Πολυκλινική ΥΓΕΙΑ-Ο Δρ. Νικόλαος Ηγουμενίδης απαντάει σε όλα για την στεφανιαία νόσο

Ο Επεμβατικός Καρδιολόγος της Πολυκλινικής ΥΓΕΙΑ, Δρ Νικόλαος Ηγουμενίδης, με πολυετή εμπειρία σε όλο το φάσμα της Επεμβατικής Καρδιολογίας, μέσω της θητείας του ως Διευθυντής Καρδιολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου και διδάκτορας της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Κρήτης, απαντά σε όσα θα θέλαμε να γνωρίζουμε για τη στεφανιαία νόσο.

- Τι είναι η στεφανιαία νόσος;

Οι αρτηρίες που αιματώνουν την καρδιά (το μυοκάρδιο) και την τροφοδοτούν με τα απαραίτητα συστατικά για τη λειτουργία της, ονομάζονται στεφανιαίες αρτηρίες. Η ασθένεια, οι στενώσεις στον αυλό, η νόσος αυτών των αρτηριών, ονομάζεται «στεφανιαία νόσος». Εξαιτίας των στενώσεων, ο καρδιακός μυς δεν τροφοδοτείται επαρκώς με αίμα –ιδιαίτερα σε καταστάσεις που αυτός έχει αυξημένες ανάγκες- και έτσι προκαλείται η «μυοκαρδιακή ισχαιμία».

H στεφανιαία νόσος αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες.

- Ποιες είναι οι εκδηλώσεις της στεφανιαίας νόσου;

Ο στηθαγχικός πόνος ή στηθάγχη, αποτελεί τη συνήθη εκδήλωση της ανεπαρκούς αιμάτωσης του μυοκαρδίου. Εκδηλώνεται με δυσφορία στο κέντρο του θώρακα, που μπορεί να έχει χαρακτήρα σφιξίματος, καψίματος ή πίεσης. Η στηθάγχη μπορεί να αντανακλά στα δυο χέρια, στην περιοχή του τραχήλου, της κάτω γνάθου, στη μεσοπλάτια χώρα και στο επιγάστριο. Ορισμένες φορές, όταν ο πόνος είναι έντονος, παρουσιάζονται ιδρώτας, ναυτία ή έμετος.

- Υπάρχει «σιωπηλή» στεφανιαία νόσος; Νόσος που δεν εκδηλώνεται με στηθάγχη;

Σε ασθενείς που δεν υπάρχει σοβαρή μείωση στην αιμάτωση της καρδιάς (στενώσεις <70%), μπορεί να μην εμφανίζονται συμπτώματα, παρά την παρουσία αθηρωματικών αλλοιώσεων στα στεφανιαία αγγεία.

Σε ειδικές ομάδες ασθενών (ιδίως σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη), παρά την παρουσία σοβαρών στενώσεων στις στεφανιαίες αρτηρίες, δεν εμφανίζεται κανένα προειδοποιητικό σύμπτωμα. Αυτό καθιστά την παρουσία της στεφανιαίας νόσου «ύπουλη» και επικίνδυνη.

Ένας άλλος λόγος μη εμφάνισης προειδοποιητικών σημείων μπορεί να είναι η ανάπτυξη της λεγόμενης «παράπλευρης κυκλοφορίας». Όταν ο αυλός μιας στεφανιαίας αρτηρίας αποφράσσεται σταδιακά, γειτονικές σε αυτήν αρτηρίες που τροφοδοτούν την ίδια ή παραπλήσιες περιοχές διατείνονται και αυξάνουν τη ροή τους, παρακάμπτοντας στην ουσία την αποφραγμένη αρτηρία, βοηθώντας έτσι στην κάλυψη των αναγκών της περιοχής εκείνης της καρδιάς.

Συμπερασματικά, η στεφανιαία νόσος δεν προειδοποιεί πάντα. Και βέβαια, υπάρχουν περιπτώσεις που εκδηλώνεται αιφνίδια και είναι δυνητικά θανατηφόρα. Επιβεβαίωση αυτής της συμπεριφοράς της στεφανιαίας νόσου είναι ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος, ο οποίος, στο 25% των περιπτώσεων αφορά ασθενείς χωρίς προηγούμενα συμπτώματα.

- Τί ακριβώς είναι το έμφραγμα;

Οξύ Έμφραγμα Μυοκαρδίου (ΟΕΜ), είναι η νέκρωση μιας περιοχής της καρδιάς. Οφείλεται σε απόφραξη ή/και σοβαρή στένωση αντίστοιχης αρτηρίας που τροφοδοτεί με αίμα αυτήν την περιοχή.

- Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου, δηλαδή ποιοι είναι πιο επιρρεπείς σε ένα τέτοιο επεισόδιο;

Το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση, η υπερλιπιδαιμία, το οικογενειακό ιστορικό για στεφανιαία νόσο, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ) ή ο σακχαρώδης διαβήτης, είναι οι επιβαρυντικοί παράγοντες που προδιαθέτουν στην ανάπτυξη της στεφανιαίας νόσου.

