Τι είναι η mpox, πώς μεταδίδεται και πώς αντιμετωπίζεται-Οι συστάσεις των ειδικών

Σε επιφυλακή βρίσκονται οι υγειονομικές Αρχές σε όλο τον κόσμο, λόγω της αύξησης των κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων, παγκοσμίως, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε την Τετάρτη (14/8) το υψηλότερο επίπεδο συναγερμού.

«Είναι σαφές ότι απαιτείται μια συντονισμένη διεθνής αντίδραση για να σταματήσει η έξαρση των κρουσμάτων και να σωθούν ζωές», τόνισε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους.

Η ασθένεια - παλαιότερα γνωστή ως ευλογιά των πιθήκων, έχει οδηγήσει στον θάνατο τουλάχιστον 450 άτομα κατά τη διάρκεια μιας αρχικής επιδημίας στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η επανεμφάνιση του mpox και η είσοδος του ιού Oropouche στην Ευρώπη-Πώς μεταδίδονται

Η νόσος του ιού mpox προκαλείται από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων. Ο ιός αρχικά μεταδιδόταν από τα ζώα στους ανθρώπους, αλλά τώρα μεταδίδεται και μεταξύ των ανθρώπων. Η εμφάνιση της νόσου είναι πιο συχνή σε απομακρυσμένα χωριά στα τροπικά τροπικά δάση της Αφρικής, σε χώρες όπως η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔ Κονγκό). Σε αυτές τις περιοχές, υπάρχουν χιλιάδες κρούσματα και εκατοντάδες θάνατοι από την ασθένεια κάθε χρόνο - με τα παιδιά κάτω των 15 ετών να πλήττονται περισσότερο. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι mpox - ο 1 και ο 2. Μια προηγούμενη κατάσταση έκτακτης ανάγκης δημόσιας υγείας για τον ιό mpox, που κηρύχθηκε το 2022, προκλήθηκε από τον σχετικά ήπιο τύπο 2.

Εξαπλώθηκε σε σχεδόν 100 χώρες που συνήθως δεν εμφανίζουν τον ιό, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων χωρών της Ευρώπης και της Ασίας, αλλά τέθηκε υπό έλεγχο με τον εμβολιασμό των ευάλωτων ομάδων. Ωστόσο, αυτή τη φορά είναι ο πολύ πιο θανατηφόρος τύπος 1 - ο οποίος έχει σκοτώσει έως και το 10% όσων αρρώστησαν σε προηγούμενες επιδημίες - που αυξάνεται.

H επικίνδυνη παραλλαγή του ιού

Υπήρξε μια αλλαγή στον ιό γύρω στον περασμένο Σεπτέμβριο σημειώνει το BBC. Οι μεταλλάξεις οδήγησαν σε μια μετάλλαξη - που ονομάζεται 1b - η οποία έκτοτε εξαπλώνεται με ταχείς ρυθμούς. Αυτή η νέα παραλλαγή έχει χαρακτηριστεί από έναν επιστήμονα ως «η πιο επικίνδυνη μέχρι σήμερα», υπογραμμίζει το βρετανικό μέσο.

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής (CDC) αναφέρουν ότι υπήρξαν περισσότερες από 14.500 μολύνσεις από τον ιό mpox και πάνω από 450 θάνατοι από τον ιό mpox μεταξύ των αρχών του 2024 και του τέλους Ιουλίου. Πρόκειται για αύξηση 160% στις μολύνσεις και 19% στους θανάτους σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023. Ενώ το 96% των κρουσμάτων mpox είναι στη ΛΔ Κονγκό, η ασθένεια έχει εξαπλωθεί σε πολλές γειτονικές χώρες όπως το Μπουρούντι, η Κένυα, η Ρουάντα και η Ουγκάντα, όπου συνήθως δεν ενδημεί. Στη ΛΔ του Κονγκό υπάρχει ανεπαρκής πρόσβαση σε εμβόλια και θεραπείες για την mpox και οι αξιωματούχοι υγείας ανησυχούν για την εξάπλωση της νόσου.

Οι ειδικοί λένε ότι το νέο στέλεχος μπορεί να εξαπλωθεί πιο εύκολα, προκαλώντας σοβαρότερη ασθένεια και περισσότερους θανάτους σε παιδιά και ενήλικες.

