Στο κενό αγωγή για την επιστολή παύσης Αναστασιάδη σε Παπαγεωργίου-Δεν είδε κακοπιστία το Δικαστήριο

«Oι αναφορές του Προέδρου της Δημοκρατίας επί του Τεκμηρίου 5 (σ.σ επιστολή παύσης πρώην Αρχηγού Αστυνομίας, Μιχαλάκη Παπαγεωργίου) δεν έγιναν κακόπιστα, αφού καμία κακόπιστη συμπεριφορά δεν αποδείχθηκε ή έστω του αποδόθηκε. Όσα περιλαμβάνει η επιστολή του, έστω και αν σε κάποια δεν ενεχόταν ο Ενάγοντας, είναι πραγματικά γεγονότα και αφορούσαν την Αστυνομία, της οποίας ήταν Αρχηγός ο Ενάγων. Η όποια άποψη και τοποθέτηση του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, σε σχέση με πλημμελή εκτέλεση καθηκόντων, στηριζόταν σε αυτά τα γεγονότα και την ιδιότητα του Ενάγοντα».

Τα πιο πάνω αναφέρονται στην απόφαση του Δικαστηρίου που απέρριψε αγωγή που καταχώρησε ο πρώην Αρχηγός Αστυνομίας, Μιχαλάκης Παπαγεωργίου, στο επίκεντρο της οποίας βρέθηκε η επιστολή παύσης του το 2014, από τον Νίκο Αναστασιάδη, με το Δικαστήριο να επαναλαμβάνει για άλλη μια φορά, πως είναι αποκλειστική η εξουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας να διορίζει Αρχηγό Αστυνομίας δυνάμει του Άρθρου 131 και έχει αποκλειστική επίσης εξουσία να τερματίζει τις υπηρεσίες του παρέχεται, χωρίς κανένα περιορισμό και χωρίς να τίθεται κανένα κριτήριο για την ενάσκηση της.

Υπενθυμίζεται πως τον Νοέμβριο του 2023, απορρίφθηκε προσφυγή, αναφορικά με την παύση του κ. Παπαγεωργίου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στον απόηχο των σοβαρών επεισοδίων που εκτυλίχθηκαν κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στην οποία συμμετείχε ο τότε Τουρκοκύπριος ηγέτης, Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, το 2014. Το Δικαστήριο, είχε καταλήξει πως «η συγκεκριμένη πράξη ήταν πράξη κυβερνήσεως και όχι εκτελεστή διοικητική πράξη και επομένως δεν ενέπιπτε στον αναθεωρητικό έλεγχο της νομιμότητας της από το Διοικητικό Δικαστήριο», ενώ το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, παρέπεμψε στην πρώτη απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου, το 2005, που αφορούσε την προσφυγή του πρώην Υπαρχηγού της Αστυνομίας, Νίκου Σερδάρη, ο οποίος είχε παυθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που έκρινε πως ήταν ορθή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Με φάρο την απόφαση Σερδάρη απορρίφθηκε η έφεση για παύση Παπαγεωργίου-Πολιτική και όχι διοικητική πράξη

Σε ότι αφορά την αγωγή την οποία καταχώρησε εναντίον του Προέδρου, ο Μιχαλάκης Παπαγεωργίου, μέσω της υπεράσπισης του, που εκπροσωπείτο από Λ. Λουκαίδη, Σ. Αγγελίδης και κ. Β. Κοντογιάννης, εκφράστηκε η θέση πως με την δημοσίευση της επιστολής με την οποία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανακοίνωνε την παύση του, υπήρχαν ισχυρισμοί οι οποίοι αποτελούν επιζήμια ψευδολογία εις βάρος του, ενώ υποστηρίχθηκε πως οι ισχυρισμοί επί της επιστολής, ήταν κακόβουλοι και του δημιούργησαν ζημιά, μέσω της απώλειας της θέσεως του.

