Επαφές Ειρ. Χαραλαμπίδου στη Μάλτα για θέματα καταπολέμησης διαφθοράς

Σειρά επαφών στη Μάλτα, με επίκεντρο θέματα καταπολέμησης της διαφθοράς, πραγματοποίησε μεταξύ 12 και 14 Ιουνίου η Βουλευτής Ειρήνη Χαραλαμπίδου, υπό την ιδιότητά της ως Αντιπροέδρου της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΚΣ ΟΑΣΕ) και Ειδικής Αντιπροσώπου της Συνέλευσης για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς.

Όπως αναφέρει ανακοίνωση της Βουλής, σε συνάντηση με τον Πρόεδρο και μέλη της Μόνιμης Επιτροπής κατά της Διαφθοράς, η κ. Χαραλαμπίδου αναφέρθηκε στην καίρια σημασία που έχουν τέτοιες επαφές για την ανταλλαγή εμπειριών και καλών πρακτικών.

Επεσήμανε ότι η Κύπρος και η Μάλτα αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στα θέματα πάταξης διαφθοράς και ενίσχυσης του κράτους δικαίου.

Ο Πρόεδρος της εν λόγω Επιτροπής Lawrence Quintano, σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι υπάρχει δυσκολία στην απόδειξη περιπτώσεων διαφθοράς. Αν και υπάρχουν τα νομικά εργαλεία, όπως ανέφερε, για την προστασία των πληροφοριοδοτών(whistleblowers), υπάρχει ακόμη ο φόβος για κάθε μορφής αντίποινα ή εκδίκηση προς όσους αναφέρουν πράξεις διαφθοράς.

Όπως τόνισε, παρά το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει ανακριτικές εξουσίες, εντούτοις με νόμο που ψηφίσθηκε πρόσφατα, εφόσον η Επιτροπή έχει σοβαρούς λόγους και τεκμηριωμένη άποψη ότι περίπτωση που έχει διερευνηθεί και τεκμηριωθεί μπορεί να οδηγηθεί ενώπιον δικαστηρίου έχει τη δυνατότητα να αμφισβητήσει/προσβάλει απόφαση του Γενικού Εισαγγελέα για αναστολή ποινικής δίωξης (nolle prosequi).  

Η κ. Χαραλαμπίδου συναντήθηκε, επίσης, με τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Δικαιοσύνης Johan Galea, από τον οποίο ενημερώθηκε για την πορεία των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων στη χώρα.

Ο κ. Galea, αφού καλωσόρισε την Αντιπρόεδρο της ΚΣ ΟΑΣΕ και Ειδική Αντιπρόσωπο της Συνέλευσης για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, σημείωσε ότι οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις έγιναν κατόπιν συστάσεων της Επιτροπής της Βενετίας οι οποίες υιοθετήθηκαν γιατί υπήρχε πολιτική βούληση για μεταρρυθμίσεις, όπως ο διαχωρισμός του ρόλου του Γενικού Εισαγγελέα σε δημόσιο κατήγορο και νομικό σύμβουλο του κράτους.  

Ειδική αναφορά έγινε στην τροποποίηση της διαδικασίας διορισμού των μελών της δικαστικής εξουσίας, με την απόδοση της εξουσίας διορισμού των δικαστών σε επιτροπή αντί στον Πρωθυπουργό της χώρας, ο οποίος διατηρούσε την εν λόγω εξουσία. Ταυτόχρονα η πράξη διορισμού του Προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου πρέπει να επικυρωθεί και από τα 2/3 του κοινοβουλίου, ενώ η ίδια διαδικασία επικύρωσης προβλέπεται για τον διορισμό του Αρχηγού της Αστυνομίας.

Όπως αναφέρεται, οι μεταρρυθμίσεις αυτές αποτέλεσαν επιτακτική απαίτηση της κοινωνίας των πολιτών ιδιαίτερα μετά τη δολοφονία της Μαλτέζας δημοσιογράφου Daphne Caruana Calizia το Νοέμβριο του 2017, με αφορμή το σκάνδαλο θεσμικής διαφθοράς που αποκάλυψε στη χώρα σε σχέση με τα Panama Papers. Σε σχέση με τη διαδικασία υποβολής δήλωσης περιουσιακών στοιχείων (πόθεν έσχες) από κρατικούς αξιωματούχους,ο κ. Galea ενημέρωσε την κ. Χαραλαμπίδου ότι οι δικαστές κατά την υποβολή ενδιαφέροντος για διορισμό τους στο δικαστικό σώμα έχουν υποχρέωση υποβολής πλήρους κατάστασης περιουσιακών στοιχείων, ούτως ώστε εάν στην πορεία άσκησης των καθηκόντων τους προκύψει θέμα να δύναται να τεθεί ζήτημα διαφθοράς.

