Στήνει ευρωπαϊκές συμμαχίες για το μεταναστευτικό η Κυβέρνηση-Κρίσιμο το ταξίδι στο Λίβανο

Σε διπλωματική εκστρατεία αποδύεται η Κυβέρνηση τις επόμενες ημέρες, ώστε να πιέσει για να εξευρεθούν οι απαραίτητες ευρωπαϊκές λύσεις, για τη μεγάλη μεταναστευτική κρίση που βιώνει η χώρα μας, δεδομένου ότι το περιθώριο κινήσεων από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας είναι πολύ περιορισμένο.

Όπως έχει γίνει γνωστό, η Λευκωσία εστιάζει σε δύο πολιτικές πρωτοβουλίες, οι οποίες θα πρέπει να αναληφθούν σε επίπεδο ΕΕ, για να ανακόψει τις αυξανόμενες μεταναστευτικές ροές. Αμφότερα τα αιτήματα δεν είναι καινούρια και έχουν ήδη διατυπωθεί και τυγχάνουν επεξεργασίας σε διάφορα θεσμικά επίπεδα της ΕΕ. Ωστόσο, οι μαζικές αφίξεις των τελευταίων ημερών έχουν καταστήσει επιτακτική την ανάγκη για άμεση προώθησή τους.

Το ένα επίπεδο, που θεωρείται και πιο βατό, αφορά τον Λίβανο. Με τον Λίβανο η ΕΕ, όπως και η ίδια η Κυπριακή Δημοκρατία, διατηρεί διπλωματικές σχέσεις και έχει εν ενεργεία συμφωνίες. Στόχος της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι να ενισχυθεί η οικονομική βοήθεια που λαμβάνει η γειτονική μας χώρα από την ΕΕ, υπό την προϋπόθεση ότι θα διασυνδεθεί με την επιτήρηση της ακτογραμμής της, ώστε να μην αποχωρούν βάρκες με κατεύθυνση την Κύπρο. Για τέτοιου είδους συμφωνίες υπάρχουν έτσι κι αλλιώς προηγούμενα, ενώ ο Λίβανος έχει μεγάλη ανάγκη αυτά τα χρήματα και έτσι η ΕΕ έχει στη διάθεσή της ένα σημαντικό μοχλό πίεσης. Η Λευκωσία τονίζει την ανάγκη αξιοποίησης όλων των διαθέσιμων μέσων από πλευράς Λιβάνου, εγχώριων και μη, όπως για παράδειγμα της Frontex για την επιτήρηση και της Europol για την αντιμετώπιση των κυκλωμάτων, ωστόσο μέχρι στιγμής η Βηρυτός αρνείται αυτού του είδους τις παρεμβάσεις, χωρίς η ίδια να μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το πρόβλημα.

Σε ό,τι αφορά τη Συρία, στόχος της κυπριακής Κυβέρνησης είναι ο αποχαρακτηρισμός συγκεκριμένων περιοχών. Ο εμφύλιος πόλεμος στη χώρα ξεκίνησε το 2011, υπέστη διάφορες παραλλαγές με την εμπλοκή πάρα πολλών κρατικών και παρακρατικών παιχτών και επί της ουσίας ουδέποτε ανατράπηκε το καθεστώς Άσαντ, στο οποίο η ΕΕ επιβάλλει κυρώσεις. Αυτό σημαίνει πως ολόκληρη η Συρία θεωρείται εμπόλεμη ζώνη και οι Σύροι θεωρούνται αυτομάτως πρόσφυγες. Ως εκ τούτου, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει συμβατική υποχρέωση να τους παραχωρεί καθεστώς προστασίας και έτσι, οποιοσδήποτε Σύρος φτάνει στην Κύπρο γνωρίζει εκ των προτέρων ότι δεν μπορεί να απελαθεί.

Τα δεδομένα, όμως, αλλάζουν και αυτή τη στιγμή δεν θεωρούνται όλες οι περιοχές της Συρίας μη ασφαλείς, καθώς υπάρχουν πόλεις στις οποίες δεν σημειώνονται εχθροπραξίες εδώ και πάρα πολύ καιρό. Για την ακρίβεια, σε πολλές περιοχές της χώρας, ο πόλεμος θεωρείται πως έχει παγώσει και δεν αναμένεται καμία ουσιαστική πολιτική αλλαγή, ενώ πολλές από τις εξάρσεις βίας έχουν εξωτερική πηγή, καθώς προέρχονται από την Τουρκία. Για αυτό και το timing θεωρείται κατάλληλο, ώστε να γίνει μια πιο στοχευμένη αξιολόγηση της κατάστασης στη χώρα, με βάση τις πραγματικότητες που ισχύουν σήμερα.

Επί της ουσίας, η σωστή αντιμετώπιση του Λιβάνου από την ΕΕ θα περιορίσει το πρόβλημα άμεσα, αφού θα σταματήσει το κύμα αφίξεων, ενώ ο σωστός χαρακτηρισμός της Συρίας αποτελεί μια πιο μακροχρόνια λύση, αφού θα επιτρέψει επιστροφές ατόμων εκεί και όπου είναι ασφαλές και θα σταματήσουν οι Σύροι να θεωρούν δεδομένο ότι ξεκινά για αυτούς μια νέα ζωή στην Κύπρο, είτε το θέλουμε είτε όχι.