Στην αντίπερα όχθη, η πλευρά του Γενικού Εισαγγελέα, που εκπροσωπείτο από τον δικηγόρο της Δημοκρατίας Χριστόφορο Τσεκούρα, ανέφερε ότι αφενός τα όσα καταγράφονται στην επιστολή είναι αληθή και στηρίζονταν σε συγκεκριμένα γεγονότα και αφετέρου, πως στόχος του Προέδρου της Δημοκρατίας ήταν να καταδείξει αποδοκιμασία συγκεκριμένων επεισοδίων που επεσυνέβησαν και τη βούληση του για επίλυση σχετικών προβλημάτων, παρά να ζημιώσει τον Μιχαλάκη Παπαγεωργίου.

Η θέση του Παπαγεωργίου

Στα πλαίσια της εξέτασης της αγωγής, κύριος μάρτυρας αποτέλεσε ο ίδιος ο Μιχαλάκης Παπαγεωργίου, ο οποίος μεταξύ άλλων, σύμφωνα με τα όσα καταγράφονται στην απόφαση που εκδόθηκε πριν μερικές ημέρες, είχε έντονο το αίσθημα της αδικίας, το οποίο εξέφραζε με μακροσκελείς απαντήσεις και συναισθηματισμό, με το Δικαστήριο να σημειώνει πως είναι γεγονός, ότι για κάθε θέμα που ερωτάτο ή ανέπτυσσε ήταν εκτενής, επεξηγηματικός και έδιδε την δική του οπτική.

«Οι απαντήσεις του ήταν τεκμηριωμένες και βοήθησε το Δικαστήριο να αντιληφθεί τα επίδικα ζητήματα. Δεν μπορώ όμως να μην σημειώσω ότι σε πολλές περιπτώσεις, το πως ο ίδιος αντιμετώπιζε ή έκρινε καταστάσεις, ευλόγως εκλαμβανόταν διαφορετικά από τα πρόσωπα που επηρεάζονταν ή ακόμα και τρίτους. Ειδικότερα, ο κ. Παπαγεωργίου, αναφέρθηκε στην άμεμπτη καριέρα του, για να καταδείξει την ευσυνειδησία του. Αντεξεταζόμενος, κατέδειξε ότι μετά από εξετάσεις εντάχθηκε στο Σώμα, για να σταδιοδρομήσει εκεί για 41 έτη. Σε μεταγενέστερο στάδιο αναφέρθηκε στη γνώση ξένων γλωσσών που τον καθιστούσε τουλάχιστον χρήσιμο και σε επιχειρήσεις στο εξωτερικό».

Σε ότι αφορά τα γεγονότα που έλαβαν χώρα και είχαν ως αποτέλεσμα την παύση του, ο κ. Παπαγεωργίου, ανέφερε ότι μέχρι την έναρξη των επεισοδίων, όταν και ενημερώθηκε, δεν είχε καν γνώση για την εκδήλωση. Παρά το γεγονός ότι είχαν σταλεί σχετικές επιστολές προς τον ίδιο, το Γραφείο Επιχειρήσεων της Αστυνομίας τις διένειμε στην υπεύθυνη αστυνομική διεύθυνση, έστω και αν απευθύνονται στον ίδιο τον Αρχηγό. Επεξηγήθηκε επαρκώς, όπως αναφέρεται στην απόφαση, ότι ο Αρχηγός της Αστυνομίας λαμβάνει μόνο όσες επιστολές κριθεί ότι θα πρέπει να του υποδειχθούν, ενώ τις υπόλοιπες τις αποστέλλει στις αρμόδιες αστυνομικές διευθύνσεις, ώστε να λάβουν σχετικά μέτρα.

