Σωρεία καταγγελιών για το νέο σύστημα αξιολόγησης δημοσίων υπαλλήλων

Να θεωρηθεί ότι η εφαρμογή του νέου συστήματος αξιολόγησης έγινε σε δοκιμαστική βάση για το 2023 ζητούν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις λόγω, των πολλών προβλημάτων που δημιουργήθηκαν στην εφαρμογή του.

Όπως αναφέρθηκε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, κατά την αξιολόγηση το 2023 έγιναν σοβαρές παραβιάσεις της νομοθεσίας και αυθαίρετες και ευνοιοκρατικές αξιολογήσεις. Βουλευτές κάλεσαν την Κυβέρνηση να αναλάβει την ευθύνη της για σωστή εφαρμογή του συστήματος, με όλους ωστόσο να συμφωνούν ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει επιστροφή στο παλιό σύστημα.

Οδηγίες για αξιολόγηση σε συγκεκριμένο εύρος βαθμολογίας, βαθμολογίες με μολύβι ώστε να μπορούν μετά να αλλάξουν από τον προϊστάμενο του Τμήματος και ευνοιοκρατική βαθμολόγηση, ήταν μεταξύ των καταγγελιών που ακούστηκαν από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Εκ μέρους της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, το μέλος της Βασιλική Αναστασιάδη, αφού χαρακτήρισε τον εκσυγχρονισμό του συστήματος αξιολόγησης ως βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, σημείωσε ότι το παλιό σύστημα ήταν ισοπεδωτικό και για τον λόγο αυτό προωθούσε την άνιση μεταχείριση. Σημείωσε ότι η Επιτροπή παρακολουθεί τη δημόσια συζήτηση και τις εισηγήσεις για το νέο σύστημα, αλλά δεν έχουν λάβει αρμοδίως οποιαδήποτε ενημέρωση για το θέμα. Πρόσθεσε ότι είναι αναμενόμενο κάθε προσπάθεια αλλαγής να προκαλεί αντιδράσεις, ωστόσο δεν απέκλεισε να υπάρχουν αδυναμίες και κενά στη νομοθεσία που ίσως χρειάζονται τροποποιήσεις, οι οποίες ωστόσο δεν θα ακυρώνουν την όλη προσπάθεια. Είπε ακόμα ότι η Επιτροπή θα ξεκινήσει τη συλλογή των στατιστικών στοιχείων και θα υποβάλει εισηγήσεις για βελτίωση του όλου συστήματος, ενώ θα αναζητήσεις καλές πρακτικές που εφαρμόζονται διεθνώς.

Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών Γιώργος Παντελή υπεραμύνθηκε του νέου συστήματος αναφέροντας ότι ενισχύει την αξιοκρατία και βελτιώνει την απόδοση της δημόσιας υπηρεσίας. Πρόσθεσε ότι κάθε αλλαγή έχει στις αρχές προκλήσεις στην εφαρμογή της και αντιδράσεις από του εμπλεκόμενους.

Η Διευθύντρια του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης Έλενα Οικονομίδου Αζίνα, σημείωσε ότι έγιναν οι κατάλληλες εκπαιδεύσεις για το σύστημα, ημερίδες και διαδικτυακές συναντήσεις που απευθύνονταν τόσο σε αξιολογητές όσο και σε αξιολογούμενους, ενώ δόθηκαν και σχετικές κατευθυντήριες γραμμές για την αξιολόγηση.

Ο ΓΓ της ΠΑΣΥΔΥ Στράτης Ματθαίου αφού διευκρίνισε ότι δεν επιδιώκουν επιστροφή στο παλιό σύστημα αξιολόγησης, σημείωσε ότι για την εφαρμογή του νέου συστήματος δεν έγινε καλή προετοιμασία ενώ δεν προηγήθηκε κάποια δοκιμαστική περίοδος. Κάποιοι ανέφερε, δεν εκπαιδεύτηκαν καθόλου στο νέο σύστημα αξιολόγησης, ενώ άλλοι αξιολόγησαν και εκπαιδεύτηκαν στη συνέχεια.

