Οι συσπειρώσεις των κομμάτων, τα ερωτήματα της κατάταξης και το θολό σκηνικό

Όσο πλησιάζουμε το διπλό εκλογικό ραντεβού τις 9ης Ιουνίου, πληθαίνουν οι συζητήσεις ως προς την τελική κατάταξη που θα έχουν τα κόμματα, καθώς δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη η εικόνα. Από δημοσκόπηση σε δημοσκόπηση η κατάταξη αλλάζει, ενώ οι χαμηλές συσπειρώσεις που καταγράφονται σε κάποιες από αυτές επιτρέπουν πολύ μεγάλα περιθώρια αλλαγών στη σημερινή εικόνα, αναλόγως πόσο μερίδιο ψηφοφόρων επιλέξει να ξαναψηφίσει το ίδιο κόμμα με τις Βουλευτικές Εκλογές.

Όπως φαίνεται, όλες οι θέσεις παίζονται, αν και όχι μεταξύ των ίδιων κομμάτων. Η πρώτη και η δεύτερη θέση παίζονται μεταξύ ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ. Η τρίτη και η τέταρτη θέση παίζονται μεταξύ ΔΗΚΟ και ΕΛΑΜ. Από εκεί και πέρα η εικόνα είναι ακόμη πιο συγκεχυμένη, καθώς ασαφής είναι η σειρά με την οποία θα τερματίσουν ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ και Κίνημα Οικολόγων. Στην εξίσωση αυτή μπαίνει και το νεοσύστατο Volt, καθώς και το κόμμα των Κυνηγών, το οποίο είχε μια καλή πορεία στις τελευταίες Βουλευτικές Εκλογές και έκτοτε είναι πιο ενεργό. Σε ό,τι αφορά τα δύο τελευταία, ποντάρουν σε πολύ διαφορετικά κοινά, καθώς οι Κυνηγοί φαίνεται να επικεντρώνονται στο πιο συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας και το Βολτ Κύπρου στο πιο προοδευτικό. Πρόκειται για ψηφοφόρους που κάτι άλλο ψήφιζαν τα προηγούμενα χρόνια, ενδεχομένως οι περισσότεροι τα δύο μεγαλύτερα κόμματα, και που θα διαφανεί σε πιο βαθμό θα μετακινηθούν προς αυτές τις επιλογές και αν κάποια από αυτές θα καταφέρει να ξεπεράσει σε ποσοστά κοινοβουλευτικά κόμματα.

Θεωρητικά η ΕΔΕΚ, η ΔΗΠΑ και οι Οικολόγοι, τρία κόμματα που κινούνται στον ευρύτερο χώρο του Κέντρου, θα μοιραστούν μεταξύ τους την πέμπτη, έκτη και έβδομη θέση στην κατάταξη, αν και όχι απαραιτήτως με αυτή τη σειρά, που αποτελούσε την κατάταξή τους τον Μάη του 2021. Στο μεσοδιάστημα, άλλωστε, έχουν μεσολαβήσει πολλά.

Η ΕΔΕΚ πέρασε από μία παρατεταμένη περίοδο εσωστρέφειας, κατά τη διάρκεια της οποίας έχασε μέλη και στελέχη, τα οποία είναι άγνωστο πώς θα κινηθούν στις Ευρωεκλογές. Η κίνηση «Αιχμή», στην οποία συμμετέχει μια μερίδα των ατόμων που απομακρύνθηκαν από το σοσιαλιστικό κόμμα, θα συνεργαστεί με το Κίνημα Οικολόγων, με τη συμμετοχή ενός προσώπου προερχόμενο από τις τάξεις της στο δικό του ψηφοδέλτιο, κάτι που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μία μερίδα πρώην ψηφοφόρων της ΕΔΕΚ να ψηφίσουν τους Οικολόγους. Ωστόσο αυτό δεν είναι δεδομένο, καθώς δεν λειτουργούν ως μία συμπαγής μάζα.

Την ίδια στιγμή, και οι Οικολόγοι είχαν περιπέτειες το 2023. Η παραίτηση της πρώην βουλεύτριας του κινήματος, Αλεξάνδρας Ατταλίδου, οδήγησε στην παραίτηση του Χαράλαμπου Θεοπέμπτου από την προεδρία και το κόμμα σε πρόωρες εκλογές. Ωστόσο, όπως διαφάνηκε, η κρίση αυτή ήταν βραχύβια και δεν οδήγησε σε μεγάλες απώλειες προσώπων, ενώ η επιστροφή του Γιώργου Περδίκη στην ηγεσία δεν θεωρείται αρνητική, αφού, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη δημοσκόπηση («Φιλελεύθερος», 10/3) είναι ο δεύτερος πιο δημοφιλής πολιτικός αρχηγός μετά την Αννίτα Δημητρίου.