Ο κ. Παπαγεωργίου ανέφερε πως την προηγούμενη μέρα των επεισοδίων, είχε πλήρες πρόγραμμα, ενώ το βράδυ μέχρι τα ξημερώματα της 26ης Μαρτίου 2014, περιόδευσε σε Αστυνομικούς Σταθμούς. Αφού ολοκλήρωσε τις επισκέψεις του σε Αστυνομικούς Σταθμούς κατέληξε σπίτι του περί τις 5:15 της 26ης Μαρτίου 2014 και θα ήταν εκτός υπηρεσίας την υπόλοιπη μέρα. Το απόγευμα της ίδιας μέρας ενημερώθηκε από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, ότι είχαν επισυμβεί έκτροπα στο χώρο της εκδήλωσης του ΤΕΠΑΚ. Τότε έδωσε οδηγίες για να ανακληθεί προσωπικό, να σταλούν ενισχύσεις, αλλά και να μεταβεί ο ίδιος ο Βοηθός Αρχηγός στη Λεμεσό.

Επιπρόσθετα, στα πλαίσια της διαδικασίας, κατατέθηκε από τον Μιχαλάκη Παπαγεωργίου επιστολή που είχε αποστείλει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στην οποία καταφέρεται εναντίον του Υπουργού Δικαιοσύνης, στην εχθρική στάση εναντίον του και σε δεδηλωμένη προσπάθεια φαγώματος του από αυτόν. Επισύναψε μάλιστα και Παράρτημα, όπου κατέγραφε υποσκαπτικές συμπεριφορές του Υπουργού Δικαιοσύνης εναντίον του, με την πλευρά του Γενικού Εισαγγελέα να απαντά ότι η όποια κακόπιστη ή κακόβουλη πράξη του Υπουργού Δικαιοσύνης δεν δικογραφείται και ουδεμία αναφορά γίνεται στην Έκθεση Απαίτησης, με το Δικαστήριο να αναφέρει στην απόφαση του πως οι όποιες αναφορές κατά του Υπουργού δεν λήφθηκαν υπόψη.

Παράλληλα, ανέφερε ότι κατά την διάρκεια της θητείας του υπήρξε μείωση του σοβαρού εγκλήματος και της ασφάλειας που θα έπρεπε να αισθάνεται ο πολίτης, παραπέμποντας το Δικαστήριο σε επίσημα στοιχεία της Αστυνομίας, αναφορικά με τις κλοπές, διαρρήξεις και ληστείες, ενώ υπέδειξε τις προσπάθειες στις οποίες προέβη για να αντιμετωπιστούν προβλήματα, για τα οποία του καταλογίστηκε πλημμελής εκτέλεσης των καθηκόντων του.

Τα ευρήματα στη θέση για ψευδολογία

Το Δικαστήριο στην απόφαση του, ως προς το κύριο ζήτημα της εκδήλωσης στη Λεμεσό, όπου έγιναν επεισόδια, αναφέρει πως «προκύπτει ξεκάθαρα ότι ο Ενάγων, τον οποίο έκρινε αξιόπιστο, ήταν εκτός υπηρεσίας την εν λόγω μέρα. Μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της 26/3/2014 επισκεπτόταν αστυνομικά τμήματα. Δεν θα μπορούσε να τύχει ενημέρωσης σε σχέση με την προγραμματισμένη εκδήλωση του Εθνικού Λαϊκού Μετώπου, έξω από τον χώρο που θα βρισκόταν ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, αφού η εν λόγω επιστολή στάλθηκε τη μέρα της εκδήλωσης. Έλαβε γνώση μετά το ξέσπασμα των επεισοδίων και έλαβε αμέσως μέτρα, όπως προκύπτει και από την έκθεση του τότε Αστυνομικού Διευθυντή Λεμεσού. Ό,τι δεικνύει το δημοσίευμα Τεκμήριο 15 είναι ότι υπήρξε μιας μικρής έκτασης δημοσίευση ως προς την εκδήλωση του ΤΕΠΑΚ. Η εν λόγω δημοσίευση, περιοριζόταν σε μικρής έκτασης στήλη, στη σελίδα με τίτλο «Κοινωνική Ζωή», τιτλοφορείτο «Ημερίδα» και ουδεμία αναφορά προέκυπτε σε σχέση με την παρουσία στοιχείων που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν επεισόδια. Έτσι ακόμα και αν διάβαζε το Τεκμήριο 15 ο Ενάγων, δεν θα μπορούσε να κρίνει ως υψηλής επικινδυνότητας την εκδήλωση. Ούτε ο Ενάγων αναμένετο να λάβει γνώση της ανακοίνωσης ακραίας παράταξης για πορεία διαμαρτυρίας την 26/3/2014, όπως του υποδείχθηκε. Μόλις τη μέρα που θα διεξαγόταν η εκδήλωση ενημερώθηκε η Αστυνομία σε σχέση με την παρουσία του Εθνικού Λαϊκού Μετώπου και τότε ο Ενάγων δεν ήταν σε υπηρεσία».

