Μπρετόν: Η Κύπρος έχει κάνει βήματα στην προώθηση έρευνας και ανάπτυξης, τρίτη σε κονδύλια ανά κάτοικο

Η Κύπρος έχει κάνει βήματα στον τομέα της προώθησης της έρευνας και της ανάπτυξης, ενώ κυπριακές εταιρίες εμπλέκονται και σε ευρωπαϊκά έργα στήριξης της αμυντικής βιομηχανίας της ΕΕ, τόνισε απαντώντας σε γραπτές ερωτήσεις του ΚΥΠΕ ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν, ενόψει της άφιξης του στην Κύπρο για επαφές για θέματα άμυνας, κυβερνοασφάλειας και βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας αυτή την Παρασκευή.

Στη συνέντευξη ο κ. Μπρετόν σημείωσε πως η Κύπρος είναι ενεργή στην προσέλκυση χρηματοδότησης για τη στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας, επισημαίνοντας πως η χώρα βρίσκεται στην τρίτη θέση όσον αφορά την κατά κεφαλήν συνεισφορά της ΕΕ, με 194 ευρώ ανά κάτοικο.

Μιλώντας για τον ρόλο που μπορεί να έχει η χώρα και στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, επεσήμανε πως ήδη κυπριακές εταιρίες συμμετέχουν σε έργα της ΕΕ στον τομέα αυτό.

Ανέφερε ακόμα πως η Κύπρος έχει αξιοποιήσει την Ενιαία Αγορά για την ανάπτυξη των τομέων του τουρισμού και της ναυτιλίας παρά το μικρό της μέγεθος, υπογραμμίζοντας τη σημασία που έχει το φιλικό προς τις επενδύσεις επιχειρηματικό περιβάλλον στην ΕΕ το οποίο της επιτρέπει «να είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των μελών της».

Σε σχέση τέλος με την αντιμετώπιση της ψευδούς πληροφόρησης μέσω διαδικτύου, προσπάθεια στην οποία ήταν ιδιαίτερα ενεργός μέσω της προώθησης της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες, ο κ. Μπρετόν παρέθεσε τα μέτρα που λαμβάνει η ΕΕ για τον γραμματισμό των πολιτών σε θέματα ενημέρωσης, και υπενθύμισε πως και οι πολίτες στην Κύπρο γνωρίζουν για τον κίνδυνο της ψευδούς πληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ο κ. Μπρετόν επισκέπτεται την Κύπρο την Παρασκευή, και έχει προγραμματιστεί να συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, τον Υπουργό Άμυνας, Βασίλη Πάλμα και τον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργο Παπαναστασίου.

Ευκαιρία για μικρά κράτη η Ενιαία Αγορά

Ο κ. Μπρετόν αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στον τρόπο με τον οποίο η Ενιαία Αγορά έχει δώσει στην Κύπρο την ευκαιρία να αναβαθμίσει τους τομείς του τουρισμού και της ναυτιλίας προς όφελος της οικονομίας, συγκρίνοντας την με παρόμοιες περιπτώσεις σε άλλες χώρες.

Κληθείς να σχολιάσει το πώς τα μικρά κράτη, όπως η Κύπρος, μπορούν να μεγιστοποιήσουν τις δυνατότητές τους στην ενιαία αγορά και να ξεπεράσουν τις δυσκολίες που προκαλεί το μέγεθός τους, ο κ. Μπρετόν σημείωσε πως η Ενιαία Αγορά δίνει σε 440 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ την ευρύτερη δυνατή πρόσβαση σε προϊόντα, υπηρεσίες και ιδέες, με αποτέλεσμα η ΕΕ να καταστεί «το μεγαλύτερο εμπορικό μπλοκ στον κόσμο», της οποίας οι επιχειρήσεις αντιστοιχούν «στο ένα τέταρτο των παγκόσμιων εξαγωγών σε υπηρεσίες και το ένα πέμπτο σε αγαθά υψηλής τεχνολογίας» ενώ αποτελεί ελκυστικό προορισμό για ξένες επενδύσεις.

