Η νέα μέθοδος που δίνει την ευκαιρία σε άτομα με αυτισμό να επικοινωνούν και να εκφράζονται

Μία νέα μέθοδος δίνει την ευκαιρία σε άτομα στο φάσμα του αυτισμού, αλλά και γενικά σε όσους δεν χρησιμοποιούν την ομιλία, να επικοινωνούν με τους γύρω τους και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, με τα αποτελέσματα να είναι θετικότατα. Πρόκειται για το «Spelling to Communicate», μία μέθοδο που εφαρμόζεται σε διάφορες χώρες του εξωτερικού και αποτελεί ένα τρόπο για να μπορούν τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες και να ζήσουν μία ζωή με αξιοπρέπεια.

Το πάθος και η επιμονή μίας μητέρας, για να μπορεί να βοηθήσει το παιδί της να έχει τις ίδιες ευκαιρίες μάθησης όπως όλα τα παιδιά της ηλικίας του, ήταν ο λόγος που ήρθε η μέθοδος στην Κύπρο. Αυτή η μητέρα, αφού για μήνες μελετούσε την μέθοδο και τον τρόπο εφαρμογής της, την δίδαξε σε άλλη μητέρα, με αποτέλεσμα οι δύο τους να μπορούν να επικοινωνούν με τα παιδιά τους. Αυτό ήταν και το έναυσμα για την Μαρία Μπαρή να άρχισει η ίδια να εφαρμόζει το «Spelling to Communicate», να πάρει πτυχίο και να μπορεί να διδάσκει κι άλλα παιδιά.

Η Μαρία Μπαρή, η εκπαιδευτικός που έχει πάρει πτυχίο στη συγκεκριμένη μέθοδο, εξηγεί στον REPORTER τι είναι το «Spelling to Communicate», ποια είναι τα οφέλη για τα παιδιά και για ποιο λόγο θα έπρεπε να εφαρμόζεται στα σχολεία.

«Το πρώτο μου πτυχίο είναι Φιλολογίας, με μεταπτυχιακό στην ειδική εκπαίδευση. Για πολλά χρόνια ήμουν συνοδός ατόμου με αυτισμό και συγκεκριμένα για το παιδί της μίας εκ των μανάδων που εφάρμοσαν πρώτες την μέθοδο στην Κύπρο. Εμπνεύστηκα από τις συγκεκριμένες μανάδες. Όταν σταμάτησα να είμαι συνοδός, είχα το συγκεκριμένο παιδί στο φροντιστήριο και κάναμε την ειδική εκπαίδευσή μας. Ασχολούμουν με τα γράμματα, όμως δεν είχα την φόρμουλα να τα τοποθετήσω. Σταματούσα σε ένα σημείο. Τον έβλεπα και καταλάβαινα ότι ήξερε τις λέξεις και ήθελε να το βγάλει προς τα έξω. Η μητέρα του παιδιού με ενημέρωσε για την μέθοδο, που είχε μάθει η άλλη μητέρα, μετά από μεγάλη μελέτη και την εφάρμοσε. Όταν είδα την μέθοδο και τα αποτελέσματά της, ενθουσιάστηκα και άρχισα να την εφαρμόζω με το συγκεκριμένο παιδί και μετά πήρα το πτυχίο».

Τι είναι αυτή η μέθοδος

«Το Spelling to Communicate είναι μία εναλλακτική μέθοδος επικοινωνίας, που ενδείκνυται για τα άτομα που είναι στο φάσμα του αυτισμού και όχι μόνο. Ουσιαστικά είναι για όλα τα άτομα που είναι σε απραξία και απουσιάζει εντελώς ο λόγος και μπορούν να κάνουν περιορισμένη χρήση της ομιλίας, είτε ο λόγος τους δεν έχει αλληλουχία. Είναι για τα άτομα που δεν μπορούν να μιλήσουν. Αυτή η μέθοδος εφαρμόζεται κυρίως στην Αμερική, στην Αγγλία, στο Ισραήλ και σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες. Δημιουργήθηκε από την Elizabeth Vosseller το 2015.

Η συγκεκριμένη μέθοδος έχει αρκετά θετικά αποτελέσματα, με το ποσοστό επιτυχίας να ξεπερνά το 95%, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των αυτιστικών ατόμων δεν μπορούν να μιλήσουν. Αυτό το ποσοστό είναι πολλά υποσχόμενο για το μέλλον τους, σε σύγκριση με άλλες μεθόδους. Είναι αποδεκτό ότι δεν μπορούν να ακολουθήσουν όλες τις μεθόδους, όλα τα άτομα, όμως η συγκεκριμένη έχει αρκετά ψηλό ποσοστό επιτυχίας, σε όλες τις χώρες που γίνεται χρήση η συγκεκριμένη μέθοδος».

