Αθώος από Ανώτατο κατηγορούμενος διαδηλωτής εν μέσω Covid αφού επιτρεπόταν… τατουάζ και κομμωτήριο

Με απόφασή του ηµ. 4/3/2024, το Ανώτατο Δικαστήριο απάλλαξε πολίτη από κατηγορία για συµµετοχή σε διαδήλωση, κατά παράβαση του τότε εν ισχύι διατάγµατος που εξεδόθη για την αναχαίτιση της εξάπλωσης της ασθένειας του κορωνοϊού, Covid-19, µε το οποίο απαγορευόταν πλήρως, καθολικώς και αδιακρίτως κάθε συµµετοχή σε διαδηλώσεις, διαµαρτυρίες ή άλλες εκδηλώσεις.

Σύμφωνα με ανακοίνωση των δικηγόρων, Κυριάκου Καλυφόμματου, Χρήστου Πουγουρίδη και Αγγέλικα Σολομωνίδου, το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι το µέτρο της απαγόρευσης του θεµελιώδους δικαιώµατος του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και κατ’ επέκταση του δικαιώµατος της ελευθερίας της έκφρασης, ελήφθη από την κυβέρνηση χωρίς συνέπεια, δηλαδή κατά το δοκούν, αφού η άσκηση άλλων δικαιωµάτων, µη θεµελιωδών και µη συνταγµατικά κατοχυρωµένων, όπως π.χ. η διεξαγωγή δερµατοστιξίας (τατουάζ), το κτένισµα σε κοµµωτήρια, η εκγύµναση σε γυµναστήρια κλπ, επιτρεπόταν υπό προϋποθέσεις, ενώ άλλα, θεµελιώδη δικαιώµατα, απαγορεύονταν πλήρως και αδιακρίτως. Το Ανώτατο Δικαστήριο, στην 57σέλιδη απόφασή του και µε παραποµπή σε πλούσια νοµολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωµάτων, αφού τόνισε ότι:

«το δικαίωµα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς έχει ιδιαίτερη αξία, εφόσον δι’ αυτού µπορεί να ασκείται και η ελευθερία της έκφρασης, ο πυρήνας αυτός του δηµοκρατικού πολιτεύµατος, το οποίο αποτελεί το θεµελιώδες χαρακτηριστικό της ευρωπαϊκής δηµόσιας τάξης»,

έκρινε ότι:

«περιοριστικά µέτρα όπως τα υπό εξέταση, µπορούν να θεωρηθούν κατάλληλα [.] όχι µόνο αν εξυπηρετούν πράγµατι την επίτευξή του, αλλά και αν εφαρµόζονται κατά τρόπο συνεπή και συστηµατικό. [.] Η συνέπεια στην λήψη µέτρων απαιτεί όπως επιβάλλονται παρόµοιοι περιορισµοί σε παρόµοιες καταστάσεις [.].

Στο Διάταγµα η απαγόρευση των εκδηλώσεων, µαζικών και άλλων, συγκεντρώσεων, διαδηλώσεων […] και παρεµφερών εκδηλώσεων τόσο σε ιδιωτικούς, όσο και σε δηµόσιους χώρους ήταν απόλυτη µε απειλή ποινικής ευθύνης, ενώ µία ειρηνική διαδήλωση δεν πρέπει, κατ’ αρχήν, να υπόκειται σε απειλή ποινικής κύρωσης» [.]

Αντίθετα, σειρά µέτρων επέτρεπαν δραστηριότητες συγκέντρωσης προσώπων ακόµα και σε κλειστούς χώρους, υπό όρους, ήτοι «τηρουµένων των κατευθυντήριων οδηγιών του Υπουργείου Υγείας».

Τούτο, όχι µόνο σε σχέση µε την άσκηση µία άλλης συνταγµατικά κατοχυρωµένης ελευθερίας, ήτοι της ελευθερίας εκάστου για εκδήλωση της θρησκείας του (Άρθρο 18.4. του Συντάγµατος), αλλά και σε σχέση µε δραστηριότητες που ουδεµία σχέση έχουν µε την άσκηση ατοµικών και θεµελιωδών δικαιωµάτων του ανθρώπου, αλλά φθάνουν µέχρι την δερµατοστιξία.