Σημειώνοντας ότι το σταθερό μακροοικονομικό πλαίσιο της ΕΕ και οι ποιοτικές υποδομές της στηρίζουν ένα «φιλικό προς τις επενδύσεις επιχειρηματικό περιβάλλον» το οποίο βασίζεται σε «ένα ισχυρό κοινωνικό μοντέλο οικονομίας της αγοράς», ο Επίτροπος σημείωσε πως η Ενιαία Αγορά είναι ένας χώρος ελευθερίας, προόδου, ευκαιριών, ανάπτυξης, κοινής ευημερίας, ανθεκτικότητας και μέσο γεωπολιτικής επιρροής το οποίο επιτρέπει στην ΕΕ «να είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των μερών της».

«Η Ενιαία Αγορά, συμπεριλαμβανομένης της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, έχει δώσει στην Κύπρο την ευκαιρία και την κλίμακα να αξιοποιήσει, για παράδειγμα, τους τομείς του τουρισμού ή της ναυτιλίας, συνεισφέροντας στο να έχει τη θέση μιας από τις πιο εύπορες χώρες της νότιας Ευρώπης» υπογράμμισε ο Τιερί Μπρετόν.

«Βλέπουμε παρόμοια επιτυχημένα παραδείγματα (success stories) και σε άλλες μικρές χώρες της ΕΕ» πρόσθεσε, σημειώνοντας πως «η MAERSK από τη Δανία είναι ένας παγκόσμιος ναυτιλιακός κολοσσός και η ASML από τις Κάτω Χώρες κατασκευάζει τις μηχανές φωτολιθογραφίας που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τσιπ υπολογιστών».

«Καμία από τις δύο εταιρείες δεν θα μπορούσε να γίνει μεγάλη και εξειδικευμένη αν περιοριζόταν στις εγχώριες αγορές της» επεσήμανε.

Ο κ. Μπρετόν υπενθύμισε πως η ανάπτυξη της Ενιαίας Αγοράς είναι μια προσπάθεια που δεν τελειώνει. «Πρέπει να συνεχίσουμε να προωθούμε τους κοινούς κανόνες και τις ευρωπαϊκές επενδύσεις, να αποτρέπουμε φαινόμενα ανταγωνισμού επιδοτήσεων και να διασφαλίσουμε ισότιμους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των 27 κρατών μελών της ΕΕ και των περιφερειών τους, ανεξάρτητα από τα δημοσιονομικά τους περιθώρια» υπογράμμισε.

«Πρέπει να παραμείνουμε σε επαγρύπνηση ώστε οι κοινά συμφωνημένοι κανόνες να εφαρμόζονται επί του εδάφους. Και χρειαζόμαστε επειγόντως τολμηρά βήματα για την περαιτέρω ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς μας σε κρίσιμους τομείς όπως οι κεφαλαιαγορές, η ενέργεια και οι τηλεπικοινωνίες» πρόσθεσε.

Τρίτη σε κονδύλια ΕΕ ανά κάτοικο για την έρευνα η Κύπρος

«Η Κύπρος αναγνωρίζει σαφώς τη βασική σημασία της έρευνας και της καινοτομίας για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία» ανέφερε ο κ. Μπρετόν απαντώντας σε ερώτηση για το πώς αξιολογεί τον τομέα αυτό μετά και την έναρξη της λειτουργίας για πρώτη φορά στη χώρα πριν από μερικά χρόνια ενός Υφυπουργείου Έρευνας και Καινοτομίας.

Όπως επεσήμανε ο Επίτροπος, στις βασικές δράσεις του Υφυπουργείου περιλαμβάνεται ο σχεδιασμός και η έγκαιρη εφαρμογή στρατηγικής για την έρευνα και την καινοτομία για την περίοδο 2024 - 2026, «η οποία αποσκοπεί στην καλλιέργεια της κουλτούρας Ε&Κ, στην αναβάθμιση της εθνικής ερευνητικής ικανότητας για βιώσιμη ανάπτυξη, και στη διευκόλυνση της εκμετάλλευσης και εμπορικής αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων».

«Η εφαρμογή αυτής της Στρατηγικής θα συμβάλει να εδραιωθούν ορισμένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της χώρας στον τομέα της καινοτομίας, ενώ παράλληλα θα αντιμετωπίσει την ανάγκη αύξησης των επενδύσεων στην έρευνα και στην ανάπτυξη στην Κύπρο» είπε ο κ. Μπρετόν.

Ο Γάλλος Επίτροπος υπέδειξε πως το NextGenerationEU και το Horizon Europe, που αποτελεί το πρόγραμμα της ΕΕ για στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας, προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες και μέχρι στιγμής η Κύπρος «έχει προσελκύσει περισσότερα από 243 εκατ. ευρώ σε χρηματοδότηση από το Horizon Europe», ενώ «η Κύπρος βρίσκεται στην τρίτη θέση όσον αφορά την συνεισφορά της ΕΕ ανά κάτοικο, με 194 ευρώ ανά κάτοικο».

