«Παράσιτα» στο εγχείρημα για ταυτοποίηση προπληρωμένων SIM-Τα αγκάθια και ο κίνδυνος για μαύρη αγορά

Αντίθετοι με την πρόταση νόμου που προβλέπει ταυτοποίηση των κατόχων και χρηστών καρτοκινητής τηλεφωνίας, εμφανίζονται οι παροχείς τηλεπικοινωνιών, οι οποίοι από τη μία εγείρουν ζητήματα που προκύπτουν από το γεγονός ότι το 90% των καρτών πωλούνται από τα περίπτερα, τα οποία δεν νομιμοποιούνται να συλλέγουν προσωπικά δεδομένα πολιτών, και από την άλλη, ακόμη και αν μπορούσαν να συλλέξουν τα στοιχεία, δεν θα ήταν σε θέση να εξακριβώσουν εάν αυτά είναι ψευδή.

Σημειώνεται ότι αυτή τη στιγμή οποιοσδήποτε πολίτης, έχει τη δυνατότητα να μεταβεί σε οποιοδήποτε περίπτερο αγοράζοντας προπληρωμένη κάρτα, χωρίς να δίνει τα προσωπικά του στοιχεία. Κάτι, που θέλει να αλλάξει η Βουλή, που θεωρεί ότι η ανεξέλεγκτη πώληση, ελλοχεύει κινδύνους, που πολλές φορές σχετίζονται με εγκλήματα.

Μέσω επιστολής της στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Μεταφορών, όπου και θα συνεχιστεί σήμερα η συζήτηση της πρότασης Νόμου, η CYTA, αναφέρει μεταξύ άλλων, πως η ταυτοποίηση των χρηστών προπληρωμένης κινητής τηλεφωνίας αφορά περί τους 500.000 χρήστες και ως εκ τούτου θα τύχει επεξεργασίας ένας πολύ μεγάλος όγκος δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, τονίζοντας παράλληλα ότι, το 90% των καρτών διατίθεται σε περίπτερα από εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους, οι οποίοι μεταφέρουν τις κάρτες, οι οποίες είναι κλειστές και απενεργοποιημένες.

Ως εκ τούτου, η CYTA εξηγεί πως σε περίπτωση ταυτοποίησης, το βάρος θα πέσει στα περίπτερα, τα οποία καλούνται να συλλέγουν τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών, ξεκαθαρίζοντας, πως ο πάροχος δεν μπορεί να φέρει ευθύνη για τις ενέργειες επεξεργασίας δεδομένων και ταυτοποίησης, ενώ υποδεικνύει πως δεν θα είναι δυνατή η λήψη γραπτής υπεύθυνης δήλωσης από κατόχους που δεν γνωρίζουν την ελληνική ή την αγγλική γλώσσα ή είναι αναλφάβητοι.

Αυτό που διερωτάται επίσης η CYTA, είναι «πώς θα διαπιστώνεται από το περίπτερο ότι ο κάτοχος παρείχε ψευδή δήλωση ή ψευδή στοιχεία ταυτοποίησης, ειδικά στις περιπτώσεις ατόμων με ξένα διαβατήρια, ατόμων που δεν έχουν καθόλου διαβατήρια ή έχουν στην κατοχή τους άλλα στοιχεία ταυτοποίησης ή ακόμη και κανένα στοιχείο ταυτοποίησης, όπως στις περιπτώσεις κάποιων προσφύγων».

Ακόμη, ένα παράδειγμα που τίθεται, είναι ότι αριθμός καρτών κινητής τηλεφωνίας προπληρωμένου χρόνου ομιλίας, αγοράζονται και για σκοπούς χρήσης τους σε συστήματα συναγερμού και ανελκυστήρες κτιρίων ή κατέχονται από άτομα που διενεργούν κλήσεις για διάσωση ενόσω βρίσκονται σε κίνδυνο. Αποτέλεσμα αυτού, σύμφωνα με τη CYTA, είναι ότι, «δεν θα μπορεί να σταλεί ειδοποίηση για ταυτοποίηση σε κάποιους από αυτούς τους αριθμούς, ενώ σε περίπτωση άμεσης απενεργοποίησής τους χωρίς δυνατότητα προειδοποίησης του εκάστοτε κατόχου, ενδέχεται να τεθούν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές και ακίνητη ιδιοκτησία».

Την ίδια ώρα, από την πλευρά της η EPIC, σε επιστολή της στην Επιτροπή Μεταφορών, ανέφερε ότι, οι υπηρεσίες προπληρωμένου χρόνου ομιλίας αποτελούν ένα τεράστιο κομμάτι της αγοράς, αφού αγοράζονται εύκολα, χωρίς να απαιτείται η συμπλήρωση εγγράφων για την ενεργοποίηση και τη χρέωση τους, γεγονός που έχει διευρύνει τη διαθεσιμότητα τους σε σημεία πώλησης που δεν εξειδικεύονται στην πώληση υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, όπως περίπτερα και υπεραγορές.

Ωστόσο, το θέμα που εγείρεται από πλευράς EPIC, είναι ότι οι υπηρεσίες προπληρωμένου χρόνου ομιλίας χρησιμοποιούνται μαζικά από τουρίστες για τους οποίους είναι οικονομικά συμφέρον να επικοινωνούν ενόσω βρίσκονται στην Κύπρο, χρησιμοποιώντας τηλεφωνικές υπηρεσίες τοπικών εταιρειών παρά της χώρας προέλευσης τους και με την ταυτοποίηση, ίσως να μην υπάρξει αυτή η μεγάλη χρήση.

