Αλαλούμ με το «Πληρώνω όσο Πετώ»-Ανέτοιμοι οι Δήμοι, δεν μπορούν να εφαρμόσουν το σύστημα

Αλαλούμ επικρατεί με το σύστημα «Πληρώνω όσο Πετώ», αφού την ώρα που το Υπουργείο Γεωργίας δηλώνει έτοιμο να ξεκινήσει την εφαρμογή του συστήματος εντός του πρώτου εξαμήνου του 2025, οι Δήμοι που θα κληθούν να το εφαρμόσουν επί του πρακτέου, δηλώνουν ξεκάθαρα πως δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι, ούτε και εφοδιασμένοι για να ξεκινήσουν στο χρονικό περιθώριο που έδωσε το Υπουργείο, κάτι για το οποίο είχαν ενημερώσει και σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε με Λειτουργούς του Τμήματος Περιβάλλοντος.

Σημειώνεται ότι όλοι οι Δήμοι ανεξαιρέτως, εκφράζουν βούληση για την εφαρμογή του συστήματος όταν και εφόσον ξεκαθαρίσουν οι λεπτομέρειες που υπολείπονται, ενώ συμφωνούν στο γεγονός ότι το 2025 δεν είναι εφικτό να εφαρμοστεί και επιφυλάσσονται για το κατά πόσο θα είναι έτοιμοι να το εφαρμόσουν πιλοτικά, ακόμη και το 2026.

Σε δήλωσή της η ίδια η Υπουργός Γεωργίας, Μαρία Παναγιώτου, είχε ανακοινώσει ότι δώδεκα νέοι Δήμοι και εννέα συμπλέγματα κοινοτήτων, θα ξεκινούσαν από το 2025 την εφαρμογή του συστήματος «Πληρώνω όσο πετώ», το οποίο θα εκσυγχρόνιζε τον τρόπο διαχείρισης των δημοτικών στερεών αποβλήτων, κάτι το οποίο στοχεύει στην υιοθέτηση των αρχών κυκλικής οικονομίας και στην παραγωγή μηδενικών αποβλήτων. Ταυτόχρονα, οι Δήμοι και οι κοινότητες που είχαν συμπεριληφθεί, ήταν κατόπιν μελετών που είχαν εκπονηθεί για την τεκμηρίωση της βιωσιμότητας για τα Συμπλέγματα Κοινοτήτων και τους Δήμους, ενώ αξιολογήθηκαν για τη δυνατότητα εφαρμογής του συστήματος, τις οικονομικές επιπτώσεις του, καθώς και τη συμβολή του στην ορθολογική διαχείριση αποβλήτων και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αυτοί οι Δήμοι και Κοινότητες ξεκινούν την εφαρμογή του «Πληρώνω όσο πετώ» το 2025

Παράλληλα, σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας, βάσει των Μελετών Τεκμηρίωσης της Βιωσιμότητας που έγιναν για το σύστημα «Πληρώνω όσο πετώ», εντός του 2025 θα ξεκινούσαν την εφαρμογή του συστήματος οι εξής δώδεκα Δήμοι, Δήμος Λακατάμιας-Τσερίου, ο Δήμος Λατσιών-Γερίου, ο Δήμος Νότιας Λευκωσίας-Ιδαλίου, ο Δήμος Λευκωσίας, ο Δήμος Στροβόλου, ο Δήμος Λεμεσού, ο Δήμος Αμαθούντας, ο Δήμος Πολεμιδιών, ο Δήμος Κουρίου, ο Δήμος Λάρνακας, ο Δήμος Αθηένου και ο Δήμος Παραλιμνίου.

Ακόμη, σε ότι αφορά Στα οφέλη του εν λόγω συστήματος, το Υπουργείο έκανε λόγο για μια δίκαιη μορφή τιμολόγησης αποβλήτων και πως θα αποτελούσε κίνητρο για μείωση των αποβλήτων που παράγονται και την αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης, αφού θα λειτουργούσε με προπληρωμένη σακούλα ούτως ώστε, οι ρυπαίνοντες να επωμίζονται το κόστος της ρύπανσης που προκαλούν.

