«Έχασα τις φίλες μου λόγω νευρικής ανορεξίας, ένιωθα απελπισία»

«Πέρασα νευρική ανορεξία και δεν το αναγνώριζα. Ξεκίνησε όταν σπούδαζα και πίστευα ότι είχα θέμα οργανική φύσεως, όμως ήταν διατροφική διαταραχή. Έχασα τις φίλες μου, δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ στις σπουδές μου. Ένιωσα απελπισία, αλλά είχα την οικογένειά μου και μπόρεσα να το ξεπεράσω».

Αυτή ήταν η μαρτυρία της διατροφολόγου, Άντρης Αλκιβιάδους, για την εμπειρία που βίωσε με τη νευρική ανορεξία, ενώπιον της Επιτροπής Υγείας της Βουλής, όταν συζήτησαν το θέμα των διατροφικών διαταραχών και κατά πόσο έγιναν τα απαραίτητα βήματα, από πλευράς Κυβέρνησης, για αντιμετώπιση της κατάστασης. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ακούστηκε πως υπήρξε αύξηση των περιστατικών, του ύψους του 62% μέσα σε ένα χρόνο (σ.σ 2023-2024), ενώ μέχρι στιγμής μέσα στο 2024 υπάρχει αύξηση 50% σε σχέση με πέρσι, με τους αρμόδιους να ψάχνουν τους τρόπους για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση, αφού μέχρι στιγμής έκαναν ένα βήμα μπροστά, όμως απέχουν κατά πολύ από το ιδεατό και επιθυμητό αποτέλεσμα.

Η κα. Αλκιβιάδους, κατά την τοποθέτησή της, μιλώντας για την δική της εμπειρία με τη νευρική ανορεξία ανέφερε πως η περιπέτειά της άρχισε κατά τη διάρκεια των σπουδών της, ωστόσο η ίδια από μόνη της δεν το κατάλαβε, καθώς θεωρούσε ότι ήταν αποτέλεσμα του άγχους που βίωνε και προκαλούσε αλλαγές στο σώμα της.

«Η νευρική ανορεξία έχει τα περισσότερα ποσοστά θνησιμότητας από άλλες διατροφικές διαταραχές. Προσωπικά ένιωσα απελπισία, αλλά είχα την οικογένειά μου και μπόρεσα να το ξεπεράσω. Έχασα τις φίλες μου, επηρεάστηκε η σχέση με την οικογένειά μου, δεν έτρωγα, δεν πήγαινα έξω με την οικογένειά μου, δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ στις σπουδές μου. Μόνο ένας ειδικός στη Λεμεσό είχε καταλάβει τι είχα και μου έδωσε αγωγή που αυξάνει το βάρος».

Συνεχίζοντας, επεσήμανε πως η ίδια είναι διατροφολόγος σε ένα ιατρικό κέντρο στο Λέστερ της Αγγλίας, στο οποίο υπάρχει ένα πρόγραμμα πρόληψης για τους ασθενείς με διατροφικές διαταραχές. Σημείωσε πως υπάρχει ένα πρόγραμμα πρόληψης για τους ασθενείς με διατροφικές διαταραχές, καθώς έχουν επιπλοκές στη φυσική υγεία, ενώ επηρεάζουν και την ψυχολογία του ασθενή. «Μπορεί να επηρεάσει τα ζωτικά όργανα, είναι πολύ σοβαρό, δεν μπορεί να διαχειριστεί στην κοινότητα. Τα εισάγουμε στο νοσοκομείο, είναι σημαντικό το προσωπικό να είναι εξειδικευμένο, επειδή τα άτομα μπορεί να χάσουν τον έλεγχο και πρέπει να ξέρουν πώς να τα διαχειριστούν τα άτομα αυτά. Είναι σημαντικό να μπορούν να διαχειριστούν αυτά τα άτομα οι νοσηλευτές».

Συνεχίζοντας, πρόσθεσε πως πρέπει να ξεκινήσει μία προσπάθεια για ενημέρωση στα σχολεία, σχετικά με το θέμα των διατροφικών διαταραχών, υπογραμμίζοντας τη σημαντικότητα της δημιουργίας προγραμμάτων πρόληψης. Είναι κρίμα να χάνουμε κόσμο επειδή είναι αβοήθητος. Υπάρχει νόμος για την ψυχική υγεία. Η νευρική ανορεξία είναι ψυχική ασθένεια. Πρέπει να τα εντάξουμε και να βοηθούμε. Πρέπει να τους στέλνουμε στο νοσοκομείο για να λάβουν ιατρική φροντίδα. Στην Αγγλία έχουμε δίκτυο με ειδικούς που βοηθούν, γίνονται επισκέψεις εβδομαδιαία, υποστηρίζουμε το άτομο για να καταλάβει την διαταραχή του, για να δει τι πρέπει να κάνει και αν δεν τον καταλάβει να μπει σε ειδική μονάδα, διαφορετικά στο νοσοκομείο».