- Υπάρχουν περιθώρια πρόληψης;

Με εξαίρεση το οικογενειακό ιστορικό, όλοι οι υπόλοιποι παράγοντες κινδύνου είναι απολύτως ελεγχόμενοι, μέσω της προωτογενούς πρόληψης, δηλαδή είτε με υγιεινό τρόπο ζωής, είτε με φαρμακευτική υποστήριξη, μέσα τα οποία μπορούν να καθυστερήσουν ή αλλάξουν τη φυσική πορεία της νόσου περιορίζοντας τις δραματικές συνέπειές της, κατά το δυνατόν.=

Με άλλα λόγια, αν θέλει κάποιος να αυξήσει τις πιθανότητες να νικήσει τη νόσο, θα πρέπει να κόψει το κάπνισμα, να επιλέξει ένα υγιεινό τρόπο ζωής και διατροφής, να ελέγξει το σάκχαρο, την αρτηριακή πίεση και την χοληστερίνη του, να λαμβάνει τη φαρμακευτική αγωγή που του έχει συστηθεί, και βεβαίως να μην παραλείπει τον ετήσιο καρδιολογικό του έλεγχο.

- Πώς μπορούμε να αντιληφθούμε ότι κάποιος έχει πάθει έμφραγμα, δηλαδή ποια είναι τα συμπτώματα;

Η στηθάγχη, και όλες οι εκδηλώσεις της που αναφέραμε, η οποία όμως, δεν σταματά με την ανάπαυση και διαρκεί περισσότερο από μισή ώρα.

- Ποιοι οι τρόποι διάγνωσης ενός εμφράγματος;

Η στεφανιαία νόσος είναι πάθηση που απαιτεί συνεχή ευαισθητοποίηση και εγρήγορση, τόσο από την πλευρά του πάσχοντος, όσο και από την πλευρά του θεράποντος ιατρού. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, επιβάλλεται η άμεση μεταφορά του ασθενούς σε νοσοκομείο, γιατί μόνο σε εξειδικευμένο χώρο και από εξειδικευμένο προσωπικό μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη μεγαλύτερη δυνατή επιτυχία ένα τόσο σοβαρό ιατρικό πρόβλημα.

- Ποιοι οι τρόποι αντιμετώπισης;

Με τη συνεχή πρόοδο της σύγχρονης καρδιολογίας, η στεφανιαία νόσος είναι μια κατάσταση εν πολλοίς αντιμετωπίσιμη και θεραπεύσιμη.

Τα Φάρμακα. Συνεχώς νέες ουσίες προστίθενται στο θεραπευτικό μας οπλοστάσιο που βελτιώνουν σημαντικά τα συμπτώματα και παρατείνουν την επιβίωσή των ασθενών.

Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η πρόοδος που έχει επιτευχθεί στην επεμβατική καρδιολογία. Η αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αρτηριών, το γνωστό «μπαλονάκι», με τη χρήση σύγχρονων μπαλονιών (Εικ. 1) και μεταλλικών ελασμάτων (stents) (Εικ. 2), είναι κατάλληλη για την πλειοψηφία των ασθενών που η φαρμακευτική αντιμετώπιση δεν ενδείκνυται.

Για όσους η φαρμακευτική αγωγή και η αγγειοπλαστική δεν επαρκούν για την θεραπεία της στεφανιαίας νόσου, η εγχείρηση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης, το γνωστό by-pass, παραμένει μια εξαιρετική, ασφαλής και ριζική θεραπευτική επιλογή.

- Η Πολυκλινική ΥΓΕΙΑ, είναι σε θέση να αντιμετωπίσει περιστατικά στεφανιαίας νόσου;

Φυσικά. Στην Πολυκλινική υγεία λειτουργούν:

• Τακτικό Καρδιολογικό Ιατρείο: Παρακολούθηση Καρδιολογικών ασθενών και προεγχειρητικός καρδιολογικός έλεγχος εξωκαρδιακών χειρουργείων.
• Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών: Υποδέχεται κάθε επείγον καρδιολογικό περιστατικό.
• Μονάδα Εντατικής Θεραπείας: Εξασφαλίζεται η εντατική παρακολούθηση Καρδιοπαθών.
• Εργαστήριο Καρδιακών καθετηριασμών: Διενεργείται η επεμβατική αντιμετώπιση της στεφανιαίας νόσου και του οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου, με αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αρτηριών.

Και βέβαια, όλη αυτή η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του στεφανιαίου ασθενούς, γίνεται πάντα σε συνεργασία με τους εξωτερικούς συνεργάτες ιατρούς της Πολυκλινικής ΥΓΕΙΑ με επίκεντρο αποκλειστικά τον ασθενή και την προσφορά υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας.