Αποχαιρέτησαν μετά από μισό αιώνα τον Διαρκού-Η θυσία του ήρωα και η σκυταλοδρομία θανάτου της οικογένειας

Ακόμη ένα ήρωα του 1974, τον Ανδρέα Διαρκού του Αντώνη, αποχαιρέτησε το πρωί της Κυριακής η κοινότητα της Άσσιας, η οποία με συναισθήματα περηφάνειας, τιμής και συγκίνησης, οδήγησε τον ήρωα στην τελευταία του κατοικία.

Έναν αφανή ήρωα που εκείνο το μαύρο καλοκαίρι του 1974, όπως ανέφερε στον επικήδειο λόγο της η Επικεφαλής Ανθρωπιστικών Θεμάτων Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων, Άννα Αριστοτέλους, «κλήθηκε να υπερασπιστεί την πατρίδα έναντι των κατακτητών και δήλωσε παρών».  

Αναφερόμενη στην ιστορία του ήρωα, η κ. Αριστοτέλους ανέφερε ότι ο Ανδρέας Διαρκού του Αντώνη και της Χρυσταλλούς από την Άσσια, το 1974 ήταν μόλις 34 ετών. Με τη σύζυγό του Νίκη έφτιαξαν την οικογένειά τους. Ο Αντώνης ήταν μόλις έξι ετών ενώ η Χαρούλα τριών. Στο άκουσμα της έναρξης της τουρκικής εισβολής ο Ανδρέας έσπευσε να καταταγεί έφεδρος στην Εθνική Φρουρά. Καλείται αρχικά στην περιοχή της Κερύνειας, όπου οι Τούρκοι από τη μια βομβάρδιζαν την ευρύτερη περιοχή κι από την άλλη αποβιβάζονταν στο Πέντε Μίλι και ακολούθως στην Αμμόχωστο. Η ανακούφιση της συζύγου του Νίκης ήταν τεράστια όταν τον είδε να επιστρέφει λίγες μέρες μετά την επίτευξη της εκεχειρίας.  

Όπως είπε η κ. Αριστοτέλους, η εντολή που λαμβάνει από την Εθνική Φρουρά, είναι να επιστρέψει στα καθήκοντά του, ως ταχυδρομικός υπάλληλος στο ταχυδρομείο της Λύσης. Η δεύτερη φάση της εισβολής τον βρίσκει μαζί με τους συγχωριανούς τους στον τόπο του μαρτυρίου για δεκάδες Ασσιώτες. Τον βρίσκει εγκλωβισμένο μέσα στο χωριό, το οποίο πλέον ελεγχόταν πλήρως από τα στρατεύματα κατοχής. 

Η Άσσια ήταν το χωριό που κλήθηκε να πληρώσει βαρύτατο τίμημα το μαύρο καλοκαίρι του 1974. Πενήντα χρόνια μετά, ανέφερε η κα. Αριστοτέλους, «μπορούμε να μιλήσουμε με αριθμούς. Η Άσσια βίωσε εφιαλτικές στιγμές, βίωσε με τον χειρότερο τρόπο την βαρβαρότητα και το ανελέητο μίσος των κατακτητών κι αυτό αποτυπώνεται στον αριθμό των εκτελέσεων, των δολοφονιών που καταγράφηκαν εκείνες τις ημέρες και στον αριθμό των αγνοουμένων. Από τις 14 Αυγούστου, και για τις επόμενες ημέρες, η Άσσια μετατρέπεται σε ένα τεράστιο κολαστήριο. Δολοφονίες, βιαιοπραγίες, βιασμοί. Οι κάτοικοι του χωριού, καθώς και γειτονικών χωριών που έσπευσαν στην Άσσια για να σωθούν, βιώνουν από πρώτο χέρι τις θηριωδίες Τούρκων και ακραίων στοιχείων της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Η διαταγή που δόθηκε στις 14 Αυγούστου ήταν όλοι να μείνουν στις οικίες τους και διήρκεσε μέχρι τις 21 Αυγούστου». 

Στις 21 Αυγούστου, τα στρατεύματα κατοχής διέταξαν όλους τους άντρες να συγκεντρωθούν στην πλατεία του χωριού, ενώ τα γυναικόπαιδα παρέμειναν εντός των οικιών. Γύρω στις τέσσερις το απόγευμα της ίδιας μέρας, ένοπλοι Τουρκοκύπριοι συνέλαβαν τον Ανδρέα Διαρκού και τον οδήγησαν μαζί με άλλα δύο πρόσωπα με πολιτικό όχημα σε άγνωστο μέρος. Τότε ήταν η τελευταία φορά που οι συγχωριανοί του είδαν τον Ανδρέα και τους άλλους δύο που βρίσκονταν μαζί του, ανέφερε η κ. Αριστοτέλους, λέγοντας πως οι άλλοι δύο που συνελήφθησαν μαζί με τον Ανδρέα, ήταν οι Σωτήρης Θαλασσινός και Δημήτρης Τσιαούσης.