Η ΔΗΠΑ αντιθέτως είναι ένα πολύ σταθερό κόμμα, καθώς δεν έχει αντιμετωπίσει μέχρι στιγμής οποιαδήποτε σοβαρή εσωτερική κρίση από ιδρύσεώς της. Το 2023 μπήκε στη συμπολίτευση, πετυχαίνοντας άλλο ένα στόχο στην συνεχώς ανοδική πορεία της, αλλά ένα ερώτημα είναι κατά πόσον μπορεί να μεγαλώσει και άλλο ή έπιασε το ταβάνι της. Ο πρόεδρός της, Μάριος Καρογιάν, έχει θέσει ως στόχο το 7,5%, κάτι που συνιστά άνοδο 1,4 μονάδες σε σχέση με το ποσοστό των Βουλευτικών Εκλογών. Ωστόσο, η δυσκολία που αντιμετωπίζουν διαχρονικά οι δημοσκόποι να εντοπίσουν τους ψηφοφόρους της παράταξης στο δείγμα τους, δεν δίνει ξεκάθαρες ενδείξεις προς αυτή την κατεύθυνση. Αντιθέτως, η κατάταξη και το ποσοστό της αλλάζει αισθητά από δημοσκόπηση σε δημοσκόπηση. Πάντως, εάν καταφέρει να πετύχει τον στόχο της, τότε το πιθανότερο είναι πως θα έρθει πέμπτη, μετά το ΔΗΚΟ και το ΕΛΑΜ.

Σε ό,τι αφορά τα κόμματα που προηγούνται, πολλά φαίνεται πως θα εξαρτηθούν από τις συσπειρώσεις τους. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την πρωτιά, είναι αρκετά πιθανόν, εάν παραμείνουν μικρές οι αποστάσεις μεταξύ του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ, το κόμμα που θα έρθει πρώτο να είναι αυτό που θα συσπειρώσει περισσότερο τους ψηφοφόρους του, εκτός αν κάποιος εκ των δύο πετύχει να δεχθεί κρίσιμες εισροές από άλλους πολιτικούς χώρους. Το ΑΚΕΛ παίζει με αυτή την πιθανότητα, φιλοξενώντας στο ψηφοδέλτιό του δύο υποψήφιες που προέρχονται από τις ευρύτερες δυνάμεις που υποστήριξαν την υποψηφιότητα Μαυρογιάννη στις Προεδρικές και όχι από τις τάξεις του κόμματος, σε μία προσπάθεια να προσελκύσει ψηφοφόρους με εγγύτητα θέσεων, που κινούνται όμως δεξιότερα του στον πολιτικό χάρτη. Ο ΔΗΣΥ, αντιθέτως, δημιούργησε ένα αμιγώς Συναγερμικό ψηφοδέλτιο, το οποίο γεφυρώνει τις διάφορες τάσεις που υπάρχουν στο κόμμα ως αντίδοτο στην εσωστρέφεια που ταλανίζει τον ΔΗΣΥ εδώ και πάνω από ένα χρόνο, ποντάροντας περισσότερο στη συσπείρωση των δικών του δυνάμεων.

Σε κάποιο βαθμό, πέραν από την πρωτιά, η συσπείρωση του ΔΗΣΥ ενδέχεται να επηρεάσει και τη μάχη της τρίτης θέσης, καθώς φαίνεται να έχει τις περισσότερες διαρροές προς το ΕΛΑΜ. Για παράδειγμα, στην πιο πρόσφατη μέτρηση, οι απώλειες του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης προς το ΕΛΑΜ ήταν 11%, ενώ από άλλες πολιτικές δυνάμεις που καταμετρήθηκαν ήταν πολύ μικρότερες. Αυτή είναι μια σημαντική ενίσχυση για το ΕΛΑΜ, που δύσκολα θα μπορούσε να ξεπεράσει ένα ΔΗΚΟ συσπειρωμένο σε λογικά πλαίσια, χωρίς σημαντικές εισροές από άλλες κατευθύνσεις.

Το επόμενο διάστημα, με τους πολίτες πλέον να απαντούν επί πραγματικών δεδομένων, καθώς έχουν ενώπιον τους τα ψηφοδέλτια των περισσότερων κομμάτων και διαμορφώνουν άποψη όχι απλώς για το κόμμα αλλά για τα πρόσωπα που θα μπορούσαν δυνητικά να ψηφίσουν, αναμένεται η εικόνα να καταστεί λιγότερο θολή. Αυτή τη στιγμή δεν βρισκόμαστε πραγματικά σε προεκλογικούς ρυθμούς, με την δραστηριότητα να είναι πιο έντονη στο σκέλος των εκλογών Τοπικής Αυτοδιοίκησης παρά των Ευρωεκλογών και, ως εκ τούτου, δεν έχουν ενεργοποιηθεί ούτε τα ένστικτα του κομματικού πατριωτισμού, που συμβάλλουν καταλυτικά στη συσπείρωση. Ταυτόχρονα, δεδομένου ότι οι Ευρωεκλογές διαχρονικά θεωρούνται χαμηλού ενδιαφέροντος και τρέχουν ταυτόχρονα και οι τοπικές εκλογές, ενδεχομένως να ελκύουν την προσοχή ακόμη λιγότερο. Ξεκάθαρη εικόνα αναμένεται τον τελευταίο μήνα πριν από τις εκλογές, που παραδοσιακά συσπειρώνουν τα περισσότερα κόμματα.