Αστυνομία και Δημόσια τάξη: «Η εξουσία χωρίς στρατηγική είναι σαν ένα πλοίο χωρίς πυξίδα»

Αναφορικά με το κορυφαίο πολιτειακό ζήτημα των ημερών με τα αλλεπάλληλα προβλήματα με την Αστυνομία και την έλλειψη αισθήματος δημόσιας ασφάλειας που εκφράζει έντονα η κοινωνία:

1) Τα προβλήματα στην Αστυνομία (όπως και σε άλλες καίριας σημασίας υπηρεσίες) είναι σίγουρα προϋπάρχοντα. Ουδείς όμως αμφισβητεί ότι όσο περνά ο καιρός η κατάσταση αντί να βελτιώνεται επιδεινώνεται, δίνοντας πλέον την εντύπωση πλήρους αποσύνθεσης.

2) Σχεδόν μονοπωλεί τη συζήτηση το ζήτημα της παραίτησης του υπουργού, ως πολιτικού προϊστάμενου. Κατ’αρχάς, δεν πιστεύω πως οι παραιτήσεις υπουργών είναι ο νούμερο ένα τρόπος να λυθούν τα προβλήματα ή αποτελούν πανάκεια. Τώρα, όσον αφορά τον υφιστάμενο υπουργό μιας εκλελεγμένης επί διετίας κυβέρνησης, με προβληματίζει η φαινομενική, μέσα απο τις δηλώσεις του δηλαδή, ανησυχητική αντίληψη του όσον αφορά τον ρόλο του, και η απόδοση ευθυνών σε όλους τους άλλους εκτός από τον ίδιο. Μετά από ένα χρόνο στον υπουργικό θώκο, δεν έχουμε δει συγκεκριμένα μέτρα αλλά ούτε και απτά αποτελέσματα. Μόνο λόγια για το τι θα πρέπει. Όχι τι γίνεται στην πράξη ουσιαστικά. Και είμαστε ως πολίτες μάρτυρες μόνο αστοχιών. Τί θετικό έχει επιτευχθεί; Αν ξέραμε έστω ότι υπήρχε συγκεκριμένο πλάνο και ότι κάποιος προσπαθεί να το υλοποιήσει, με εμπόδια έστω, με λάθη και καθυστερήσεις έστω, φυσικά και κάθε πολίτης θα έδειχνε πιστεύω κατανόηση δίνοντας χρόνο. Αντ’ αυτού βλέπουμε κάτι εντελώς διαφορετικό: γενικευμένη αποτυχία παραγωγής αποτελεσμάτων και αδυναμία υπεύθυνης αντίληψης της κατάστασης.

3) Η έννοια της «ευθιξίας» είναι καθαρά υποκειμενική και αντικατοπτρίζει το προσωπικό αίσθημα ευθύνης που ο κάθε πολιτικός προϊστάμενος κουβαλά ως πυξίδα του, όταν πολιτεύεται. Ειδικά ένας διορισμένος, και όχι εκλελεγμένος. Αν αντιμετωπίζεις τη θέση που έχεις με ευλάβεια, ευθύνη προς τον λαό, και βλέπεις πως δεν έχεις φέρει τα ποθητά αποτελέσματα (γιατί όλοι εκ του αποτελέσματος κρίνονται), και μετά από αρκετό καιρό δεν έχεις ικανοποιήσει, ούτε καν ως προς το μίνιμουμ το αίσθημα του κόσμου ότι κάτι αλλάζει προς το θετικό, αλλά αντίθετα τα ίδια τα γεγονότα ολοένα και χειροτερεύουν, πιστεύω εκεί κάπου υπάρχει πρόβλημα.

