Πέραν των δέκα εκ. οι δεσμεύσεις χρημάτων από τη ΜΟΚΑΣ, κοντά στα δύο εκ. οι κατασχέσεις για το 2022-2023

Τα σοβαρά ζητήματα που προκύπτουν με τη λειτουργία των θεσμών της Κυπριακής Δημοκρατίας, που σχετίζονται με την πρόληψη και την καταπολέμηση μορφών του οικονομικού εγκλήματος, τίθενται επί τάπητος στη σημερινή συνεδρία της επιτροπής Θεσμών της Βουλής, μετά από αυτεπάγγελτη εγγραφή ανάλογων θεμάτων από τους βουλευτές, Δημήτρη Δημητρίου, πρόεδρο της Επιτροπής, την Ειρήνη Χαραλαμπίδου και την Αλεξάνδρα Ατταλίδου.

Μετά κι από τα τελευταία γεγονότα, με την περίπτωση της Ουκρανής, που ύστερα από την καταγγελία της, ότι έπεσε θύμα ληστείας 450 χιλιάδων ευρώ, και κατά τη διερεύνηση διαπιστώθηκε ότι το εν λόγω πρόσωπο μετέφερε μέσα σε διάστημα εννέα μηνών ποσό κοντά στα οκτώ εκατομμύρια ευρώ στην Κύπρο, το θέμα των ελέγχων και της συνεργασίας των αρμόδιων υπηρεσιών του κράτους, για να εντοπιστούν περιπτώσεις ξεπλύματος χρήματος, έγινε πιο επιτακτικό από ποτέ, αφού διαφάνηκαν κενά και ελλείψεις, ενώ υπηρεσίες, όπως η ΜΟΚΑΣ, βρέθηκαν στο στόχαστρο, για το θέμα των ελέγχων που διεξάγουν.

Στη σημερινή συζήτηση στη Βουλή, κλήθηκαν μεταξύ άλλων, ο Αρχηγός Αστυνομίας, ο Διευθυντής του Τμήματος Τελωνείων, η Διευθύντρια της ΜΟΚΑΣ, εκπρόσωποι του Τμήματος Φορολογίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, της Νομικής Υπηρεσίας,, της Κεντρικής Τράπεζας, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, του Συνδέσμου Τραπεζών, του ΣΕΛΚ και του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου.

Πάντως, η Προϊστάμενη της ΜΟΚΑΣ απέστειλε επιστολή στη Βουλή, με την οποία ενημερώνει πως λόγω άλλων υποχρεώσεων. Για αυτό τον λόγο, απέστειλε στη Βουλή, ενημερωτικό σημείώμα, για τα αποτελέσματα των ελέγχων τις ΜΟΚΑΣ τα δύο τελευταία χρόνια.

Στο σημέιωμα, μεταξύ άλλων τονίζεται, ότι ο ΜΟΚΑΣ δεν διεξάγει, ούτε έχει αρμοδιότητα να διεξάγει, ποινικές ανακρίσεις, αφού στις περιπτώσεις όπου με βάση τις αναφορές ύποπτων συναλλαγών και μετά από οικονομική ανάλυση προκύπτουν στοιχεία που δημιουργούν εύλογες υποψίες για πιθανή διάπραξη αδικημάτων, (περιλαμβανομένου του αδικήματος της νομιμοποίησης εσόδων) γίνεται σχετική διαβίβαση στην Αστυνομία για σκοπούς ποινικής διερεύνησης.

Την ίδια ώρα, επισημαίνεται πως η Μονάδα δεν έχει εποπτικό ρόλο για τις δραστηριότητες των Τραπεζών ή άλλων επαγγελματιών όπως Δικηγόρων και Ελεγκτών ή παρόχων Διοικητικών Υπηρεσιών, ενώ σημειώνει πως μεταξύ άλλων, διαβιβάζει ή ανταλλάζει πληροφορίες, πέραν από την Αστυνομία με άλλες δημόσιες υπηρεσίες όπως, τον ΄Εφορο Φορολογίας, το Τμήμα Τελωνείων, τη Νομική Υπηρεσία, την Ελεγκτική Υπηρεσία, το Υπουργείο Εσωτερικών καθώς και με τις Εποπτικές Αρχές.

Επίσης στα πλαίσια της ανάλυσης αναφορών ύποπτων συναλλαγών, ανταλλάσσει πληροφορίες με αντίστοιχες Μονάδες άλλων χωρών και λαμβάνει χρηματοοικονομικές πληροφορίες από υπόχρεες οντότητες.