Ο ομαδικός τάφος στον οποίο εντοπίστηκαν βρίσκονταν και τα οστά του Θεόδουλου Σολωμού. Τα λείψανά τους ανευρέθηκαν στην περιοχή του Τουρκοκυπριακού χωριού Αγιά και η ταυτοποίηση τους έγινε στις 18 Δεκεμβρίου του 2023.  

Θύματα της εισβολής, πρόσθεσε η κα. Αριστοτέλους, «είναι και τα παιδιά των αγνοουμένων που έχασαν τον πατέρα τους στην εισβολή. Νέοι πατέρες που άφησαν πίσω μικρά παιδιά και συζύγους για να υπερασπιστούν την πατρίδα. Σε αυτές τις οικογένειες, τον ρόλο του πατέρα, ως συνήθως τον αναλαμβάναν οι παππούδες. Εδώ όμως, στην περίπτωση του Αντώνη και της Χαρούλας τα πράγματα δεν έγιναν έτσι. Και οι δύο παππούδες, ο πατέρας του Ανδρέα, ο Αντώνης αλλά και ο πεθερός του, ο πατέρας της Νίκης, της συζύγου του, ο Γιώργος Πατέρα, βρίσκονται στην ηρωική ομάδα των 70 Ασσιωτών που αρπάχτηκαν από τα σπίτια, στα οποία βρισκόντουσαν από τα τουρκικά στρατεύματα, στοιβάχτηκαν στα λεωφορεία του τρόμου και τους οδήγησαν στην περιοχή Ορνίθι της Αφάνειας. Και τα δεινά για αυτή την ηρωική οικογένεια δεν τελειώνουν εδώ, αφού στη μακρά λίστα θυμάτων προστίθεται και ο θείος του Ανδρέα Διαρκού, ο Γιώργος Ζωγράφος, που και αυτός δολοφονήθηκε χωρίς λόγο από τους Τούρκους εισβολείς στις 14 Αυγούστου μπροστά στα μάτια της γυναίκας του Αναστασίας».  

Η κ. Αριστοτέλους σημείωσε πως ο Γιώργος Ζωγράφου, γαμπρός του Αντώνη Διαρκού, του πατέρα του Ανδρέα, ήταν ο πρώτος σε αυτή τη σκυταλοδρομία του θανάτου που συνεχίστηκε από τους παππούδες, Αντώνη Διαρκού και Γιώργο Πατέρα και κορυφώθηκε με τον ίδιο τον Ανδρέα.  

Όπως υπογράμμισε η κα. Αριστοτέλους, «είναι για αυτό που σήμερα καλούμαστε να κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ απέναντι στη θυσία του Ανδρέα, αλλά και στα παιδιά του, τη Χαρούλα και τον Αντώνη, που μεγάλωσαν χωρίς την πατρική φιγούρα, αλλά και τη Νίκη Διαρκού που στερήθηκε και σύζυγο και πατέρα και η προσφυγιά τη βρήκε με δύο ανήλικα μωρά στην αγκαλιά».  

Σήμερα, πρόσθεσε, «γράφεται ο επίλογος της τραγικής ιστορίας του Ανδρέα Διαρκού. Ενός αγωνιστή της ελευθερίας και της δημοκρατίας, που προσέτρεξε στο κάλεσμα της πατρίδας μας και θυσιάστηκε για την υπεράσπισή της, πιστός στον στρατιωτικό του όρκο, γράφοντας ανεξίτηλα το όνομα του στο πάνθεον των αθανάτων μας. Σήμερα, μετά από 50 χρόνια, ο Ανδρέας Διαρκού επιστρέφει κοντά στην οικογένειά του, τους συγγενείς και φίλους του, για να ταφεί με τις δέουσες τιμές που αρμόζουν σε ένα άξιο παλληκάρι της πατρίδας μας που έδωσε το πολυτιμότερο αγαθό, τη ζωή του, για την προάσπιση της ελευθερίας της πατρίδας μας». 

Η Πολιτεία, ανέφερε η Επικεφαλής Ανθρωπιστικών Θεμάτων, «αποχαιρετά έναν ήρωα που δεν φοβήθηκε, δεν λύγισε και δεν εγκατέλειψε τη γη του, αψηφώντας την ίδια του τη ζωή. Ο Ανδρέας αποτελεί πρότυπο υπερηφάνειας, ηρωισμού, μαχητικότητας, αρχών και αξιών, και δείχνει σε όλους εμάς το δρόμο της ευθύνης και του καθήκοντος, να συνεχίσουμε τον αγώνα για δικαίωση. Αποτελεί παράδειγμα των πλούσιων αποθεμάτων φιλοπατρίας, ηρωισμού και ανιδιοτελούς αγάπης για την πατρίδα και την ελευθερία που διαθέτει η χώρα μας».

