20 Ιουλίου 1974... Πενήντα χρόνια από την τουρκική εισβολή, μισός αιώνας πόνου και οργής

20 Ιουλίου 1974, ώρα 5:30 το πρωί. Πριν καλά καλά ανατείλει ο ήλιος, οι δυνάμεις του Αττίλα, που παραμόνευαν για μέρες, εισβάλλουν στην Κύπρο, μετά το σύνθημα «η Αϊσέ πάει διακοπές», που δόθηκε από την ηγεσία της Τουρκίας.

20 Ιουλίου 2024, ώρα 5:30 το πρωί. Πριν καλά καλά ανατείλει ο ήλιος, σε όλη την Κύπρο ακούγονται οι σειρήνες. Σειρήνες που προκαλούν σε άλλους θύμισες και σε άλλους ρίγος, σε όλους όμως το ίδιο συναίσθημα της αδικίας, του πόνου, της οργής, της θλίψης. Και τα μυαλά όσων έζησαν τη βαρβαρότητα των εισβολέων, γυρίζουν σε εκείνο το μαύρο καλοκαίρι, πενήντα χρόνια πριν.

Εκείνο το καλοκαίρι, ο χρόνος πάγωσε, όταν το «χρυσοπράσινο φύλλο» της Μεσογείου άρχισε να αιμορραγεί από την βίαιη μπότα του Τούρκου κατακτητή που εισέβαλλε με μένος στο νησί, σκορπώντας τον όλεθρο, τον θάνατο, την απόγνωση και την καταστροφή. Με πρόφαση την επιβολή ειρήνης στο νησί, μετά τις συγκρούσεις του πραξικοπήματος, οι δυνάμεις του Αττίλα εισέβαλαν στην Κύπρο και άρχισαν να σκοτώνουν όσους έβρισκαν μπροστά τους. Γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι, άοπλοι πολίτες, στρατιώτες έπεσαν θύματα του μένους των τουρκικών δυνάμεων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Γεννήθηκε 20 Ιουλίου 1974, λίγες ώρες πριν την εισβολή… «Δεν ξέρω πώς είναι να έχεις μάμμα και παπά»

Η Κύπρος σήμερα θυμάται και τιμά όλους όσοι υπερασπίστηκαν την πατρίδα εναντίον του Τούρκου εισβολέα το 1974. Σε όλες τις πόλεις της ελεύθερης Κύπρου διοργανώνονται εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για τους πεσόντες και δεήσεις για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας.

Σαν σήμερα Τούρκοι στρατιώτες αποβιβάζονται στις ακτές της βόρειας Κύπρου σε μια «ειρηνευτική επιχειρηση» στην οποία δόθηκε η κωδική ονομασία «Αττίλας». Τουρκικά μεταγωγικά αεροπλάνα μεταφέρουν αλεξιπτωτιστές μεταξύ 5.15 και 5.20 το πρωί στην περιοχή του τουρκικού θύλακα Λευκωσίας- Αγίου Ιλαρίωνα. Οι αλεξιπτωτιστές έπεφταν μαζικά ενώ δυνάμεις πεζικού της Τουρκίας αποβιβάζονταν στις παραλίες της Κερύνειας. Στις 5.20 το πρωί αρχίζει η απόβαση τουρκικών δυνάμεων στο Πέντε Μίλι με τους στρατιώτες να προχωρούν προς την Κερύνεια.

Χρειάστηκαν μόνο τρία εικοσιτετράωρα για να σκορπιστεί ο πόνος και χιλιάδες πολίτες να φύγουν από τα σπίτια τους, φοβούμενοι για τη ζωή τους, με μοναδικό στόχο να σωθούν από τα τουρκικά πυρά. Η «κυβέρνηση» των πραξικοπηματιών του Νίκου Σαμψών παραιτήθηκε υπό το βάρος των εξελίξεων στις 23 Ιουλίου 1974.

Στη Νέα Υόρκη το απόγευμα της 20ης Ιουλίου συνέρχεται το Συμβούλιο Ασφαλείας το οποίο εγκρίνει το ψήφισμα 353 με το οποίο ζητείται κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων από την Κύπρο, τερματισμός κάθε ξένης στρατιωτικής επέμβασης και έναρξη συνομιλιών μεταξύ των τριών Εγγυητριών Δυνάμεων της Κύπρου για αποκατάσταση της ειρήνης και της συνταγματικής Κυβέρνησης στο νησί. Στις Βρυξέλλες συνέρχεται το Συμβούλιο των Μονίμων Αντιπροσώπων χωρών- μελών του ΝΑΤΟ, το οποίο όμως αποφεύγει να πάρει ουσιαστικά θέση.

