Η νομιμότητα αποστολής προσκλητηρίων γάμου με φακέλους της Αστυνομίας και η άγνοια του Αρχηγού

Φαίνεται ότι υποβλήθηκε μια ανώνυμη καταγγελία εναντίον του Αρχηγού Αστυνομίας και η διαδικτυακή δημοσίευση της είδησης έγινε την 25/9/2024. Η καταγγελία παρουσιάζεται να στρέφεται εναντίον του Αρχηγού Αστυνομίας στον οποίο καταλογίζεται ότι είτε από μόνος του είτε κατόπιν δικών του οδηγιών άλλο/α μέλος/η της Αστυνομίας χρησιμοποίησε/αν φακέλους αλληλογραφίας προφανώς με το έμβλημα της Αστυνομίας για να βάλει/ουν μέσα το προσκλητήριο γάμου του παιδιού του, και κατέγραψε/αν εξωτερικά του φακέλου, χειρόγραφα το όνομα του αποδέκτη αυτού.

Ο Αρχηγός Αστυνομίας θέλοντας να απαντήσει στα όσα του καταλογίζονται, σύμφωνα με επόμενο άρθρο της ίδιας διαδικτυακής εφημερίδας προχώρησε στην ακόλουθη δήλωση έξι σημείων στα οποία προσθέτω τα δικά μου σχόλια.

1ο σημείο. Ο Αρχηγός Αστυνομίας τα απογεύματα ασχολείτο με την προετοιμασία του γάμου των παιδιών του, μεταξύ άλλων και την αποστολή προσκλητηρίων σε μέλη της Αστυνομίας. Σχόλιο. Γίνεται αναφορά σε απογεύματα, ώστε να είναι εκτός ωρών καθήκοντος. Ο Αρχηγός αναφέρεται ασχολείτο με την αποστολή προσκλητηρίων σε μέλη της Αστυνομίας μαζί με ένα μέλος Αστυνομίας ως η παραδοχή του. Δηλαδή γνώριζε ότι τα προσκλητήρια δεν είχαν φάκελο. Όμως η αποστολή προσκλητηρίων έστω και χωρίς φάκελο μέσω της εσωτερικής αλληλογραφίας της Αστυνομίας αποτελεί αποκλίνουσα συμπεριφορά. Δεν μπορεί να γίνεται χρήση της διαδικασία εσωτερικής αλληλογραφίας για να μεταφέρονται στους αποδέκτες που είναι μέλη της Αστυνομίας, μη υπηρεσιακά έγραφα. Για αυτό τον σκοπό υπάρχει το κυβερνητικό ταχυδρομείο. Ο οδηγός του Αρχηγού δεν σχολνάει αν δεν φύγει από το γραφείο του ο ίδιος ο Αρχηγός για να τον πάρει στο σπίτι του. Στην περίπτωση όμως αυτή ο Αρχηγός φαίνεται κάποια απογεύματα να ασχολείτο με μη υπηρεσιακά θέματα και συνακόλουθα ο οδηγός περίμενε.

2ο σημείο. Μέλος του γραφείου παρέμενε στο γραφείο οικειοθελώς για να τον βοηθήσει. Σχόλιο. Αφήνεται να νοηθεί ότι πρόκειται για ένα και μόνο μέλος της Αστυνομίας που βοήθησε τον Αρχηγό και το οποίο μέλος φαίνεται ότι υπηρετεί στο γραφείο του Αρχηγού. Δηλαδή σύμφωνα με την ανακοίνωση, το μέλος της Αστυνομίας δεν παρέμεινε οικειοθελώς πέραν του ωραρίου καθήκοντος του για να εξυπηρετήσει ένα πολίτη της Δημοκρατίας για ενδεχόμενο πρόβλημα που τον απασχολούσε. Παρέμεινε οικειοθελώς για να προσφέρει στον Αρχηγό της Αστυνομίας μια εκδούλευση η οποία δεν αφορούσε υπηρεσιακό αλλά προσωπικό του ζήτημα. Χρησιμοποιώντας ενδεχομένως το κλιματιστικό του υπηρεσιακού γραφείου, τον ηλεκτρισμό ή την θερμάστρα κ.λ.π. αφού κατ’ ομολογία σύμφωνα με την ανακοίνωση όλα γινόντουσαν τα απογεύματα (πληθυντικός).

