Οι συχνές εξαφανίσεις ανηλίκων από στέγες και τα σοβαρά ερωτήματα που εγείρουν

Έντονο προβληματισμό και ανησυχία έχει προκαλέσει η ανακοίνωση της Αστυνομίας, για την εξαφάνιση ενός δεκάχρονου παιδιού, που έλειπε για ώρες από το χώρο διαμονής του στη Λεμεσό, το απόγευμα του Δεκαπενταύγουστου. Μία είδηση που ήγειρε αρκετά ερωτήματα, αναφορικά με τις διαδικασίες που ακολουθούνται, ώστε τα παιδιά να είναι ασφαλή στους χώρους που διαμένουν, καθώς επίσης και στον τρόπο φύλαξής τους και κατά πόσο μπορούν να φεύγουν όποτε το θέλουν. Κι όλα αυτά την ώρα που υπεύθυνο για τα εν λόγω παιδιά είναι το κράτος.

Οι ειδήσεις και επίσημες ανακοινώσεις ότι ανήλικοι δηλώνονται ελλείποντες πάντα προκαλούν ανησυχία, δεδομένου ότι αφορά στις πλείστες των περιπτώσεων έφηβους που εξαφανίζονται για ώρες από το χώρο διαμονής τους και εμφανίζονται αφού περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα. Πρόσφατο παράδειγμα αυτό του δεκάχρονου, ενώ δεν είναι μόνο αυτό. Αν κάποιος παρακολουθεί στενά τις ανακοινώσεις της Αστυνομίας, σχετικά με τα ελλείποντα πρόσωπα, αυτό που παρατηρεί είναι ότι επαναλαμβάνονται σε αρκετές περιπτώσεις τα ίδια ονόματα παιδιών, που εξαφανίζονται και τους ψάχνουν οι κηδεμόνες τους.

Κοινός παρονομαστής σε όλες τις περιπτώσεις είναι το γεγονός ότι τα παιδιά αυτά διαμένουν σε δομές και στέγες που φιλοξενούν ανήλικους. Αυτό από μόνο του δημιουργεί διάφορα ερωτήματα, που φέρνουν τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες προ των ευθυνών τους, δεδομένου ότι είναι οι νόμιμοι κηδεμόνες των παιδιών. Πρώτο σημαντικό και αναπάντητο ερώτημα, που εγείρεται κάθε φορά που υπάρχει ανακοίνωση ότι χάθηκαν τα ίχνη ενός παιδιού είναι ποιες διαδικασίες ακολουθούνται για την φύλαξη στις δομές και τις στέγες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αν δεν αντιμετωπίζεις τα παιδιά ως παιδιά, δεν θα σε αντιμετωπίζουν ποτέ ως γονιό

Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι πρόκειται για χώρους που φιλοξενούν παιδιά και όχι για φυλακές, κάτι που σημαίνει ότι ένας ανήλικος που βρίσκεται σε κάποια στέγη ή σε μία δομή έχει τα ίδια δικαιώματα με όλους τους συνομήλικούς του. Όμως, αυτό σημαίνει ότι έχει και την ανάγκη να υπάρχει ένας φύλακας, που να γνωρίζει ανά πάσα ώρα και στιγμή πού βρίσκεται, αν έχει κάποια ανάγκη ή όχι. Το γεγονός ότι ένα παιδί είχε φύγει από τη δομή που βρισκόταν και το αναζητούσαν για ώρες, εγείρει σημαντικό ζήτημα ασφάλειας, όχι μόνο για εκείνο αλλά για όλα τα παιδιά που βρίσκονται στον ίδιο χώρο.

Ουσιαστικά, αυτό που πρέπει να απασχολήσει τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, δεδομένου ότι είναι υπό την δική τους ευθύνη οι δομές και στέγες ανηλίκων είναι να εξετάσουν τις διαδικασίες και τα πρωτόκολλα που ακολουθούνται και κατά πόσο υπάρχει επαρκής φύλαξη των παιδιών σε αυτές τις δομές. Δεν είναι απομακρυσμένο σενάριο ένα παιδί να το σκάσει από το χώρο που διαμένει, όμως αυτό από μόνο του δεν μπορεί να δώσει άφεση αμαρτιών στις κρατικές υπηρεσίες, καθώς οι ανακοινώσεις για παιδιά που ελλείπουν από τις δομές και τις στέγες αντί να μειώνονται με την πάροδο του χρόνου, αυξάνονται.