Ταυτόχρονα σε δηλώσεις της μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίας της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος την Τετάρτη, 8 Ιανουαρίου, η Υπουργός Γεωργίας, Μαρία Παναγιώτου, είχε αναφέρει πως «εμείς αυτό το οποίο έχουμε κάνει και είμαστε ήδη στη διαδικασία υλοποίησης είναι από τις κατ’ ιδίαν επαφές που έχουμε με τους διάφορους Δήμους που έχουν ολοκληρώσει τις μελέτες τους, να εξετάσουμε καλές πρακτικές και εισηγήσεις τους, έτσι ώστε να τους δώσουμε τη δυνατότητα να είναι πιο ευέλικτοι και να το εφαρμόσουν πιο σωστά».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Στα €150-€250 το συνολικό ετήσιο κόστος του «Πληρώνω όσο πετώ» για τον καταναλωτή

Απαντώντας σε ερώτηση για το κόστος, είχε τονίσει εντός της Επιτροπής, πως θα κυμαίνεται για κάθε νοικοκυριό από €150 μέχρι €250, και που είναι υψηλότερο απ’ ό,τι πληρώνει σήμερα το κάθε νοικοκυριό, η κ. Παναγιώτου είπε πως το ποσό αυτό είναι το ποσό που κατέδειξαν οι μελέτες βιωσιμότητας που έχουν ολοκληρωθεί και κατατεθεί από τις Τοπικές Αρχές. Εξήγησε δε ότι τα ποσά περιλαμβάνουν το πάγιο και τη σακούλα, ενώ οι ειδικοί του Τμήματος Περιβάλλοντος εκτιμούν ότι αυτό είναι το αρχικό κόστος που θα υπάρχει, μέχρι ο πολίτης να ξεκινήσει και να κάνει σωστά διαλογή στην πηγή.

Δεν είναι έτοιμοι οι Δήμοι να το εφαρμόσουν

Σε αντίθεση με τις ανακοινώσεις του Υπουργείου για το σύστημα, οι Δήμαρχοι της επαρχίας Λευκωσία δηλώνουν πως δεν είναι έτοιμοι να το εφαρμόσουν εντός του 2025, ενώ ταυτόχρονα εξέφρασαν ανησυχία σε ότι αφορά το κόστος που θα επωμιστούν οι Δημότες, αφού ενδέχεται να αυξηθεί στο διπλάσιο.

Αξίζει να αναφερθεί ακόμη ότι, πέραν του ότι δηλώνουν ομόφωνα πως δεν είναι έτοιμοι για την εφαρμογή του, συμφωνούν και στο γεγονός ότι για να μπορέσει να λειτουργήσει πρέπει να γίνει σωστή ενημέρωση των πολιτών καθώς επίσης να εφαρμοστεί ταυτοχρόνως σε όλους τους Δήμους ούτως ώστε να αποφευχθούν περιστατικά που παρατηρήθηκαν κατά την πιλοτική εφαρμογή μιας μορφής του «Πληρώνω όσο Πέτω» στην Αγλαντζιά όπου, δημότες πετούσαν τα σκουπίδια τους σε άλλους Δήμους.

Μιλώντας στον Reporter ο Δήμαρχος Λευκωσίας, Χαράλαμπος Προύντζος, ανέφερε ότι ενώ όλους τους Δήμους και τα δημοτικά διαμερίσματα ενδιαφέρονται να ενταχθούν σε μια πιο ολοκληρωμένη περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων, έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος προκειμένου να υπάρξει πραγματική προετοιμασία για την υλοποίηση του συστήματος, προσθέτοντας παράλληλα ότι, έχουν εντοπιστεί τα προβλήματα, τα μειονεκτήματα και τα κενά του από τη μορφή του συστήματος που είχε εφαρμόσει το δημοτικό διαμέρισμα Αγλαντζιάς.

«Η βούληση υπάρχει για να γίνει η εφαρμογή του αλλά, όλα θα εξαρτηθούν από τη συνεργασία που θα υπάρξει σε συνεργασία με το Υπουργείο Γεωργίας, προκειμένου να υλοποιηθούν οι προαπαιτούμενοι παράγοντες, για να μπορέσει να εφαρμοστεί επιτυχώς το σύστημα τόσο στην οικονομική του πτυχή, όσο και στην επιχειρησιακή», εξήγησε ο κ. Προύντζος.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Σε εφαρμογή για 12 Δήμους και 9 συμπλέγματα το 2025 το «Πληρώνω όσο πετώ»

Από πλευράς του ο Δήμαρχος Στροβόλου Σταύρος Σταυρινίδης, ανέφερε ότι, σε συνάντηση που έγινε με εκπροσώπους του Τμήματος Περιβάλλοντος και της ΕΠΣΑ, οι Δήμοι είχαν εκφράσει τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους, ενώ ενημέρωσαν πως δεν είναι έτοιμοι για να το εφαρμόσουν και έθεσαν στο τραπέζι το επιχείρημα πως από τη μελέτη που έγινε διαφάνηκε ότι το εν λόγο σύστημα ενδέχεται να αυξήσει το κόστος που θα πληρώνουν οι δημότες.