3ο σημείο. Επειδή στο προσκλητήριο, όπως εκδόθηκε, δεν υπήρχε φάκελος, εν αγνοία του Αρχηγού, τοποθετήθηκε αριθμός προσκλητηρίων σε υπηρεσιακούς φακέλους (90 - 100). Σχόλιο. Δηλαδή ο Αρχηγός γνώριζε ότι το προσκλητήριο δεν είχε φάκελο. Όμως εν αγνοία του 90-100 προσκλητήρια τοποθετήθηκαν σε υπηρεσιακό φάκελο. Προφανώς η τοποθέτηση έγινε από το άλλο μέλος της Αστυνομίας, αφού ο ίδιος δηλώνει άγνοια. Δηλαδή δεν γνώριζε ο Αρχηγός που ενδεχομένως και να ήταν στο ίδιο γραφείο τα απογεύματα ότι το άλλο μέλος χρησιμοποιούσε υπηρεσιακούς φακέλους για τα προσκλητήρια. Ανεξαρτήτως των πιο πάνω. Όφειλε ως εκ της θέσεως του να γνωρίζει. Είναι Αρχηγός Αστυνομίας.

Αν από την άλλη αναφερόμαστε σε άγνοια νόμου, σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ.154 «Η άγνοια του νόμου δεν αποτελεί λόγο για αποκλεισμό της ποινικής ευθύνης για πράξη ή παράλειψη, η οποία διαφορετικά θα συνιστούσε ποινικό αδίκημα, εκτός αν ο νόμος προβλέπει ρητά ότι η γνώση του νόμου από τον υπαίτιο συνιστά στοιχείο του ποινικού αδικήματος». Στην κατάχρηση εξουσίας δεν εφαρμόζεται το άρθρο 7.

Το θέμα της άγνοιας του νόμου υπό το φως της αρχής ignorantia juris non excusat, κάτω από το νομικό σύστημα του τόπου, έχει καθιερωθεί η αρχή ότι δεν αποτελεί υπεράσπιση αλλά ότι είναι στοιχείο που λαμβάνεται υπόψη από το Δικαστήριο προς όφελος ενός κατηγορουμένου κατά την επιμέτρηση της ποινής. Βλέπενστησελκαι«Άγνοια νόμου δεν συγχωρείται», (βλ. τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας Αρ. 3025/2002, ημερ. 13.5.2002 και Αρ. 713/2010 ημερ. 14.12.2009).

4ο σημείο. Όταν έγινε αντιληπτό από τον Αρχηγό Αστυνομίας, η αποστολή των προσκλητηρίων με αυτό τον τρόπο τερματίστηκε. Σχόλιο. Δηλαδή αποστάλθηκαν 90-100 προσκλητήρια μέχρι να γίνει αντιληπτό. Είναι άγνωστο αν αυτή η οικειοθελής βοήθεια του μέλους της Αστυνομίας διήρκεσε περισσότερο από μια ημέρα (απογεύματα). Ως επίσης άγνωστο είναι αν υπάρχουν διαφορετικοί γραφικοί χαρακτήρες στο εξωτερικό μέρος αυτών των 90-100 φακέλων, που να υποδεικνύει ότι τελικά βοήθησαν πέραν του ενός μέλους. Η ανακοίνωση λέει για ένα μέλος.

5ο σημείο. Για αποκατάσταση του λάθους, δόθηκαν οδηγίες από την πρώτη στιγμή που έγινε αντιληπτό, στις 6.9.2024, στον Διευθυντή Διεύθυνσης Οικονομικών Αρχηγείου Αστυνομίας, όπως κοστολογήσει τον αριθμό των υπηρεσιακών φακέλων που χρησιμοποιήθηκαν, για να καταβληθεί από τον Αρχηγό Αστυνομίας το χρηματικό ποσό που αντιστοιχεί στον αριθμό των υπηρεσιακών φακέλων που εκ παραδρομής χρησιμοποιήθηκαν. Σχόλιο. Συνεπώς το λάθος με την χρησιμοποίηση υπηρεσιακών φακέλων εντοπίστηκε στις 6/9/2024. Δεν υπήρξε ανακοίνωση από την Αστυνομία ότι έγινε αυτό το συμβάν, για να ξεκαθαρίσει το τοπίο από την αρχή. Η ανακοίνωση του Αρχηγού ήρθε την ίδια ημέρα μετά που δημοσιεύθηκε η είδηση για την ανώνυμη καταγγελία στις 25/9/2024. Ως διορθωτικό μέτρο λήφθηκε από τον Αρχηγό η αποζημίωση. Όχι η διεξαγωγή διοικητικής έρευνας, για να διαπιστωθεί κατά πόσο το μέλος της Αστυνομίας και αυτό εν αγνοία ενέργησε ή όχι με τους υπηρεσιακούς φακέλους.

