Άνοιξε η συζήτηση για δημοσιοποίηση εισφορών στον Ανεξάρτητο Φορέα Κοινωνικής Στήριξης

Τη δημοσιοποίηση των εισφορών του Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης (ΑΦΚΣ) συζήτησε η Επιτροπή Θεσμών την Τετάρτη, με σκοπό την αύξηση της διαφάνειας και της λογοδοσίας.

Η πρόταση νόμου, που κατατέθηκε από τους Βουλευτές του ΔΗΣΥ, Κυριάκο Χατζηγιάννη και Νίκο Γεωργίου, προβλέπει όπως η επιτροπή διαχείρισης του Ειδικού Ταμείου του Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης τηρεί μητρώο και αναρτά κατάλογο στην ιστοσελίδα του σε σχέση με τους πόρους του.

Της επιτροπής διαχείρισης του Ειδικού Ταμείου προΐσταται η Πρώτη Κυρία, Φιλίππα Καρσερά-Χριστοδουλίδη, η οποία παρευρέθηκε στην Επιτροπή. Όπως είπαν οι Βουλευτές, είναι η πρώτη φορά που Πρώτη Κυρία καλείται και συμμετέχει σε Κοινοβουλευτική Επιτροπή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Το ξεκάθαρο μήνυμα της Φιλίππας στη Βουλή-«Προσοχή να μην βλάψουμε τα παιδιά μας»

Στην τοποθέτησή της, η κ. Καρσερά είπε ότι ο φορέας δημιουργήθηκε όταν διαπιστώθηκε ότι εξαιτίας της κρίσης το 2013 πολλοί φοιτητές δεν μπορούσαν να αρχίσουν ή να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Τόνισε ότι είναι ένα κρατικό ταμείο, όπου μπορούν φυσικά και νομικά πρόσωπα να κάνουν εισφορές για να λαμβάνουν βοήθεια φοιτητές πρώτου πτυχίου για κάλυψη των διδάκτρων ή των ενοικίων τους, και κυμαίνεται από €1.500-€3.500, ενώ σε εξαιρετικές περιπτώσεις δίνεται και οικονομική στήριξη.

Σημείωσε ότι ο Φορέας δεν έχει κανένα έξοδο, συνεπώς όλες οι χορηγίες που λαμβάνει μετατρέπονται σε υποτροφίες.

«Έλαβα από την αρχή και πριν αρχίσω δουλειά, επαρκείς διαβεβαιώσεις ότι ο Φορέας λειτουργούσε με τρόπο διαφανή και εφόσον ούτε έξοδα και οικονομικές συναλλαγές υπάρχουν, όλα λειτουργούσαν σωστά και υπό τους απαιτούμενους ελέγχους», σημείωσε.

Πρόσθεσε ότι φέτος για πρώτη φορά, εξαιτίας των αυξημένων εσόδων, συγκροτήθηκε μία νέα κατηγορία δικαιούχων για χορηγία, ανεξαρτήτως εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων, που αφορά παιδιά ορφανά και από τους δύο γονείς, παιδιά εγκλωβισμένων, παιδιά υπό κηδεμονία τους κράτους, παιδιά θυμάτων του Μαρί, και της «Ήλιος» και παιδιά στρατιωτικών που έπεσαν εν ώρα καθήκοντος, καθώς και παιδιά μονογονέων με άνω των 4 εξαρτημένων και πολυτέκνων με άνω των 5 εξαρτημένων. Σημείωσε ότι φέτος από αυτή την κατηγορία επωφελήθηκαν 107 φοιτητές. Αυτό οφείλει μια κοινωνία που θέλει να ονομάζεται δίκαιη και με ενσυναίσθηση, είπε.

Οι υπόλοιποι δικαιούχοι αξιολογούνται με αυστηρά κριτήρια και σημείωσε ότι στόχος είναι να αυξήσει ο Φορέας τις χορηγίες για να χαλαρώσουν αυτά τα κριτήρια.

Όπως είπε, από το 2014 μέχρι σήμερα βοηθήθηκαν 3.721 φοιτητές με ποσό άνω των €4 εκ. «Αυτοί οι φοιτητές δεν θα μπορούσαν να σπουδάσουν χωρίς τον Φορέα», είπε, σημειώνοντας ότι για τη φετινή χρονιά έχουν λάβει 1.340 αιτήσεις, από τις οποίες αναμένεται να εγκριθούν 800-1.000, με στόχο την καταβολή του ποσού μέχρι το Πάσχα.

