Ένας χρόνος Χριστοδουλίδης-Η ισχυρή εντολή, η σκληρή πραγματικότητα και οι μεγάλες προσδοκίες

Πριν από ακριβώς ένα χρόνο, την 1η Μαρτίου του 2023, ανέλαβε την διακυβέρνηση του τόπου ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Χωρίς την στήριξη κανενός εκ των δύο μεγάλων κομμάτων και έχοντας στο πλευρό του το ΔΗΚΟ, την ΕΔΕΚ και τη ΔΗΠΑ, ο ίδιος και οι συνεργάτες του, αρκετοί εκ των οποίων δεν ήταν καθόλου γνώριμοι στον πολιτικό κόσμο της Κύπρου, έπιασαν δουλειά, με στόχο να υλοποιήσουν το όραμα που είχε για τον τόπο.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας βρισκόταν στο απόγειο της δημοφιλίας του. Παρά την πολεμική που δέχθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, κυρίως από την πλευρά του ΔΗΣΥ και του Αβέρωφ Νεοφύτου, είχε προλάβει να χτίσει μια πολύ θετική εικόνα ανάμεσα στον κόσμο, την οποία δεν κατάφερε να καταστρέψει η όποια επιχειρηματολογία αναπτυσσόταν εναντίον του, ιδιαίτερα όταν εκλαμβανόταν ως κακόπιστη. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης κατάφερε να πείσει τους ψηφοφόρους ότι ήταν ένας από αυτούς, ένας «μέσος Κυπραίος», που θα δούλευε για τον «μέσο Κυπραίο». Ένας Παφίτης που βρέθηκε στη Λευκωσία για δουλειά, έχοντας φροντίσει να λάβει πρώτα την απαραίτητη μόρφωση στο ανώτατο επίπεδο, που έφτιαξε μια όμορφη, δεμένη οικογένεια και που όταν του ανατέθηκαν πολιτειακά αξιώματα από τον Νίκο Αναστασιάδη ανταποκρίθηκε με επιτυχία. Με αυτό το προφίλ κατέβηκε στις εκλογές και με αυτό το προφίλ κέρδισε τις εκλογές.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ξεκίνησε τον προεκλογικό του σε σπίτια και παρέες, ακούγοντας και αναπτύσσοντας διάλογο. Και αυτό αποδείχτηκε το μεγαλύτερο, ίσως, συγκριτικό του πλεονέκτημα. Έστειλε το μήνυμα στους πολίτες πως μπορούν να βασιστούν πάνω του για την αμφίδρομη επικοινωνία. Πως έθετε όντως τον άνθρωπο στο επίκεντρο, πως γνώριζε και αναγνώριζε τις ανάγκες του, πως ονειρευόταν μαζί τους μια καλύτερη Κύπρο. Και το εξαργύρωνε με αγάπη και σπιτικές μαρμελάδες και, όταν έφτασε η ώρα της κάλπης, με τις περισσότερες ψήφους και τις δύο Κυριακές.

Ένας προσιτός άνθρωπος ανέλαβε το τιμόνι του κράτους, έχοντας καλλιεργήσει στους πολίτες πολύ ψηλές προσδοκίες, οι οποίες εκτείνονταν από τα μικρά και τα καθημερινά μέχρι τα μεγάλα οράματα. Και φάνηκε πως ο κόσμος πίστεψε σε αυτόν, ενστερνίστηκε την αισιοδοξία του και του εναπόθεσε την εξουσία για τα επόμενα πέντε χρόνια, αναμένοντας οι προσδοκίες σύντομα να γίνουν πράξη.

Ο δρόμος της εξουσίας δεν είναι όμως στρωμένος με ροδοπέταλα αλλά είναι γεμάτος εμπόδια, όπως σύντομα θα μάθαιναν ο Νίκος Χριστοδουλίδης και η μερίδα των μη πολιτικά έμπειρων συνεργατών του. Στη δική τους περίπτωση, δε, φάνηκε να περιείχε πολλές παγίδες, που οι ίδιοι δημιούργησαν και ακολούθως έπεσαν μέσα. Σε αυτές περιλαμβάνεται ακόμη και η πρώτη πολιτική πράξη του Προέδρου της Δημοκρατίας, η σύνθεση της Κυβέρνησης και του στενού περιβάλλοντός του. Τα κριτήρια που ο ίδιος -και όχι κάποια λαϊκή απαίτηση- έθεσε ήταν τέτοια, που αφενός δεν του επέτρεψαν να κάνει τις καλύτερες δυνατές επιλογές και αφετέρου δεν εκπλήρωσε μέσα από το Υπουργικό του Συμβούλιο τις προεκλογικές του υποσχέσεις. Αυτή ήταν και η πρώτη απογοήτευση που βίωσαν οι πολίτες από την νέα Κυβέρνηση για να φτάσει σήμερα, ένα χρόνο μετά, να είναι η πρώτη λέξη που έρχεται στο μυαλό τους (δημοσκόπηση «Σίγμα», 22/02).

Δεν είχαν μεσολαβήσει πολλά μεγάλα και σοβαρά λάθη. Όμως, λόγω της ακατανόητης, πολλές φορές, φύσης τους, αποδείχθηκαν ασυγχώρητα για τους πολίτες, καθώς συχνά έβριθαν ερασιτεχνισμού και άγνοιας. Πολλές φορές ήταν γκάφες -η προτιμητέα λέξη ήταν αστοχίες- ή αποτελέσματα αδυναμίας διαχείρισης. Σε συνδυασμό με την κακή επικοινωνιακή προσέγγιση της Κυβέρνησης ευρύτερα, αλλά κυρίως ορισμένων μελών της, τα λάθη αυτά αφήνονταν να μεγαλοποιηθούν και δεν τύγχαναν σωστού χειρισμού και, ως εκ τούτου, αποκτούσαν διάσταση πολύ μεγαλύτερη από όσο θα έπρεπε. Και όταν οι προσδοκίες μετατρέπονται σε γκάφες, είναι αυτονόητο πως θα επέλθει η απογοήτευση.