Το γενικότερο μήνυμα το οποίο ο κ. Μπρετόν θέλησε να τονίσει είναι ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ διαθέτουν «απίστευτα πλεονεκτήματα», όπως «μηχανικούς με υψηλά επίπεδα κατάρτισης, αριστεία στην έρευνα, ποιοτικές υποδομές, σταθερή μεταποιητική βάση και ισχυρό τομέα υπηρεσιών», απευθύνοντας έκκληση να «τα αξιοποιήσουμε στο έπακρο».

«Κάποιοι θα μας πουν ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στην έρευνα ή στην παραγωγή καθιερωμένων τεχνολογιών και να αφήσουμε την εμπορική αξιοποίηση της πρωτοποριακής προηγμένης τεχνολογίας σε άλλους» ανέφερε. «Όμως, είτε πρόκειται για καθαρές τεχνολογίες, ημιαγωγούς, την κβαντική ή τεχνητή νοημοσύνη, είμαι πεπεισμένος ότι διαθέτουμε πλέον το όραμα και τα μέσα για να ηγηθούμε στις αγορές του μέλλοντος!» τόνισε. 

Παρούσα η Κύπρος σε έργα για ανάπτυξη ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας

Ο Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά κλήθηκε να σχολιάσει πώς θα μπορούσε μια χώρα όπως η Κύπρος να συμβάλλει στις προσπάθειες που γίνονται για ανάπτυξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, και αν και απέφυγε να μιλήσει για συγκεκριμένους τομείς, επεσήμανε πως το σημαντικό είναι να υπάρξει συμμετοχή στο ευρωπαϊκό οικοσύστημα και πως αυτό συμβαίνει ήδη.

«Δεν είναι δική μου δουλειά να πω στις κυπριακές εταιρείες σε ποιο τομέα θα πρέπει να επενδύσουν. Αλλά μπορώ να τους πω: ‘να είστε μέρος του οικοσυστήματος της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας’» ανέφερε ο κ. Μπρετόν.

Πρόσθεσε πως ήδη τα εργαλεία της ΕΕ για στήριξη της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας στην αμυντική βιομηχανία, και ιδιαίτερα το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, «έχουν χρηματοδοτήσει μέχρι στιγμής 17 κυπριακές εταιρείες με περίπου 25 εκατ. ευρώ για τη συμμετοχή τους σε 35 έργα».

«Οι κυπριακές εταιρείες ήταν παρούσες στο 16% των έργων που έχουμε χρηματοδοτήσει», δηλαδή «σε 25 από τα 220», σημείωσε.

Επεσήμανε πως το νέο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Επενδύσεων στην Άμυνα θα δώσει συνέχεια στη στήριξη της ΕΕ για την εκβιομηχάνιση και την αύξηση της παραγωγής, με την Κομισιόν να έχει προτείνει προϋπολογισμό ύψους 1,5 δις ευρώ μέχρι το 2027.

«Οπότε υπάρχουν ευκαιρίες για να αδράξει κανείς, είτε για την ενίσχυση της ανάπτυξης των βιομηχανικών δυνατοτήτων στην Κύπρο, μέσω για παράδειγμα κοινών προμηθειών, είτε για τις κυπριακές βιομηχανίες με την υποστήριξη της βιομηχανίας κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού» εξήγησε.

Οι Κύπριοι αναγνωρίζουν τον κίνδυνο της παραπληροφόρησης

Οι Κύπριοι αντιλαμβάνονται πως η παραπληροφόρηση είναι μια σοβαρή απειλή για τη δημοκρατία και πως είναι κάτι που μπορούν να συναντήσουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανέφερε ο Τιερί Μπρετόν κληθείς να σχολιάσει με ποιο τρόπο η ΕΕ μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν από τον χαμηλό γραμματισμό των πολιτών σε θέματα ενημέρωσης, την ενίσχυση αφηγημάτων από λαϊκιστικές δυνάμεις και την υποστελέχωση των ΜΜΕ.