Συμπλήρωσε ότι θα συνεχίσει την προσπάθεια στήριξης του Φορέα, με έλεγχο, πιστή τήρηση της αρχής της διαφάνειας, «με σεβασμό στα προσωπικά δεδομένα και στο δικαίωμα στην ανωνυμία ακόμα και στη φιλανθρωπία».

Σε δηλώσεις της μετά τη συζήτηση του θέματος στην Επιτροπή, ανέφερε ότι οι εισφορές που καταβάλλονται στο ταμείο ελέγχονται αυστηρά από την Κεντρική Τράπεζα, τον Γενικό Λογιστή που είναι ο ταμίας της Επιτροπής και τον Γενικό Ελεγκτή, ενώ σε άλλο σημείο των δηλώσεών της εξέφρασε τη σιγουριά ότι «όλοι μοιραζόμαστε τον ίδιο στόχο και δεν θα πλήξουμε τον Φορέα. Δεν θα πλήξουμε τα παιδιά μας».

Απαντώντας σε δημοσιογραφική ερώτηση, η Πρώτη Κυρία είπε ότι το πρώτο σημείο της τροποποίησης (για την τήρηση μητρώου) υπάρχει και γίνεται ήδη. Όπως ανέφερε, «είναι το Μητρώο που διατηρείται και γνωρίζουμε ποιος είναι ο χορηγός και το ποσό».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η Πρώτη Κυρία στον REPORTER-Οι αλλαγές στον Φορέα Στήριξης και το προσωπικό της στοίχημα

Από εκεί και πέρα, είπε η κ. Καρσερά, «εμείς γνωρίζουμε -και γνωρίζουν όσοι πρέπει να ξέρουν για να κάνουν τη διαδικασία των ελέγχων- τις εταιρείες και τα ονόματα των χορηγών». Όπως ανέφερε, «τίθενται άλλα θέματα, γι’ αυτό και υπάρχει και το δικαίωμα στην ανωνυμία των χορηγών, διότι υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να προβαίνουν σε φιλανθρωπίες και πράξεις κοινωνικής στήριξης των νέων και όσων το έχουν ανάγκη, όμως προτιμούν για δικούς τους λόγους να παραμένουν ανώνυμοι».

Ακόμη, ευχήθηκε οποιαδήποτε τροποποίηση περάσει να μην εμποδίζει σοβαρούς οργανισμούς και επιχειρήσεις να επιλέξουν τον Φορέα για να κάνουν το κοινωνικό τους έργο.

Από την πλευρά του, ο Γενικός Λογιστής Ανδρέας Αντωνιάδης, ο οποίος διατελεί Ταμίας στη διαχειριστική Επιτροπή του Φορέα, είπε ότι στην ιστοσελίδα παρουσιάζονται οι τρόποι υποβολής εισφοράς, οι οποίοι είναι είτε μέσω εμβάσματος, σημειώνοντας ότι ο μοναδικός λογαριασμός του Φορέα είναι στην Κεντρική Τράπεζα, ενώ από φέτος δέχονται και εισφορές μέσω JCC. Όπως είπε, όταν γίνει μια εισφορά, ο τραπεζίτης του παρόχου προσφοράς και ο τραπεζίτης της Κυβέρνησης κάνουν τους απαραίτητους ελέγχους «γνώριζε τον πελάτη σου» και για ξέπλυμα χρήματος (kyc, aml). Σε κάθε περίπτωση, είπε, γίνονται αυτοί οι έλεγχοι και η εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Διευκρίνισε, ακόμα, ότι οι εισφορές προέρχονται κατά 90% από το εσωτερικό και κατά 10% από το εξωτερικό, κυρίως από αποδήμους.

Σημείωσε ότι είναι διάφοροι οι λόγοι για τους οποίους μπορεί κάποιος να μην επιθυμεί τη δημοσιοποίηση της εισφοράς του. Ενδεικτικά είπε ότι αυτοί μπορεί να αφορούν λόγους ταπεινοφροσύνης ή και ασφάλειας, γιατί θεωρούν ότι θα τους ζητηθεί να συνεισφέρουν και αλλού.