Την ίδια ώρα, ένα άλλο ζήτημα που εγείρεται είναι πόσο συχνά γίνονται έλεγχοι από τους λειτουργούς που βρίσκονται στις δομές και στέγες, ώστε να καταμετρούν τα παιδιά και να γνωρίζουν ότι όλα είναι στο χώρο, καθώς και ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται όταν ανακαλύψουν ότι έχει εξαφανιστεί κάποιος. Είναι σίγουρο πως κάθε στέγη και δομή φιλοξενίας ανηλίκων διέπεται από ένα πρωτόκολλο λειτουργίας και συγκεκριμένες οδηγίες από πλευράς Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, ως ο αρμόδιος κρατικός φορέας. Όμως, οι απανωτές ανακοινώσεις για παιδιά που το σκάνε από αυτούς τους χώρους, πρέπει να προβληματίσει όλους, αφού είναι ξεκάθαρο το συμπέρασμα ότι δεν ακολουθούνται οι οδηγίες.

Πέραν από την ανησυχία που προκαλεί το γεγονός ότι ένα ανήλικο παιδί μπορεί να κυκλοφορεί μόνο στους δρόμους, με όποιους κινδύνους αυτό συνεπάγεται, προκύπτει και νομικό πρόβλημα έναντι στους κηδεμόνες. Και σε αυτή την πτυχή το ερώτημα είναι: ποιος θα είναι νομικά υπεύθυνος σε περίπτωση που συμβεί κάτι σε ένα παιδί, όταν το σκάσει από την στέγη ή τη δομή; Ο υπεύθυνος της δομής, ο λειτουργός που βρισκόταν εκείνη την ώρα ή οι κρατικές υπηρεσίες; Σε πολλές των περιπτώσεως γίναμε μάρτυρες που οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς έριχναν τις ευθύνες σε εξιλαστήρια θύματα και με μαθηματική ακρίβεια, ευθύνη θα φέρει μόνο ο λειτουργός, που δεν είχε την προσοχή στραμμένη στο συγκεκριμένο παιδί. Όμως, σε τέτοιες περιπτώσεις, ευθύνη φέρουν όλοι, ειδικά όταν πρόκειται για την υγεία και ασφάλεια ενός παιδιού, που οφείλει το κράτος να προστατεύσει.

Ένα άλλο σοβαρό ερώτημα που εγείρεται είναι ποιες ευθύνες φέρει η Αστυνομία. Από τη στιγμή που κάποιες περιπτώσεις οι κλήσεις αφορούν την ίδια δομή και το ίδιο άτομο, είναι ευθύνη της Αστυνομίας να ξεκινήσει έρευνα, ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσο ακολουθούνται σωστές πρακτικές και πρωτόκολλα, που έχουν στόχο την προστασία των παιδιών. Η Αστυνομία, βάσει του ρόλου της, μπορεί να ξεκινήσει αυτεπάγγελτα έρευνα, για να διαπιστώσει κατά πόσο είναι ασφαλείς οι χώροι που διαμένουν οι ανήλικοι, ωστόσο μέχρι στιγμής δεν υπήρξαν τέτοιες κινήσεις, με αποτέλεσμα να αυξάνονται κατακόρυφα οι ανακοινώσεις για ελλείποντες ανήλικους. Οι κινήσεις πρέπει να γίνονται νωρίς, εξ ου και μότο των πολιτικών είναι ότι δίνεται έμφαση στην πρόληψη, για να σταματήσει ένα πρόβλημα. Η ανακοίνωση για εξαφάνιση ενός ανήλικου και η έκκληση στο κοινό για βοήθεια εντοπισμού του, απλά μαρτυρά αδράνεια που πολλές φορές μπορεί να οδηγήσει σε μοιραίο και σε τέτοιες περιπτώσεις, θα ξεκινήσουν εκ των υστέρων οι έρευνες.

Τα ερωτήματα είναι αρκετά και δεν θα έχουν απάντηση, αφού κανείς αρμόδιος δεν προτίθεται να βγει μπροστά και να αναλάβει την ευθύνη. Όμως, ας το κάνει παρασκηνιακά, να αλλάξει τα δεδομένα, προτού να είναι αργά. Τα παιδιά είναι το μέλλον. Ας το προστατεύσουμε.