Μίλησε για υπερβολικές και μη αναμενόμενες αντιδράσεις και παράπονα που έφτασαν στην ΠΑΣΥΔΥ. Μεταξύ αυτών ότι συγκεκριμένοι προϊστάμενοι έδωσαν οδηγίες για αξιολόγηση μόνο μεταξύ 5 και 8 όταν η κλίμακα είναι από 0 μέχρι 10, για οδηγία η αξιολόγηση από τους άμεσα προϊσταμένους να γίνει με μολύβι ώστε να γίνουν διορθώσεις, για εκδικητικές αξιολογήσεις, απειλές για χαμηλές αξιολογήσεις, ενώ αναλώθηκε η προσπάθεια να ικανοποιηθούν οι ποσοστώσεις με τρόπο αυθαίρετο. Πρόσθεσε ότι επειδή δεν δόθηκε επαρκής χρόνος εμπέδωσης και αφομοίωσης του νέου συστήματος, θα πρέπει να λειτουργήσει φέτος δοκιμαστικά και μέσα από την εμπειρία που θα αποκτηθεί να γίνουν οι ανάλογες βελτιώσεις και διορθώσεις.

Επίσης εκ μέρους της ΠΑΣΥΔΥ ο Ανδρέας Λουκά, ανέφερε ότι η δημόσια υπηρεσία είναι ανάστατη από τη μέρα που δόθηκαν οι αξιολογήσεις και ότι το όλο σύστημα είναι ευάλωτο σε προσφυγές αφού κάποιες πρακτικές δεν ήταν συμβατές με τη νομοθεσία λόγω μη έγκαιρης προετοιμασίας. Είπε ακόμα ότι στο Υπουργείο Εξωτερικών κάποιοι είναι έτοιμοι να κάνουν στάση εργασίας αφού συνάδελφοι τους που αποσπάστηκαν στο Προεδρικό βαθμολογήθηκαν με 10 ενώ εκείνοι χαμηλότερα.

Ο Πρόεδρος της ΑΣΔΥΚ Γιώργος Χωραττάς έκανε επίσης λόγο για αναστάτωση και διαμαρτυρίες με αποτέλεσμα να έχουν πληγεί οι διαπροσωπικές σχέσεις στη δημόσια υπηρεσία. Προέβλεψε ότι οι πλείστες αξιολογήσεις πρόκειται να απορριφθούν από τις επιτροπές ενστάσεων. Ζήτησε επίσης να υπάρξει αναβολή να δεν υπάρχει τρόπος να εφαρμοστεί σωστά το νέο σύστημα.

Ο νομικός σύμβουλος της ΑΣΔΥΚ Δημοσθένης Στεφανίδης είπε ότι η νέα νομοθεσία είναι διάτρητη και έχει δώσει λαβή για μια τεράστια διάσταση ευνοιοκρατίας που θα εξεταστεί στα δικαστήρια. Είπε ακόμα ότι δεν μπορεί να λαμβάνεται υπόψη μόνο η τελευταία αξιολόγηση για σκοπούς προαγωγής και να ακυρώνεται όλη η προηγούμενη εμπειρία.

Η Παγκύπρια Συντεχνία Ισότητα εισηγήθηκε επίσης να θεωρηθεί ότι το νέο σύστημα είναι σε δοκιμαστική βάση για το 2023. Από τον εκπρόσωπό της αναφέρθηκε χαρακτηριστικά ότι εργαζόμενοι στη δημόσια υπηρεσία τους λένε ότι θέλουν να λιντσάρουν τους προϊσταμένους τους, ενώ άλλοι πήγαν στις Πρώτες Βοήθειες αφού δεν ανέπνεαν κανονικά μόλις πληροφορήθηκαν για την αξιολόγησή τους που ακύρωνε την προοπτική προαγωγής.