Κληθείσα να τοποθετηθεί για το ζήτημα από τη σκοπιά της προστασίας προσωπικών δεδομένων, η Επίτροπος Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων Ειρήνη Λοϊζίδου είπε ότι η διαφάνεια και η λογοδοσία μπορεί να εξυπηρετηθεί με τη δημοσιοποίηση των στοιχείων, αλλά όχι πάντοτε. Πρέπει «να υπάρχει μια στάθμιση και ισορροπία για να δούμε αν με αυτό το μέτρο όντως η δημοσιοποίηση θα ξεπεράσει τον σκόπελο των προσωπικών δεδομένων και θα εξυπηρετήσει το δημόσιο συμφέρον». Πρόσθεσε ότι η προτεινόμενη ρύθμιση δεν μπορεί να εξεταστεί ανεξάρτητα από τον νόμο που προωθεί τη χρηστή διαχείριση οικονομικών πόρων των ειδικών ταμείων.

Στη δική του παρέμβαση, ο Γενικός Ελεγκτής είπε ότι η πολιτεία αποφάσισε αντί να βρει πιο θεσμοθετημένους τρόπους να βοηθά άτομα που σπουδάζουν, βρήκε αυτή τη λύση. «Θεωρούμε επικίνδυνο να υπάρχουν πολλοί μηχανισμοί στήριξης», είπε, καθώς δίνουν περιθώρια κατάχρησης από αυτούς που λαμβάνουν στήριξη.

Σημείωσε ότι αυτό είναι γενική αρχή και όχι αποτέλεσμα ευρημάτων. Πρόσθεσε ότι όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα δεν τίθεται θέμα προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Όπως είπε, καθώς η νομοθεσία δεν προβλέπει σήμερα ανώτατο όριο στις εισφορές, δεν μπορεί να προκύψει κάποιο εύρημα από τους ελέγχους που διενεργεί η Ελεγκτική Υπηρεσία. Ωστόσο, έφερε το παράδειγμα του γνωστού Σαουδάραβα, ο οποίος πολιτογραφήθηκε Κύπριος μαζί με 35 κοντινά του πρόσωπα και ο οποίος παρείχε το αεροσκάφος του στον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σημειώνοντας ότι λίγους μήνες μετά που πολιτογραφήθηκε, στις 7/4/2016, εισέφερε €500.000 στον Φορέα Στήριξης.

Σημείωσε ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία είναι έντονα υπέρ της διαφάνειας.

Δηλώσεις Βουλευτών

Σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης, ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου, ένας εκ των εισηγητών της πρότασης, είπε ότι ο Ανεξάρτητος Φορέας Κοινωνικής Στήριξης αποτελεί σημαντικό πυλώνα προσφοράς και κανείς δεν αμφισβητεί «το θεάρεστο έργο που επιτελεί από το 2014».

Όπως σημείωσε, με τη παρούσα πρόταση νόμου δεν αμφισβητείται ότι τηρούνται όλα τα μέτρα δέουσας επιμέλειας, ο έλεγχος της νόμιμης πηγής των εσόδων των χορηγιών, και ούτε αμφισβητείται η διαδικασία και τα κριτήρια απόδοσης των υποτροφιών.

«Η ενημέρωση και η διαφάνεια είναι όμως κάτι το διαφορετικό», είπε, σημειώνοντας ότι θωρακίζει με αξιοπιστία τον Φορέα.

«Η ανάγκη στις μέρες μας για διαφάνεια και λογοδοσία διαβρώνει το όποιο αίσθημα εμπιστοσύνης, καλής πίστης αλλά και της αρετής που διαθέτει το όποιο δημόσιο πρόσωπο. Είναι γι’ αυτό που πρέπει με νομοθεσίες και θεσμικές παρεμβάσεις να καλύψουμε κενά, διασφαλίζοντάς την διαφάνεια και κυρίως το Κράτος Δικαίου», σημείωσε.

Ο έτερος συνεισηγητής της πρότασης νόμου, Βουλευτής Κυριάκος Χατζηγιάννης, στην τοποθέτηση του εντός της Επιτροπής, ανέφερε ότι σκοπός είναι η ενίσχυση της υποχρέωσης για λογοδοσία και διαφάνεια. Πρόσθεσε ότι σε ένα κράτος πρόνοιας και ευημερίας «τι χρειαζόμαστε συμπληρωματικά εργαλεία, δεν το καταλαβαίνω, δεν το έχω συναντήσει αλλού», είπε, ζητώντας να ενισχυθεί ο μηχανισμός λειτουργίας εντός του κράτους πρόνοιας και πρόσθετοι μηχανισμοί όπως αυτός να λειτουργεί στη βάση λογοδοσίας και διαφάνειας.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, είπε ότι ο Φορέας επιτελεί ένα έργο που καλύπτει κενά και αδυναμίες του κράτους. «Πάγια θέση μας ως ΑΚΕΛ, είναι η εφαρμογή της χρηστής διοίκησης και της διαφάνειας σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου», είπε, τονίζοντας τη σημασία του να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ εκείνων που θέλουν να εισφέρουν αλλά θέλουν να προστατεύεται η ανωνυμία τους σε κάποιες περιπτώσεις και στο να μπορούμε να ξέρουμε ότι δεν χρησιμοποιείται το ταμείο για αλλότριους σκοπούς.

