Α. Δημητρίου: Eίναι καιρός στην Κύπρο να συζητήσουμε τον έμφυλο προϋπολογισμό

Η ισότητα των φύλων είναι προτεραιότητα, δήλωσε η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Αννίτα Δημητρίου, μιλώντας στο διήμερο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για τον Έμφυλο Προϋπολογισμό, που ξεκίνησε την Πέμπτη στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, στη Λευκωσία.

Η Αννίτα Δημητρίου επεσήμανε ότι «είναι καιρός στην Κύπρο να συζητήσουμε τον έμφυλο προϋπολογισμό», τονίζοντας την «ανάγκη να εφαρμόσουμε τις πολιτικές μας στον προϋπολογισμό και αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να προχωρήσουμε». Η Κυβέρνηση, η Βουλή και το πολιτικό φάσμα εφαρμόζουν πολλές πολιτικές που σχετίζονται με την ισότητα των φύλων, πρόσθεσε.

«Όλες οι προσπάθειες γίνονται για να διαμορφωθεί ο διάλογος με στόχο την προώθηση της ισότητας των φύλων και τη χάραξη πολιτικής χωρίς αποκλεισμούς με τον έμφυλο προϋπολογισμό να αποτελεί βασικό μέρος του», είπε η κ. Δημητρίου. Χαιρέτισε επίσης «την υπεράσπιση της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου που αναλήφθηκε από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, φεμινιστικές ομάδες σκέψης και ομάδες γυναικών στην Κύπρο και σε ολόκληρη την Ευρώπη» που ζητούν μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία στη χάραξη δημοσιονομικής πολιτικής.

«Κάναμε πολλά πράγματα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, καταφέραμε να έχουμε λειτουργούς Έμφυλης Ισότητας στα Υπουργεία, οι οποίοι πρέπει επιτέλους να εφαρμόσουν τις πολιτικές τους», τόνισε η Πρόεδρος της Βουλής, υπογραμμίζοντας τη σημασία των εθνικών στρατηγικών. «Όσον αφορά τη Βουλή των Αντιπροσώπων, είναι η πρώτη φορά που έχουμε αυτό το θέμα ως προτεραιότητα και είναι σημαντικό να δούμε τι περισσότερο μπορούμε να κάνουμε», είπε.

Επιπλέον, η κ. Δημητρίου χρησιμοποίησε παραδείγματα πολιτικών έμφυλου προϋπολογισμού σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Αυστρία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο) που προχώρησαν στη διασύνδεση του προϋπολογισμού και της χάραξης πολιτικής. Τόνισε επίσης ότι «πρέπει να κάνουμε περισσότερα, πρέπει να αναλάβουμε το μερίδιο ευθύνης μας, γιατί είναι σημαντικό να δείξουμε την ευαισθησία και την ανταπόκρισή μας σε κάτι που σχετίζεται με τη δημοκρατία».

«Θα μπορέσουμε να έχουμε την εκπροσώπηση και τη συμμετοχή των γυναικών και των νέων στη διαδικασία χάραξης πολιτικής. Είναι ο μόνος τρόπος να είμαστε πιο δίκαιοι, πιο περιεκτικοί και πιο προσαρμοστικοί στις προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε», ανέφερε.

Επιπλέον, η Αννίτα Δημητρίου υπογράμμισε την ανάγκη «να διατηρηθούν αυτά τα θέματα στην ημερήσια διάταξη, γιατί για εμάς τα ανθρώπινα δικαιώματα και ό,τι σχετίζεται με την ισότητα των φύλων είναι προτεραιότητα καθώς σχετίζονται με άλλα θέματα». Όπως είπε, «είναι ο μόνος τρόπος για να προχωρήσουμε και να επιβιώσουμε σε μια πολύ ταραγμένη και πολύπλοκη πολιτική περίοδο».

Από την πλευρά της, η Τζόζη Χριστοδούλου, Επίτροπος για την Ισότητα των Φύλων, είπε ότι η κυπριακή Κυβέρνηση έχει θέσει την ισότητα των φύλων ψηλά στις προτεραιότητές της, προσθέτοντας ότι «είναι μεγάλης σημασίας να κρατήσουμε το θέμα της ισότητας των φύλων στην επιφάνεια, ορατό, αλλά επίσης μέσω της διαμόρφωσης στοχευμένων πολιτικών για το φύλο».