Δημιουργήθηκε Ad Hoc Επιτροπή

Στην τοποθέτησή της, η Δρ. Νίκη Ιεροδιακόνου Χριστοφή, εκπροσωπώντας το Υπουργείο Υγείας, τόνισε πως έχει ξεκινήσει να δουλεύει η Εθνική Στρατηγική για τις διατροφικές διαταραχές και έχουν ετοιμαστεί δύο ερωτηματολόγια για το θέμα, ενώ υπάρχει ένας οδηγός, οι οποίοι θα βοηθήσουν πολύ. «Έγινε η πρώτη Ad Hoc Επιτροπή. Δεν είναι πολύ μεγάλη και προσπαθήσαμε να περιλάβουμε ειδικότητες που δεν είναι μεγάλη και μεταξύ άλλων συμμετέχουν παιδοψυχίατρος, παιδοψυχολόγος, διατροφολόφος κα. Περιμένουμε να εγκριθούν τα ερωτηματολόγια, που έχουν ως στόχο να διερευνήσουμε στάσεις, αντιλήψεις και πρακτικές που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στον τομέα της υγείας και για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα περιστατικά».

Κληθείσα να σχολιάσει κατά πόσο υπάρχει ένας αριθμός επικοινωνίας, στον οποίο μπορούν να επικοινωνήσουν τα άτομα που έχουν ανάγκη, η κα. Ιεροδιακόνου τόνισε πως ετοιμάζονται οι αριθμοί επικοινωνίας και οι δομές που θα δημιουργηθούν, για να απευθυνθούν εκεί. «Αυτή τη στιγμή, ο αριθμός αυτός θα τους διοχετεύσουν στις υπηρεσίες που υπάρχουν. Έχουμε τηλέφωνα ως υπηρεσίες και απαντώνται. Υπάρχει μία επιτροπή που υπολειτουργεί επειδή κάποια άτομα έχουν φύγει από το δημόσιο. Υπάρχουν κάποιες υπηρεσίες που συμμετέχω και εγώ».

Από το 2019 είχαμε αύξηση στα περιστατικά

Όσον αφορά στο θέμα της αύξησης των περιστατικών, η κα. Ιεροδιακόνου επεσήμανε πως από το 2019 παρατηρείται μία αύξηση των περιστατικών που αφορούν διατροφικές διαταραχές, ειδικά μετά τον κορωνοϊό. Επεσήμανε, δε, πως από το 2023-2024 υπήρξε αύξηση των περιστατικών ύψους 62%, ενώ όσον αφορά στο 2024, μέχρι στιγμής υπάρχει μία αύξηση του ύψους 50%, αφού υπήρξαν δέκα περιστατικά, ενώ πέρσι ήταν μόνο 5. «Προσπαθούμε να λειτουργούμε σε υψηλό επίπεδο, χρειαζόμαστε να μεταστεγαστούμε και να κάνουμε τους χώρους για τα δύσκολα περιστατικά και μέχρι στιγμής δεν μπορούμε να το κάνουμε. Έχουμε κάνουμε επιστολές προς τον ΟΚΥπΥ. Χρειάζεται να γίνει αρκετή δουλειά».

Ζητούν υποδομές γιατροί και διαιτολόγοι

Από πλευράς του, ο Λάμπρος Σαμπιτζής, εκπροσωπώντας την ΠΑΣΥΚΙ, επεσήμανε πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν δομές για τους ανήλικους, όμως οι ενήλικες ασθενείς καλύπτονται μόνο εξωνοσοκομειακά και είναι μόνο τρεις λειτουργοί, που εργάζονται part time. «Οι έφηβοι σε κάποια στιγμή θα ενηλικιωθούν και θα πρέπει να συνεχίσουν την θεραπεία τους. Θεωρώ ότι θα βοηθούσε το έργο της Επιτροπής αν υπήρχε δέσμευση από πλευράς ΟΚΥπΥ, για το πότε θα αρχίσει η δεύτερη φάση και πότε θα τελειώσει, για να λειτουργήσει το Κέντρο Ενηλίκων».