Ο Σωτήρης Κούμας εκ μέρους της ΠΑΣΥΚΙ τόνισε τις ιδιαιτερότητες που υπάρχουν στην αξιολόγηση του γιατρών που είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία πάνω από την κλίμακα Α13 αλλά δεν τίθενται στο ιεραρχικό επίπεδο 1 για σκοπούς αξιολόγησης. Είπε ακόμα ότι οι αποσπασμένοι στον ΟΚΥπΥ τυγχάνουν άλλης αξιολόγησης, από διοικητικούς του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας και διερωτήθηκε πώς μπορεί ένας διοικητικός να γράψει έστω και άποψη για γιατρό. Ζήτησε να διορθωθούν τα θέματα και να τεθεί η εφαρμογή του συστήματος τουλάχιστον για φέτος σε πιλοτική βάση.

Εκ μέρους της ΠΑΣΥΝΟ τονίστηκε επίσης ότι η εκπαίδευση των προϊσταμένων έγινε πρόχειρα, χωρίς προεργασία και πιλοτική εφαρμογή με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί πολλά θέματα μεταξύ συναδέλφων, προϊστάμενων και υφιστάμενων. Προτάθηκε το σύστημα να εφαρμοστεί πιλοτικά για φέτος, ώστε να καταγραφούν τα προβλήματα και να εκδοθεί εγχειρίδιο με τους βασικούς κανόνες.

Εκ μέρους των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, αναφέρθηκε ότι η νομοθεσία δεν εφαρμόζεται σωστά στην περίπτωσή τους ή δεν είναι σωστή, αφού αξιολογούνται διαρκώς με βάση τις προδιαγραφές της ΕΕ και από εξειδικευμένο προσωπικό.

Τοποθετήσεις βουλευτών

Μιλώντας μετά το πέρας της Επιτροπής ο προεδρεύων της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσης Παντελίδης ανέφερε ότι το θέμα έχει δύο διαστάσεις. Η πρώτη αφορά προβλήματα ή ενδεχομένως αδυναμίες της νομοθεσίας που υπήρχαν από την αρχή και διαπιστώνονται στην εφαρμογή και η άλλη αφορά την προβληματική εφαρμογή και παραβίαση της νομοθεσίας κυρίως από τους αξιολογητές. Πρόσθεσε ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί ώστε να εντοπιστούν πρωτίστως τα προβλήματα στην εφαρμογή της νομοθεσίας λόγω κακής αντίληψης ή συνειδητής προσπάθειες υπονόμευσης του νέου μοντέλου.

Είπε επίσης ότι θα πρέπει να διευκρινιστεί από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις τι εννοείται με τον όρο πιλοτική εφαρμογή του νέου συστήματος, ώστε να μπορέσουν να τοποθετηθούν.  

Μιλώντας στην Επιτροπή ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης, έστειλε το μήνυμα ότι δεν υπάρχει περίπτωση να πάνε πίσω στο παλιό σύστημα κι αν κάποιοι έχασαν την αναπνοή τους, όπως είπε χαρακτηριστικά, να το συνηθίσουν. Αν άλλοι, πρόσθεσε θεωρούν ότι τίθεται ζήτημα αντισυνταγματικότητας να πάνε στο δικαστήριο, όχι στη Βουλή.