Προς αυτή την κατεύθυνση, είπε η κ. Χριστοδούλου, το γραφείο της έχει αναβαθμιστεί και πλέον έχει ρόλο στη χάραξη της εθνικής στρατηγικής, στον συντονισμό και την παρακολούθησή της. Τόνισε επίσης ότι «στη χώρα μας έχουν γίνει πολλά σημαντικά βήματα στον τομέα της νομοθετικής και θεσμικής μεταρρύθμισης για την ισότητα των φύλων καθώς και στη διαμόρφωση ενός πλαισίου πολιτικής με την υιοθέτηση Εθνικών Σχεδίων Δράσης με στόχο την εξάλειψη των διακρίσεων και την προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών σε διάφορους τομείς».

Χωρίς αμφιβολία, ανέφερε η Επίτροπος, «η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στον δρόμο προς την ισότητα». Πρόσθεσε ότι η εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία εξασφάλισε πολλά δικαιώματα και βελτίωσε την κατάσταση των γυναικών.

Σημαντική πρόοδος έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια, ανέφερε η Τζόζη Χριστοδούλου, επισημαίνοντας ότι απομένει ακόμη πολλή δουλειά για να διασφαλιστεί ότι οι γυναίκες είναι στην πραγματικότητα ισότιμα μέλη της κοινωνίας. Η Κυβέρνηση  έχει ήδη ξεκινήσει την εφαρμογή ουσιαστικών πολιτικών και δράσεων, είπε.

«Η νέα Εθνική Στρατηγική, η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και τέθηκε σε ισχύ στις αρχές Ιανουαρίου 2024, αποσκοπεί στην ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στις δημόσιες πολιτικές», είπε η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων. «Αυτό είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την επίτευξη μιας κουλτούρας και ενός κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος ισότητας των φύλων που διασφαλίζει ότι οι κυβερνητικές αποφάσεις έχουν ίσο και θετικό αντίκτυπο τόσο στην καθημερινή ζωή των γυναικών όσο και των ανδρών», πρόσθεσε.

«Η Κυβέρνηση μέσω του Υπουργείου Οικονομικών έχει ήδη υποβάλει αίτηση για τεχνική υποστήριξη από τη Γενική Διεύθυνση Υποστήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Με αρχικό θετικό βαθμό, η τελική απόφαση για την αίτηση της Κύπρου αναμένεται τον Μάρτιο», είπε η κ. Χριστοδούλου.

«Προκειμένου να τεθούν σε εφαρμογή ολιστικές πολιτικές και δράσεις με βάση το φύλο, είναι απαραίτητο να συλλεχθούν δεδομένα διαχωρισμένα κατά φύλο, προκειμένου να κατανοηθούν καλύτερα οι διαφορετικές ανάγκες γυναικών και ανδρών, αλλά και να αντιμετωπιστούν», επεσήμανε η Επίτροπος, προσθέτοντας ότι η Στατιστική Υπηρεσία εξέδωσε το πρώτο Στατιστική των Φύλων τον Ιούνιο του 2023 και μια ενημερωμένη έκδοση αναμένεται να δημοσιευτεί μέχρι το τέλος του έτους.

Η αποτελεσματική εφαρμογή της κατάρτισης έμφυλου προϋπολογισμού απαιτεί πολιτική δέσμευση, διοικητική δέσμευση, βελτιωμένη τεχνική ικανότητα, συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και δεδομένα διαχωρισμένα κατά φύλο, ανέφερε η Τζόζη Χριστοδούλου. «Κατευθυνόμαστε προς τα εκεί προκειμένου να επιτύχουμε όλες τις προϋποθέσεις για την αποτελεσματική εφαρμογή του έμφυλου προϋπολογισμού», είπε.