Διαβιβάσεις υποθέσεων στην Αστυνομία

Κατά τα έτη 2022 και 2023 (μέχρι και τον Φεβρουάριο 2024) η ΜΟΚΑΣ διαβίβασε συνολικά 54 υποθέσεις στην Αστυνομία για ποινική διερεύνηση πιθανής διάπραξης ποινικών αδικημάτων που προκύπτουν μετά από ανάλυση αναφορών ύποπτων συναλλαγών και πληροφοριών που υποβλήθηκαν στη Μονάδα:

Σημειώνεται ότι πέραν των πιο πάνω υποθέσεων, αριθμός διαβιβάσεων χρηματοοικονομικών πληροφοριών ή χρηματοοικονομικής ανάλυσης έγινε προς την Αστυνομία για σκοπούς πληροφόρησης ή και συνδρομής προς την Αστυνομία για πρόσωπα που απασχολούν την Αστυνομία ή για υπό διερεύνηση υποθέσεις:

Εξάλλου, οι 54 πιο πάνω υποθέσεις που διαβιβάστηκαν στην Αστυνομία για σκοπούς ποινικής διερεύνησης αφορούν θεματικά τα πιο κάτω αδικήματα:

(α) ενδεχόμενες παραβιάσεις κυρωτικών μέτρων της ΕΕ και συνεπακόλουθη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή απόπειρες διάπραξης.

(β) ενδεχόμενη νομιμοποίηση παράνομων εσόδων.

(γ) υποθέσεις πιθανής διάπραξης απάτης/διαδικτυακής απάτης ή πλαστογραφίας.

(δ) υποθέσεις για ενδεχόμενη εμπορία ναρκωτικών και συνεπακόλουθη νομιμοποίηση παράνομων εσόδων.

(ε) υποθέσεις για ενδεχόμενη εμπορία προσώπων και/ή παιδική πορνογραφία.

(στ) τρομοκρατία.

Στο ενημερωτικό σημείωμα που κατέθεσε στη Βουλή η ΜΟΚΑΣ, παρουσιάζει, επιπλέον τις υποθέσεις που διαβιβάστηκαν σε άλλες Υπηρεσίες για τις δικές τους ενέργειες, μετά από σχετική ανάλυση αναφορών ύποπτων συναλλαγών που έγινε από τη Μονάδα:

Σε ότι αφορά τα αιτήματα παροχής πληροφοριών από και προς αντίστοιχα FIUs ξένων χωρών, το 2022 λήφθηκαν 438 αιτήματα και το 2023 327. Την ίδια ώρα στάληκαν από την ΜΟΚΑΣ 208 και 327 για το 2022 και το 2023, αντίστοιχα.

Τα δυο τελευταία χρόνια, τα δικαστικά Διατάγματα Δέσμευσης που εκδόθηκαν μετά από αίτημα της ΜΟΚΑΣ προς το Δικαστήριο, που αφορούν υποθέσεις που διερευνώνται από την Αστυνομία (και αφού προηγηθεί σχετικό Αίτημα της Αστυνομίας προς τη ΜΟΚΑΣ), αλλά και με βάση Αιτήματα ξένων χωρών που εκτελούνται από τη ΜΟΚΑΣ, ανήλθαν σε 5.290.938 ευρώ, 4,753,972 δολάρια ΗΠΑ και 15,413 λίρες Αγγλίας, ενώ την ίδια ώρα κατασχέθηκαν εννέα μηχανοκίνητα, ένα ακίνητο και 90 χιλιάδες κρυπτοπεριουσιακά στοιχεία.

Σε ότι αφορά τα διατάγματα δήμευσης που εκδόθηκαν από τα Δικαστήρια είτε σε υποθέσεις που απασχόλησαν τα κυπριακά Δικαστήρια, όπου η ΜΟΚΑΣ παρέχει συνδρομή στην Κατηγορούσα Αρχή, είτε μετά από εγγραφή και εκτέλεση ξένων διαταγμάτων δήμευσης που διαβιβάζονται στην Κυπριακή Δημοκρατία, συνολικά για τα έτη 2022 και 2023 κατασχέθηκε χρηματικό ποσό ύψους 1.883,090 ευρώ και 180 χιλιάδων δολαρίων.

Επιπλέον κατασχέθηκε ένα ακίνητο και πωλήθηκαν δύο οικίες προς εξόφληση διατάγματος δήμευσης μετά από διορισμό παραλήπτη.

Τέλος αναφέρεται ότι, στα πλαίσια των καθηκόντων της, η Μονάδα εκπόνησε κατά τα έτη 2022 και 2023 για πρώτη φορά, Εκθέσεις Στρατηγικής Ανάλυσης των κινδύνων Ξεπλύματος Παράνομου Χρήματος στην Κυπριακή Δημοκρατία, όπως προκύπτουν από την ανάλυση των αναφορών ύποπτων συναλλαγών που υποβάλλονται στη ΜΟΚΑΣ.

Η πρώτη στρατηγική ανάλυση έγινε σε συνεργασία, για πρώτη φορά, με τον Οργανισμό ΟΑΣΕ και επικεντρώνεται στην εμπορία προσώπων ενώ η δεύτερη, αφορά ένα μεγάλο φάσμα αδικημάτων (περιλαμβανομένου του αδικήματος της διαφθοράς) και μεθόδων που προκύπτουν από την ανάλυση ύποπτων συναλλαγών που υποβάλλονται στη ΜΟΚΑΣ. Και οι δύο Εκθέσεις είναι δημοσιευμένες στον ιστότοπο της Μονάδας, περιλαμβάνουν «red flags» και έχουν διαβιβαστεί προς τις Υπόχρεες Οντότητες και Εποπτικές Αρχές.