Υπαρξιακός κίνδυνος για τα κόμματα οι τάσεις αποσυσπείρωσης-Από τον Φειδία στο μελλοντικό «μαύρισμα»

Τον υπαρξιακό κίνδυνο για τα κόμματα που δημιουργούν οι νέες πολιτικές τάσεις, αναδεικνύει το βαρόμετρο της εταιρείας Cypronetwork, που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, τέσσερις στους δέκα πολίτες δήλωσαν πως στις επόμενες εκλογές θα ψηφίσουν οτιδήποτε άλλο εκτός από τα παραδοσιακά κόμματα. Αν και αντίστοιχο ποσοστό διαφωνούν με αυτή τη θέση, είναι ξεκάθαρο πως η τάση αποσυσπείρωσης αποκρυσταλλώνεται όλο και περισσότερο με την πάροδο του χρόνου.

Ενδεικτικό της δυσκολίας στη συσπείρωση που πρόκειται να αντιμετωπίσουν τα κόμματα στο μέλλον είναι και το γεγονός πως μόλις το 30% ανέφεραν ότι, παρά τις εξελίξεις, στις ερχόμενες Βουλευτικές Εκλογές θα ξαναψηφίσουν ένα από τα παραδοσιακά κόμματα που ψήφισαν στο παρελθόν. Μάλιστα, σχεδόν έξι στους δέκα πολίτες πιστεύουν ότι υπάρχει ανάγκη για νέα κόμματα ή κινήματα στην κυπριακή πολιτική σκηνή, απορρίπτοντας τις επιλογές που έχουν ενώπιον τους τώρα.

Αν και ως παραδοσιακά κόμματα συνήθως κατηγοριοποιούνται αυτά με δεκαετίες παρουσίας στο πολιτικό σύστημα του τόπου, δηλαδή ο ΔΗΣΥ, το ΑΚΕΛ, το ΔΗΚΟ και η ΕΔΕΚ, τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών καταδεικνύουν ότι έχουν φθαρεί και νεότερα ηλικιακά κόμματα, με εξαίρεση βεβαίως το ΕΛΑΜ, το οποίο συνεχίζει να καταγράφει αυξητικές τάσεις. Μάλιστα, παρά την πολεμική που δέχθηκε προεκλογικά, κυρίως από τα παραδοσιακά κόμματα, η έρευνα δείχνει πως οι απόψεις είναι μοιρασμένες για το εθνικιστικό κόμμα, καθώς 43% θεωρούν την άνοδο του επικίνδυνη για τη Δημοκρατία, ενώ 40% διαφωνούν με αυτή τη θέση.

Η αντίδραση αυτή προς το κομματικό κατεστημένο αυξάνεται όσο μειώνεται η ηλικία των ψηφοφόρων. Όπως φαίνεται από τα δημογραφικά δεδομένα, ενώ μόλις 20% των ατόμων άνω των 65 ετών δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν οτιδήποτε άλλο εκτός των παραδοσιακών κομμάτων, ενώ το ποσοστό εκτοξεύεται στο 54% στην ηλικιακή ομάδα 18-24 και εκτείνεται μεταξύ 32-48% στις υπόλοιπες. Επίσης είναι αισθητά πιο ψηλό στις αστικές από ό,τι στις αγροτικές περιοχές και αυξάνεται όσο αυξάνεται στο μορφωτικό επίπεδο.

Οι πρόσφατες Ευρωεκλογές κατέγραψαν μια σαφέστατη αλλαγή στην εκλογική συμπεριφορά, καθώς ένας ανεξάρτητος υποψήφιος, χωρίς πολιτικό υπόβαθρο, κατάφερε να έρθει στην τρίτη θέση της κατάταξης, αφήνοντας πίσω του πέντε κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή. Και παρόλο που τα κόμματα αξιολόγησαν την εξέλιξη αυτή ως πάρα πολύ αρνητική, καθώς δείχνει περιφρόνηση προς το πολιτικό σύστημα του τόπου, οι πολίτες φαίνεται να έχουν διαφορετική άποψη, καθώς το 60% των ερωτηθέντων θεωρούν θετική την εκλογή του Φειδία Παναγιώτου και μάλιστα το 48% πιστεύουν ότι θα πετύχει στα νέα του καθήκοντα, παρά την έλλειψη εμπειρίας.

Πάντως, επτά στους δέκα πολίτες, πιστεύουν ότι η επιλογή του νεαρού ευρωβουλευτή ήταν ψήφος διαμαρτυρίας. Αυτή τη θέση συμμερίζονται και τα κόμματα, που βρίσκονται σε μία διαδικασία να εντοπίσουν για τι ακριβώς διαμαρτύρονταν οι πολίτες και αναζητούν τρόπους να διορθώσουν τις δικές τους αδυναμίες. Το μεγάλο σοκ εξανάγκασε τις πολιτικές δυνάμεις να παραδεχθούν πως πρέπει να αλλάξουν, μπροστά στον κίνδυνο αυτή η αντιδραστική εκλογική συμπεριφορά να παγιωθεί. Αν και γίνονται πολλές συζητήσεις και σε ορισμένα κόμματα έχουν κινηθεί και διαδικασίες για προώθηση αλλαγών, θα φανεί στην πορεία σε ποιο βάθος θα φτάσουν και αν όντως είναι αυτές τις απαιτήσεις που έχουν οι πολίτες και θα υπάρξει η ανάλογη ανταπόκριση ή τα κόμματα για άλλη μία φορά απέτυχαν να τους καταλάβουν.

Οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την αποστροφή από τα κόμματα είναι πολλοί και όχι απαραίτητα κοινοί για όλους. Ωστόσο φαίνεται πως σε μία περίοδο που ο κόσμος δέχεται μεγάλες οικονομικές πιέσεις και είναι αντιμέτωπος με την ανασφάλεια, δεν πιστεύει πως τα κόμματα έχουν τις απαντήσεις. Οι πολιτικές δυνάμεις αντιτείνουν, βέβαια, ότι έχουν σοβαρές προτάσεις που θα βελτιώσουν όσα δυσαρεστούν τους πολίτες και δυσκολεύουν την καθημερινότητά τους, όμως αυτές οι προτάσεις είτε δεν φαίνεται να φτάνουν κοντά τους, είτε δεν λαμβάνονται σοβαρά.

Το πολιτικό σύστημα έχει κουράσει και στέλνει -άθελα του προφανώς- το μήνυμα πως δεν είναι κοντά στους πολίτες, με αποτέλεσμα οι ψηφοφόροι όλο και πιο ενεργά να επιλέγουν να τηρήσουν τις δικές τους αποστάσεις. Η τάση αυτή δεν είναι πρόσφατη και διογκώνεται σε κάθε εκλογική διαδικασία τα τελευταία χρόνια και μέχρι σήμερα έγιναν πολύ λίγα από πλευράς κομμάτων για να γεφυρωθεί το χάσμα. Η πρόσφατη μαζική διοχέτευση ψηφοφόρων προς τον Φειδία Παναγιώτου, όμως, σε συνδυασμό με την υψηλή αποχή, λειτουργούν ως σοβαρή προειδοποίηση ότι το καθεστώς στο οποίο επαναπαύονταν τα κόμματα επί δεκαετίες πλέον απειλείται σοβαρά.