Προς αυτή την κατεύθυνση, συνέχισε, η Κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου του Γραφείου της Επιτρόπου, συνεργάζεται στενά με την κοινωνία των πολιτών, τις γυναικείες οργανώσεις, τις γυναικείες πτέρυγες των πολιτικών κομμάτων, τα πανεπιστήμια, τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα προκειμένου να εξαλειφθούν τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις.

«Ο στόχος είναι ένας και είναι ξεκάθαρος» είπε, λέγοντας πως μέσω της ισότητας των φύλων θα καταστεί εφικτό να βαδίσουμε σε μια πιο υγιή κοινωνία και να έχουμε μια ισχυρότερη οικονομία. «Ο έμφυλος προϋπολογισμός είναι ένα εργαλείο που λαμβάνει υπ’ όψιν τις μοναδικές και διαφορετικές ανάγκες γυναικών και ανδρών και εξασφαλίζει δίκαιη κατανομή των πόρων», κατέληξε.

Η Μαίρη Πύργου, Συντονίστρια της Κυπριακής Πλατφόρμας Έμφυλου Προϋπολογισμού, είπε ότι ο έμφυλος προϋπολογισμός φύλου δεν ήταν γνωστός στην Κύπρο μέχρι πριν από 2 χρόνια, προσθέτοντας ότι ήρθε στην επιφάνεια το 2021, όταν το Ίδρυμα Φημονόη ξεκίνησε έρευνα για να ανακαλύψει πού διοχετευόταν ο κρατικός προϋπολογισμός και γιατί. «Δεν υπήρχαν χρήματα για τις ανάγκες και τα έργα των γυναικών, ενώ ταυτόχρονα δαπανήθηκαν και διατέθηκαν πολλά χρήματα για έργα ανδρών», σημείωσε.

Τον Ιανουάριο του 2023 πραγματοποιήθηκε ένα συνέδριο που οδήγησε στη δημιουργία της Κυπριακής Πλατφόρμας Έμφυλου Προϋπολογισμού, η οποία σήμερα υποστηρίζεται από 5 Πανεπιστήμια και περισσότερες από 450 ΜΚΟ, επεσήμανε.

«Ξεκινήσαμε ένα πιλοτικό πρόγραμμα για να εξετάσουμε την πορεία της μεταρρύθμισης στην Κύπρο, όπου οι υπάλληλοι από όλα τα τμήματα του Γραφείου του Γενικού Ελεγκτή εκπαιδεύονται ώστε να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να διεκπεραιώσουν επιτυχώς τον έλεγχο φύλου του κυβερνητικού προϋπολογισμού», ανέφερε η κ. Πύργου, υποδεικνύοντας ότι «ο έμφυλος προϋπολογισμός είναι ένα πολύ περίπλοκο ζήτημα που δεν μπορεί να λυθεί σε 1-2 χρόνια και πρέπει να ξεπεράσουμε πολλές προκλήσεις και να εργαστούμε πολύ σκληρά».

«Για να το πετύχουμε αυτό, το Υπουργείο Οικονομικών, το Γραφείο της Επιτρόπου για την Ισότητα των Φύλων και η Κυπριακή Πλατφόρμα Έμφυλου Προϋπολογισμού θα πρέπει να συνεργαστούν στενά», είπε η Μαίρη Πύργου.

«Οι γυναίκες της Κύπρου δεν θα δεχτούν άλλο να τις αγνοούν. Θέλουμε να έχουμε λόγο για το πού πηγαίνουν οι πόροι της χώρας», πρόσθεσε. «Η Κυπριακή Πλατφόρμα Έμφυλου Προϋπολογισμού θα είναι εδώ για να κάνει ερωτήσεις και να διασφαλίσει ότι οι πόροι της χώρας δαπανώνται με πιο δίκαιο και κατάλληλο τρόπο. Θα διασφαλίσουμε ότι υπάρχει διαφάνεια, υπευθυνότητα, υπευθυνότητα και χρηστή διακυβέρνηση», ανέφερε.

