Δοκιμάζεται η συνοχή της συμπολίτευσης με φόντο το Κυπριακό

Οι εξελίξεις που αναμένονται στο Κυπριακό αναπόφευκτα θα επηρεάσουν και τις σχέσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας με τα συμπολιτευόμενα κόμματα ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ και ΕΔΕΚ. Το Κυπριακό ήταν ανέκαθεν ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα για τα κόμματα αυτά και, παρά τις όποιες διαβεβαιώσεις εισέπραξαν από τον Νίκο Χριστοδουλίδη προεκλογικά, οι προτάσεις που θα κατατεθούν από πλευράς Ηνωμένων Εθνών δεν είναι υπό τον έλεγχό του. Για αυτό και ο τρόπος που θα ανταποκριθεί σε αυτές, θα αποτελέσει ένα σημαντικό τεστ για το κατά πόσον μπορεί να συνυπάρξει πολιτικά με τα τρία κόμματα του Κέντρου.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε πως «βλέπω να έρχονται στιγμές που θα ληφθούν δύσκολες αποφάσεις», αναφερόμενος στις αναμενόμενες εξελίξεις γύρω από το Κυπριακό. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που κυκλοφορούν, αναμένεται τα Ηνωμένα Έθνη να ετοιμάσουν κάποιου είδους σχέδιο για τα επόμενα βήματα, το οποίο να περιλαμβάνει κοινή συνάντηση Χριστοδουλίδη-Τατάρ και ακολούθως πενταμερή. Δεδομένης της θέσης της τουρκικής πλευράς πως αποτελούν προαπαιτούμενο τα «τρία άλφα», ενδεχομένως η ευελιξία που καλούνται να δείξουν οι δύο πλευρές να οδηγήσει σε πιέσεις για αποδοχή τους, κάτι που δεν είναι πρόθεση κανενός, αφού αποτελούν πυλώνες αναγνώρισης του ψευδοκράτους. Ωστόσο ο Πρόεδρος αναφέρθηκε σε κάποιου είδους τολμηρές αποφάσεις, οι οποίες δήλωσε μάλιστα πως θα είναι μοναχικές, γεγονός που ενδεχομένως να δείχνει πως γνωρίζει πως δεν θα αντλήσει στήριξη για αυτές από τους κυβερνητικούς του εταίρους.

Είναι καλά γνωστό ότι η ΕΔΕΚ τάσσεται συνολικά ενάντια στη λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και προφανώς ο κ. Χριστοδουλίδης ουδέποτε ανέμενε στήριξη σε αυτό το πλαίσιο από το συγκεκριμένο κόμμα, κάτι που γνώριζε και προεκλογικά. Τις τελευταίες ημέρες, μάλιστα, αναπτύχθηκε συζήτηση και για το γεγονός πως, ακολουθώντας την επίσημη κυβερνητική γραμμή, η προερχόμενη από την ΕΔΕΚ Υπουργός Γεωργίας αναφέρθηκε σε λύση ΔΔΟ, κάτι που προφανώς απέχει από τις απόψεις του κόμματός της και ενδεχομένως και τις προσωπικές της πεποιθήσεις.

Αντιθέτως, το ΔΗΚΟ και η ΔΗΠΑ τάσσονται υπέρ της ΔΔΟ. Έχουν, όμως, σκληρές κόκκινες γραμμές και παγιωμένες πεποιθήσεις ως προς την ερμηνεία της, που δεν επιτρέπουν μεγάλους ελιγμούς, από αυτούς που σαφώς είναι πιο πρόθυμοι να κάνουν το ΑΚΕΛ και ο ΔΗΣΥ. Ιδιαίτερα στην περίπτωση του ΔΗΚΟ, που επί χρόνια είχε κάνει παντιέρα το «σωστό περιεχόμενο» (αν και πλέον δεν χρησιμοποιεί συχνά αυτή την ορολογία), είναι κατανοητό πως δύσκολα μπορεί να γίνει αποδεκτή η όποια υπέρβαση, εάν το περιεχόμενό της δεν το ικανοποιεί. Κανένα από τα τρία κόμματα δεν τάσσεται υπέρ των «προληπτικών» υποχωρήσεων και της πολικής του καλού παιδιού ευρύτερα, ενώ τείνουν να αντιμετωπίζουν και τις πρωτοβουλίες των ΗΕ με καχυποψία, λόγω των κάκιστων χειρισμών που έγιναν στο παρελθόν από στελέχη του Οργανισμού.

