Δίαιτα αποτοξίνωσης: Προλαβαίνω να χάσω 10 κιλά μέχρι τις διακοπές;

Είναι τελικά η δίαιτα αποτοξίνωσης η απάντηση στην ερώτηση ‘’Πώς να χάσω γρήγορα κιλά πριν τις διακοπές;’’ Η απάντηση, η οποία δεν είναι καθόλου απλή, δίνεται στο άρθρο που διαβάζεις.

Η αποτοξίνωση του οργανισμού, μέσω συγκεκριμένων διατροφικών προτύπων, αποτελεί πλέον μια δημοφιλή πρακτική, ιδιαίτερα για τα άτομα που θέλουν να χάσουν γρήγορα βάρος. Τι ισχύει όμως πραγματικά; Μπορεί στ’ αλήθεια ένα αυστηρό διατροφικό μοτίβο να αποτοξινώσει, να ενεργοποιήσει τον μεταβολισμό και να επιταχύνει την απώλεια βάρους ή/και να εξαφανίσει την κυτταρίτιδα, όπως πολλοί ισχυρίζονται;

Ας δούμε αρχικά ποιες ακριβώς είναι οι δίαιτες αποτοξίνωσης. Σύμφωνα με τον βρετανικό σύλλογο διαιτολόγων, μια τέτοιου τύπου δίαιτα μπορεί να διαρκεί από 1 μέρα έως και μήνες και να περιλαμβάνει κάποιο από τα εξής διατροφικά μοτίβα:

1) Νηστεία

2) Αποκλεισμός ολόκληρων ομάδων τροφίμων (π.χ υδατάνθρακες, γαλακτοκομικά)

3) Αποκλεισμός καφεΐνης και αλκοόλ

4) Αποκλειστική κατανάλωση φρούτων και λαχανικών

5) Κατανάλωση συγκεκριμένων ροφημάτων, σκευασμάτων, χαπιών, τσαγιών.

Η αλήθεια είναι ότι οι συγκεκριμένες δίαιτες δεν έχουν καμία επιστημονική βάση ενώ καμία κλινική δοκιμή δεν υποστηρίζει την ικανότητα τους να αποτοξινώνουν τον οργανισμό. Η αποβολή των τοξινών, δηλαδή των άχρηστων παραπροϊόντων του μεταβολισμού, είναι μια φυσιολογική διεργασία, που πραγματοποιείται συνεχώς από τον ίδιο τον οργανισμό, με τη συμβολή του ήπατος, των νεφρών και του εντέρου. Τα τρία αυτά όργανα είναι απολύτως ικανά να διατηρήσουν τη μεταβολική υγεία, χωρίς να χρειάζεται η εφαρμογή οποιουδήποτε ακραίου διατροφικού, ‘’αποτοξινωτικού’’ προτύπου.

Οι συγκεκριμένες δίαιτες όμως, πέραν από αχρείαστες και δύσκολα εφαρμόσιμες, ελλοχεύουν και διάφορους κινδύνους. Η μειωμένη πρόσληψη θρεπτικών συστατικών μέσω της διατροφής, μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση ανεπαρκειών σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία και τελικά στην εμφάνιση συμπτωμάτων ανεπάρκειας όπως κούραση, ζαλάδα, χαμηλή αιμοσφαιρίνη κ.ά. Επίσης, η τακτική χρήση αμφιλεγόμενων σκευασμάτων διατροφής, είτε σε σκόνη είτε σε χάπια, επιδρά αρνητικά στη φυσιολογική λειτουργία του ήπατος, του εντέρου και των νεφρών. Οι συγκεκριμένες δίαιτες είναι πιθανόν να προκαλέσουν επίσης το ‘αίσθημα’ της στέρησης καθώς και την ενοχοποίηση συγκεκριμένων τροφίμων, που οδηγούν τελικά στη διαταραγμένη σχέση με το φαγητό.

Τι γίνεται όμως με τους ισχυρισμούς για τη γρήγορη απώλεια βάρους και την ενεργοποίηση του μεταβολισμού;

Η δραστική μείωση των θερμίδων στα συγκεκριμένα πρωτόκολλα, οδηγεί πράγματι σε απότομη απώλεια βάρους και στο ‘’ξεφούσκωμα’’ που υπόσχονται. Αυτή η απώλεια όμως οφείλεται στην απώλεια μυϊκής μάζας και υγρών. Συνεπώς δεν είναι επιθυμητή. Με την επιστροφή σε ένα τυπικό πρόγραμμα διατροφής, ο οργανισμός θα κατακρατήσει υγρά με στόχο την αναπλήρωση των υγρών που έχασε. Έτσι, το χαμένο βάρος θα ανακτηθεί μέσα στις αμέσως επόμενες μέρες. Όσο αφορά το μεταβολισμό, όχι μόνο δεν θα αυξηθεί, αλλά λόγω της απώλειας της μυϊκής μάζας, θα μειωθεί αισθητά.

Ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο μπορούμε να συμβάλουμε στην αποτελεσματικότερη κάθαρση του οργανισμού, από τα παραπροϊόντα του μεταβολισμού, είναι η σωστή φροντίδα του ήπατος (ή συκωτιού) , των νεφρών και του εντέρου, η οποία περιλαμβάνει ένα ισορροπημένο πρότυπο διατροφής, φυσική δραστηριότητα και ποιοτικό ύπνο.