Πώς μεταδίδεται;

Ο ιός της ευλογιάς μεταδίδεται από άτομο σε άτομο μέσω στενής επαφής με κάποιον που έχει μολυνθεί - μεταξύ άλλων μέσω του σεξ, της επαφής δέρμα με δέρμα και της ομιλίας ή της αναπνοής σε κοντινή απόσταση. Ο ιός μπορεί να εισέλθει στον οργανισμό μέσω του δέρματος, της αναπνευστικής οδού ή μέσω των ματιών, της μύτης ή του στόματος. Μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω του αγγίγματος αντικειμένων που έχουν μολυνθεί από τον ιό, όπως κλινοσκεπάσματα, ρούχα και πετσέτες. Η στενή επαφή με μολυσμένα ζώα, όπως οι πίθηκοι, οι αρουραίοι και οι σκίουροι, είναι μια άλλη οδός μετάδοσης. Κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας επιδημίας το 2022, ο ιός μεταδόθηκε κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής. Η τρέχουσα επιδημία από τη ΛΔ Κονγκό οφείλεται στη σεξουαλική επαφή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Συναγερμός στην Ευρώπη-Εντοπίστηκαν τα πρώτα κρούσματα του ιού Oropouche

Οι περισσότερες περιπτώσεις εντοπίζονται συχνά σε άτομα που είναι σεξουαλικά ενεργά και σε άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες. Τα άτομα με πολλούς συντρόφους ή νέους σεξουαλικούς συντρόφους μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, μεταδίδει το BBC. Αλλά οποιοσδήποτε έχει στενή επαφή με κάποιον με συμπτώματα μπορεί να κολλήσει τον ιό, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και των μελών της οικογένειας. Η συμβουλή είναι να αποφεύγεται η στενή επαφή με οποιονδήποτε με mpox να πλέονονται συχνά τα χέρια με σαπούνι και νερό εάν ο ιός βρίσκεται στην κοινότητά. Όσοι έχουν τον ιό mpox πρέπει να απομονώνονται από τους άλλους μέχρι να εξαφανιστούν όλα τα συμπτώματα.

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;

Τα κρούσματα του ιού της ευλογιάς μπορούν να ελεγχθούν με την πρόληψη των λοιμώξεων - ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό είναι τα εμβόλια. Εμβόλια υπάρχουν, αλλά μόνο τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο ή που έχουν έρθει σε στενή επαφή με μολυσμένο άτομο είναι συνήθως σε θέση να το κάνουν, τονίζει το δημοσίευμα του BBC. Ο ΠΟΥ ζήτησε πρόσφατα από τους παρασκευαστές φαρμάκων να προτείνουν τα εμβόλιά τους κατά του ιού της ευλογιάς για επείγουσα χρήση, ακόμη και αν τα εμβόλια αυτά δεν έχουν εγκριθεί επίσημα στις χώρες όπου χρειάζονται. Τώρα που το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής έχει κηρύξει έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας σε ολόκληρη την ήπειρο, ελπίζεται ότι οι κυβερνήσεις θα μπορέσουν να συντονίσουν καλύτερα την αντίδρασή τους και ενδεχομένως να αυξήσουν τη ροή ιατρικών προμηθειών και βοήθειας στις πληγείσες περιοχές.

Χιλιάδες κρούσματα στην Αφρική από το 2022

Συνολικά έχουν καταγραφεί 38.465 κρούσματα σε 16 χώρες της Αφρικής από τον Ιανουάριο του 2022. Από αυτούς τους ασθενείς οι 1.456 πέθαναν. Φέτος, παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων κατά 160%, σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με τα δεδομένα που έδωσαν στη δημοσιότητα τα αφρικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (Africa CDC) την προηγούμενη εβδομάδα.

Στην ήπειρο εξαπλώνεται ένα νέο στέλεχος που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό τον Σεπτέμβριο του 2023 και ονομάστηκε Clade Ib. Το στέλεχος αυτό είναι πιο θανατηφόρο και μεταδίδεται ευκολότερα από τα προηγούμενα. Αν κάποιος προσβληθεί από το Clade Ib μπορεί να εμφανίσει δερματικά εξανθήματα σε όλο το σώμα, ενώ με τα προηγούμενα στελέχη τα εξανθήματα περιορίζονταν στο στόμα, το πρόσωπο ή τα γεννητικά όργανα.

Το πρώτο κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων σε ανθρώπους εντοπίστηκε το 1970 στη ΛΔ του Κονγκό (το πρώην Ζαΐρ), όπου είχε εξαπλωθεί ο υποτύπος Clade I. Έκτοτε, η ασθένεια παρέμενε περιορισμένη στις χώρες τις δυτικής και της κεντρικής Αφρικής και οι περισσότεροι άνθρωποι μολύνονταν από την επαφή τους με ζώα.

Το 2022 ξέσπασε επιδημία που επεκτάθηκε σε σχεδόν 100 χώρες όπου η ασθένεια δεν ήταν ενδημική. Η ασθένεια προσέβαλε κυρίως ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους άνδρες. Τον Ιούλιο του 2022 ο ΠΟΥ κήρυξε παγκόσμιο συναγερμό αλλά περίπου έναν χρόνο αργότερα, τον Μάιο του 2023, τον ήρε. Καταγράφηκαν περίπου 90.000 κρούσματα και 140 θάνατοι.

Πηγή: cnn.gr / iefimerida.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η Κομισιόν διαθέτει 215.000 εμβόλια για την επιδημία ευλογιάς στην Αφρική