Στη Γενεύη άρχισαν πυρετώδεις διαβουλεύσεις για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης, αλλά ενόσω διαρκούσαν, η Τουρκία, τα ξημερώματα της 14 Αυγούστου, απέσυρε την αντιπροσωπεία της, και λίγη ώρα αργότερα προχώρησε και στο δεύτερο κύμα εισβολής υπό την κωδική ονομασία «Αττίλας 2» με την κατάληψη της Μόρφου, της Αμμοχώστου και της Καρπασίας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η επίδειξη ισχύος στα κατεχόμενα, τα αντίθετα μηνύματα και η ταυτόχρονη παρουσία Μητσοτάκη-Ερντογάν

Συνέπειες της εισβολής

Ως αποτέλεσμα της τουρκικής στρατιωτικής εισβολής και κατοχής, 162.000 Ελληνοκύπριοι εκτοπίστηκαν και έγιναν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα. Αντίσκηνα, προσφυγικοί καταυλισμοί παντού και τα παιδιά με συσσίτια. Οι νεκροί έφθασαν τις 3.000 ενώ οι 20.000 Ελληνοκύπριοι και Μαρωνίτες που επέλεξαν να μην εγκαταλείψουν τα σπίτια τους παρά την τουρκική κατοχή υπόκειντο σε συνεχή παρενόχληση, περιορισμούς στη διακίνηση, άρνηση πρόσβασης σε επαρκή ιατρική φροντίδα και εκπαίδευσης με αποτέλεσμα να υποχρεωθούν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους με τον αριθμό τους να έχει δραματικά μειωθεί στους 300.  

Η πιο τραγική συνέπεια της τουρκικής εισβολής είναι οι αγνοούμενοι. Χιλιάδες Ελληνοκύπριοι είχαν συλληφθεί και κρατηθεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Κύπρο ενώ πάνω από 2.000 αιχμάλωτοι πολέμου είχαν μεταφερθεί παράνομα και κρατηθεί σε  φυλακές στην Τουρκία. Η τύχη σημαντικού αριθμού αγνοουμένων δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί.

Η Τουρκία έθεσε υπό παράνομη στρατιωτική κατοχή το 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο και κατέχει μέχρι σήμερα, συνεχίζοντας την ίδια πολιτική, περιφρονώντας τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων και ψηφίσματα άλλων διεθνών οργανισμών.

Συνεχίζει την συστηματική πολιτική εποικισμού του κατεχομένου τμήματος της Κύπρου και την καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς του ιστορικού αυτού νησιού της Μεσογείου, στοχεύοντας μεταξύ άλλων στην εξάλειψη κάθε ελληνικού και χριστιανικού στοιχείου που υπήρχε για αιώνες.

Εκδηλώσεις καταδίκης

Σήμερα, σε όλες τις πόλεις της ελεύθερης Κύπρου διοργανώνονται εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για τους πεσόντες και δεήσεις για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, συνοδευόμενος από Μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου,  θα παραστεί στον Τύμβο Μακεδονίτισσας, αρχικά, στις 7:45 π.μ. για τα αποκαλυπτήρια των προτομών του Τάσου Μάρκου, Φώτη Χρίστου και Ανδρέα Αρέστη και ακολούθως, στις 8.00 π.μ.,  στον ίδιο χώρο, σε επίσημη δέηση για τους πεσόντες και τους αγνοούμενους

Στις 9.00 π.μ. ο Πρόεδρος θα παραστεί σε Συνοδικό Συλλείτουργο προϊσταμένου του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Γεωργίου, συλλειτουργούντων των Μελών της Ιεράς Συνόδου, στο Μητροπολιτικό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα στην Κοκκινοτριμιθιά, προσωρινό Καθεδρικό Ναό της Ιεράς Μητροπόλεως Κυρηνείας.

Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα απευθύνει χαιρετισμό στην εκδήλωση απόψε στο Προεδρικό, για τα πενήντα χρόνια εισβολής και κατοχής.

Στην Κύπρο βρίσκεται και αντιπροσωπεία της Βουλής των Ελλήνων για να παραστεί στις εκδηλώσεις για τα πενήντα χρόνια εισβολής και κατοχής. Επικεφαλής της αντιπροσωπείας είναι ο Β’ Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Κοινοβουλίου, Γεώργιος Γεωργαντάς. Στην αντιπροσωπία μετέχει, επίσης, ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής Νίκος Ανδρουλάκης και οι Βουλευτές Σταύρος Καλαφάτης, Χρήστος Μπουκώρος, Ιωάννης Λοβέρδος, Θεοδώρα Τζάκρη, Νίνα Κασιμάτη και Δημήτρης Μάντζος.

Επίσης, στην Κύπρο βρίσκεται και ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Στέφανος Κασσελάκης. Τον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, συνοδεύουν ο βουλευτής και τομεάρχης Άμυνας Ευάγγελος Αποστολάκης, η βουλευτής και τομεάρχης Εξωτερικών Ρένα Δούρου και ο διπλωματικός σύμβουλος Δημήτρης Παπαγεωργίου.Ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ θα παρευρεθεί στις εκδηλώσεις καταδίκης.

Εξάλλου, στα  μνημόσυνα  που  θα  πραγματοποιηθούν  την Κυριακή  21  Ιουλίου 2024,  στις  8.30 π.μ., την Κυβέρνηση θα εκπροσωπήσουν κυβερνητικοί αξιωματούχοι, με την κατάθεση στεφάνων εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στη Λεμεσό θα παρευρεθεί ο  Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου  στο Μητροπολιτικό Ναό Παναγίας Παντανάσσης (Καθολική), στη Λάρνακα η  Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Μαρία Παναγιώτου στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Κοντού, στην Πάφο ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργος Παπαναστασίου  στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Θεοδώρου και στο Παραλίμνι η Υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας Αθηνά Μιχαηλίδου για τα μνημόσυνα των πεσόντων κατά το Πραξικόπημα και την Τουρκική Εισβολή, στο Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Γεωργίου.