H φυγή Καπνουλλά μέσα σε ένα χρόνο, ο νέος διορισμός αστυνομικού και η σύγκρουση σχολών σκέψεων

Η παραίτηση του Ιωάννη Καπνουλλά, από τη θέση του αναπληρωτή Διευθυντή των Φυλακών, δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αναπάντεχη, για όσους γνώριζαν τα δεδομένα και το κλίμα που επικρατούσε τους τελευταίους μήνες στις Κεντρικές, με κάποια γεγονότα, που πλέον δεν αποτελούσαν μόνο κοινό μυστικό, να πίεζαν καταστάσεις, οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις, χαρακτηρίζονταν και ως ωρολογιακή βόμβα.

Ο Ιωάννης Καπνουλλάς, τον οποίο τότε είχε εισηγηθεί ο Αρχηγός Αστυνομίας, Στέλιος Παπαθεοδώρου, στην τότε υπουργό Δικαιοσύνης, Στέφη Δράκου, ανέλαβε τα ηνία σε μία ιδιαίτερη χρονική περίοδο, όπου αποχώρησε μετά από οκτώ χρόνια η Άννα Αριστοτέλους, η οποία κατατάσσεται ανάμεσα στους μακροβιότερους Διευθυντές των Φυλακών και η οποία παρέλαβε σκυτάλη από τον Γιώργο Τρυφωνίδη, η θητεία του οποίου χαρακτηρίστηκε ως... θυελλώδης. Και αυτό διότι, είχαν καταγραφεί διαδοχικές αυτοκτονίες, περιστατικά κακομεταχείρισης, εξευτελιστικές συνθήκες, κτλ, ενώ η Κύπρος καταδικάστηκε σε διάφορες περιπτώσεις για παραβίαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η εποχή της Άννα Αριστοτέλους, κατά την οποία στο επίκεντρο τέθηκε ο άνθρωπος, μακριά από ταμπέλες και ακολουθώντας σωφρονιστική πολιτική και όχι το τιμωρητικό μοντέλο του παρελθόντος, παρήλθε και η επόμενη σελίδα έγραφε το όνομα του Ιωάννη Καπνουλλά. Ο διορισμός του, εξαρχής πυροδότησε αντιδράσεις, αφού επρόκειτο για πρόσωπο που προερχόταν από τις τάξεις της Αστυνομίας, γεγονός που είναι αντίθετο με τους κανονισμούς του Συμβουλίου της Ευρώπης. Επίσης, εκφράστηκαν φόβοι πως, δεδομένου και των σχέσεων του με την Αστυνομία και τον ίδιο τον Αρχηγό, οι Φυλακές θα περάσουν σε αστυνομοκρατούμενο καθεστώς, χωρίς να υπάρχει σωφρονιστική πολιτική, παρά μόνο αστυνόμευση, κάτι που θα είχε σωρεία αρνητικών επιπτώσεων. Σε όλα αυτά, προστέθηκαν και οι ανησυχίες σε ότι αφορά την προσέγγιση που θα είχαν οι κρατούμενοι και το προσωπικό, αφού ο Ιωάννης Καπνουλλάς, εδώ και χρόνια, έχει το ρόλο του διώκτη και πλέον θα έπρεπε να έχει σωφρονιστικό ρόλο, κάτι που θεωρείτο δύσκολο, λόγω και της διαφορετικής νοοτροπίας και φιλοσοφίας.