«Η παραπληροφόρηση είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο, υπήρχε πάντα στον offline κόσμο αλλά η ψηφιακή εποχή επέτρεψε στην παραπληροφόρηση να πολλαπλασιαστεί και να ανθίσει στο διαδίκτυο, ιδίως στις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης» σημείωσε ο κ. Μπρετόν αναφερόμενος στον αντίκτυπο που έχει το φαινόμενο στη δυνατότητα των πολιτών να ενημερώνονται σωστά πριν αποφασίσουν, με αποτέλεσμα τη διάβρωση της εμπιστοσύνης στις δημοκρατίας.

«Και οι πολίτες το γνωρίζουν. Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, οι Κύπριοι θεωρούν την παραπληροφόρηση ως τη σοβαρότερη απειλή για τη δημοκρατία και πιστεύουν ότι είναι πιο πιθανό να συναντήσουν παραπληροφόρηση στα κοινωνικά δίκτυα» πρόσθεσε.

Για αυτό τον λόγο, συνέχισε, η Κομισιόν έχει ξεκινήσει από την αρχή της θητείας της να κάνει βήματα για να εξοπλιστεί με τα απαραίτητα εργαλεία για την αποτελεσματική καταπολέμηση της διαδικτυακής παραπληροφόρησης, κάτι που «αποτελεί βασική προτεραιότητα για εμάς» όπως είπε.

Ως πρώτο παράδειγμα των ενεργειών της ΕΕ, ο κ. Μπρετόν αναφέρθηκε την Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act, DSA), με τον οποίο «θέσαμε σε εφαρμογή ένα κανονιστικό πλαίσιο για να διασφαλίσουμε ότι οι διαδικτυακές πλατφόρμες έχουν νομική ευθύνη να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο παραπληροφόρησης και να κάνουν αποτελεσματικά τη δουλειά τους». 

«Η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης αποτελεί κλειδί στην επιβολή του DSA και έχουμε ήδη ξεκινήσει ενέργειες επιβολής κατά του X (Twitter), του Facebook και του Instagram» πρόσθεσε.

«Δεύτερον, εργαζόμαστε για την υποστήριξη της ελευθερίας και του πλουραλισμού των μέσων ενημέρωσης, ώστε να προσφέρουμε στους πολίτες μας ένα πιο ισχυρό και ανθεκτικό περιβάλλον μέσων ενημέρωσης, ικανό να αντέχει στις πιέσεις της παραπληροφόρησης και να παρέχει αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης» συνέχισε ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς.

Η προσπάθεια αυτή προωθείται, εξήγησε, «με ρυθμιστικά εργαλεία, όπως η Ευρωπαϊκή Πράξη για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης, αλλά και με χρηματοδοτικά μέσα με προϋπολογισμό άνω των 70 εκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2021 - 2027».

«Υποστηρίζουμε επίσης τους επαγγελματίες του γραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης, τους ανεξάρτητους ελεγκτές γεγονότων (fact checkers) και πανεπιστημιακούς ερευνητές μέσω της χρηματοδότησης του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ψηφιακών Μέσων Ενημέρωσης (EDMO), το έργο του οποίου είναι ζωτικής σημασίας για την απομυθοποίηση και την αποκάλυψη ψευδών ισχυρισμών, την επίτευξη καλύτερης κατανόησης του φαινομένου της παραπληροφόρησης και την υποστήριξη πρωτοβουλιών για τον γραμματισμό στα μέσα ενημέρωσης» εξήγησε.

Τέλος, όπως είπε, η Κομισιόν συνεργάζεται με τα κράτη μέλη και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς «για την προώθηση μέτρων για την ανάπτυξη του γραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης και των ψηφιακών δεξιοτήτων, διασφαλίζοντας ότι οι πολίτες όλων των ηλικιών μπορούν να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά, να κατανοούν και να αξιολογούν κριτικά το περιεχόμενο στο διαδίκτυο».

Πρόσθεσε πως η Κομισιόν χρηματοδοτεί διάφορα έργα για τον γραμματισμό στα μέσα επικοινωνίας μέσω του προγράμματος Erasmus και του προγράμματος "Δημιουργική Ευρώπη", ενώ έχει θέσει στόχο στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ την Ψηφιακή Δεκαετία το 80% του πληθυσμού τουλάχιστον ένα βασικό επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων το 2030.

Η Κύπρος έχει λάβει ισχυρή δέσμευση για το στόχο αυτό με προγραμματισμένες επενδύσεις ύψους 22 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 14 εκ. ευρώ θα εξασφαλιστούν μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως είπε.