Η εκπρόσωπος της ΠΑΣΥΔΥ, Ελίζα Μαρκίδου, στην τοποθέτησή της, τόνισε πως εργάζεται στη δημόσια υπηρεσία εδώ και 33 χρόνια και ήταν η πρώτη που διορίστηκε στον τομέα της διατροφής και παλεύει να φέρει ειδικούς διαιτολόγους στο δημόσιο. «Είναι ανθρωπίνως αδύνατο να γίνουν αυτά που λέει η συνάδελφος (σ.σ αναφερόμενη στην κα. Αλκιβιάδους). Στο νοσηλευτήριο που εργάζεται, υπάρχουν δύο διαιτολόγοι που ασχολούνται με το ένα κομμάτι και άλλοι αρμόδιοι για το άλλο. Πρέπει να στελεχωθούν τα δημόσια νοσηλευτήρια με διαιτολόγους. Στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας δεν υπάρχει καμία δομή, δεν υπάρχει τρόπος για να δούμε τα περιστατικά. Δεν υπάρχει τρόπος να διαχειριστούμε την κατάσταση».

Η κα. Μαρκίδου, συνεχίζοντας, τόνισε πως πρέπει να δημιουργηθούν υποδομές, ενώ η ίδια εξέφρασε την άποψη ότι πρέπει να υπάρχει ένας έγκλειστος χώρος, για τα συγκεκριμένα περιστατικά. «Έκανα σκέψη για το νοσοκομείο Κυπερούντας, είναι ένας πολύ ωραίος τόπος, που θα μπορούσε να προσφέρει αυτό το θέμα. Θέλουμε χάραξη πολιτικής από το Υπουργείο Υγείας, για να δούμε το θέμα. Να γίνει μία επιτροπή, χωρίς τα άτομα που θα στελεχώνουν τα νοσηλευτήρια, δεν θα έχουμε αποτέλεσμα».

Πρέπει να εστιάσουν στην πρόληψη, τονίζουν οι νοσηλευτές

Ο Δομέτιος Σκουρουπάθης, ως εκπρόσωπος της ΠΑΣΥΝΟ στην Επιτροπή, επεσήμανε πως υπάρχει μία ανησυχία για το θέμα και εξέφρασε την άποψη ότι θα έπρεπε να δοθεί έμφαση στο θέμα της πρόληψης. «Πρέπει να γίνουν εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία, να υπάρχουν βιωματικά εργαστήρια στα παιδιά για να αναγνωρίζουν το πρόγραμμα. Πρέπει να εκπαιδεύεται και το προσωπικό που θα στελεχώνει τα προγράμματα».

Την ίδια ώρα, ο κ. Σκουρουπάθης θέλησε να θίξει και το γεγονός ότι ως νοσηλευτές δεν κλήθηκαν να συμμετάσχουν στην Ad Hoc Επιτροπή, σημειώνοντας πως «δεν άκουσα για τους νοσηλευτές ψυχικής υγείας που θα κάνει τα βιωματικά εργαστήρια με τα παιδιά στα σχολεία και θα είναι 24 ώρες με τους ασθενείς. Θα ήθελα να πω ότι δίνουμε έμφαση στο θέμα της πρόληψης».

Από πλευράς της, η εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας επεσήμανε πως αυτή τη είναι η πρώτη επιτροπή που αναλαμβάνει δράση, ωστόσο στο μέλλον θα μεγαλώσει. «Στόχος είναι να δούμε όλες τις πτυχές, για να δούμε τα προγράμματα και τους τελικούς στόχους. Για τους νοσηλευτές, στην αρχική πρόταση ήταν δύο νοσηλευτές μέσα, όμως ήταν εισήγηση της υπουργού, ότι μπορεί να είναι δυσλειτουργικό από την αρχή και αφήσαμε εκτός κάποια άτομα στην Αρχή».

Πρέπει να υπάρξει συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού

Από πλευράς της, η εκπρόσωπος του συνδέσμου διαιτολόγων-διατροφολόγων Κύπρου, επεσήμανε πως λείπει η αρμονική συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. «Είχαμε πει ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι γίνεται σωστή δουλειά στο δημόσιο, όμως έχουμε ειδικούς που είναι στον ιδιωτικό τομέα. Δεν είναι μόνο οι ψυχικοί διαιτολόγοι. Έχουμε επτά που είναι εξειδικευμένους και είναι στον ιδιωτικό τομέα. Όπως υπάρχουν ιδιώτες σε διάφορες ειδικότητες, έχουμε και σε αυτό. Εμείς, για την εθνική στρατηγική προσπαθήσαμε να είμαστε, αλλά μας είπαν ότι πρέπει να είναι μόνο από το δημόσιο».