Τοξικό περιβάλλον γεμάτο μίσος τα social media-Ανοίγει η συζήτηση για τη ρητορική μίσους μέσω διαδικτύου

Ένα περίπλοκο θέμα, που άπτεται της καθημερινότητας όλων των πολιτών, επιδιώκει να ανοίξει η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία θέτει επί τάπητος το ζήτημα της ρητορικής μίσους μέσω διαδικτύου και τις ευθύνες του κράτους στο συγκεκριμένο θέμα. Μία συζήτηση η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί σε μία περίοδο που παρατηρείται μία έξαρση στη ρητορική μίσους, τόσο στην Κύπρο όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, με τους εμπλεκόμενους φορείς να εκφράζουν ανησυχία.

Τους τελευταίους μήνες, σε όλο τον κόσμο, παρατηρείται ένα φαινόμενο αυξανόμενης έκφρασης με ρητορική μίσους και αυτό είναι φανερό από το γεγονός ότι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και μειονότητες δέχονται συνεχώς επιθέσεις, που παρακινούνται από άτομα που εκφράζουν απόψεις που πλησιάζουν τα όρια της εγκληματικότητας. Η αύξηση έκφρασης αυτών των απόψεων οφείλεται και στο γεγονός ότι όσο περνούν τα χρόνια, υπάρχει μία εξέλιξη της τεχνολογίας, καθώς επίσης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κολλημένοι στο σερφάρισμα στα social media οι Κύπριοι-«Κάποιοι προτιμούν την επίπλαστη ζωή του διαδικτύου»

Προς αυτό το σκοπό, η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής αναμένεται να ανοίξει τη συζήτηση, τη Δευτέρα, στον απόηχο και των αποφάσεων που έχουν παρθεί το προηγούμενο διάστημα, από πλευράς μεγάλων εταιριών που χειρίζονται τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως υπάρχει μία αξιολόγηση των σχολίων και των αναρτήσεων, ώστε όσες αναφορές προάγουν την ρητορική μίσους να αφαιρείται.

«Είναι καθημερινό φαινόμενο οι πλημμύρες υβριστικών και ρατσιστικών σχολίων, η υποκίνηση σε βία κι εγκλήματα μέσα στα ΜΚΔ. Βέβαια, πρέπει να είναι σαφές τι είναι ρητορική μίσους σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο της χώρας μας. Δεν είναι ρητορική μίσους μια επιθετική δήλωση προς οποιονδήποτε άνθρωπο (ενδεχόμενα κάτι τέτοιο να συνιστά άλλο αδίκημα πχ εξύβριση), ούτε για παράδειγμα, μια άποψη για πιο αυστηρή μεταναστευτική πολιτική συνιστά από μόνη της ρητορική μίσους», εξήγησε στον REPORTER ο εισηγητής του θέματος, βουλευτής και εκπρόσωπος τύπου του ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς.

Σημειώνεται πως το κεφάλαιο «ρητορική μίσους μέσω διαδικτύου» είναι αρκετά μεγάλο, με τους βουλευτές να επιδιώκου να συνεισφέρουν με το δικό τους τρόπο, στη γενική συζήτηση που γίνεται αυτή τη στιγμή σε διάφορα επίπεδα γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα. Πέραν τούτου, στο παρελθόν υπήρξαν και δικαστικές αποφάσεις από πλευράς Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, οι οποίες καλούσαν τους ιδιοκτήτες των ιστοσελίδων να αναπτύξουν μηχανισμούς με βάση τους οποίους θα πρέπει να ξεχωρίζουν τι είναι ρητορική μίσους και δεν είναι απλά άποψη και να αφαιρούν διάφορα σχόλια. Επιπρόσθετα, πρόσφατα υπήρξε παρέμβαση και από τον αρμόδιο εισηγητή στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος ανέφερε πως πρέπει να μπουν όρια στην ελευθερία της έκφρασης, όταν αυτή αγγίζει τις γραμμές της ρητορικής μίσους.

