή Εσωτερικών, η οποία είναι η καθ’ ύλη αρμόδια για τις εκλογικές νομοθεσίες.

Η πρόταση νόμου για τους εκ μητρογονίας πρόσφυγες είχε κατατεθεί στην Ολομέλεια της Βουλής πριν από δύο εβδομάδες, μετά από πρωτοβουλία της βουλεύτρια τους Δημοκρατικού Συναγερμού, Ρίτας Θεοδώρου-Σούπερμαν και συνυπογράφεται από βουλευτές διαφόρων κομμάτων. Στην εισηγητική έκθεση αναφέρεται πως η μη αναγνώριση του εκλογικού δικαιώματος των εκ μητρογονίας προσφύγων αποτελεί κατάφορη παραβίαση των αρχών του κράτους δικαίου, της δικαιοσύνης και του σεβασμού προς τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μάλιστα, αναφέρεται πως πρόκειται για μία αναχρονιστική πρόνοια, που δημιουργεί διάκριση με βάση το φύλο και η οποία πρέπει να αποκατασταθεί.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πώς οι πρόσφυγες εκ μητρογονίας θα άλλαζαν τον εκλογικό χάρτη

«Το νομοθετικό πλαίσιο για τα παιδιά των προσφύγων εντάχθηκε το 2002 και αναγνώριζε ως πρόσφυγες τα παιδιά με βάση την καταγωγή του πατέρα τους, δηλαδή ότι ο πατέρας τους είχε τη μόνιμη διαμονή του στις κατεχόμενες περιοχές πριν το 1974. Αυτά τα παιδιά είχαν και οικονομική βοήθεια από την Κυβέρνηση και το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στην επαρχία από την οποία προερχόταν ο πατέρας τους. Τα παιδιά από τις μητέρες δεν είχαν κανένα δικαίωμα», εξήγησε στον REPORTER η βουλεύτρια του ΔΗΣΥ, Ρίτα Θεοδώρου-Σούπερμαν.

Σημειώνεται πως λόγω του νομοθετικού κενού, τα προηγούμενα χρόνια υπήρξαν αρκετές συζητήσεις περί του θέματος, ενώ είχε γίνει και προσφυγή, από εκ μητρογονίας πρόσφυγα, ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που ζητούσε τη προσφυγική ιδιότητα και υπήρξε καταδίκη της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς αναγνωρίστηκε παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Προς αυτό το σκοπό, το 2013 έγινε μία τροποποίηση της νομοθεσίας, αναγνωρίζοντας στους εκ μητρογονίας πρόσφυγες το δικαίωμα στην οικονομική βοήθεια, χωρίς να γίνει κάποια διαφοροποίηση αναφορικά με το εκλέγειν και εκλέγεσθαι.

«Ήρθε ένας νόμος και έθεσε ένα περιορισμό σε αυτά τα παιδιά και μάλιστα δεν είχε αναδρομική ισχύ. Την οικονομική βοήθεια την έλαβαν όσοι πρόσφυγες έκαναν αίτηση μετά το 2013. Η νομοθεσία που είναι σε ισχύ αυτή τη στιγμή παραβιάζει τη Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο άρθρο για τη διάκριση φύλου και το άρθρο για το δικαίωμα του κάθε πολίτη στο εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Είναι ξεκάθαρη παραβίαση».

Μετά την καταγραφή των δεδομένων, η βουλέτρια του ΔΗΣΥ προέβη στη συγκεκριμένη πρόταση νόμου, σε μία προσπάθεια να ρυθμιστεί το κενό που έχει εντοπιστεί. Αυτός ήταν και ο λόγος που είχε συντάξει την πρόταση νόμου και σημειώνεται πως και στο παρελθόν είχε απασχολήσει το θέμα, καθώς το 2021 είχε κατατεθεί μία πρόταση νόμου από τον βουλευτή των Οικολόγων Χαράλαμπο Θεοπέμπτου, ο οποίος τελικά την απέσυρε και είναι ανάμεσα στους δεκαπέντε που συνυπογράφουν την πρόταση της κας. Σούπερμαν.

