Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης: Υποστηρίζοντας την Κλιματική Ουδετερότητα στην ΕΕ

Το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ) είναι ένα νέο χρηματοδοτικό μέσο της Πολιτικής Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο τη διασφάλιση της δίκαιης μετάβασης προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Σκοπός του ΤΔΜ είναι η υποστήριξη των περιοχών που επηρεάζονται περισσότερο από αυτή τη μετάβαση και η αποτροπή της αύξησης των περιφερειακών ανισοτήτων.

Ιστορικό και Σκοπός

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας τον Δεκέμβριο του 2019, καθόρισε έναν φιλόδοξο χάρτη πορείας για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Στο πλαίσιο αυτό, δημιουργήθηκε ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης, που περιλαμβάνει το ΤΔΜ. Ο μηχανισμός αυτός στοχεύει στις περιφέρειες που εξαρτώνται από ορυκτά καύσιμα και βιομηχανίες με υψηλές εκπομπές άνθρακα, προσπαθώντας να μετριάσει τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της μετάβασης.

Δομή του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης

Ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης περιλαμβάνει τρεις βασικούς πυλώνες:

1. Το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης: Προσφέρει επιχορηγήσεις για επενδύσεις στην οικονομική διαφοροποίηση και την αναβάθμιση δεξιοτήτων.
2. Το InvestEU: Προσελκύει ιδιωτικές επενδύσεις για τη στήριξη της ενεργειακής μετάβασης.
3. Δανειακή διευκόλυνση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων: Κινητοποιεί δημόσιες επενδύσεις.

Στόχοι και Επιλεξιμότητα

Οι κύριοι στόχοι του ΤΔΜ είναι η υποστήριξη της τοπικής οικονομικής διαφοροποίησης, η ενίσχυση των δεξιοτήτων των εργαζομένων και η αναζωογόνηση βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Το Ταμείο εστιάζει στην ψηφιακή συνδεσιμότητα, τις καθαρές τεχνολογίες και τη μείωση των εκπομπών.

Προϋπολογισμός

Το ΤΔΜ έχει συνολικό προϋπολογισμό 17,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2021-2027, εκ των οποίων 7,5 δισεκατομμύρια προέρχονται από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και 10 δισεκατομμύρια από το NextGeneration EU. Τα κράτη μέλη μπορούν να συμπληρώσουν τα κονδύλια αυτά με πόρους από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+.

Ο Ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση του ΤΔΜ, προτείνοντας τη διεύρυνση των επιλέξιμων δραστηριοτήτων και μεγαλύτερο προϋπολογισμό. Τόνισε τη σημασία της κοινωνικής πτυχής του Ταμείου και εισηγήθηκε την προσθήκη ενός μηχανισμού οικολογικής επιβράβευσης για κράτη που μειώνουν τις εκπομπές πιο γρήγορα από το προβλεπόμενο.

Το ΤΔΜ στην Κύπρο

Οι πόροι που έχουν κατανεμηθεί για την Κύπρο από το ΤΔΜ για την προγραμματική περίοδο 2021-2027 ανέρχονται σε 101,1 εκατομμύρια ευρώ και θα αξιοποιηθούν μέσω του Προγράμματος Πολιτικής Συνοχής «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027». Στο πλαίσιο του προγραμματισμού και της επιλογής των κατάλληλων παρεμβάσεων, η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης σε συνεργασία με αρμόδια υπουργεία, φορείς και εμπειρογνώμονες εκπόνησε το «Σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης» για την Κύπρο, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1056. Το σχέδιο αυτό αναγνωρίζει τις προκλήσεις της Κύπρου για μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία και προτείνει τρόπους αντιμετώπισής τους.

Το άρθρο εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Έργου EUHeyday. Το έργο EUHeyday συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι απόψεις και οι γνώμες που διατυπώνονται εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών και δεν αντιπροσωπεύουν κατ' ανάγκη τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η χορηγούσα αρχή δεν μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνες για τις εκφραζόμενες απόψεις.

Περισσότερες πληροφορίες για το έργο EUHeyday:

Ιστοσελίδα

Facebook

Instagram

Youtube