6ο σημείο. Η Διεύθυνση Οικονομικών προέβηκε σε σχετική κοστολόγηση η οποία ανέρχεται στα €13.53 + Φ.Π.Α. (€16.10 Σύνολο), για 500 φακέλους. Στις 13.9.2024 καταβλήθηκε στον Διευθυντή Διεύθυνσης Οικονομικών το ποσό των €3.22 που αντιστοιχεί στον αριθμό των φακέλων που χρησιμοποιήθηκαν. Σχόλιο. Όπως γίνεται αντιληπτό δεν κοστολογήθηκε η χρήση της πένας για τις καταγραφές των αποδεκτών στους υπηρεσιακούς φακέλους, ούτε τα οποιαδήποτε άλλα έξοδα από την χρήση του γραφείου κατά τον επίδικο χρόνο (απογεύματα) από το συγκεκριμένο μέλος της

Αστυνομίας π.χ. ηλεκτρισμός, και σίγουρα δεν λήφθηκε υπόψη η οικειοθελής παραμονή του μέλους της Αστυνομίας. Κοστολογήθηκαν όπως φαίνεται μόνο οι 100 υπηρεσιακοί φάκελοι.

Το ζήτημα θα ιδωθεί από νομική σκοπιά. Πρώτο σημείο. Η χρήση γραφικής ύλης της Αστυνομίας για μη υπηρεσιακό σκοπό (φάκελος – πένα). Δεύτερο σημείο. Η απασχόληση μέλους/ων της Αστυνομίας για μη υπηρεσιακό σκοπό και η εκτέλεση από αυτό/ούς μη νόμιμων διαταγών (παράδοση λίστας ονομάτων/καλεσμένων - καταγραφή στο εξωτερικό μέρος του φακέλου των στοιχείων του αποδέκτη – διαβίβαση αλληλογραφίας).

Η γραφική ύλη και δη τόσο οι φάκελοι που χρησιμοποιούνται από την Αστυνομία για υπηρεσιακή αλληλογραφία όσο και οι πένες, αποτελούν περιουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτή η γραφική ύλη ως αναλώσιμο πληρώνεται από τον κρατικό προϋπολογισμό δηλαδή από εκείνο το χρηματικό ποσό που δίνει το κράτος στην Αστυνομία για να καλύψει τις υπηρεσιακές ανάγκες της σε γραφική ύλη. Η φράση που μας ενδιαφέρει είναι «Υπηρεσιακές ανάγκες». Συνεπώς η χρήση της γραφικής ύλης για μη υπηρεσιακό σκοπό, ενδεχομένως να συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα, εκτός και αν δόθηκαν νόμιμες διαταγές για παρέκκλιση από τον κανόνα.

Το μέλος της Αστυνομίας που βοήθησε οικειοθελώς τον Αρχηγό, θα πρέπει να είχε ενώπιον του λίστα/κατάλογο με τα ονόματα αποδεκτών των προσκλητηρίων (με ή χωρίς υπηρεσιακό φάκελο). Πως αλλιώς θα γνώριζε τους αποδέκτες

Η ποσότητα και η αξία αυτής της γραφικής ύλης που ενδεχομένως χρησιμοποιήθηκε (φάκελος/οι – πένα/ες) για το κάλεσμα του γάμου αποτελεί ένα μέρος της αποκλίνουσας πράξης και συμπεριφοράς.

Σύμφωνα με το άρθρο 23 του περί Αστυνομίας Νόμου του 2004 (73(I)/2004), ως έχει τροποποιηθεί με πλαγιότιτλο «Ιδιωτική απασχόληση» και ειδικότερα το εδάφιο (1) ορίζει ότι «Το σύνολο του χρόνου των μελών της Αστυνομίας τελεί στη διάθεση της Δημοκρατίας, εκτός αν προβλέπεται, ρητά, διαφορετικά στους όρους του διορισμού τους».