Παράλληλα ανέφερε ότι έχουν απαιτήσεις από την Κυβέρνηση ώστε να μην υπάρχει υπονόμευση της νομοθεσίας. Είπε ότι και ο ΔΗΣΥ έλαβε καταγγελίες για το Τμήμα Γεωργίας και τμήμα του Υπουργείου Εσωτερικών. Σημείωσε ότι με βάση τη νομοθεσία η αξιολόγηση δεν γίνεται και δεν αποδίδεται από έναν, ενώ ο προϊστάμενος δεν μπορεί να παρεμβαίνει στα άλλα μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης. Τόνισε ότι τα απαράδεκτα που συμβαίνουν δεν θα συνέβαιναν αν η αξιολόγηση εφαρμοζόταν από ένα συλλογικό όργανο όπως προβλέπει ο νόμος.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυακαλιάς είπε ότι για αυτή τη νομοθεσία τέθηκε πολύ ψηλά ο πήχης και φαίνεται ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα να περάσουμε πάνω από τον πήχη. Πρόσθεσε ότι εκ μέρους της Κυβέρνησης έγιναν παραδοχές για λάθη στην εφαρμογή της νομοθεσίας και για ανάγκη για αλλαγές. Ανέφερε ότι θα πρέπει να εξεταστεί τι μέτρα λαμβάνονται για θεραπεία, τι έκανε η Κυβέρνηση και ποια διαβούλευση έγινε για να συζητηθούν σε βάθος τα προβλήματα.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης είπε ότι αυτό που διαφάνηκε είναι ότι το ρουσφέτι ζει και βασιλεύει στη δημόσια υπηρεσία και ο,τι και να λέει η νομοθεσία αν δεν χτυπηθεί η ρίζα του προβλήματος κανένα σύστημα δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Αναφέρθηκε επίσης σε συστημικά προβλήματα και προβλήματα που υπάρχουν στη νομοθεσία. Ανέφερε ακόμα ότι τίθεται τεράστιο πολιτικό ζήτημα ότι οι απεσπασμένοι στο Προεδρικό αξιολογήθηκαν ως άριστοι.

Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου ΕΛΑΜ είπε ότι δεν δόθηκαν εγκαίρως οι κατευθυντήριες γραμμές σε αξιολογητές, ενώ δεν παρακολούθησαν όλοι τα σχετικά σεμινάρια. Είπε ότι αναμένει ότι μετά από όλα αυτά, αν γίνουν προαγωγές το 2024, αυτές θα πέσουν στα δικαστήρια.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ – Συνεργασία Αλέκος Τρυφωνίδης ότι για τη μεταρρύθμιση χρειάζεται η απαραίτητη προετοιμασία και να ληφθούν υπόψη αρκετές παράμετροι. Το προσωπικό είπε θα πρέπει να εκπαιδευτεί και να αφομοιώσει την ουσία και αναγκαιότητα της μεταρρύθμισης. Εξέφρασε ιδιαίτερη ανησυχία για το θέμα της αξιολόγηση υπαλλήλων για σκοπούς προαγωγών και για τις παρεμβάσεις που υπάρχουν και είπε ότι η Βουλή θα πρέπει να ψηφίσει την αναβολή του συστήματος για ένα χρόνο ώστε να εφαρμοστεί πιλοτικά και να διορθωθούν στρεβλώσεις, λάθη και παραλείψεις που παρατηρούνται.

Από το ίδιο κόμμα ο Μαρίνος Μουσιούττας είπε ότι θα πρέπει να εξεταστεί πώς να μην καταντήσει το νέο σύστημα όπως το προηγούμενο, αφού υπεισέρχεται ο ανθρώπινος παράγοντας και υπάρχουν τρωτά σημεία. Ανέφερε επίσης ότι θα πρέπει να ελέγχεται και από κάποιο τρίτο πρόσωπο η αξιολόγηση των αξιολογητών.

Ο Βουλευτής του κόμματος Μιχάλης Γιακουμή έκανε λόγο για σύγκρουση συμφέροντος αφού ο ίδιος που αξιολόγησε έρχεται να επαναξιολογήσει το ίδιο πρόσωπο μετά από ένσταση. 

Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασίας Πολιτών Σταύρος Παπαδούρης αναφέρθηκε στην κατεύθυνση που δόθηκε η αξιολόγηση να κυμαίνεται μεταξύ 5-8 και είπε ότι με αυτό τον τρόπο το 10 έγινε 8 και το 0 έγινε 5. Ανέφερε ότι από πλευράς Κυβέρνησης αναφέρθηκε ότι όντως μπορεί να υπάρχουν ελλείψεις, λάθη και αδυναμίες στη νομοθεσία και αυτό είναι συζητήσιμο. Από την άλλη, είπε, υπάρχουν και παρεμβάσεις που είναι παραβίαση της νομοθεσίας. Ζήτησε να υπάρξει τεκμηρίωση για αυτές τις καταγγελίες κάτι που θα πρέπει η ίδια η Κυβέρνηση να απαιτήσει.  

Πηγή: ΚΥΠΕ