Όλοι αυτοί οι φόβοι, για όσους βίωναν τα νέα δεδομένα στις Φυλακές, σύμφωνα με αυτούς, επιβεβαιώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου, με το παιχνίδι να χάνεται εξ αρχής, όπως καταγγέλλουν, αφού κάποιες αναφορές, γενικότερα από την διοίκηση των Φυλακών, πυροδότησαν ένα αρνητικό κλίμα και άρχισαν οι αντιδράσεις, τόσο από τους κρατούμενους, όσο και από τους δεσμοφύλακες. Πέραν όμως της προσέγγισης και της συμπεριφοράς έναντι του προσωπικού και των κρατουμένων, τα δεδομένα γενικότερα έχουν διαφοροποιηθεί τους τελευταίους μήνες σε διάφορα θέματα. Υπήρχαν σωρεία καταγγελιών σε ότι αφορά τις συνθήκες, τη σίτιση, την αντιμετώπιση, τα κίνητρα, κτλ, οι οποίες έφταναν στον Σύνδεσμο Φυλακισμένων, ενώ σχεδόν εξαλείφθηκαν οι δραστηριότης, οι συμμετοχές στα προγράμματα και οτιδήποτε άλλο περιλαμβάνει η σωφρονιστική πολιτική, με βάση και της οδηγίες του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Από τον Ιανουάριου του 2023 μέχρι σήμερα που υπέβαλε την παραίτηση του o Ιωάννης Καπνουλλάς, καταγράφηκαν διαδοχικά περιστατικά αυτοχειρίας, ενώ είχαν σημειωθεί διάφορα επεισόδια με συμπλοκές, λόγω διάφορων συνθηκών, έπειτα από τα οποία είχαν τραυματιστεί και δεσμοφύλακες, που έριξαν τα βέλη τους κατά της Διεύθυνσης. Πέραν όμως αυτών, τους τελευταίους μήνες, όπως καταγγέλλουν οι ίδιοι οι δεσμοφύλακες, εκτροχιάστηκαν καταστάσεις, που δεν μπορούν να αναφερθούν, με τον έλεγχο να χάνεται, λόγω απουσίας και σχετικών ερευνών που γίνονταν στο παρελθόν (σ.σ. όχι από την Αστυνομία), με την κατάσταση να χαρακτηρίζεται μέχρι σήμερα από μέλη του Σωφρονιστικού Ιδρύματος, οριακή και που ενδεχομένως να φέρει αρνητικές και επικίνδυνες επιπτώσεις.

Επιπρόσθετα, σε αυτό τον ένα χρόνο, όσο και αν επικοινωνιακά επιχειρήθηκε να τύχει διαχείρισης, καταγράφηκαν διάφορες υποθέσεις που οδηγήθηκαν ενώπιον Δικαστηρίου. Όπως απόπειρα φόνου εντός των Φυλακών, διακίνηση ναρκωτικών από κατάδικους που παραπέμφθηκαν σε δίκη, καταχώρηση υπόθεσης σε βάρος κρατούμενης που συμμετείχε σε διακίνηση ναρκωτικών, συλλήψεις για σχεδιαζόμενους φόνους, καταχωρήσεις σε βάρος δύο δεσμοφυλάκων για εισαγωγή ναρκωτικών, καταγγελίες για ξυλοδαρμούς και διάφορα άλλα.

Θα πρέπει να σημειωθεί, πως πέραν του ότι στην Κύπρο κάποια γεγονότα παρουσιάζονται από ορισμένους με τέτοιο τρόπο που παραγνωρίζουν πως πρόκειται για Φυλακές, κάποια περιστατικά δεν μπορούν να εξαλειφθούν, όχι μόνο στις Φυλακές της Κύπρου, αλλά σε καμία φυλακή του κόσμου. Το στοίχημα όμως, είναι να μειωθούν στο ελάχιστο και η επιδίωξη θα πρέπει να είναι πως θα βοηθηθούν και να σωφρονιστούν όσοι περισσότεροι γίνονται. Εξάλλου, είναι ουτοπικό να πιστεύει κανείς πως μπορούν να αλλάξουν οι άνθρωποι, κάποιοι από τους οποίους ενδεχομένως να μην θέλουν, αφού τα δεδομένα του κάθε ενός είναι διαφορετικά.