Πώς εφαρμόζεται η μέθοδος

Για να εφαρμοστεί σωστά η συγκεκριμένη μέθοδος, πρέπει να το πιστέψει πρώτα ο εκπαιδευτής, όπως εξηγεί η κα. Μπαρή, αφού τα άτομα με αυτισμό μπορούν να αναγνωρίζουν τα αισθήματα και τις σκέψεις των ατόμων που έχουν απέναντί τους.

«Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι να γνωρίζει κάποιος τις δυσκολίες του ατόμου που έχει απέναντί του. Όταν γνωρίζει τις κινητικές δυσκολίες για ένα άτομο με απραξία, επειδή υπάρχει μία λάθος σύνδεση, αν μπορούμε να το πούμε, μεταξύ σώματος και μυαλού, καλείται ο βοηθός του ατόμου που θα εφαρμόσει την μέθοδο, να μειώσει τις κινητικές απαιτήσεις.

Είναι μία μέθοδος που δεν ζητά πολλές κινήσεις από το άτομο με αυτισμό, επειδή αναγνωρίζεται η δυσκολία να συντονίσει τις κινήσεις με το μυαλό. Απαιτείται μόνο μία απλή κίνηση, να δείξει με το χέρι ένα γράμμα. Δεν απαιτούνται δυσκολίες και υπερβολικές κινήσεις, ούτε να κάνει ταυτίσεις, ούτε να ψάξει κουτάκι που θα δείξει τι θα φάει ή θα πιει. Ο λόγος που απαιτούνται μόνο απλές κινήσεις είναι για να είναι πιο ήρεμο το άτομο, για να μπορέσει να λειτουργήσει καλύτερα και να μην ζοριστεί με κινήσεις που δεν μπορεί να κάνει».

Η εφαρμογή της μεθόδου γίνεται σε στάδια, δεδομένου ότι πρέπει να αναπτυχθούν κάποιες δεξιότητες, πριν αρχίσει η πλήρης επικοινωνία και η δημιουργία ολοκληρωμένων προτάσεων και κειμένων.

«Αρχικά, χρησιμοποιούνται κάποιοι πίνακες, που έχουν χαραγμένα πάνω τα γράμματα του αλφαβήτου και οι εκπαιδευτές διδάσκουμε την τοποθεσία του κάθε γράμματος, για να μάθει το άτομο την κίνηση. Αυτό μας ενδιαφέρει στα πρώτα στάδια. Η κίνηση. Είναι χωρισμένα σε τρεις πίνακες τα γράμματα και όταν το άτομο κατακτήσει την κίνηση, μπορεί στη συνέχεια να δημιουργήσει προτάσεις. Υπάρχει επαρκής καθοδήγηση για να αποκτηθεί η ακρίβεια και ταχύτητα που απαιτούνται για να μπορεί να είναι ανεξάρτητο το άτομο.

Όταν αποκτηθεί η ταχύτητα και ακρίβεια, που σημαίνει ότι το άτομο περιπλανιέται στους πίνακες χωρίς καθοδήγηση, τότε περνά η εκπαίδευση σε δεύτερο επίπεδο, που είναι ένας πίνακας με όλα τα γράμματα και από εκεί και πέρα, όταν η κίνηση είναι σε πολύ καλό στάδιο και υπάρχει μία ισορροπία μεταξύ μυαλού και σώματος, τότε περνά στο επόμενο βήμα που είναι το πληκτρολόγιο.

Είναι αρκετά πράγματα που απαιτούνται για να υπάρχει επικοινωνία, όμως το βασικότερο είναι να δείχνει ο εκπαιδευτής εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους και να τους το δείχνει. Τα άτομα αυτά καταλαβαίνουν έντονα τι πιστεύει ο άλλος που είναι απέναντί τους, για τη στάση και τις απόψεις τους για τις ικανότητές τους. Αν θεωρεί ο εκπαιδευτής ότι το άτομο που είναι απέναντί του, γνωρίζει όσα πρέπει να γνωρίζει, τότε είναι σίγουρο ότι θα υπάρχει ψηλό επίπεδο επιτυχίας. Το άτομο γνωρίζει, απλά δεν έχει τρόπο να το δείξει.

Επίσης, είναι σημαντικό ο εκπαιδευτής να κατανοεί το επίπεδο των δυσκολιών. Πρέπει να ξέρει ότι υπάρχουν κάποιες δυσκολίες στην κίνηση. Για παράδειγμα δεν θα ζητήσει κάποιο να γράψει με μολύβι, που απαιτούνται λεπτές κινήσεις. Μειώνονται οι κινητικές απαιτήσεις, ώστε να μένει ελεύθερο το μυαλό, για να βγάλει τις γνώσεις που συσσωρεύτηκαν».

Δεν εφαρμόζεται στα σχολεία η μέθοδος

Παρά το γεγονός υπάρχουν αυξημένα ποσοστά επιτυχίας για τα άτομα που χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο, το Spelling to Communicate δεν εφαρμόζεται στα σχολεία της Κύπρου, ενώ δεν είναι κοινώς γνωστή, για να την έχουν υπόψη οι γονείς.