«Οι κυβερνήσεις και οι οικονομίες προσπαθούν να βρουν λύσεις. Θα πρέπει να συμμετάσχουμε επίσης για να βρούμε λύσεις πέρα από τις παραδοσιακές, να αναπτύξουμε νέες μεθόδους και νέα αναλυτικά εργαλεία σχετικά με τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, γιατί θα βοηθήσουν στον σχεδιασμό ενός πιο αποτελεσματικού προϋπολογισμού και θα βοηθήσουν την Κυβέρνηση να εργαστεί με πιο διαφανή τρόπο και να κατανείμει τους πόρους της χώρας με πιο δίκαιο τρόπο», τόνισε η κ. Πύργου, προσθέτοντας ότι «θα βοηθήσουν επίσης τους πολίτες, ιδιαίτερα τις γυναίκες, και θα τους επιτρέψουν να συνεισφέρουν πιο αποτελεσματικά».

«Θα ενώσουμε τις δυνάμεις μας με τους Ευρωπαίους συναδέλφους για να προωθήσουμε τη μεταρρύθμιση και τις απαραίτητες αλλαγές ακόμη περισσότερο. Μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι τα χρήματα της Κυβέρνησης θα δαπανηθούν σωστά και δίκαια», κατέληξε.

Από την πλευρά της, η Νταϊάν Έλσον, Ομότιμη Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Έσεξ, επεσήμανε ότι, εάν δεν επιτευχθούν οι στόχοι για την ισότητα των φύλων, οι προϋπολογισμοί πρέπει να αναθεωρηθούν και να αλλάξουν. «Η ανάλυση του φύλου των προϋπολογισμών προωθεί επίσης μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, διαφάνεια και λογοδοσία στα δημόσια οικονομικά», είπε.

«Υπάρχει μια ποικιλία εργαλείων και διαδικασιών για την υλοποίηση της ανάλυσης του έμφυλου προϋπολογισμού, από τα οποία θα πρέπει κανείς να επιλέξει ανάλογα με το πλαίσιο και τους στόχους», πρόσθεσε η κ. Έλσον, σημειώνοντας ότι ένα βασικό ερώτημα που πρέπει να τεθεί, είναι αν ο τρόπος με τον οποίο η Κυβέρνηση συγκεντρώνει και ξοδεύει χρήματα μειώνει την ανισότητα των φύλων, την αυξάνει ή την αφήνει αμετάβλητη.

Αναλύοντας την περίπτωση της Ολλανδίας, η κ. Έλσον επεσήμανε ότι είναι απαραίτητο να γίνει ο Φόρος Προσωπικού Εισοδήματος πιο ίσος μεταξύ των φύλων, αλλά δεν είναι αρκετό, γιατί πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο σε δημόσιες υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στο φύλο. Σημείωσε επίσης ότι οι εισροές των δαπανών θα πρέπει να μεταφραστούν σε δραστηριότητες (όπως η λειτουργία υπηρεσιών φροντίδας), εκροές (όπως ο αριθμός των ατόμων που λαμβάνουν φροντίδα) και αποτελέσματα ισότητας των φύλων (όπως μείωση των διαφορών στο εισόδημα μεταξύ των φύλων).

Αναλύοντας την περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, η Νταϊάν Έλσον είπε ότι οι δαπάνες για δημόσιες υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στο φύλο είναι επένδυση. «Η ανάλυση του έμφυλου προϋπολογισμού δίνει τη δυνατότητα στις Κυβερνήσεις να σχεδιάσουν μεταρρυθμίσεις ισότητας των φύλων στον Φόρο Προσωπικού Εισοδήματος και να διαθέσουν χρηματοδότηση σε δημόσιες υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στο φύλο, οι οποίες λαμβάνουν υπ’ όψιν ότι οι γυναίκες κάνουν περισσότερη απλήρωτη εργασία φροντίδας από τους άνδρες», επεσήμανε, προσθέτοντας ότι δίνει τη δυνατότητα στις Κυβερνήσεις να κατανοήσουν ότι οι δαπάνες για την παροχή υπηρεσιών φροντίδας για την ισότητα των φύλων δεν είναι κόστος αλλά επένδυση.

«Εναπόκειται στις Κυβερνήσεις να χρησιμοποιήσουν την ανάλυση για να βελτιώσουν τους προϋπολογισμούς τους», κατέληξε.

Πηγή: KYΠΕ