Το ΕΕΕ στα θύματα βίας δεν είναι βάρος για το κράτος, είναι αφαίρεση δύναμης από τους θύτες

Ένα από τα πιο ακατανόητα πράγματα που ακούστηκαν στη Βουλή τον τελευταίο καιρό είναι η καταγγελία της Επιστημονικής Διευθύντριας του ΣΠΑΒΟ, Άντρης Αντρονίκου, ενώπιον της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ότι όταν ένα θύμα ενδοοικογενειακής βίας καταλήγει σε χώρο φιλοξενίας και είναι λήπτης Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, το επίδομα αποκόπτεται. Η δικαιολογία που δίνεται από τις Αρχές είναι ότι τα έξοδα διαβίωσης της γυναίκας και των παιδιών της καλύπτονται από τον χώρο φιλοξενίας.

Είναι καλά γνωστό ότι η οικονομική βία αποτελεί πολύ κοινή μορφή άσκησης ελέγχου στο πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας. Συχνά οι θύτες απαγορεύουν στα θύματα να δουλέψουν, ώστε να τις κρατούν απομονωμένες, αφαιρώντας τους έτσι τη δυνατότητα να είναι οικονομικά ανεξάρτητες και να αποκτήσουν σχετικές εμπειρίες από την αγορά εργασίας. Η απουσία ανεξάρτητου εισοδήματος συχνά αποτρέπει τα θύματα από το να φύγουν από κακοποιητικές σχέσεις, καθώς φοβούνται ότι δεν θα είναι σε θέση να υποστηρίξουν οικονομικά τους εαυτούς τους και τα παιδιά τους και να εξασφαλίζουν στέγη και τα απαραίτητα, με αποτέλεσμα να παραμένουν παγιδευμένες στη βία και την καταπίεση.

Η παροχή ΕΕΕ σε θύματα βίας αποτελεί μία διέξοδο, μέχρι αυτές οι γυναίκες να μπορέσουν να πατήσουν ξανά στα πόδια τους. Είναι η ελάχιστη στήριξη που μπορεί να τους προσφέρει ένα κράτος που δεν τις προστάτεψε από την κακοποίηση, ώστε να μπορέσουν πρακτικά να απομακρυνθούν από τους βίαιους συντρόφους. Είναι μια επένδυση σε ένα μέλλον χωρίς βία, ενόσω τα θύματα επουλώνουν τις πληγές τους και βάζουν τη ζωή τους σε μια νέα, ασφαλή σειρά.

Η παραχώρηση ΕΕΕ στα θύματα βίας για ένα χρονικό διάστημα δεν είναι βάρος για το κράτος. Είναι αφαίρεση δύναμης και ελέγχου από τους θύτες. Και αυτός είναι ένας στόχος που έπρεπε το κράτος να έχει, ανεξαρτήτως αν οι γυναίκες φιλοξενούνται για σύντομο χρονικό διάστημα. Είναι μια βοήθεια κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, που μειώνει τις πιθανότητες μια γυναίκα θύμα βίας, πολλές φορές μακροχρόνιας, να επιστρέψει στον δράστη και το κράτος οφείλει να διασφαλίζει αυτή την οικονομική ανεξαρτησία. Όχι μόνο με την παραχώρηση ΕΕΕ αλλά μέσα από την απαραίτητη στήριξη, εκπαίδευση και κατάρτιση στις περιπτώσεις όπου χρειάζεται και βοήθεια στην εξεύρεση εργασίας.

Όμως φαίνεται πως τα λογιστικά υπερτερούν της κοινής λογικής και της συμπόνοιας. Αυτό, είναι καλά γνωστό πως ισχύει και στην περίπτωση της παραχώρησης νομικής αρωγής, με αποτέλεσμα θύματα να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά και να αποσύρουν τις υποθέσεις εναντίον των δραστών. Χρησιμοποιείται, δηλαδή, η οικονομική ανέχεια του θύματος υπέρ του θύτη με τις ευλογίες του κράτους. Ακόμη, όμως, και σε περιπτώσεις που οι υποθέσεις προχωρούν, το γεγονός πως μπορεί να μεσολαβήσουν και τέσσερα χρόνια μέχρι να εκδικαστούν, ασκεί επιπλέον πιέσεις στα θύματα, με αποτέλεσμα πολλές φορές να αποσύρουν τις υποθέσεις τους και οι βίαιοι άντρες να μην έρχονται ποτέ αντιμέτωποι με τη Δικαιοσύνη και συχνά, μέσα από τον εκφοβισμό και την εξάρτηση, να εξαναγκάσουν τα θύματα να επιστρέψουν στην κακοποιητική σχέση.

Δεν αρκεί η λεκτική και η αποσπασματική υποστήριξη, ούτε οι υποτυπώδεις υποδομές. Τα θύματα βίας χρειάζονται μια πολυεπίπεδη και εξατομικευμένη στήριξη, την οποία το κράτος θα πρέπει να διευκολύνει, όποια μορφή και αν πρέπει να προσλάβει και όσες υπηρεσίες και αν πρέπει να εμπλακούν. Δεν θα κερδίσει η κοινωνία αν ένας συνάνθρωπός μας ζει ένα μόνιμο εφιάλτη. Δεν θα κερδίσουν τα δημόσια οικονομικά αν χαθεί μια ανθρώπινη ζωή. Θα κερδίσουμε, όμως, όλοι αν το κράτος μάθει να είναι πιο ανθρώπινο. Αν διευκολύνει αυτούς που πρέπει, αντί αυτούς που δεν πρέπει. Αν στέλνει τα σωστά μηνύματα στα θύματα να μιλήσουν και να αντιδράσουν στη βία, γνωρίζοντας ότι θα τύχουν προστασίας και στήριξης. Αν είναι στην πλευρά των ανθρώπων, αντί των αριθμών.