Η ίδια και οι συνάδελφοι της, όπως ανέφερε, προχώρησαν στην κατάθεση πρότασης νόμου στη Βουλή των Αντιπροσώπων για αναθεώρηση του συντάγματος όσον αφορά στις εξουσίες του Γενικού Εισαγγελέα και την ανάγκη διαχωρισμού του διπλού ρόλου αυτού σε δημόσιο κατήγορο και νομικό σύμβουλο του κράτους που αναμένεται σύντομα να εξετασθεί στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών.

Στο πλαίσιο συνάντησης της Βουλευτού με αντιπροσωπίες των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) της Μάλτας, Repubblika και Occupy Justice, η κ. Χαραλαμπίδου αφού εξήρε τη σημαντική τους δράση στον αγώνα κατά της διαφθοράς και της αποκατάστασης της δικαιοσύνης στη Μάλτα, οι οποίες εντατικοποιήθηκαν μετά τη δολοφονία της Daphne Caruana Galizia, επεσήμανε ότι η ενίσχυση του κράτους δικαίου πρέπει να συνεχιστεί, καθότι υπάρχει ανάγκη κι άλλων συνταγματικών μεταρρυθμίσεων στη χώρα. Ειδική αναφορά έγινε στην τροποποίηση της διαδικασίας διορισμού των δικαστών, και σημειώθηκε ότι η εξουσία διορισμού των μελών της δικαστικής εξουσίας αφαιρέθηκε από τις εξουσίες του πρωθυπουργού της χώρας και ανατέθηκε σε επιτροπή.

Σημείο αναφοράς αποτέλεσε η επίσκεψη της κ. Χαραλαμπίδου στο Ίδρυμα της Daphne Caruana Calizia και η συνάντηση με τον υιό της δολοφονηθείσας δημοσιογράφου κ. Matthew Caruana Calizia, ο οποίος αναφέρθηκε στο πολυδιάστατο έργο του ιδρύματος και στη συμβολή του στην εξιχνίαση της δολοφονίας της μητέρας του.  Σημείωσε παράλληλα ότι η μητέρα του αποκάλυψε τον βαθμό διαφθοράς στη χώρα και ότι τώρα είναι η ώρα για τις αρμόδιες αρχές να αναλάβουν το ρόλο που τους αναλογεί. Συναφώς, εξέφρασε ικανοποίηση για το γεγονός ότι η υπόθεση ευρίσκεται ενώπιον της δικαιοσύνης. Η κ. Χαραλαμπίδου ανέφερε ότι ο ίδιος αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα όπλα στην ενδυνάμωση των προσπαθειών προς πάταξη της διαφθοράς.  Παράλληλα του απηύθυνε πρόσκληση συμμετοχής σε συνόδους της ΚΣ του ΟΑΣΕ, προκειμένου να λάβει μέρος σε συζήτηση για τη διαφθορά και τις συνέπειες που αυτή έχει στην καθημερινότητα των πολιτών αλλά και πώς ο ίδιος βίωσε αυτές τις προσπάθειες μέσα από τον αγώνα της μητέρας του κατά της διαφθοράς.

Η κ. Χαραλαμπίδου είχε επίσης συνάντηση με τη Γενική Εισαγγελέα της Μάλτας  Victoria Buttigieg, η οποία την ενημέρωσε για όλες τις μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές που έγιναν στο γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα ειδικότερα όσον αφορά στο διαχωρισμό του διπλού ρόλου που ο Γενικός Εισαγγελέας είχε, ήτοι του νομικού συμβούλου του κράτους και του δημόσιου κατήγορου της χώρας. Διαπιστώθηκε η ύπαρξη δυσκολιών στην εφαρμογή τους, οι οποίες όμως αντιμετωπίζονται, σημειώνεται στην ανακοίνωση.

Τέλος, αναφέρεται ότι η κ. Χαραλαμπίδου εισηγήθηκε όπως η Μάλτα φιλοξενήσει συνέδριο το οποίο θα διοργανωθεί με πρωτοβουλία της Κ.Σ ΟΑΣΕ , στο πλαίσιο της προεδρίας της στον ΟΑΣΕ για το 2024 , για τις μικρές χώρες κράτη μέλη του ΟΑΣΕ οι οποίες αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις σε θέματα πάταξης της διαφθοράς και του κράτους δικαίου, λόγω του μικρού τους μεγέθους, πρόταση η οποία αντικρίσθηκε θετικά.

Πηγή: ΚΥΠΕ