Από εκεί και πέρα, το άλφα και το ωμέγα για να επιτευχθεί ο στόχος της σωφρονιστικής πολιτικής, είναι η προσέγγιση και η φιλοσοφία που εφαρμόζεται. Δεδομένου πως οι κρατούμενοι διώχθηκαν από την Αστυνομία, αυτό από μόνο του, έχει τη δική του σημασία. Υπάρχουν δηλαδή, ήδη στρατόπεδα και ανοιχτοί λογαριασμοί. Οι κρατούμενοι εναντίον της Αστυνομίας και η Αστυνομία εναντίον των «εγκληματιών», με αναφορές μάλιστα από στελέχη της Δύναμης που κατέχουν νευραλγικές θέσεις, όπως για παράδειγμα υπεύθυνοι των ΤΑΕ, που χαρακτήρισαν πρόσφατα όσους βρίσκονται στις Φυλακές «βρωμιά και δυσωδία» να δείχνουν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο την σύγκρουση των σχολών σκέψεων. Εξου και το εγχείρημα να τοποθετείται μέλος της Αστυνομίας στη θέση του Διευθυντή των Φυλακών, ο οποίος διατηρεί άρρηκτους δεσμούς με Αστυνομία, κρίνεται εξαιρετικά δύσκολο, αν και τέτοιες αναφορές, εν έτη 2023 και δεδομένου πως ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μιλά για πρόγραμμα διακυβέρνησης με επίκεντρο τον άνθρωπο, δεν θα έπρεπε καν να υπάρχει, ωστόσο το μπαλάκι είναι στον Υπουργό Δικαιοσύνης, για να επιβάλει την Τάξη και να καθορίσει γραμμή.

Εξάλλου, το πιο πάνω, επιβεβαιώνεται και από την αντιμετώπιση του τυγχάνουν αστυνομικοί όταν μεταβαίνουν στις Φυλακές για έρευνες, όπου δέχονται ύβρεις και γιουχαΐζονται, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις τους έριξαν ακόμα ούρα.

Με βάση τις καταγγελίες που προέρχονταν από διάφορες κατευθύνσεις από τις Φυλακές, εξαρχής διαφάνηκε πως υπήρχε τεράστιο χάσμα μεταξύ του Ιωάννη Καπνουλλά με τους κρατούμενους αλλά και τους δεσμοφύλακες, ενώ η στενή του σχέση με την Αστυνομία, μετέφεραν την εικόνα πως στο επίκεντρο είναι απλώς η αστυνόμευση των κρατουμένων και από εκεί και πέρα, καμία σωφρονιστική πολιτική.

Ως εκ τούτου, δύσκολο χαρακτηρίζεται και το έργο του Χαράλαμπου Φιλιππίδη που διαδέχεται τον Καπνουλλά, ο οποίος επίσης προέρχεται από τα ψηλά δώματα της ηγεσίας της Αστυνομίας. Δηλαδή, από διώκτης, πλέον κατέχει σωφρονιστικό ρόλο και η προσέγγιση και η φιλοσοφία του, θα πρέπει να είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με αυτή της Αστυνομίας, ο ρόλος της οποίας είναι άλλος. Το αν θα καταφέρει να ανατρέψει ή όχι τα δεδομένα, είναι κάτι που θα αποδειχθεί στο πέρασμα του χρόνου, ωστόσο το γεγονός πως υπάρχει το παραθυράκι της επιλογής να επιστρέψει και αυτός στην Αστυνομία, όπως και ο Ιωάννης Καπνουλλάς, αφού πρόκειται για απόσπαση, αυτό εγείρει κινδύνους. Και αυτό διότι, σε περίπτωση που κάποιος αστυνομικός που διορίζεται νιώσει πως δεν μπορεί να ανταπεξέλθει, τότε μπορεί να επιστρέψει στην Αστυνομία, κάτι που σημαίνει πως ενδεχομένως σε σύντομο χρονικό διάστημα θα υπάρξει αλλαγή σκυτάλης, γεγονός που θα έχει αρνητικές επιπτώσεις.