Πρόσθεσε ότι μπορεί να συζητηθεί ένα όριο από το οποίο και πέρα να πρέπει να δηλώνονται επώνυμα οι εισφορές ή να γίνει διαχωρισμός και διαβάθμιση μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων, Κυπρίων και ξένων, όπως ισχύει και σε άλλες νομοθεσίες για εισφορές.

Αναφερόμενος στην αναφορά του Γενικού Ελεγκτή για την εισφορά €500.000 του Σαουδάραβα, είπε ότι «μπορεί κάποιος καλόπιστος ή κακόπιστος να πει ότι ήταν το αντάλλαγμα για την πολιτογράφηση».

Εντός της Επιτροπής, ο κ. Πασιουρτίδης ζήτησε να δοθούν στοιχεία για το πόσοι από αυτούς που εισφέρουν είναι νομικά και πόσοι φυσικά πρόσωπα και πόσοι ζητούν να παραμείνουν ανώνυμοι, για να διευκολυνθεί η διαδικασία εξέτασης της πρότασης.

Από την πλευρά της, η Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, ζήτησε να κατατεθούν στοιχεία από τον Γενικό Λογιστή από το 2014, στα οποία να φαίνονται όλες οι εισφορές άνω των €100.000.

Εντός της Επιτροπής, ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, είπε ότι διερωτήθηκε γιατί προέκυψε τώρα ζήτημα διαφάνειας του ταμείου, και διερωτήθηκε αν κάτι τέτοιο θα ήταν προς όφελος του θεσμού. Είπε ότι τα στοιχεία τα έχουν εκείνοι που πρέπει, αφού έχει άμεσο έλεγχο ο Γενικός Λογιστής και ο Γενικός Ελεγκτής.

Σε δηλώσεις του μετά το τέλος της συνεδρίας της Επιτροπής, ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, ανέφερε ότι «ως ΔΗΠΑ είμαστε πάντα υπέρ της διαφάνειας», προσθέτοντας ότι τον ξενίζει ο χρόνος κατά τον οποίο υποβλήθηκε αυτή η πρόταση νόμου. «Ως Επιτροπή θα δούμε αν αυτή η νομοθεσία προσκρούει σε άλλους νόμους», σημείωσε.

«Εάν η οποιαδήποτε διαφάνεια αποβεί εις βάρος του σκοπού του Φορέα, θα πρέπει να δούμε πώς δεν θα επηρεαστεί η προσπάθεια αυτή», τόνισε. «Εφόσον το πρόβλημα είναι η προέλευση των χρημάτων, πρέπει να βρούμε τον τρόπο έτσι ώστε ο Φορέας με αυτά τα έσοδα να προικοδοτεί παιδιά για μόρφωση», ανέφερε καταληκτικά.

Η ανεξάρτητη Βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, εντός της Επιτροπής, ανέφερε ότι ετοιμάζει πρόταση νόμου για το συνολικότερο θέμα των δωρεών. «Η δωρεά σε πολιτικές οργανώσεις, στην τοπική αυτοδιοίκηση ή κυβερνήσεις εγκυμονεί κινδύνους», είπε, κάνοντας αναφορά σε διαπραγμάτευση επιρροής από εκείνον που κάνει τη δωρεά, σε κίνδυνο διαφθοράς, κίνδυνο κακής χρήσης, υπεξαίρεσης δωρεών, έλλειψης διαφάνειας και σύγκρουσης συμφερόντων.

Πρόσθεσε, ακόμα, ότι ένας τέτοιος φορέας μπορεί να μεταφραστεί σε πολιτικό όφελος από αυτούς που επωφελούνται, ενώ τόνισε ότι το κράτος πρέπει να χειρίζεται τους πολίτες με ισότιμο τρόπο. «Διαφωνώ κάθετα με ονομαστικά ταμεία, καταλήγουν τους πολίτες να είναι υπήκοοι όποιου είναι στην εξουσία», είπε, καλώντας το κράτος να αναλάβει τις ευθύνες του.

Πηγή: ΚΥΠΕ