«Τώρα άρχισε να γίνεται γνωστή η συγκεκριμένη μέθοδος. Με αυτή τη μέθοδο μπορούν να επικοινωνήσουν τα άτομα με αυτισμό. Αυτό είναι το πιο σημαντικό όφελος που υπάρχει, επειδή καθίσταται η ζωή τους πιο λειτουργική. Μπορούν να επικοινωνήσουν με τους γονείς τους, για πρώτη φορά μπορούν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, τις ανάγκες τους, τις απόψεις τους. Για πρώτη φορά κάνουν μάθημα ανταποκρινόμενο στην ηλικία τους και φεύγουν από τη στερεοτυπική θεωρία ότι κάνουν συγκεκριμένα πράγματα επειδή το επίπεδο είναι πιο κάτω από την ηλικία τους. Κάποιοι θεωρούν δεδομένο ότι τα παιδιά με αυτισμό δεν είναι σε θέση να ξέρουν τα ίδια με τα άλλα παιδιά της ηλικίας τους και ξεκινούν από ένα σημείο που είναι πιο κάτω από την ηλικία τους.

Κάνοντας ένα μάθημα που είναι για την ηλικία τους, είναι και πιο ευτυχισμένα αυτά τα άτομα, επειδή για πρώτη φορά κάνουν αυτό που έπρεπε να κάνουν. Νιώθουν ικανοποίηση επειδή για πρώτη φορά μπορούν να απαντήσουν ερωτήσεις, τους ρωτούν τις απόψεις τους. Όμως, υπάρχουν στάδια για να μπορεί να φτάσει κάποιος στο στάδιο της ανοιχτής επικοινωνίας.

Αυτή τη στιγμή, στην Κύπρο εκπαιδεύονται αρκετά παιδιά στην Κύπρο, τόσο στη Λευκωσία όσο και στη Λεμεσό και το έχουν γενικεύσει και στο σπίτι και χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο, για να επικοινωνούν με τους γονείς τους. Στόχος είναι να έχουν μία καλύτερη και πιο ποιοτική ζωή, τόσο από ακαδημαϊκό επίπεδο, όσο και γενικά στην καθημερινότητά τους.

Ωστόσο, αυτή η μέθοδος δεν έχει αρχίσει να εφαρμόζεται στα σχολεία. Μόνο δύο μαθητές χρησιμοποιούν τη μέθοδο και βρίσκονται σε κανονικές τάξεις. Είναι τα παιδιά των δύο μανάδων που εφάρμοσαν μόνες τους την μέθοδο στην Κύπρο. Πηγαίνουν στο σχολείο με την καρτέλα τους, είναι εκπαιδευμένοι οι συνοδοί τους, κάνουν τα μαθήματά τους, τα διαγωνίσματά τους. Αντίστοιχα επικοινωνούν στο σπίτι και με τους γονείς τους».

Θα έπρεπε να εφαρμόζεται στα σχολεία η μέθοδος

Η κα. Μπαρή, κλείνοντας, ήθελε να στείλει ένα μήνυμα προς το Υπουργείο Παιδείας, καλώντας το να δώσει έμφαση στη συγκεκριμένη μέθοδο, που μπορεί να είναι ένα καλό εργαλείο, για να μετατρέψει τα σχολεία σε ένα χώρο συμπερίληψης, παρά περιθωριοποίησης.

«Έπρεπε να υπάρχει γνώση και ενημέρωση για τη συγκεκριμένη μέθοδο, από πλευράς Υπουργείου Παιδείας, για να καθοδηγούν τους εκπαιδευτικούς της ειδικής εκπαίδευσης, αλλά και όλους τους εκπαιδευτικούς γενικά. Είναι υποχρέωση να γνωρίζουμε οτιδήποτε υπάρχει για να βοηθηθούν τα άτομα αυτά, χωρίς να υπάρχει περιθωριοποίηση.

Είναι εις γνώση των αρμοδίων η συγκεκριμένη μέθοδος, επειδή έχουμε κάνει παρουσίαση στη Βουλή. Γνωρίζουν τα ποσοστά επιτυχίας, μπορούν να βρουν και στοιχεία από άλλες χώρες. Είναι υποχρέωση του κράτους να γνωρίζει τι καινούργιο υπάρχει για τα συγκεκριμένα θέματα, να στείλει άτομα να εκπαιδευτούν, να στελεχώσει τα σχολεία με τους κατάλληλους επιστήμονες, για να υπάρχει συμπερίληψη. Με το να μην υπάρχουν οι ειδικοί που θα βοηθήσουν στην ένταξη, είναι λογικό να γίνεται διαχωρισμός. Πρέπει να υπάρχουν άτομα με γνώσεις για να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός συμπεριληπτικού σχολείου, με τη σωστή στελέχωση».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πάνω από 850 μαθητές με αυτισμό στα σχολεία-Απαρχαιωμένη η νομοθεσία για ειδική εκπαίδευση