Η δύσκολη εξίσωση για εκεχειρία, η αρνητική στάση Ισραήλ-Χαμάς και ο ρόλος της Κύπρου

Δύσκολο να επιτευχθεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα λόγω και των ακραίων φωνών και από τις δύο πλευρές, ανέφερε την Τρίτη μιλώντας στο ΚΥΠΕ ο διεθνολόγος Χαράλαμπος Χρυσοστόμου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ανακτήθηκαν σοροί έξι ομήρων από το Ισραήλ-Ολονύχτια επιχείρηση των IDF και της Shin Bet στη Χαν Γιουνίς

Συμπλήρωσε σε ό,τι αφορά τον αντίκτυπο ενδεχόμενου ναυαγίου στις διαπραγματεύσεις για την Κύπρο ότι η χώρα είναι έτοιμη να λειτουργήσει ως ανθρωπιστικός διάδρομος για την απομάκρυνση ξένων πολιτών από την περιοχή, εξέφρασε ωστόσο ανησυχία για πιθανά προσφυγικά κύματα που θα προκύψουν από ενδεχόμενη εκτράχυνση της κατάστασης σε περίπτωση μη συμφωνίας και πιθανή αποσταθεροποίηση του Λιβάνου.

Κληθείς να σχολιάσει την πορεία των διαπραγματεύσεων που λαμβάνουν χώρα από χθες στο Κάιρο μεταξύ της ισραηλινής και της παλαιστινιακής πλευράς, ο κ. Χρυσοστόμου είπε ότι η πρόσφατη δήλωση του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν πως πρόκειται για την «καλύτερη και ίσως η τελευταία ευκαιρία για επίτευξη συμφωνίας» δείχνει την πίεση που ασκούν οι ΗΠΑ αυτή τη στιγμή και στις δύο πλευρές, ενώ υπενθύμισε πως ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν βρίσκεται για ένατη φορά στην περιοχή της Μέσης Ανατολής επιχειρώντας την επίτευξη μιας συμφωνίας.

Σχετικά με τη στάση των δύο πλευρών, είπε ότι ούτε η Χαμάς, ούτε και η ισραηλινή Κυβέρνηση του Βενιαμίν Νετανιάχου δεν φαίνονται να επιθυμούν όντως μια συμφωνία, μια κατάπαυση του πυρός και μια εκεχειρία.

Σημείωσε ότι αφενός η Χαμάς θεωρεί ότι δεν είναι και τόσο ειλικρινής η προσπάθεια των ΗΠΑ, με στελέχη της να ισχυρίζονται σήμερα ότι άλλο σχέδιο παρουσιάζουν στο Ισραήλ και άλλο στη Χαμάς. Αφετέρου, συνέχισε, υπάρχουν οι ακραίες φωνές από πλευράς Ισραήλ που θεωρούν ότι υπάρχει ακόμα περιθώριο να εξοντώσουν τα όποια υπολείμματα της Χαμάς στη Γάζα αλλά και πως δίνεται μια ευκαιρία να πλήξουν και να αποδυναμώσουν και τη Χεζμπολάχ.

Εάν υπάρξει ένα παιχνίδι απόδοσης ευθυνών για ενδεχόμενο ναυάγιο και οι δύο πλευρές θέλουν να κερδίσουν χρόνο για να συνεχίσουν τις ενέργειές τους, σημείωσε σχετικά, προσθέτοντας ότι αυτή τη στιγμή ο επικεφαλής της Χαμάς είναι πιο σκληροπυρηνικός και από τον Χανίγια, δεν συμμετέχει ο ίδιος στις διαπραγματεύσεις, αλλά οι θέσεις του είναι πολύ σκληρές.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αντίποινα Χεσμπολάχ για τη δολοφονία διοικητή της-Σειρά επιθέσεων σε Ισραηλινούς

Σε σχέση με το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων, ο κ. Χρυσοστόμου είπε ότι οι διαφωνίες εντοπίζονται σε 2-3 σημεία, με πρώτο αυτό της ύπαρξης ισραηλινού στρατού στον διάδρομο που ενώνει τη Γάζα με την Αίγυπτο. Εξήγησε ότι το Ισραήλ επιθυμεί να διατηρήσει στρατιωτική παρουσία στο σημείο και μετά τη συμφωνία για να μπορεί να ελέγχει τι είδους προμήθειες έρχονται από την Αίγυπτο ώστε να μην υπάρξει πιθανότητα εφοδιασμού της Χαμάς μέσω αυτού του διαδρόμου.