«Δεν έχουμε το προσωπικό για να μπορέσουμε να το εφαρμόσουμε, ούτε είμαστε έτοιμοι να θέσουμε στους δημότες την αγορά της προπληρωμένης σακούλας για να μπορέσει να υλοποιηθεί το σύστημα», είπε προσθέτοντας παράλληλα πως, «το πάγιο που θα επιβληθεί μαζί με την προπληρωμένη σακούλα που θα πρέπει να προσκομίζουν οι δημότες, στο σύνολό τους θα υπερβαίνουν το ποσό που πληρώνεται αυτή τη στιγμή για σκύβαλα το χρόνο και αυτό είναι κάτι που μας προβληματίζει».

Ξεκαθάρισε δε, ότι για να μπορέσει να δουλέψει το «Πληρώνω όσο Πετώ», θα πρέπει να γίνεται σωστή ανακύκλωση, κάτι το οποίο δεν γίνεται από ένα μεγάλο ποσοστό δημοτών.

Ανέτοιμος για εφαρμογή του συστήματος δηλώνει και ο Δήμος Λακατάμειας, με τη Δήμαρχο Φωτούλα Χατζήπαπα, να επισημαίνει πως «σε συνάντηση που είχαμε σχετικά με το σύστημα, εξέφρασα την άποψη ότι θα μπορούσαμε σε κάποιες γειτονιές να το εφαρμόσουμε πιλοτικά για να δούμε αν είμαστε προετοιμασμένοι όμως, σίγουρα το 2025 δεν είμαστε έτοιμοι να μπούμε. Ίσως το 2026 να ήμασταν πιο έτοιμοι, αλλά κι αυτό το λέω με επιφύλαξη, γιατί εάν δεν δούμε στην πράξη τα υπέρ και τα κατά του συστήματος, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έφερε ήδη πολλές αλλαγές στους Δήμους και στους δημότες. Έτσι, δεν μπορούμε από τη μια στιγμή στην άλλη να εφαρμόσουμε ένα σύστημα που δεν γνωρίζουμε».

Για να γίνει αυτό το σύστημα, συνέχισε, «χρειάζεται χρόνο και καλό προγραμματισμό για να μπορέσει στην υλοποίηση, να γίνει ένα ολοκληρωμένο έργο. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ανησυχίες γιατί δεν είναι κάτι το οποίο γνωρίζουμε, παρ’ όλα αυτά υπάρχει η θέληση και η διάθεση από όλους να εφαρμοστεί όταν θα υπάρχουν οι πόροι και τα υπόλοιπα απαιτούμενα στοιχεία για να μπορέσουμε να το εφαρμόσουμε», είπε χαρακτηριστικά η κα. Χατζήπαπα.

Ο Δήμαρχος Λατσιών-Γερίου Χρίστος Πιτταράς, εξέφρασε την άποψη πως σε πρώτη φάση έπρεπε να γίνει μια μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών για το εν λόγο σύστημα, αφού όπως είπε, χωρίς την σωστή ενημέρωση του πληθυσμού, το «Πληρώνω όσο Πετώ» είναι καταδικασμένο να αποτύχει.

«Δεν είμαστε έτοιμοι να εφαρμόσουμε αυτό το σύστημα από τον πρώτο μήνα του 2025, υπάρχουν ακόμη κενά τα οποία δεν έχουν καλυφθεί και σημεία που δεν έχουν ξεκαθαριστεί. Ταυτόχρονα, από τη στιγμή που ο ίδιος ο κόσμος δεν έχει ενημερωθεί εκ των προτέρων για το πώς δουλεύει αυτό το σύστημα, πως μπορούμε εμείς ως Δήμοι να έρθουμε να το εφαρμόσουμε;», διερωτήθηκε προσθέτοντας επίσης πως, «θέλει πάρα πολλή προεργασία για να πετύχει».

