Η ιστορία μέσα από τα ερείπια του εγκαταλελειμμένου νοσοκομείου Αμιάντου-«Έρμαιο της φθοράς και του χρόνου» (pics)

Μια περιοχή που κάποτε έσφυζε από ζωή, εγκαταλελειμμένη εδώ και δεκάδες χρόνια, μοιάζει σαν πόλη φάντασμα, με τη μόνη απόδειξη πως κάποτε αποτέλεσε ο τόπος κάποιου, να είναι το ότι απέμεινε από τα κατεστραμμένα κτίρια.

Τη δεκαετία του 1930 υπήρχε μια κοινότητα περί των δέκα χιλιάδων κατοίκων, με δημοτικό σχολείο νοσοκομείο, αγορά, καταστήματα, αστυνομικό σταθμό, κινηματογράφο και άλλες υπηρεσίες. Χιλιάδες εργάτες από διάφορες περιοχές της Κύπρου είχαν πάει στον Αμίαντο για να εργαστούν στο μεταλλείο μέχρι το 1988, όπου έκλεισε μετά από τη πτώχευση της εταιρείας που έκανε εξόρυξη αμιάντου στην περιοχή. Εκ τότε, ο μόνος κάτοικος της περιοχής, είναι ο χρόνος, αφού μόνο αυτός επισκέπτεται πλέον τα κτίρια που στέκονται μετά βίας, τον Πάνω Αμίαντο.

Εμβληματικό κτίριο της περιοχής, ήταν το νοσοκομείο του Πάνω Αμιάντου, το οποίο αν και δεν υπάρχει καταγεγραμμένο κάπου το μέγεθός του, για κάποιον που θα το επισκεφτεί μοιάζει τεράστιο, ενώ θα μπορούσε άνετα να παρομοιαστεί με λαβύρινθο. Το εν λόγω νοσοκομείο, που κάποτε εξυπηρετούσε μεγάλο αριθμό ασθενών, πλέον κείτεται ερειπωμένο, καταστραμμένο και κυρίως αδικαιολόγητα ανεκμετάλλευτο από το κράτος.

Σε επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο νοσοκομείο του Αμιάντου, η πρώτη σκέψη και εντύπωση που δημιουργείται, είναι λυπητερή. Η πρόσοψη του νοσοκομείου που κάποτε κοσμούσε φανερά το κτίριο, έχει πια γκρεμιστεί όπως και το εσωτερικό του κτιρίου. Παράθυρα σπασμένα, ξύλα να κρέμονται από το ταβάνι, σωλήνες εξέχουν από διάφορα σημεία, κάνοντας την περιήγηση στο εσωτερικό επικίνδυνη.

Οι βανδαλισμοί και οι ζημιές είναι ξεκάθαρες, αφού υπάρχουν ζωγραφιές, γκράφιτι και βρισιές σε κάθε τοίχο, κάθε πόρτα και κάθε δωμάτιο του νοσοκομείου. Εικόνες που προκαλούν ντροπή στον επισκέπτη που καταλαβαίνει τη σημαντικότητα που είχε το κτίριο, όπως και τους χιλιάδες τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και να ξανακερδίσει τη σημαντικότητα που κάποτε είχε και δικαιωματικά του άξιζε.

Οι αίθουσες, τα δωμάτια και το κατεστραμμένο εσωτερικό

Το Ψυχιατρικό Τμήμα

Το νεκροτομείο

Όπως δήλωσε ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Κώστας Κώστα, ο οποίος ήταν παρόν στην επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε, ανέφερε πως, «είναι ένα κομμάτι της ιστορίας της Κύπρου, ξεχασμένο, παραμελημένο και κυρίως αναξιοποίητο από το κράτος εδώ και δεκάδες χρόνια μέσα στο δάσος. Αυτό και άλλα κτίρια στέκουν ακόμα, ως απομεινάρια μιας ολάκερης πολιτείας που έσβησε».

Το ερειπωμένο νοσοκομείο του Πάνω Αμιάντου, συνέχισε, «κάποτε ο πληθυσμός του, οι εργάτες με τις οικογένειες τους, ξεπερνούσε τις δέκα χιλιάδες άτομα κατά τις δεκαετίες του 1920, του 1930 και του 1940».