Προς κατάδειξη της έλλειψης συνέπειας, καταγράφουµε ορισµένες από τις δραστηριότητες αυτές: [οι οποίες περιλαµβάνουν τον εκκλησιασµό υπό προϋποθέσεις, την λειτουργία γυµναστηρίων, σχολών χορού, κοµµωτηρίων, κέντρων δερµατοστιξίας - τατουάζ, θεάτρων, αµφιθεάτρων κλπ, όλα υπό προϋποθέσεις.]

Δεν εξηγήθηκε γιατί οι δραστηριότητες αυτές επιτράπηκαν µε περιορισµούς, ενώ η άσκηση µίας θεµελιώδους ελευθερίας απαγορεύθηκε απόλυτα και προβλέφθηκαν ποινές σε περίπτωση µη συµµόρφωσης. Τούτο απαιτούσε ειδική αιτιολόγηση. [.]

Ποια συνέπεια υπάρχει µεταξύ της ολιγότερο επαχθούς µεταχείρισης της δερµατοστιξίας, µε την απόλυτη απαγόρευση της θεµελιώδους ελευθερίας του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και την δι’ αυτής ασκούµενης ελευθερίας της έκφρασης; Ερώτηµα που έµεινε αναπάντητο, όπως και σειρά άλλων ερωτηµάτων. Θα µπορούσε να οριστεί µέγιστος αριθµός συγκεντρωµένων ατόµων; Θα µπορούσαν να καθοριστούν αποστάσεις µεταξύ τους; Θα µπορούσε να επιβληθεί απαγόρευση εάν η αστυνοµία είχε καλό λόγο να πιστεύει ότι δεν θα ήταν σε θέση να ελέγξει την κατάσταση; Θα µπορούσαν να ληφθούν οποιαδήποτε άλλα µέτρα αντί της απόλυτης απαγόρευσης; Αυτά είναι ερωτήµατα στα οποία θα έπρεπε να δοθούν από την κατηγορούσα αρχή εύλογα πειστικές απαντήσεις. Εφόσον αυτό δεν έγινε, παραβιάστηκε και από αυτής της άποψης η αρχή της αναλογικότητας.»

Όπως προστίθεται στην ανακοίνωση, το Ανώτατο Δικαστήριο αθώωσε τον εφεσείοντα στην κατηγορία της συµµετοχής σε διαδήλωση, ενώ άφησε ανέπαφη την καταδίκη του σε ό,τι αφορά στην µη χρήση µάσκας, κρίση η οποία δεν προσβλήθηκε αυτοτελώς.

Η απόφαση αυτή, σύμφωνα με την ανακοίνωση των δικηγόρων, είναι «εξαιρετικά σηµαντική και έρχεται να επιβεβαιώσει και διαγνώσει την προχειρότητα µε την οποία πολλά θεµελιώδη δικαιώµατα απαγορεύθηκαν πλήρως ή περιορίστηκαν κατά την διάρκεια της πανδηµίας, χωρίς ειδική αιτιολόγιση και κατ’ επέκταση χωρίς νόµιµη βάση».

Για την ιστορία, ο εφεσείων συµµετείχε σε εκδήλωση διαµαρτυρίας στην λεωφόρο ΡΙΚ στις 25 Απριλίου του 2021 (19:00). Αστυνοµικός τον είχε δει να βρίσκεται σε χωράφι παρά τη λεωφόρο και να κατευθύνεται προς το όχηµά του χωρίς να φέρει προστατευτική µάσκα. Λίγες ηµέρες αργότερα τον κάλεσε στα γραφεία του Ουλαµού Πρόληψης Εγκληµάτων Λευκωσίας, όπου παραδέχθηκε ότι βρισκόταν στο χώρο της εκδήλωσης και πως δεν έφερε προστατευτική µάσκα, εξ’ ου και κατηγγέλθη. Ο πολίτης παρέλειψε να το πληρώσει και ασκήθηκε εναντίον του ποινική δίωξη.

Η απόφαση του Ανωτάτου (σύνθεση Τ.Θ. Οικονόµου, Λ. Δηµητριάδου - Ανδρέου, Στ. Χατζηγιάννη) ήταν οµόφωνη.

Τον εφεσείοντα εκπροσώπησαν οι κ. Κυράκος Καλυφόµµατος, κ. Χρήστος Πουγουρίδης και κα Αγγέλικα Σολοµωνίδου.