Πέραν από τις πιέσεις που ασκούνται προς την κατεύθυνση του Λιβάνου, η Κυβέρνηση πραγματοποιεί εντατικές επαφές με τους Ευρωπαίους εταίρους. Ήδη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνομίλησε τηλεφωνικώς με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία θα έχει και κατ’ ιδίαν συνάντηση την Κυριακή, ενώ εκμεταλλεύτηκε και την εδώ παρουσία της Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (το οποίο, όμως δεν έχει ιδιαίτερο ρόλο σε αυτό το επίπεδο αλλά ενώπιον του εκκρεμεί προς ψήφιση το πακέτο πολιτικών για την μετανάστευση) για να θίξει το θέμα. Παράλληλα, τηλεφωνική επικοινωνία είχε και ο Υπουργός Εσωτερικών με την Επίτροπο αρμόδια για αυτά τα ζητήματα, Ίλβα Γιόχανσον.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης αναμένεται να τονίσει στην Ούρσουλα φορ ντερ Λάιεν ότι οι συνθήκες πιέζουν πάρα πολύ και έχουν εξαντληθεί τα χρονικά περιθώρια. Ως εκ τούτου, θα πρέπει η ΕΕ να δράσει άμεσα, καθώς η Κύπρος δεν έχει ανεξάντλητους πόρους και υποδομές για να μπορεί να διαχειριστεί αυτή την συνεχή ροή Σύρων μεταναστών και θα πρέπει να προωθηθούν το συντομότερο οι ενέργειες με τον Λίβανο.

Και ο Κωνσταντίνος Ιωάννου ετοιμάζει βαλίτσες, καθώς την ερχόμενη εβδομάδα θα βρεθεί σε τρεις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για επαφές με τους ομολόγους του, αναφορικά με το θέμα της Συρίας. Πρώτος σταθμός θα είναι η Δανία, ακολούθως η Τσεχία και τελευταία η Ελλάδα. Η επιλογή των τριών χωρών δεν είναι τυχαία, καθώς πρόκειται για κράτη-μέλη τα οποία, όταν θιγόταν το θέμα στα Συμβούλια, ήταν θετικά διακείμενα. Ως εκ τούτου, θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση μιας συμμαχίας για αλλαγή του καθεστώτος της Συρίας, εκεί και όπου είναι ορθό να γίνει.

Παράλληλα με τις ενέργειες της Κυβέρνησης, πρωτοβουλίες αναλαμβάνει και η Πρόεδρος της Βουλής. Η Αννίτα Δημητρίου έκανε γνωστό πως ετοιμάζει επιστολή-διάβημα προς τους Ευρωπαίους ομόλογούς της, στην οποία, σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται ενημερώσει για την κατάσταση που επικρατεί και να θίξει τα αιτήματα της Κύπρου αναφορικά με τον Λίβανο και τη Συρία, καθώς και το ζήτημα της έμπρακτης αλληλεγγύης προς τις χώρες πρώτης υποδοχής. Επίσης, η Αννίτα Δημητρίου ανέλαβε πρωτοβουλία ώστε, κατά τη διάρκεια της Συνόδου των Προέδρων Κοινοβουλίων της ΕΕ, στα μέσα του μήνα, να πραγματοποιηθεί ειδική συνάντηση των ομολόγων της που προέρχονται από χώρες πρώτης υποδοχής, για να συζητήσουν το ζήτημα πιο εξειδικευμένα και να προωθήσουν, εάν κριθεί απαραίτητο, κοινές δράσεις.

Πάνε αποφασισμένοι στον Λίβανο

Παράλληλα με τις συζητήσεις με τους εταίρους, η Κυβέρνηση δεν σταμάτησε σε καμία περίπτωση να ασκεί πιέσεις πρώτα και κύρια στον ίδιο τον Λίβανο. Τη Δευτέρα, μάλιστα, στη χώρα θα μεταβεί κυβερνητική αντιπροσωπεία στο ανώτατο επίπεδο για επαφές.

Όπως ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «τη Δευτέρα θα μεταβώ στον Λίβανο μαζί με τους Υπουργούς Εσωτερικών, Εξωτερικών, τον Αρχηγό της Εθνικής Φρουράς και άλλους αξιωματούχους του κράτους. Έχω μιλήσει ξανά με τον Πρωθυπουργό του Λιβάνου, θα πάμε εκεί».

«Όντως βρισκόμαστε σε μια δύσκολη κατάσταση, σε μια κρίση, αλλά θέλω να διαβεβαιώσω ότι θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν και στο ό,τι είναι δυνατόν δεν αποκλείω τίποτα, έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε και αυτή την κατάσταση και να είστε βέβαιοι ότι θα την αντιμετωπίσουμε», τόνισε ο κ. Χριστοδουλίδης, στέλνοντας μηνύματα εντός και εκτός.