Η Χαμάς δεν αποδέχεται κάτι τέτοιο, ανέφερε στη συνέχεια και προσέθεσε ότι η φόρμουλα που επιχειρείται να βρεθεί περιλαμβάνει την απόσυρση ενός αριθμού ισραηλινών στρατευμάτων, δίχως όμως να οριστεί τελική ημερομηνία πλήρους απόσυρσής τους από αυτό το σημείο.

Σύμφωνα με τον κ. Χρυσοστόμου, το δεύτερο σημείο τριβής αφορά στην επιθυμία του παρακολούθησης από πλευράς του ισραηλινού στρατού της επιστροφής των προσφύγων στη βόρεια Γάζα, κάτι που η Χαμάς, όπως είπε, δεν δέχεται σε καμία περίπτωση διότι θα σημαίνει ισραηλινή παρουσία στη Γάζα και μετά την εκεχειρία.

«Εκτίμησή μου είναι ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να επιτευχθεί συμφωνία λόγω και των ακραίων και από τις δύο πλευρές», τόνισε, προσθέτοντας πως τα τελευταία 24ωρα έχουμε δει ενέργειες των ακραίων και από τις δύο πλευρές που θέλουν να δυναμιτίσουν την προσπάθεια εξεύρεσης συμφωνίας, όπως η παρουσία πριν από δύο μέρες του Ισραηλινού Υπουργού Ασφάλειας στο Τέμενος Αλ Άκσα, η οποία προκάλεσε το μουσουλμανικό αίσθημα, αλλά και η ανταλλαγή πυρών μεταξύ Χεζμπολάχ και ισραηλινών δυνάμεων.

Σχετικά με τη στάση του Ιράν, είπε ότι το περσικό κράτος δεν θέλει να εκτραχυνθεί η κατάσταση και να έρθει σε σύγκρουση με το Ισραήλ, προσθέτοντας πως θα ήθελε να υπάρξει μια συμφωνία για να μπορέσει να δικαιολογήσει ένα μη κτύπημα στα μάτια του μουσουλμανικού κόσμου και των αντιπροσώπων του.

Ερωτηθείς τι μπορούμε να περιμένουμε σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων, ο κ. Χρυσοστόμου είπε ότι κάτι τέτοιο θα σημάνει τη συνέχιση των εχθροπραξιών εντός της Γάζας, με τους νεκρούς να έχουν ξεπεράσει τους 40 χιλιάδες, και την περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης για τον πληθυσμό, εν μέσω ήδη τραγικών υγειονομικών συνθηκών. Επιπλέον, θα καταστεί εξαιρετικά αμφίβολη η τύχη των ομήρων, την ώρα που δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινών ζητούσαν άμεση κατάπαυση του πυρός και συμφωνία ανεξάρτητα αν αυτή θα είναι ιδανική για το Ισραήλ ή όχι, ενώ θα συνεχιστεί και η αβεβαιότητα και στον Λίβανο με τις εχθροπραξίες της Χεζμπολάχ και το Ιράν θα αναγκαστεί πλέον να επαναφέρει τη λογική ενός έστω και συμβολικού χτυπήματος για να περισώσει το γόητρό του.

Σε ερώτηση τι μπορεί να σημαίνει μια τέτοια εξέλιξη για Ευρώπη και Αμερική, ο κ. Χρυσοστόμου είπε ότι οι Αμερικανοί επιθυμούν διακαώς την επίτευξη συμφωνίας, όπως και η Αίγυπτος, η οποία φιλοξενεί και τις διαπραγματεύσεις. Προσέθεσε ότι αφενός η διατήρηση στην περιοχή αριθμού αμερικανικών πολεμικών πλοίων, δύο αεροπλανοφόρων, πολεμικών αεροσκαφών F-16 και F-35 και χιλιάδων πεζοναυτών έχει τεράστιο κόστος για τις ΗΠΑ, αφετέρου οι Δημοκρατικοί θέλουν να επιτύχουν μια διπλωματική νίκη ενόψει και της προεκλογικής εκστρατείας της Καμάλα Χάρις.