«Ρητορική μίσους συνιστά ένα σχόλιο όταν υποκινεί μίσος κι εχθρότητα ενάντια σε μια ομάδα πληθυσμού που προσδιορίζεται με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, τις γενεαλογικές καταβολές ή την εθνική ή εθνοτική καταγωγή. Πρέπει επίσης να πούμε ότι η ρητορική μίσους γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνη μέσα στα ΜΚΔ γιατί οι αλγόριθμοι λειτουργούν προωθώντας και πολλαπλασιάζοντας το υλικό που προκαλεί εντάσεις, όπως κατ’ εξοχήν είναι το υλικό με ρατσιστικό περιεχόμενο. Έτσι δημιουργούνται χιονοστιβάδες ρατσισμού, παραπληροφόρησης και πόλωσης».

Όσον αφορά στην Κύπρο, για το συγκεκριμένο θέμα, όπως διαμηνύει η Βουλή, είχε εκδοθεί μία ειδική έκθεση από το γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στην οποία αναφερόταν στο τι σημαίνει ελευθερία της έκφρασης, τι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ρητορική μίσους, ενώ υπήρχαν και ξεκάθαρες γραμμές για τις υποχρεώσεις των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, καθώς και της Αστυνομίας γύρω από το συγκεκριμένο θέμα.

«Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα συζητήσει σήμερα Δευτέρα, το θέμα, αρχίζοντας από το προφανές: Και σε αυτό το ζήτημα έχουμε νόμους αλλά δεν εφαρμόζονται. Κι αυτό είναι ευθύνη του κράτους. Επίσης θέλουμε να ανταλλάξουμε απόψεις για τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα Μέσα Ενημέρωσης και ο δημοσιογραφικός κόσμος, στην αντιμετώπιση του φαινομένου».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αναπόσπαστο κομμάτι των Κυπρίων το διαδίκτυο-Στο 99,9% η χρήση για τις ηλικίες 16-24 ετών

Στο μεταξύ, παρά το γεγονός ότι η ρητορική μίσους έχει ποινικοποιηθεί, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο παράγοντας διαδίκτυο δυσχεραίνει την κατάσταση, καθώς από τη μία υπάρχει η ανωνυμία, που παρέχει στους δείκτες μία πλασματική ασπίδα προστασίας και από την άλλη οι αλγόρυθμοι πολλαπλασιάζουν τις αναφορές και τις κάνουν πιο εμφανείς. Ουσιαστικά, η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θέλει να θέσει επί τάπητος όλα τα δεδομένα και μαζί με αρμόδιους λειτουργούς από τις κρατικές υπηρεσίες, αλλά και εκπαιδευτικούς να θέσουν ένα συλλογικό πλαίσιο, στο οποίο πρέπει όλοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Πέραν τούτου, τα μέλη της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναμένεται να ζητήσει από τους καλεσμένους να αναλύσουν τις πρακτικές που ακολουθούνται, όταν εντοπίσουν αναφορές που περιέχουν ρητορική μίσους, ποιες εξ αυτών είναι επιτυχημένες και ποιες αποτυχημένες, ενώ ταυτόχρονα θέλει να γνωρίζει κατά πόσο οι υπηρεσίες τους κράτους ακολουθεί τους νόμους που υπάρχουν.

Πάντως, αυτό που διαμηνύεται είναι ότι δεν πρόκειται για μία συζήτηση στην οποία θα ζητηθούν άμεσες λύσεις, αλλά θα είναι μία πρώτη ενημέρωση, χωρίς αυτό να σημαίνει πως το ζήτημα θα παραμείνει στάσιμο και δεν θα ζητηθεί από πλευράς αρμοδίων να λάβουν μέτρα σε κατοπινό στάδιο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πάνω από 300 εκ. νέοι θύματα σεξουαλικής κακοποίησης μέσω διαδικτύου-Τα ευρήματα μελέτης