Γυναίκες της Κύπρου, οι αφανείς ηρωίδες

Ακόμη μια Διεθνής Μέρα της Γυναίκας θα γιορταστεί στις 8 Μαρτίου σε όλο τον κόσμο. Θα ειπωθούν ξανά τα χιλιοειπωμένα. Μετά οι γυναίκες θα γυρίσουν πίσω στην καθημερινότητα τους. Σε κάθε γωνιά του κόσμου η μοίρα παρόμοια. Ανισότητα.

Παρ’ όλους τους αγώνες η πολυπόθητη ισότητα δεν ήρθε. Ακόμα υπάρχουν διακρίσεις, ανισότητα και βία εις βάρος των γυναικών όλων των ηλικιών. Δεν θα σταθώ όμως σε αυτά, τα είπαμε χιλιάδες φορές, τα παλεύουμε εδώ και χρόνια και θα συνεχίσουμε να τα παλεύουμε ωσότου εξαλείψουν.

Θα σταθώ στις γυναίκες της Κύπρου με αφορμή τα 50 χρόνια από τα τραγικά γεγονότα του 1974 – του προδοτικού πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής.

Πάντοτε μιλάμε για τους νεκρούς, τους αγνοούμενους και φυσικά είναι ύψιστο καθήκον μας να τους τιμούμε και να κρατάμε τη μνήμη τους ζωντανή. Όμως, ξεχνιέται το άλλο μισό του πληθυσμού το οποίο έχει βιώσει και βιώνει ακόμα τις επιπτώσεις των γεγονότων του ’74.

Θεωρώ καθήκον μου να μιλήσω για τις γυναίκες της χώρας τούτης, τις αφανείς ηρωίδες. Αυτά τα ηρωικά πλάσματα τα οποία καλέστηκαν να σταθούν στα πόδια τους μέσα από τα δικά τους τα ερείπια, υλικά και ψυχικά για να στηρίξουν την οικογένεια τους, μετά που οι ίδιες έμειναν ορφανές, χήρες, έχασαν τα παιδιά τους, εκτοπίστηκαν, βιάστηκαν, κακοποιήθηκαν. Αυτές που χαρίζουν ζωή, καλέστηκαν να περισώσουν ότι απόμεινε από μια ερειπωμένη ζωή και να ανυψώσουν το ανάστημα τους, για να μπορέσουν να συνεχίσουν τη ζωή τους με τα καινούργια τραγικά δεδομένα. Θύματα μιας τραγωδίας που δεν προκάλεσαν οι ίδιες.

Εκτός από τους σκοτωμούς και τις λεηλασίες κάποιες γυναίκες έχουν λεηλατηθεί οι ίδιες, ψυχή τε και σώματι. Οι βιασμοί που έγιναν, οι εκατοντάδες εκτρώσεις που ακολούθησαν, τα διαζύγια για όσες τολμούσαν να εκμυστηρευτούν το «μυστικό τους» στο σύντροφο τους, ο ξενιτεμός για να κρυφτεί η «ντροπή», είναι εγκληματικά αποτελέσματα του πολέμου, τα οποία έμειναν δυστυχώς κάτω από το χαλί και ταμπού μέχρι σήμερα. Κάποιες ακόμα είτε ζουν με το «μυστικό τους», είτε το πήραν στον τάφο μαζί τους.

Η «ντροπή» του θύματος και η κοινωνική κατακραυγή είχαν μεγαλύτερη βαρύτητα από την δικαιοσύνη. Αυτή η δικαιοσύνη η οποία είναι διαχρονικά η μεγάλη απούσα σε αυτό το νησί.

Έπρεπε να προσαρμοστούν στο ρόλο που τους επέβαλαν οι περιστάσεις. Της μάνας, της αγωνίστριας, της παιδαγωγού, της φύλακος των θεσμών και της οικογένειας, της γυναίκας που αναγκάστηκε να μεταμορφωθεί μέσα σε μια νύχτα σε «στύλλο του σπιθκιού».

Μέσα από τις στάχτες αναδύθηκαν σαν φοίνικες. Αφού έκλαψαν, έθαψαν και θρήνησαν νεκρούς, αγνοούμενους, χαμένες περιουσίες, κόπους μιας ζωής, ανασκουμπώθηκαν και αποτέλεσαν μέρος της μεγάλης προσπάθειας για επαναφορά του νησιού σε ρυθμούς ανάπτυξης και ευημερίας. Στην πορεία ανάκαμψης έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε όλα τα επίπεδα της εξέλιξης και διαμόρφωσης της μεταπολεμικής κοινωνίας μας, παρόλες τις ανισότητες και διακρίσεις που αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν καθημερινά.

Η Κύπρια Γυναίκα είναι ηρωική μορφή στην ιστορία της χώρας μας. Λυπούμαι όμως να παρατηρήσω ότι η πολιτεία ήταν και είναι η μεγάλη απούσα από το πλευρό της. Οι πληγές δεν κλείνουν με μεγάλα λόγια και πενιχρά επιδόματα.

Η Κύπρια Γυναίκα δεν είναι απρόσωπη. Είναι η γιαγιά μας, η μάνα μας, η αδελφή μας, η σύζυγος μας, η φίλη μας, η γειτόνισσα μας. Είναι η προσωποποίηση της δύναμης και της επιβίωσης.

Κλίνω το γόνυ στις μαχήτριες της ζωής μας αυτή τη μέρα αλλά και κάθε μέρα. Τους αξίζει η αναγνώριση, ο σεβασμός και ο θαυμασμός όλων μας γιατί αποτελούν ζωντανούς φάρους καθοδήγησης και ελπίδας για τις νεότερες γενιές.

Γιατί, ο μη γένοιτο να χρειαστεί ξανά, θα γίνουν για ακόμα μια φορά «ο στύλος του σπιτιού».

*Ελένη Χρυσοστόμου