Φράγκος: Από Β’ Παγκόσμιο έχουμε να δούμε τόσους νεκρούς δημοσιογράφους όπως στη Γάζα

Με τα φώτα στραμμένα στη Γάζα τιμάται η φετινή Παγκόσμια Ημέρα ελευθερίας του Τύπου, η οποία καθιερώθηκε να γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 3 Μαΐου. Σε όλο τον κόσμο η ελευθερία έκφρασης και η ελευθερία του Τύπου δοκιμάζεται ποικιλοτρόπως, ωστόσο η κατάσταση στη Γάζα είναι πρωτοφανής, με τα περιστατικά θανάτων δημοσιογράφων να φτάνουν στα επίπεδα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είπε στο ΚΥΠΕ, ο Πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Κύπρου, Γιώργος Φράγκος.

«Η φετινή παγκόσμια μέρα για την ελευθερία του Τύπου βρίσκει τη δημοσιογραφία και την ελευθερία έκφρασης να δοκιμάζεται ποικιλότροπα σε πολλά σημεία του πλανήτη, με κύριο σημείο αναφοράς τις υπό εξέλιξη πολεμικές συρράξεις σε Γάζα, Ουκρανία και άλλα σημεία του πλανήτη. Όπου υπάρχει βία δοκιμάζεται και πλήττεται και η δημοσιογραφία και η ελευθερία έκφρασης», αναφέρει ο κ. Φράγκος.

Αναφερόμενος στην κατάσταση στη Γάζα, σημείωσε ότι πρώτη φορά είχαμε τόσους πολλούς νεκρούς δημοσιογράφους. «Από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου με τους θανάτους των πολεμικών ανταποκριτών, έχουν να σημειωθούν τόσο μαζικές θυσίες δημοσιογράφων κατά την επιτέλεση των καθηκόντων τους. Έχουμε 109 νεκρούς δημοσιογράφους, εκ των οποίων οι 102 είναι Παλαιστίνιοι», είπε.

Την ίδια ώρα, η δημοσιογραφία δοκιμάζεται και σε δεσποτικά, ανελεύθερα, ολοκληρωτικά καθεστώτα, είπε, κάτι που δεν μπορεί να αφήνει αδιάφορη την παγκόσμια δημοσιογραφική κοινότητα. «Η ΕΣΚ, ως μέρος αυτής της κοινότητας δημοσιογράφων, ως ένα από τα παλαιά μέλη τόσο της Διεθνούς, όσο και της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων, συντάσσεται με τους συναδέλφους που δοκιμάζονται, που φυλακίζονται και εκφράζει την αλληλεγγύη της για τους δημοσιογράφους που χάνουν τη ζωή τους κατά την επιτέλεση των καθηκόντων τους», είπε.

Ο Πρόεδρος της ΕΣΚ ανέφερε ότι η φετινή παγκόσμια ημέρα για την ελευθερία του Τύπου συμπίπτει με την υπό εξέλιξη διαφωτιστική εκστρατεία της Ένωσης Συντακτών Κύπρου, με τον τίτλο «Οι δημοσιογράφοι έχουν φωνή», που στοχεύει σε καλύτερες αμοιβές για τους δημοσιογράφους, καλύτερες συνθήκες εργασίας και συλλογικές διαπραγματεύσεις προς συνομολόγηση συλλογικών συμβάσεων εκεί που δεν υπάρχουν και εκεί όπου υπάρχουν να ανανεωθούν.

«Η κοινή γνώμη πρέπει να αντιληφθεί ότι όσο πιο καλά μπορούν να εργαστούν οι δημοσιογράφοι, τόσο πιο ποιοτική δημοσιογραφία θα παραγάγουν. Αυτή η δημοσιογραφία είναι ένας βασικός πυλώνας που εμπλουτίζει και ενισχύει το δημοκρατικό γίγνεσθαι. Δηλαδή, από το αν θα περνούν καλύτερα οι δημοσιογράφοι εξαρτάται και η ποιότητα της δημοκρατίας μας, σε τελευταία ανάλυση. Άρα, ο κάθε ένας έχει συμφέρον να στηρίξει τη δημοσιογραφική κοινότητα του τόπου, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουμε θέσει», ανέφερε.