Βασιζόμενη επίσης σε σχετικές μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Κινητής Τηλεφωνίας, η EPIC παραθέτει μια σειρά από αρνητικές συνέπειες όπως, α) ο περιορισμός στο εμπόριο και γενικότερα στην περιστασιακή χρήση τουριστών και επισκεπτών με την παράλληλη μείωση εσόδων για τους παροχείς, β) φόρων για το κράτος και γ) αύξηση παράλληλων εισαγωγών προπληρωμένων πακέτων, άνευ ταυτοποίησης.

Ως εκ τούτου, όπως τονίζεται, «ο πιθανός σκοπός του μέτρου δεν θα ικανοποιηθεί, καθώς αυτοί που χρησιμοποιούν τις κάρτες παρανόμως θα προμηθευτούν νομίμως από την Κύπρο κάρτες χωρών όπου δεν απαιτείται η ταυτοποίηση. Συνεπώς, το αποτέλεσμα θα είναι να επωμιστούν κόστη οι πάροχοι, να μειωθούν τα έσοδα τους, καθώς κάποιες άλλες εταιρείες θα εκμεταλλευτούν την κατάσταση».

Επίσης, με την ταυτοποίηση, όπως υποδεικνύει η EPIC, θα υπάρξει αποκλεισμός ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, όπως μεταναστών, ενώ θα υπάρξει δημιουργία μαύρης αγοράς κλεμμένων προπληρωμένων πακέτων ή πακέτων με παράνομη ταυτοποίηση. «Πιθανόν οι παροχείς να αναγκαστούν να μετακυλήσουν το κόστος υλοποίησης του μέτρου στους συνδρομητές, καθώς υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν περίπου 20 ευρώ για να εγγραφεί ο κάθε συνδρομητής. Σημειώνεται ότι οι προπληρωμένες υπηρεσίες αποτελούν το 32.8% της αγοράς κινητής τηλεφωνίας, που σημαίνει περίπου μισό εκατομμύριο συνδέσεις».

Ακόμη, η EPIC, εκφράζει τη διαφωνία της για την υποχρέωση που επιβάλλεται στους παροχείς να διατηρούν στοιχεία του χρήστη πέραν από τα στοιχεία του συνδρομητή. «Η πολυπλοκότητα που προστίθεται στα συστήματα της εταιρείας και στις διαδικασίες για την δήλωση του χρήστη, όπου απαιτείται φυσική παρουσία του χρήστη και του συνδρομητή, αλλά και για τη διαχείριση της αλλαγής χρήστη, καθιστά τη διαδικασία ασύμφορη και χρονοβόρα. Το θέμα περιπλέκεται ακόμα περισσότερο στην περίπτωση νομικών προσώπων, όπου μπορεί να έχουν δεκάδες χρήστες. Ως εκ τούτου θεωρούμε ότι δεν θα πρέπει να αποτελεί ευθύνη του παροχέα να διατηρεί στοιχεία για το χρήστη της υπηρεσίας προπληρωμένης κινητής τηλεφωνίας αλλά του συνδρομητή».

Από την άλλη, η Cablenet, θεωρεί ότι τα σημεία πώλησης προϊόντων και υπηρεσιών τεχνολογίας θα πρέπει να διαχωριστούν από τη διαδικασία ταυτοποίησης και ενεργοποίησης υπηρεσιών τηλεπικοινωνίας. Δηλαδή, όπως αναφέρεται, να συνεχίσει να είναι εφικτό να γίνονται πωλήσεις υπηρεσιών προπληρωμένης κινητής τηλεφωνίας σε περίπτερα, υπεραγορές και μικρές υπεραγορές, και να υπάρχει ξεχωριστή διαδικασία, είτε σε φυσικά ή ηλεκτρονικά καταστήματα του πάροχου τηλεπικοινωνιών, για να υποβάλλονται τα στοιχεία ταυτοποίησης και ακολούθως να ενεργοποιείται η SIM.

Γι’ αυτό τον λόγο, η Cablenet θέτει στο τραπέζι τη συμπερίληψη πρόνοιας που να επιτρέπει την ψηφιακή ταυτοποίηση των κατόχων των υπηρεσιών προπληρωμένου χρόνου ομιλίας, ώστε να μην αποκλειστεί η δυνατότητα αγοράς της σχετικής υπηρεσίας από περίπτερα και υπεραγορές. «Διευκρινίζουμε ότι τα εν λόγω σημεία πώλησης χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό από τουρίστες κατά τη διάρκεια των διακοπών τους και ο αποκλεισμός αυτών θα πλήξει τη σχετική αγορά. Στην περίπτωση των υπηκόων τρίτων χωρών θα πρέπει να επαρκεί η προσκόμιση του διαβατηρίου για σκοπούς ταυτοποίησης».

Παράλληλα, η Cablenet χαρακτηρίζει εξαντλητική την ενοχοποίηση του παρόχου και καταδίκη του με ανώτατη χρηματική ποινή το ποσό των 50,000 ευρώ, σε περίπτωση που πραγματοποιείται ενεργοποίηση του κινητού τερματικού χωρίς να έχουν αποθηκευτεί τα στοιχεία ταυτότητας του κατόχου. «Ο προτεινόμενος νόμος θα επιβάλει σημαντικές υποχρεώσεις στους πάροχους τηλεπικοινωνιών για τις οποίες απαιτείται επένδυση σε αρκετά επίπεδα. Προς αποφυγή δυσκολιών ή αναπόφευκτων παραβάσεων είναι παράκλησή μας ο νόμος ή μέρος αυτού να τεθεί σε ισχύ σε ημερομηνία μεταγενέστερη της δημοσίευσης στην Επίσημη Εφημερίδα». Θέση της Cablenet είναι ότι η μεταβατική περίοδος που προβλέπεται στη Νομοθεσία, να επεκταθεί στα τρία χρόνια.