Σε ότι σχέση με την αναφορά του Προέδρου στην επιστολή του, για ασέβεια θεσμών και πλημμελή εκτέλεση των καθηκόντων του, αναφορικά με την πάταξη του σοβαρού εγκλήματος και την πραγματική ασφάλεια του πολίτη, το Δικαστήριο ανέφερε:

«Ως προς την ασέβεια στους θεσμούς, ο Ενάγων είναι αλήθεια ότι έστειλε και κοινοποίησε στο Ανώτατο Δικαστήριο δύο επιστολές. Το περιεχόμενο τους ναι μεν εξέφραζε την άποψη του Ενάγοντα, αλλά προέβαινε και σε προτροπές και δεικτικά σχόλια, που ακόμα και ο Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου θεώρησε ότι επιχειρούν περιορισμό της ανεξαρτησίας της Δικαστικής Υπηρεσίας. Όπως αναφέρεται και στο Τεκμήριο 17 υπήρξε παράλειψη συμμόρφωσης με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Ήταν εύλογο δηλαδή να συνάγεται ότι ο Ενάγων έδειχνε ασέβεια σε θεσμούς, έστω και αν ένιωθε ότι προωθούσε το καλώς νοούμενο συμφέρον της Αστυνομίας. Σε ότι αφορά την πάταξη του σοβαρού εγκλήματος και την πραγματική ασφάλεια του πολίτη, αφενός εκ του αποτελέσματος που παρουσίασε και τεκμηρίωσε ο Ενάγων προκύπτει να μην ισχύει αυτή η αναφορά του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, στο Τεκμήριο 5 και αφετέρου ο Ενάγων είχε λάβει συγκεκριμένα διαβήματα ως Αρχηγός Αστυνομίας και προέβη σε εισηγήσεις που τελικώς δεν εισακούστηκαν. Τέλος ο Ενάγων δεν προσέφερε τεκμηριωμένη μαρτυρία ως προς την απώλεια εύρεσης εργασίας μετά την δημοσίευση του περιεχομένου του Τεκμηρίου 5. Εστιάστηκε δε και κατέδειξε πληγή στην αξιοπρέπεια του και την αποστροφή των συναδέλφων του προς το πρόσωπο του».

Όπως υπέδειξε το Δικαστήριο στην απόφαση του, μοναδική νομική βάση της αγωγής που καταχωρήθηκε, ήταν αυτή της επιζήμιας ψευδολογίας, σημειώνοντας πως «το αστικό αδίκημα της επιζήμιας ψευδολογίας, σπανίως εγείρεται ως μόνη βάση αγωγής, λόγω της φύσης του και των ιδιαίτερων στοιχείων του».

Πέραν των πιο πάνω, το Δικαστήριο κατέληξε πως το περιεχόμενο της επιστολής του Προέδρου προς τον Αρχηγό, δεν ήταν υβριστικό, όπως ήταν η θέση της υπεράσπισης του κ. Παπαγεωργίου, λέγοντας παράλληλα, πως συγκεκριμένες αναφορές, όπως μεταφέρθηκαν στον Τύπο και δημοσιεύτηκαν, «δεν μπορούν να κριθούν ως αληθής».