Την ίδια άποψη με τους υπόλοιπους Δημάρχους, εξέφρασε και ο Δήμαρχος Νότιας Λευκωσίας-Ιδαλίου, Σταύρος Χατζηγιάννης, ο οποίος εξέφρασε παράλληλα και την άποψη ότι το «Πληρώνω όσο Πετώ» έπρεπε να γίνει μαζί με την αναβάθμιση για επεξεργασία των απορριμμάτων στη Κόσιη το 2027. Επί της ουσίας, όπως δήλωσε ο κ. Χατζηγιάννης, «οι πολίτες θα κάνουν διαλογή στην πηγή, και, εάν το κράτος δεν βρει τρόπους να αναλάβει το επιπλέον κόστος, θα κληθούν δυστυχώς οι πολίτες να πληρώνουν πολύ περισσότερο, αλλά τα απόβλητα θα συνεχίσουν να θάβονται. Οι μελέτες βιωσιμότητας εκτιμούν περί τα 80 με 100 ευρώ αύξηση ανά νοικοκυριό μιας και για τα οργανικά απόβλητα δεν υπάρχει ακόμη ολοκληρωμένη διαχείριση του συγκεκριμένου ρεύματος, και αντί να επιδοτούνται, θα χρεώνονται».

«Είναι αλήθεια πως δεν είμαστε έτοιμοι να εφαρμόσουμε αυτό το σύστημα και όλες οι ανησυχίες που εξέφρασαν και οι άλλοι Δήμαρχοι, τις συμμεριζόμαστε κι εμείς. Είμαστε υπέρ στο να υπάρχει μια πιο οικολογική προσέγγιση, θέλουμε να αυξηθεί η ανακύκλωση, αρκεί να γίνει με τον σωστό τρόπο. Προφανώς και η αναστολή της εφαρμογής του ΠΟΠ, αντιτίθεται στις υποχρεώσεις του κράτους έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά για αυτό δεν φέρουν ευθύνη οι Δήμοι. Το σύστημα όταν είναι ώριμο να ξεκινήσει να εφαρμόζεται, πρέπει να εφαρμοστεί καθολικά σε παγκύπριο επίπεδο, μιας και είναι σχεδόν βέβαιο ότι σε αποσπασματική εφαρμογή θα παρατηρηθούν προβλήματα απόρριψης αποβλήτων από μια περιοχή σε άλλη (όπως άλλωστε έγινε και στην περίπτωση του ΠΟΠ Αγλαντζιάς)», ξεκαθάρισε ο κ. Χατζηγιάννης.

Το παράδειγμα της Αγλαντζιάς στο «Πληρώνω όσο Πετώ»

Υπενθυμίζεται πως το σύστημα «Πληρώνω όσο Πετώ» είχε ξεκινήσει να εφαρμόζεται στην Αγλαντζία από την 01 Ιανουαρίου του 2021 και αποτέλεσε παράδειγμα αφού λήφθηκε υπόψη από τους πλείστους μελετητές που ετοίμασαν τις προτάσεις τους για τους Δήμους και τις κοινότητες.

Όπως ανέφερε ο Αντιδήμαρχος Αγλαντζιάς Ανδρέας Κωνσταντίνου, κατά την εφαρμογή του συστήματος, ο Δήμος είχε απώλεια εσόδων, λόγω του γεγονότος ότι κανένας άλλος Δήμος δεν προχώρησε σε εφαρμογή του και πολλοί δημότες για να αποφύγουν τη χρέωση μετέφεραν τα σκουπίδια τους σε γειτονικούς Δήμους.

Παράλληλα, επισήμανε ότι το 2021 και το 2022 ο Δήμος είχε επιχορηγηθεί από το Υπουργείο Γεωργίας για το εν λόγω σύστημα, ενώ το 2023 και το 2024, το Υπουργείο δεν είχε ανταποκριθεί στο αίτημα του Δήμου παρότι υπήρξαν προφορικές διαβεβαιώσεις ότι θα υπήρχε επιχορήγηση.

Ταυτόχρονα, αξίζει να αναφερθεί ότι το Δημοτικό Συμβούλιο του ενιαίου Δήμου Λευκωσίας, έχει αποφασίσει όπως συνεχίσει το «Πληρώνω όσο Πετώ» στην Αγλαντζιά για το 2025, με μοναδική διαφοροποίηση την χρέωση 100 ευρώ ανά υποστατικό και παραχώρηση της ίδιας αξίας σε σακούλια ούτως ώστε, να περιορίσει το φαινόμενο της μεταφοράς σκυβάλων της περιοχής σε άλλους Δήμους οι οποίοι δεν το εφάρμοσαν, αν και υπάρχει νομοθετική υποχρέωση για πλήρη εφαρμογή του «Πληρώνω όσο Πετώ» σε ολόκληρη την Κύπρο με ημερομηνία έναρξης τις 30 Ιουνίου του 2024.

Τέλος, σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντίνου βασική προϋπόθεση για συναινέσουν οι Δήμοι και οι κοινότητες για εφαρμογή ανάλογου προγράμματος, είναι ότι πρέπει να διασφαλιστεί από το κράτος η οικονομική βιωσιμότητα τους.