Και κάτι εξίσου σημαντικό: η ευθιξία πρέπει να είναι ανάλογη της ευθύνης. Το αίσθημα δημόσιας ασφάλειας του λαού είναι εκ των δημοκρατικών θεμελίων και η ατιμωρησία, η γενικευμένη αίσθηση ανυπαρξίας δημόσιας τάξης αποτελεί βόμβα στα θεμέλια του κράτους δικαίου. Άρα η ευθιξία σε αυτό το συγκεκριμένο ποστό αναμένεται να είναι υψηλότερη, να νιώθεις δηλαδή πιο «εύθικτος» λόγω ακριβώς της κορυφαίας σημασίας του διακυβεύματος που ανέλαβες να διαχειριστείς.

4) Προβληματίζει πρωτίστως η έλλειψη κυβερνητικού στρατηγικού πλάνου. Εδώ προκύπτει το μείζον πρόβλημα. Δεν έχουμε καμμιά αντίληψη οι πολίτες ως προς ποιοί στόχοι έχουν τεθεί, ποιά διορθωτικά μέτρα προγραμματίστηκαν για να ληφθουν και/ ή έχουν ήδη ληφθεί, που θα αντιμετωπίσουν επαρκώς τα προβλήματα. Η αστυνομία, ο πολιτικός της προϊστάμενος και ευρύτερα η κυβέρνηση αντιμετωπίζουν με σπασμωδικά ημίμετρα την κατάσταση (με μεταθέσεις, και με έρευνες). Αλλά τα ημίμετρα και οι μικρές αλλαγές, στο τέλος αναδεικνύονται συχνά ως οι εχθροί των μεγάλων αλλαγών…

Τα αίτια της κατάστασης εν προκειμένω είναι βαθύτερα. Η κατάσταση είναι πολύ σοβαρότερη. Έχουμε μια από τις πολύπληθέστερες κατά κεφαλήν αστυνομίες στην Ευρώπη. Έχουμε πολύ άξια επιχειρησιακά στελέχη, εκπαιδευμένα, έντιμα και με ζήλο. Υπάρχει πλάνο αναδιαμόρφωσης της Αστυνομίας; Καλύτερης και πιο αξιοκρατικής διακυβέρνησης της; Απαιτούνται βάθος, τεχνοκρατική γνώση, ουσία και αναζητείται πολιτικό ανάστημα και αποφασιστικότητα, σε αυτό το ζήτημα.

5)Αποτελεί ζήτημα κορυφαίας πολιτειακής και δημοκρατικής αξίας. Όχι πεδίο μικροπολιτικών ατζέντων, για να ζητούνται επιφανειακά παραιτήσεις και όλα καλά ως εκεί, αναλώνοντας λαϊκισμό. Και δεν είναι ευθύνη ούτε των βουλευτών, ούτε της αντιπολίτευσης, ούτε άλλων πολιτικών κομματικών προσωπικοτήτων να λύσουν το συγκεκριμένο πρόβλημα και να διοικήσουν τη χώρα, γι’αυτό και η όποια προσπάθεια μετάθεσης των συγκεκριμένων ευθυνών στερείται πάσης λογικής.

6)Αποτελεί πρωταρχική ευθύνη της κυβέρνησης, της εκτελεστικής εξουσίας που έλαβε την εντολή από τον λαό να κυβερνήσει, να επιλύσει αποφασιστικά το πρόβλημα.

Ξέρει κάποιος πού πάμε; Οραματικά ή στρατηγικά; Υπάρχει πλάνο ή σχέδιο στον ορίζοντα; Κατάλαβε κανένας τι ουσιαστικό και στρατηγικό έχει αποφασιστεί ως τώρα; Αυτό είναι το πιο ανησυχητικό από όλα.

*η φράση «Η εξουσία χωρίς στρατηγική είναι σαν ένα πλοίο χωρίς πυξίδα» αποδίδεται συχνά στον Μπέρτολτ Μπρέχτ.

*Τζώρτζια Κωνσταντίνου-Παναγιώτου

Δικηγόρος, Υπεύθυνη Οριζόντιου Χαρτοφυλακίου Διαφάνειας/Πάταξης Διαφθοράς ΔΗΣΥ