Όπως αναφέρεται στην απόφαση, αυτό που προκύπτει, είναι πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απέδωσε ευθύνη στον Μιχαλάκη Παπαγεωργίου, σε σχέση με τα επεισόδια, ωστόσο σημειώνει πως «ο Ενάγων όμως δεν ήταν σε υπηρεσία τη μέρα εκείνη και απέδειξε ότι δεν τέθηκε τίποτε ενώπιον του που να τον ενημερώνει για την ημερίδα ή την εκδήλωση που πιθανόν να δημιουργούσε τεταμένη κατάσταση. Δεν είχε ευθύνη της επιχείρησης σε σχέση με την ημερίδα στο ΤΕΠΑΚ και δεν θα μπορούσε να είχε τέτοια, αφού ούτε ενημερώθηκε για αυτήν. Ακόμα δεν ευσταθούν οι ισχυρισμοί περί πλημμέλειας σε σχέση με το σοβαρό έγκλημα και την πραγματική ασφάλεια των πολιτών. Ο Ενάγων απέδειξε μέσω της αξιόπιστης και τεκμηριωμένης μαρτυρίας του, ότι το σοβαρό έγκλημα μειώθηκε κατά το διάστημα που υπηρέτησε ως Αρχηγός της Αστυνομίας, ενώ αδικήματα διαρρήξεων, κλοπών και ληστειών που άπτονται της πραγματικής ασφάλειας του πολίτη, επίσης μειώθηκαν δραστικά. Μάλιστα αναφέρθηκε και σε σειρά μέτρων και διαβημάτων που είχε προτείνει, τα οποία δεν υπήρξε πολιτική βούληση να εφαρμοστούν. Παρά δηλαδή την αιτιολογημένη αναφορά του Προέδρου της Δημοκρατίας σε ασέβεια του Ενάγοντα προς τους Θεσμούς, συγκεκριμένες αναφορές του επί του Τεκμηρίου 5 δεν μπορούν να κριθούν ότι αντικατόπτριζαν την πραγματικότητα και επομένως πληροίτε το πρώτο συστατικό στοιχείο του αστικού αδικήματος της επιζήμιας ψευδολογίας».

Δεν είδε κακοβουλία το Δικαστήριο

Σε ότι αφορά τη θέση του κ. Παπαγεωργίου, ότι οι ισχυρισμοί του Προέδρου ήταν κακόβουλοι, το Δικαστήριο την απέρριψε, λέγοντας «τουναντίον έστω ένας από τους ισχυρισμούς που αναφέρονται στην επιστολή του, ήτοι η έλλειψη σεβασμού του Εναγοντα προς τις Αρχές, ήταν τεκμηριωμένος.

«Σε σχέση με τους άλλους ισχυρισμούς, προκύπτει ότι ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, καλόπιστα σχημάτισε την εντύπωση που αποτυπώνεται στην επιστολή του. Συγκεκριμένα είχε να αντιμετωπίσει τη δημοσιότητα που προκάλεσαν τα επεισόδια στην εκδήλωση του ΤΕΠΑΚ και έκρινε ότι δεν ήταν ορθές οι ενέργειες της Αστυνομίας. Έτσι, μπροστά σε ένα πολιτικό ζήτημα, αποφάσισε να λάβει την πολιτική απόφαση να παύσει τον Αρχηγό Αστυνομίας, αποδοκιμάζοντας τα γεγονότα της 26/3/2014, όπως καταγράφεται και στην παράγραφο 21 της Υπεράσπισης. Ακόμα και οι αναφορές σε πλημμελή εκτέλεση των καθηκόντων του Ενάγοντα σχετικά με την πάταξη του σοβαρού εγκλήματος και την πραγματική ασφάλεια των πολιτών στηρίζονταν σε συγκεκριμένα δεδομένα. Σε άτομα που δεν είχαν συλληφθεί, στη δράση του υποκόσμου και σε έκτροπα σε προηγούμενη εκδήλωση. Τούτα είναι δεδομένα, αποτελούν γεγονότα που έλαβαν χώρα και έστω και αν δεν είχε άμεση ανάμειξη ο Ενάγων, αφορούσαν την αστυνόμευση του τόπου. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκρινε τα εν λόγω γεγονότα ως σοβαρά και τα έλαβε υπόψη μεταξύ των παραγόντων που τον οδήγησαν στην παύση του Ενάγοντα ως Αρχηγού της δύναμης».