«Προσωπικά εισηγούμαι με την πρόταση νόμου να αρθεί η διάκριση και η αδικία και να δίνεται το δικαίωμα στους εκ μητρογονίας πρόσφυγες να μπορούν να ψηφίζουν και να εκλέγονται στην επαρχία της μητέρας τους, αν το επιθυμούν. Ο λόγος που το έκανα είναι επειδή η παραβίαση των δικαιωμάτων υφίσταται εδώ και χρόνια, κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους έχουν ψηφίσει αρκετές φορές και έχουν συνδεθεί με τις κοινότητες και τους δήμους τους και είναι ενεργοί στα θέματα εκλογών. Είναι και εθνικό το θέμα, επειδή ο νόμος του 2013 έχει αποξενώσει τους πρόσφυγες από την κατεχόμενη κοινότητά τους».

Πάντως, η κα. Σούπερμαν θεωρεί ότι η εν λόγω πρόταση νόμου μπορεί να έρθει σε συνάρτηση και με την απόφαση της Κυβέρνησης να προωθήσει νομοσχέδια για την υποχρεωτική προς τα κάτω επέκταση στο δικαίωμα ψήφου και στην αυτόματη εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους από τα 17. «Προσωπικά είμαι υπέρ της προσπάθειας της Κυβέρνησης, επειδή εντάσσεται μία νέα ομάδα στους εκλογικούς καταλόγους. Όμως, δεν μπορούμε να παραβλέπουμε αυτή την ομάδα των πολιτών, που όσο περνούν τα χρόνια και δεν διορθώνεται η κατάσταση, δεν θα έχουν επαφή με το παρελθόν τους».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ο λόγος στη Βουλή για το δικαίωμα ψήφου στα 17-Οι αλλαγές που θα φέρει στο πολιτικό σκηνικό

Προσπάθεια να καταγραφεί η πρόταση στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Στο μεταξύ, η βουλεύτρια του ΔΗΣΥ εξέφρασε την πρόθεση η εν λόγω πρόταση νόμου να κατατεθεί στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς άπτεται όπως διαμηνύει σημαντικών πτυχών που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν έγινε αποδεκτό.

«Είχαν γίνει διάφορες παρεμβάσεις και κάποιοι είχαν αναφέρει πως αν θα φροντίσουμε για τα δικαιώματα των εκ μητρογονίας προσφύγων, δεν πρέπει να κάνουμε διακρίσεις για τους εκ πατρογονίας πρόσφυγες, που μπορεί και εκείνοι να θέλουν να ψηφίζουν με επιλογή. Αμέσως, φέρνουμε στην επιφάνεια δικαιώματα για τους εκ πατρογονίας και ενοχλήσουμε τα παιδιά των αντρών, κάτι που κρύβει πατριαρχικά στερεότυπα. Θεωρώ ότι είναι παράλογο αυτό».

Σημειώνεται πως από τις τοποθετήσεις των συναδέλφων της, η κα. Θεοδώρου-Σούπερμαν είχε παρατηρήσει μία προκατάληψη των συναδέλφων της για την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με την ίδια να τονίζει πως αυτό το θέμα δεν μπορεί να μπει στη δέσμη πακέτων που θα ξεκινήσει να συζητείται στην Επιτροπή Εσωτερικών την ερχόμενη εβδομάδα. Πάντως, το θέμα τελικά κατατέθηκε στην Επιτροπή Εσωτερικών, η οποία ξεκινά μία μακρά διαδικασία με πάνω από 30 θέματα για τις εκλογικές νομοθεσίες.

«Δεν αφορά στο θέμα της ψήφου στα 17, δεν έχει καμία σχέση με το θέμα της χρηματοδότησης των κομμάτων, δεν έχει καμία σχέση με την ηλεκτρονική ψηφοφορία και την επιτελική ψήφο. Θέλω να ελπίζω ότι όντως θα συζητηθεί και θα του δοθεί η ανάλογη σημασία. Εμείς θα το πολεμήσουμε, είναι ένα δικαίωμα που πρέπει να δοθεί. Αν κάποιοι ανησυχούν ότι θα υπάρχει αστάθεια στις βουλευτικές έδρες, να το λύσουν διαφορετικά. Εμείς λέμε ότι δεν θέλουμε να αυξήσουμε τις βουλευτικές έδρες σε Κερύνεια και Αμμόχωστο και λέμε να κλειδώσουν οι έδρες στις δύο επαρχίες. Δεν μας ενδιαφέρει ο αριθμός των εδρών, μας ενδιαφέρει να αποκατασταθούν τα δικαιώματα μίας μερίδας προσφύγων και η συνδεσιμότητα τους με τα κατεχόμενα».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πράσινο Υπουργικού για το δικαίωμα ψήφου από τα 17-Η δέσμη με δεκατρείς τροποποιήσεις στη νομοθεσία