Η διαχείριση του ανασχηματισμού του Ιανουαρίου ενδεχομένως να διδάσκεται στο μέλλον ως παράδειγμα προς αποφυγή. Το Προεδρικό έκανε διαρροή και έδωσε ταυτόχρονα συνέντευξη μέσα από την οποία ο Πρόεδρος επιβεβαίωνε τη διαρροή, χωρίς να είναι έτοιμος να προβεί στον ανασχηματισμό. Το κλίμα που προκλήθηκε ήταν τόσο τοξικό, που τα άτομα που (κατόπιν κυβερνητικών διαρροών) στοχοποιούνταν ξεκίνησαν να παραιτούνται ή το σκέφτονταν σοβαρά. Και ο Πρόεδρος πρότεινε σε πρόσωπα να ενταχθούν στο νέο του κυβερνητικό σχήμα το βράδυ πριν τις ανακοινώσεις, αμελώντας να συζητήσει επαρκώς με τους κυβερνητικούς του εταίρους, οι οποίοι μάθαιναν έκπληκτοι από τρίτους ότι τους είχε προσεγγίσει ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Σύμφωνα, μάλιστα, με τις πληροφορίες, τους Μάριο Καρογιάν και Μαρίνο Σιζόπουλο απλώς τους ενημέρωσε για ειλημμένες αποφάσεις, ενώ οι πιο εκτενείς συζητήσεις που είχε με τον Νικόλα Παπαδόπουλο δεν φαίνεται ήταν ακριβώς ευχάριστες. Και παρόλο που αποδέσμευσε τον εαυτό του από κάποιους περιορισμούς που είχε αρχικά θέσει, ο ανασχηματισμός επισκιάστηκε εκ των πραγμάτων από τα όσα προηγήθηκαν.

Όποιος βέβαια υποστηρίζει πως αυτή η Κυβέρνηση έκανε μόνο γκάφες και λάθη είναι κακόπιστος. Στον ένα χρόνο διακυβέρνησης έγιναν ενέργειες με ξεκάθαρα θετικό πρόσημο. Λύθηκαν προβλήματα που χρόνιζαν ή που αποτελούσαν τροχοπέδη για περαιτέρω δράσεις και μέρος του προγράμματος του Προέδρου άρχισε να υλοποιείται. Όπως προκύπτει από τις αντιδράσεις των κομμάτων, τις μετρήσεις της κοινής γνώμης αλλά και την πολιτική συζήτηση ευρύτερα, τρεις Υπουργοί φαίνεται να αξιολογούνται ιδιαίτερα θετικά για το έργο τους. Πρόκειται για τον Υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Ιωάννου, την Υπουργό Παιδείας Αθηνά Μιχαηλίδου και τον Υπουργό Εργασίας Γιάννη Παναγιώτου. Οι κύριοι Ιωάννου και Παναγιώτου είχαν, βεβαίως, προηγούμενη πολιτική εμπειρία, ενώ ή κ. Μιχαηλίδου έδειξε να προσαρμόζεται στον νέο της ρόλο, παρά το γεγονός πως δεν είχε κάποια αντίστοιχη εμπειρία. Κοινό τους χαρακτηριστικό είναι πως δεν κάνουν απλώς καλή δουλειά αλλά έχουν και την ικανότητα να την επικοινωνούν σωστά, ενώ εμφανίζονται διαβασμένοι πάνω στα αντικείμενά τους και δύσκολα μετατρέπονται σε στόχο για την αντιπολίτευση.

Δεδομένου ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προέβη σε μία δέσμη εξαγγελιών που αφορούν το 2024, αναμένεται πολύ περισσότερο έργο μέσα στη νέα χρονιά, το οποίο αφορά ολόκληρο το εύρος δραστηριότητας της Κυβέρνησης. Και ήδη οι ενέργειες προχωρούν. Για παράδειγμα την Πέμπτη ολοκληρώθηκε η νομοθετική εργασία για τη δημιουργία του Υφυπουργείου Μετανάστευσης και για την επέκταση της άδειας μητρότητας, ενώ στα σκαριά βρίσκονται και πολλά άλλα. Αναμένεται, ταυτόχρονα, με την πάροδο του χρόνου, όλοι να είναι πιο έμπειροι και να μαθαίνουν από τα λάθη και τους άτσαλους χειρισμούς του πρώτου χρόνου στην εξουσία.

Στην πολιτική κανείς δεν είναι τέλειος και ο Νίκος Χριστοδουλίδης δεν θα μπορούσε να είναι εξαίρεση, όσο καλό προφίλ και εάν καλλιέργησε προεκλογικά. Όμως, όπως θα έχει μάθει πια, ο κόσμος είναι ο πιο σκληρός κριτής. Και γίνεται ακόμη σκληρότερος όταν έχει υψηλές προσδοκίες. Ο Πρόεδρος έπεισε τους πολίτες ότι διαθέτει ικανότητες, κοινωνικές ευαισθησίες και τεράστια κατανόηση. Ότι διαθέτει όραμα και σχεδιασμό για τον τόπο. Και ότι έχει τους τρόπους και το πλάνο να μετατρέψει αυτά του τα χαρακτηριστικά σε πολιτικές. Πλέον, έχει τέσσερα χρόνια μπροστά του για να πηδήξει πάνω από τα εμπόδια και να κάνει τις προσδοκίες πράξη.