«Κάποτε εδώ υπήρχαν 10 συνοικίες, ταχυδρομικό γραφείο, υγειονομείο, λέσχη αυτοκινητιστών, πρακτορείο τράπεζας, συνεργατικό ταμιευτήριο, καταστήματα, καφενεία εργαστήρια μικροτεχνιτών, δύο ιερούς ναούς, τέσσερα δημοτικά σχολεία ελληνικό, τουρκικό, αρμένικο και αγγλικό, δασονομείο, ξενοδοχείο, υπαίθριο και κλειστό κινηματογράφο, φιλαρμονική και άλλα σύμφωνα με την Ομάδα Πρωτοβουλίας διατήρησης ιστορικής μνήμης Πάνω Αμιάντου. Όλα αυτά φαντάζουν απίστευτα, σήμερα, δεκάδες χρόνια μετά», είπε χαρακτηριστικά.

Συνεχίζοντας ανέφερε ότι, «όλοι γνωρίζουμε τα λίγα, μεγάλα κτίρια που μπορούμε να δούμε από το δρόμο ή από το Βοτανικό Κήπο Τρόοδους, όσα στέκουν φυσικά ακόμα, αφού αυτά που έχουν συντηρηθεί, υπάρχουν όμως άλλα κτίρια πετρόκτιστα, μέσα στο δάσος βόρεια και νότια του δρόμου από Κάρβουνα προς Πλατεία Τρόοδους, τα οποία έχουν αφεθεί στη μοίρα τους».

«Είναι κρίμα πραγματικά να έχουμε τέτοια κτίρια και να μην τα αξιοποιούμε ως πολιτεία.. για να κάνουμε πανεπιστημιακές σχολές, εστίες πολιτισμού, χώρους ανάδειξης της ιστορίας του τόπου μας. Κάθε φορά που επισκέπτομαι την περιοχή, διερωτώμαι ειλικρινά γιατί και κάθε φορά η κατάσταση είναι χειρότερη», τόνισε ο κ. Κώστα.

Τέλος σημείωσε πως, «έχουν καταντήσει δυστυχώς τα κτίρια αυτά, έρμαιο της φθοράς και του χρόνου. Πρέπει επιτέλους ας ληφθεί απόφαση, για να λάμψουν ξανά».

Ένα κομμάτι της ιστορίας του Νοσοκομείου Αμιάντου

Όπως καταγράφεται στο βιβλίο του Λάκη Αναστασιάδη «Κυπρίων ιατρών έργα: Η ιατρική στην Κύπρο 1950-2015», από το 1904 άρχισε η εξόρυξη αμιάντου στην περιοχή του χωριού Αμίαντος στα βουνά του Τρόοδους, από τη διεθνή εταιρεία «Κυπριακή Εταιρεία Αμιάντου» και συνέχισε την προσοδοφόρα λειτουργία του μέχρι το 1982.

Οι μεταλλευτικές εργασίες και η ανόρυξη του μεταλλεύματος, όπως αναφέρεται, γινόταν κυρίως χειρωνακτικά, μέχρι το 1950, όταν σιγά σιγά εφαρμόστηκε η μηχανοποίηση του μεταλλείου. Το 1988 η εταιρεία απαλλάχτηκε από το μεταλλείο, δωρίζοντας το στον τότε Μητροπολίτη Λεμεσού Χρύσανθο, ο οποίος σύντομα κήρυξε την εταιρεία σε πτώχευση.

Σύμφωνα με το βιβλίο, επακόλουθο της λειτουργίας του μεταλλείου, ήταν ότι υπήρξαν εκατοντάδες θύματα που προβλήθηκαν από πνευμοκονίαση, καρκίνο των πνευμόνων και μεσοθηλίωμα, κάτι το οποίο χαρακτηρίστηκε ως «μια μελανή σελίδα στην κυπριακή ιατρική και δημόσια υγεία», ενώ επισημαίνει παράλληλα ότι, κανείς δεν είχε ενδιαφερθεί ούτε επί αποικιοκρατικής διοίκησης, αλλά ούτε και οι υπηρεσίες υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά το 1960, να αποτρέψει τη συνέχιση της λειτουργίας του μεταλλείου στο Αμίαντο που εκτός από περιβαλλοντικές καταστροφές «σκορπούσε και το θάνατο στις χιλιάδες των εργαζομένων».