Αν και δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κάποια ένδειξη πως ως δύσκολη απόφαση ερμηνεύεται από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη η υπέρβαση των κόκκινων γραμμών, έχουν γίνει δηλώσεις που προφανώς και δεν αρέσουν στα συμπολιτευόμενα κόμματα. Για παράδειγμα, παραδέχθηκε πως δεν υπόσχεται στον κόσμο δίκαιη λύση του Κυπριακού, επειδή δεν μπορούμε να πάμε στην προ του 1974 κατάσταση. Ωστόσο για πάρα πολλούς πολίτες και δη για τους ψηφοφόρους των κομμάτων του Κέντρου, το δίκαιο ήταν πάντοτε απαραίτητη προϋπόθεση για τη λύση του Κυπριακού και αυτά τα συναισθήματα να λαμβάνονται υπόψη από τις κομματικές ηγεσίες, που έτσι κι αλλιώς συμφωνούν με τη θέση αυτή.

Μάλιστα επανήλθε στο ζήτημα της δικαιοσύνης και κατά την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου των αποδήμων, λέγοντας πως «ζούμε σε ένα άναρχο διεθνές σύστημα, το διεθνές δίκαιο είναι ένα ισχυρό εργαλείο στην προσπάθειά μας, αλλά οι αποφάσεις των κρατών λαμβάνονται στη βάση της εξυπηρέτησης των συμφερόντων τους», τονίζοντας ότι δεν είναι το διεθνές δίκαιο που καθορίζει τις αποφάσεις των κρατών. Θέση η οποία είναι, βεβαιώς, αληθής αλλά συνιστά μέρος της μετακίνησης σε ό,τι αφορά το αφήγημα, το οποίο επί σειρά ετών έδινε πολύ μεγάλο μέρος στο νομικό κομμάτι, γραμμή που ακολουθούσαν και τα κόμματα του Κέντρου.

Η σχέση του Νίκου Χριστοδουλίδη με τα συμπολιτευόμενα κόμματα ήταν πάντοτε παράξενη. Τόσο πριν όσο και μετά τις εκλογές, τηρούσε πάντοτε τις αποστάσεις του από αυτά, με αποτέλεσμα και εκείνα πολύ συχνά να μην αισθάνονται την υποχρέωση να προσφέρουν υποστήριξη στις πολιτικές του, ιδιαίτερα όταν δεν υιοθετούνταν οι απόψεις τους. Ωστόσο αρκετά είναι τα στελέχη που θεωρούν πως έχουν κάνει πολλές υποχωρήσεις κατά τη διακυβέρνησή του για το ευρύτερο καλό και, μάλιστα, στις συζητήσεις που έγιναν για την αποτίμηση των διπλών εκλογών, σε όλα υπήρξαν στελέχη που απέδωσαν μερίδιο ευθύνης για την κακή πορεία τους στις Ευρωεκλογές την συμμετοχή τους στο κυβερνητικό σχήμα.

Θεωρείται αρκετά απομακρυσμένο ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ να είναι πρόθυμα να υποστούν πολιτικό κόστος για αποφάσεις στο Κυπριακό, ιδιαίτερα εάν διαφωνούν κιόλας μαζί τους. Το Κυπριακό δεν είναι ένα θέμα που μπορούν εύκολα να βάλουν νερό στο κρασί τους για την εύρυθμη λειτουργία του κράτους, λόγω του μεγέθους του αλλά κυρίως της σημασίας του. Ως εκ τούτου, οι προβλέψεις του Νίκου Χριστοδουλίδη περί πολιτικής μοναξιάς ενδεχομένως να αποδειχθούν προφητικές.

Αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι κάποιο από τα τρία κόμματα θα επιλέξει να περάσει στην αντιπολίτευση αν διαφωνεί, δεδομένης και της κρισιμότητας των στιγμών, αλλά αναμένεται να διαχωρίσουν πλήρως τη θέση τους από το Προεδρικό στον τομέα αυτό, εάν θεωρούν ότι η διαχείριση Χριστοδουλίδη είναι λανθασμένη, γεγονός που αναμένεται να έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις και σε άλλα ζητήματα.

Εάν τα πράγματα στο Κυπριακό ακολουθήσουν λανθασμένη πορεία ή εάν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξαναγκαστεί σε συμβιβασμούς που υπερβαίνουν τις αντοχές των δυνάμεων της συμπολίτευσης, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα κληθεί να διαχειριστεί και μια μεγάλη κρίση στο εσωτερικό της Κυβέρνησής του. Και αυτό ενδεχομένως να είναι και το μεγαλύτερο τεστ από την απαρχή της. Ένα τεστ που ίσως κάποιοι να μην περάσουν.