Η φράση που μας ενδιαφέρει είναι «το σύνολο του χρόνου». Συνακόλουθα δεν νοείται χρόνος εργασίας μέλους Αστυνομίας, ανεξαρτήτως βαθμού, να αναλώνεται σε μη υπηρεσιακό σκοπό.

Σύμφωνα με το άρθρο 24 του πιο πάνω νόμου με πλαγιότιτλο «Γενικές εξουσίες και καθήκοντα μελών της Αστυνομίας και ειδικότερα το εδάφιο (1) ορίζει ότι «Κάθε μέλος της Αστυνομίας ασκεί τέτοιες εξουσίες και εκτελεί τέτοια καθήκοντα που δυνατό να ανατίθενται ή επιβάλλονται σε μέλος της Αστυνομίας βάσει οποιουδήποτε νόμου και υπακούει σε όλες τις νόμιμες διαταγές σε σχέση με την άσκηση του αξιώματός του, τις οποίες δύναται από καιρό σε καιρό να λαμβάνει από τους ανωτέρους του στην Αστυνομία.

Η φράση που μας ενδιαφέρει είναι «υπακούει σε όλες τις νόμιμες διαταγές».

Η εκτέλεση μη νόμιμων διαταγών από συγκεκριμένο/α μέλος/η της Αστυνομίας με σκοπό να επιτευχθεί η ενδεχόμενη οδηγία του Αρχηγού Αστυνομίας, ως αυτή παρατέθηκε πιο

πάνω, ενδεχομένως να συνιστά διάπραξη πειθαρχικού παραπτώματος, τόσο από τον ίδιο τον Αρχηγό όσο και από το μέλος της Αστυνομίας που εκτέλεσε την παράνομη διαταγή.

Η αποζημίωση του κόστους της γραφικής ύλης που αναλώθηκε για αυτό τον μη υπηρεσιακό σκοπό δεν διαγράφει την αποκλίνουσα πράξη και συμπεριφορά, ως το επιβεβαιώνει και η νομική Αρχή της άγνοιας νόμου.

Με το ίδιο σκεπτικό, μέλος της Αστυνομίας που εν αγνοία του χρησιμοποίησε υπηρεσιακό όχημα για μη υπηρεσιακό σκοπό, υιοθετώντας το παράδειγμα του Αρχηγού θα μπορεί να ζητήσει την κοστολόγηση της συμπεριφοράς του από την Διεύθυνση Οικονομικών και θα πληρώνει το χρηματικό ποσό που αντιστοιχεί στην μη υπηρεσιακή συμπεριφορά του π.χ. έξοδα βενζίνης, έξοδα φθοράς αυτοκινήτου κλπ και το θέμα θα κλείνει εκεί, χωρίς διενέργεια διοικητικής/πειθαρχικής έρευνας και ενδεχόμενο καταλογισμό ευθύνης.

Καταλήγοντας. Στην προκειμένη περίπτωση, η καταγγελία φαίνεται να στρέφεται στην κορυφή ηγεσίας της Αστυνομίας. Λόγω και μόνο της θέσεως του Αρχηγού Αστυνομίας στην ανώτερη θέση της πυραμίδας κρίνεται αναγκαίο για σκοπούς διαφάνειας να γίνει διερεύνηση της καταγγελίας. Κατ΄ ομολογία του Αρχηγού αυτή ευσταθεί, όμως προβάλλοντας την υπεράσπιση της άγνοιας. Δεν αρκεί η επιβεβαίωση ορθότητας της καταγγελίας από τον Αρχηγό. Ευτυχώς η ενδεχόμενη διερεύνηση της καταγγελίας είναι σχετικά απλή.

Η αρχική καταγγελία για το πιο πάνω θέμα ήταν ανώνυμη σύμφωνα με το άρθρο. Τελικά ο Αρχηγός Αστυνομίας πλήρωσε €3,22 (που αναλογεί στους 100 υπηρεσιακούς φακέλους) και το θέμα φαίνεται να έκλεισε.

Έγινε σήμερα επώνυμη καταγγελία από τον γράφοντα στην Αρχή κατά της Διαφθοράς για την συγκεκριμένη υπόθεση, ώστε να διασφαλιστεί η διερεύνηση της.

*Δικηγόρος, Δημήτρης Απαισιώτης