Αυτολογοκρισία στα κυπριακά ΜΜΕ

Ερωτηθείς για τυχόν απειλές στην ελευθερία του Τύπου στην Κύπρο, είπε ότι εδώ υπάρχει η ιδιομορφία ότι είμαστε μια μικρή χώρα, με μικρό αριθμητικά αναγνωστικό κοινό, χαμηλές ακροαματικότητες, χαμηλή επισκεψιμότητα στις ενημερωτικές ιστοσελίδες, γεγονός που καθιστά τους επιχειρηματίες ΜΜΕ και κατ’ επέκταση και δημοσιογράφους, ιδιαίτερα ευάλωτους και προσεκτικούς ως προς τα θέματα που θίγουν. «Συνεπώς, μπορεί να μην υπάρχει λογοκρισία με την αυστηρή έννοια του όρου, είμαστε όμως όλοι, και οι επιχειρηματίες ΜΜΕ και οι δημοσιογράφοι, διπλά προσεκτικοί όταν θίγονται οικονομικά συμφέροντα, διότι η εξάρτηση από τη διαφήμιση αλλά και από κρατικά κονδύλια είναι πιο σημαντική από ό,τι ίσως είναι σε μεγαλύτερες χώρες με μεγαλύτερο πληθυσμό. Άρα υπάρχει περισσότερο αυτολογοκρισία, παρά λογοκρισία, στον τόπο μας».

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τον Τύπο και την Ελευθερία των Μέσων, από τις αρχές του 2024 έχουν καταγραφεί 323 απειλές στην ελευθερία του Τύπου στην Ευρώπη, οι οποίες αφορούν από φυσική επίθεση μέχρι λεκτικές επιθέσεις, νομικές διώξεις και απαγόρευση πρόσβασης σε πληροφορίες. Για την Κύπρο, καταγράφεται η επιστολή των δικηγόρων του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας στον δημοσιογράφο Μακάριο Δρουσιώτη, με την οποία του ζητείται να αποσύρει τα βιβλία του, να απολογηθεί, ενώ ζητούνται και αποζημιώσεις.

Περιβαλλοντική δημοσιογραφία

Φέτος, η παγκόσμια μέρα για την ελευθερία του Τύπου αφιερώνεται από την UNESCO στην περιβαλλοντική δημοσιογραφία, πρόσθεσε ο κ. Φράγκος, διότι, όπως είπε, οι περιβαλλοντικές καταστροφές που συντελούνται στον πλανήτη, πέραν των πολεμικών συρράξεων, είναι ο υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνος για την ποιότητα ζωής όλης της ανθρωπότητας αλλά και για την παγκόσμια υγεία.

«Αντιμετωπίζουμε και στον τόπο μας συναφή ζητήματα. Δεν είναι λίγα τα περιβαλλοντικά προβλήματα ή και ανοσιουργήματα που έχουν συμβεί στον τόπο μας και η δημοσιογραφική κοινότητα οφείλει να επαγρυπνεί, να ελέγχει, και να καταδεικνύει με τεκμήρια το τι συντελείται και τι καταστροφικές συνέπειες έχει για το μέλλον», σημείωσε.

Η UNESCO αφιέρωσε τη φετινή μέρα Ελευθερίας του Τύπου στην περιβαλλοντική δημοσιογραφία, σημειώνοντας ότι «αυτή η ιστορία πρέπει να ειπωθεί».

Η κρίση κλίματος και βιοποικιλότητας δεν επηρεάζει μόνο το περιβάλλον και τα οικοσυστήματα, αλλά έχει αντίκτυπο στις ζωές αμέτρητων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, σημειώνει η διεθνής οργάνωση.