Την ίδια στιγμή εκτραχύνεται η κατάσταση στην Ουκρανία, συνέχισε, προσθέτοντας ότι στην ουσία οι ΗΠΑ συντηρούν αυτή τη στιγμή δύο πολέμους: τον πόλεμο στη Γάζα με την παρουσία τους, η οποία λειτουργεί αποτρεπτικά έναντι πιθανού χτυπήματος, αλλά και με την στρατιωτική συνδρομή προς το Ισραήλ, και τον πόλεμο στην Ουκρανία, αφού χωρίς τη στήριξη των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ η Ουκρανία δεν θα μπορούσε να καταφέρει όσα έχει επιτύχει μέχρι τώρα, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα με τον έλεγχο μέρους ρωσικού εδάφους.

Ερωτηθείς ειδικότερα για τον αντίκτυπο μιας τέτοιας εξέλιξης στην Κύπρο και την Ανατολική Μεσόγειο, ο κ. Χρυσοστόμου είπε ότι τυχόν αρνητική εξέλιξη και εκτράχυνση της κατάστασης θα επηρεάσει αναπόφευκτα και την Κύπρο.

Συγκεκριμένα, σημείωσε ότι σε πρώτη φάση η ΚΔ έχει να παίξει έναν ανθρωπιστικό ρόλο ως γέφυρα απομάκρυνσης ξένων πολιτών που διαμένουν στην περιοχή, κάτι για το οποίο, όπως είπε, η χώρα είναι έτοιμη και αναδεικνύει τη χρησιμότητά της. Συμπλήρωσε πως εκτράχυνση της κατάστασης θα μπορούσε να προκαλέσει ένα νέο προσφυγικό ρεύμα, κυρίως από τον Λίβανο, είτε Σύρων που βρίσκονται εκεί, είτε Λιβάνιων, αλλά και οικονομικές, τουριστικές και εμπορικές επιπτώσεις λόγω της άμεσης γειτνίασης.

Σε ερώτηση αν θα μπορούσαν να προκύψουν και προκλήσεις για την ασφάλεια της χώρας, δεδομένων και των απειλών που έχουν εκφραστεί στο παρελθόν για τον ρόλο της στη διένεξη, ο κ. Χρυστοστόμου είπε ότι αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να υπάρχουν προκλήσεις ασφάλειας, εκτός εάν προκύψει τέτοιου είδους αντιπαράθεση ώστε τα αμερικανικά πολεμικά πλοία που βρίσκονται στην περιοχή, αλλά και δυνάμεις των Βρετανικών Βάσεων εμπλακούν με οποιοδήποτε τρόπο στην προσπάθεια αναχαίτισης πιθανού χτυπήματος από πλευράς Ιράν, όπως συνέβη και την προηγούμενη φορά, καθιστώντας έτσι την Κύπρο μέρος της αντιπαράθεσης μέσω της χρήσης του εδάφους της, κάτι που, όπως σημείωσε, θα πρέπει να αποφευχθεί.

Ερωτηθείς κατά πόσο θεωρεί ότι η ΚΔ είναι έτοιμη να απαντήσει στις παραπάνω προκλήσεις, ανέφερε ότι με βάση και τις ανακοινώσεις της Κυβέρνησης, θεωρεί πως η ΚΔ είναι έτοιμη να διαχειριστεί τον ρόλο της ανθρωπιστικής γέφυρας για απομάκρυνση ξένων πολιτών.

Αναφορικά με ένα ενδεχόμενο προσφυγικό και μεταναστευτικό κύμα, εξέφρασε την εκτίμηση ότι σε περίπτωση εκτράχυνσης της κατάστασης τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα, καθώς ήδη η χώρα είναι στα όριά της σε ό,τι αφορά τη φιλοξενία προσφύγων και μεταναστών λόγω του μεγέθους της, προσθέτοντας ότι η ΕΕ θα πρέπει να λειτουργήσει αλληλέγγυα τόσο από άποψης οικονομικής βοήθειας, όσο και από άποψης μετεγκατάστασης προσφύγων σε άλλες χώρες.

Τέλος, σχετικά με ενδεχόμενες απειλές ασφάλειας, σχολίασε ότι οι Βρετανικές Βάσεις έχουν την ικανότητα να προστατεύσουν το έδαφος που ελέγχουν αυτή τη στιγμή, δεν είναι βέβαιο ωστόσο αν έχουν την πρόθεση να λειτουργήσουν και ως ασπίδα για το υπόλοιπο έδαφος της ΚΔ αν τα πράγματα πάρουν μια ανεξέλεγκτη τροπή.

Πηγή: ΚΥΠΕ