Ο Ανδρέας Διαρκού, όπως είπε η κ. Αριστοτέλους, «ασπάστηκε και έκανε πράξη το αρχαίο ρητό ''Ουδέν αρ' ην φίλτερον άλλο πατρίς''. Τίποτα πιο αγαπημένο δεν είναι από την πατρίδα. Προσφέροντας ότι πιο πολύτιμο, την ίδια του τη ζωή, ανιδιοτελώς, στο θυσιαστήριο της ελευθερίας και της δημοκρατίας, στέλνοντας αιώνια και πανανθρώπινα μηνύματα για την αγάπη προς την πατρίδα. Ένας πραγματικός ήρωας, λεβέντης, που τη στιγμή που η πατρίδα είχε ανάγκη δήλωσε παρών με σθένος,δύναμη ψυχής και αποφασιστικότητα, δεν λιποψύχησε μπροστά στον επικείμενο κίνδυνο και με αυταπάρνηση πρόταξε τη λεβεντιά της ψυχής του προς υπεράσπιση βωμών και εστιών, προς υπεράσπιση της Δημοκρατίας και της ελευθερίας μας». 

Σήμερα, με την κηδεία του Ανδρέα Διαρκού, σημείωσε η κα. Αριστοτέλους, «αφαιρείται ακόμα ένα όνομα από τον κατάλογο των αγνοουμένων μας και ταυτόχρονα κλείνει ένα μεγάλο κεφάλαιο, όχι όμως το βιβλίο για την οικογένεια Διαρκού. Μια πληγή που δεν κλείνει. Εδώ και μισό αιώνα παραμένει ανοικτή. Το όνομα του θα γραφτεί για πάντα στο πάνθεον των Αθανάτων της Κυπριακής Ελευθερίας μαζί με τα ονόματα των ηρώων και μαρτύρων μας. Δικό μας χρέος είναι η συνέχιση της προσπάθειας για διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου αγνοουμένου μας. Και δέσμευσή μας προς αυτούς που βρέθηκαν στην προσφυγιά ότι δεν θα ξεχάσουμε και θα συνεχίσουμε τον αγώνα για επιστροφή στα κατεχόμενα μέρη μας. 

Παραδειγματιζόμαστε από τα υψηλά οράματα του παλληκαριού που κηδεύουμε σήμερα, με προορισμό την εθνική δικαίωση και αξιοπρέπεια. Ως πολιτεία έχουμε καθήκον να διατηρήσουμε άσβεστη τη μνήμη του Ανδρέα Διαρκού και όλων των πεσόντων της τουρκικής εισβολής και να μεταλαμπαδεύσουμε στη νέα γενιά την αγάπη και αφοσίωσή τους για την πατρώα γη. Η αρετή και η τόλμη τους, η προσφορά και η θυσία τους, αποτελούν παράδειγμα και φάρο της κάθε μας προσπάθειας». 

Η κα. Αριστοτέλους, πρόσθεσε δε, ότι, «το δράμα των συγγενών των αγνοουμένων μας αποτελεί μια από τις πιο τραγικές πτυχές της τουρκικής εισβολής. Είναι υποχρέωσή μας ως Πολιτεία να επιδιώξουμε, με κάθε δυνατό τρόπο, τη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων μας. Και μεταφέρω ξεκάθαρο το μήνυμα ότι με επιμονή προσηλωνόμαστε σε αυτόν τον στόχο. 

Ταυτόχρονα, ανανεώνουμε τη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε με όλες μας τις δυνάμεις τον αγώνα για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, με την οποία θα διασφαλίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι βασικές ελευθερίες του συνόλου του κυπριακού λαού, ώστε να μπορεί να συμβιώνει ειρηνικά και σε συνθήκες ασφάλειας στη γη των προγόνων του. Αυτή θα είναι και η μεγαλύτερη δικαίωση της θυσίας των ηρώων μας, της θυσίας του ήρωα Ανδρέα Διαρκού. 

Ως Πολιτεία οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον ήρωα Ανδρέα Διαρκού και στην οικογένειά του, ένα μεγάλο ευχαριστώ σε αυτούς τους ένδοξους ανθρώπους της τόλμης και της αρετής, σε όλους όσοι πολέμησαν, σε όλους όσοι θυσιάστηκαν εκείνο το μαύρο καλοκαίρι του 1974. Νιώθουμε υπερήφανοι για την κληρονομιά που μας άφησαν. Γιατί τα παλληκάρια μας έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία μας και την ανεξαρτησία της πατρίδας μας». 

Κλείνοντας, η Επικεφαλής Ανθρωπιστικών Θεμάτων, ανέφερε χαρακτηριστικά, «Ανδρέα, παλληκάρι, λεβέντη, ήρωα μας, η οικογένειά σου, όλοι εμείς αισθανόμαστε απέραντη τιμή και υπερηφάνεια. Σήμερα, όλοι μας, σεμνά και ταπεινά σε αποχαιρετούμε. Ο σεβασμός, η βαθιά ευγνωμοσύνη, ο θαυμασμός, η εκτίμηση και η υπερηφάνεια μας για τη μεγάλη θυσία σου θα σε συνοδεύουν για πάντα. Η πατρώα γη είναι έτοιμη να σε υποδεχθεί. Αιωνία και τιμημένη η μνήμη σου Ανδρέα μας του Αντώνη και της Χρυσταλλούς και ελαφρύ το χώμα που θα σε σκεπάσει».