Γι’ αυτό, αναφέρει, ο ρόλος των δημοσιογράφων είναι κρίσιμος. «Είναι μέσα από τη δουλειά τους, το θάρρος τους και την επιμονή τους που μπορούμε να γνωρίζουμε τι γίνεται στην άλλη άκρη του πλανήτη. Δουλεύουν στην πρώτη γραμμή του συλλογικού μας αγώνα για το καλό του πλανήτη μας και για βιώσιμες συνθήκες», υπογραμμίζει.

Στο μήνυμά του για την ημέρα, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, είπε ότι ο πλανήτης περνά μία πρωτόγνωρη περιβαλλοντική κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία αποτελεί υπαρξιακή απειλή σε αυτή και τις μελλοντικές γενιές.

Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν το θέμα και οι δημοσιογράφοι και οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ έχουν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στο να τους πληροφορήσουν και να τους εκπαιδεύσουν, προσθέτει.

«Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ορισμένοι ισχυροί άνθρωποι, εταιρείες και θεσμοί δεν σταματούν μπροστά σε τίποτα προκειμένου να εμποδίσουν τους δημοσιογράφους να κάνουν τη δουλειά τους», υπογραμμίζει ο ΓΓ του ΟΗΕ.

«Η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης βρίσκεται υπό επίθεση», σημειώνει, αναφέροντας ότι η περιβαλλοντική δημοσιογραφία είναι ένα όλο και πιο επικίνδυνο επάγγελμα, αναφέρει, σημειώνοντας ότι δεκάδες δημοσιογράφοι που κάλυπταν την παράνομη εξόρυξη, την υλοτομία, τη λαθροθηρία και άλλα περιβαλλοντικά ζητήματα έχουν σκοτωθεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Σύμφωνα με στοιχεία της UNESCO που παραθέτει ο ΓΓ, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχουν σημειωθεί περίπου 750 επιθέσεις σε δημοσιογράφους και ειδησεογραφικά πρακτορεία που ασχολούνται με περιβαλλοντικά θέματα, με τη συχνότητα των επιθέσεων αυτών να αυξάνεται.

Επιπλέον, αναφέρει ότι και οι νομικές διαδικασίες χρησιμοποιούνται καταχρηστικά για τη λογοκρισία, τη φίμωση, την κράτηση και την παρενόχληση περιβαλλοντικών δημοσιογράφων, ενώ μια νέα εποχή παραπληροφόρησης για το κλίμα επικεντρώνεται στην υπονόμευση αποδεδειγμένων λύσεων, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Ακόμα, σημειώνει ότι, πέρα από την περιβαλλοντική δημοσιογραφία, σε όλο τον κόσμο, οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ διακινδυνεύουν τη ζωή τους προσπαθώντας να μεταφέρουν ειδήσεις για τα πάντα, από τον πόλεμο μέχρι τη δημοκρατία.

«Είμαι σοκαρισμένος και συγκλονισμένος από τον μεγάλο αριθμό δημοσιογράφων που σκοτώνονται στις ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα», ανέφερε, σημειώνοντας ότι τα Ηνωμένα Έθνη αναγνωρίζουν το ανεκτίμητο έργο των δημοσιογράφων και των επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης που διασφαλίζουν την ενημέρωση και τη συμμετοχή του κοινού.

«Χωρίς γεγονότα, δεν μπορούμε να καταπολεμήσουμε την παραπληροφόρηση. Χωρίς λογοδοσία, δεν θα έχουμε ισχυρές πολιτικές σε ισχύ», είπε, προσθέτοντας ότι «χωρίς την ελευθερία του Τύπου, δεν θα έχουμε καμία ελευθερία. Ο ελεύθερος Τύπος δεν αποτελεί επιλογή, αλλά αναγκαιότητα».

Τέλος, ο ΓΓ του ΟΗΕ κάλεσε τις Κυβερνήσεις, τον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών να ενωθούν με τα Ηνωμένα Έθνη «για να επιβεβαιώσουμε τη δέσμευσή μας για τη διασφάλιση της ελευθερίας του Τύπου και των δικαιωμάτων των δημοσιογράφων και των επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο».

Πηγή: KYΠΕ