Πιο συγκεκριμένα, κάποιες πρακτικές οδηγίες που προτείνονται για την καλή λειτουργία των συγκεκριμένων οργάνων είναι οι εξής:

Για το ήπαρ (ή συκώτι):

1) Περιορίζουμε την κατανάλωση αλκοόλ στο 1 ποτήρι ανά εβδομάδα.

2) Δε χρησιμοποιούμε αλόγιστα φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής, χωρίς την καθοδήγηση ειδικού.

3) Αυξάνουμε την κατανάλωση σταυρανθών λαχανικών, όπως είναι το μπρόκολο, αφού αποδεδειγμένα συμβάλλουν στη φάση ΙΙ αποτοξίνωσης του ήπατος.

Για τους νεφρούς:

1) Μένουμε ενυδατωμένοι, μέσω της επαρκούς κατανάλωσης υγρών.

2) Καταναλώνουμε φρούτα και λαχανικά ημερησίως, με έμφαση στην κατανάλωση πορτοκαλιού και λεμονιού, αφού λόγω της περιεκτικότητας τους σε κιτρικό οξύ, μειώνουν τον κίνδυνο νεφρολιθίασης.

Για το έντερο:

1) Καταναλώνουμε επαρκή ποσότητα διαιτητικών ινών (~25 γρ/ημέρα)

Ενδεικτική περιεκτικότητα τροφίμων σε διαιτητικές ίνες:

2) Καταναλώνουμε τρόφιμα με προβιοτικά όπως κεφίρ, ξινολάχανο, ψωμί με προζύμι, γιαούρτι, ελιές κ.ά.

3) Καταναλώνουμε επαρκή ποσότητα υγρών.

4) Εντάσσουμε στην καθημερινότητά μας οποιουδήποτε είδους σωματική δραστηριότητα.

5) Ελέγχουμε την εντερική λειτουργία μέσω παρακολούθησης του ρυθμού κενώσεων. Ο φυσιολογικός ρυθμός κενώσεων είναι από 3 φορές/ημέρα έως 1 φορά/3 ημέρες.

Εξαφανίζουν πράγματι την κυτταρίτιδα;

Η κυτταρίτιδα ή γυναικοειδής λιποδυστροφία, αφορά το 98% των γυναικών από την εφηβική ηλικία και οφείλεται στην αρχιτεκτονική του γυναικείου δέρματος, η οποία διαφέρει από αυτή των ανδρών. Εντοπίζεται σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος όπως η λεκάνη, ο μοιρός και πιο σπάνια στη κοιλιά και οφείλεται συνήθως σε υπερτροφία των λιποκυττάρων της περιοχής, τα οποία σε αυτές τις περιοχές είναι μεγαλύτερα και φαίνεται να είναι πιο σταθερά στη λιπόλυση. Μπορεί να οφείλεται επίσης σε διαταραχές του κυκλοφορικού και λεμφικού συστήματος στις εν λόγω περιοχές, όπου οδηγούν σε αυξημένη κατακράτηση υγρών. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν αποτελεί παθολογική κατάσταση, αφού δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για κανένα νόσημα.

Οι αποτοξινωτικές δίαιτες δεν εξαφανίζουν την κυτταρίτιδα αφού ούτε μπορούν να αλλάξουν τα γονίδια μας, ούτε και την αρχιτεκτονική του δέρματος μας. Η συνταγή για τη μείωση της κυτταρίτιδας είναι πιο απλή απ’ όσο φαντάζεσαι και αποτελείται από 4 σημεία:

1) Επίτευξη ενός υγιούς βάρους και ποσοστού σωματικού λίπους, μέσω μιας ισορροπημένης και βιώσιμης διατροφής, όπως είναι η Μεσογειακή. Όπως έχει αναφερθεί οι αποτοξινωτικές δίαιτες επιτυγχάνουν κυρίως απώλεια μυϊκής μάζας και υγρών και όχι λίπους.

2) Επαρκής κατανάλωση υγρών, η οποία συμβάλλει στην απέκκριση του νατρίου από τους νεφρούς και στη μείωση της κατακράτησης υγρών. Δεν χρειάζεται δηλαδή κανένα μαγικό σκεύασμα ή δίαιτα express για την μείωση της κατακράτησης.

3) Περιορισμός αλατιού.

4) Άσκηση. Η άσκηση βοηθά τη λειτουργία του κυκλοφορικού και του λεμφικού συστήματος και ενισχύει τη λιπόλυση.

Συνοψίζοντας, οι δίαιτες αποτοξίνωσης δεν υποστηρίζονται σε καμία περίπτωση από την επιστημονική κοινότητα. Η ανισορροπία που τις χαρακτηρίζει, είναι πιο πιθανόν να εξαντλήσουν παρά να αναζωογονήσουν τον οργανισμό. Δεν καταφεύγουμε σε ακρότητες ως λύση έκτακτης ανάγκης για την παραλία. Φροντίζουμε τον εαυτό μας και τη διατροφή μας ολόχρονα, βασιζόμενοι στο ‘’παν μέτρον άριστον’’.

*Όλες οι διατροφικές συστάσεις που αναφέρθηκαν είναι γενικές και αφορούν τον υγιή πληθυσμό. Πάντοτε χρειάζεται εξατομίκευση αφού ο κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός.

Δέσποινα Λάμπρου

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος BSc.