Σημείωσε δε στην απόφαση του το Δικαστήριο, πως είναι αποκλειστική εξουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας να διορίζει Αρχηγό της Αστυνομίας δυνάμει του Άρθρου 131 και έχει αποκλειστική επίσης εξουσία να τερματίζει τις υπηρεσίες του παρέχεται, χωρίς κανένα περιορισμό και χωρίς να τίθεται κανένα κριτήριο για την ενάσκηση της.

«Αναλόγως αποφάσισε το Ανώτατο Δικαστήριο απορρίπτοντας την έφεση του Ενάγοντα κατά της απόρριψης της προσφυγής του στο Διοικητικό Δικαστήριο, με την απόφαση του ημ. 26/10/2023. Οι εξουσίες του Προέδρου λοιπόν, δεν δύναται να τεθούν υπό περιορισμό ή κριτήριο.  Δεν υποχρεούτο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να επεξηγήσει ή να αναλύσει τους λόγους που αποφάσισε να παύσει τον Ενάγοντα. Και τούτο δεν σημαίνει ότι τα γραφόμενα του επί του Τεκμηρίου 5 (σ.σ επιστολή παύσης) ήταν ανυπόστατα και κακόβουλα. Τουναντίον αιτιολογήθηκαν εναργώς στην Υπεράσπιση και ακολούθως τέθηκαν στον Ενάγοντα, από τον συνήγορο του Εναγόμενού, οι λόγοι που οδήγησαν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην απόφαση του. Ακόμα και αν κριθεί ότι οι λόγοι αυτοί δεν άπτονταν συμπεριφοράς του ίδιου του Ενάγοντα, ακουμπούσαν ζητήματα της λειτουργίας της Αστυνομίας. Τη μη καταστολή επεισοδίων σε μια εκδήλωση με πολιτικό χαρακτήρα, την απαξίωση θεσμών, όπως τα Δικαστήρια και συγκεκριμένες πτυχές του εγκλήματος, που δεν είχε παταχθεί. Ακόμα και εκ του αποτελέσματος να έκρινε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αποφάσισε σε σχέση με τον ταγό της αστυνομικής δύναμης, εκείνον που έχει το γενικό πρόσταγμα και έκρινε (ο Πρόεδρος), ως ο έχων την εξουσία ότι δεν ήταν ευχαριστημένος με αυτή την εικόνα. Δεν αναφέρθηκε σε κάτι που δεν έλαβε χώρα, σε κάτι ανυπόστατο, αλλά σε ζητήματα που άπτονται της εξουσίας της Αστυνομίας και έπαυσε λόγω εκείνων τον Αρχηγό της Δύναμης.

Αναφορικά με τις αναφορές του κ. Παπαγεωργίου περί της πρόθεσης φαγώματος του και σε πόλεμο που δεχόταν, το Δικαστήριο στην απόφαση του, μεταξύ άλλων ανέφερε πως δεν παρουσιάστηκε μαρτυρία που να τεκμηριώνει τη θέση του, ενώ πρόσθεσε πως δεν αναφέρθηκε καμία ενέργεια από πλευρά του Προέδρου Αναστασιάδη, που να δείχνει την όποια μεροληπτική στάση και να οδηγεί σε κακοβουλία.

Επίσης, σε ότι αφορά το κεφάλαιο Απόδειξη ειδικής ζημιάς, το Δικαστήριο κατέληξε πως ο Μιχαλάκης Παπαγεωργίου δεν υπέστη οποιαδήποτε ζημιά με την δημοσιοποίηση της επιστολής παύσης του, σημειώνοντας θέση του πρώην Αρχηγού, ήταν ότι απώτερος σκοπός ήταν η αντικατάσταση του κατά τις προτιμήσεις των κυβερνόντων και όχι για να πληγεί ο ίδιος οικονομικά.