Η αστυνόμευση των Κεντρικών, η χαμένη ουσία στη βαβούρα και η υποκρισία

« {...} Είμαι απ’ εκείνα τα παιδιά τα διαφορετικά, όπως λένε, αλλά είμαι και εγώ άνθρωπος με αισθήματα και ψυχή. Έχω περάσει δύσκολα χρόνια και απελπιστηκές στιγμές στη ζωή μου. Έχω βιώσει την κακοποίηση σωματική και σεξουαλική από την παιδική μου ηλικία και είναι η πρώτη φορά που νιώθω την ανάγκη να μιλήσω. Ξέρετε πόσο σημαντικό είναι να έχεις ένα άνθρωπο στη ζωή σου, να μην είσαι μόνος σου, να μεγαλώνεις μαζί του, να περπατάς στο ίδιο μονοπάτι και ένα άνθρωπο που να μη σε εκμεταλλεύεται όπως έκαναν όλοι στη ζωή μου; Έχω καταφέρει με την αγάπη και την στήριξη να είμαι καθαρός, μακριά από ναρκωτικά, έχω καταφέρει μέσα από την αγάπη που βρήκα στις φυλακές να αποτοξινωθώ. Δεν έχω πάρει ποτέ δώρα τα Χριστούγεννα όταν ήμουν παιδί, δεν είχα κανένα κοντά μου να μου πει χρόνια πολλά, να μου δώσει κάρτα στα γενέθλιά μου. Η μητέρα μου έκανε τόσες δουλειές τη μέρα, για να μπορέσει να μεγαλώσει εμένα και τις δύο μου αδελφές. Θυμάμαι είχε μέρες που είχαμε δύο αυγά και τα μοιραζόμασταν με τις αδελφές μου. Πολλές φορές ήταν που κοιμόμασταν νηστικοί. Αυτές είναι αναμνήσεις που έχω από παιδί, φτώχεια, κακοποίηση, φωνές, πείνα, δυστυχία {...}».

Ήταν 2020, όταν τα πιο πάνω, γράφτηκαν από ένα νεαρό παιδί, αποκαλούμενος «εγκληματίας» σε ευφάνταστους τίτλους ΜΜΕ και διάφορων άλλων, που δυστυχώς πολλές φορές μετατρέπονται σε ρόλο δικαστή, που όμως ποτέ δεν νοιάστηκαν να δουν και να ακούσουν την άλλη όψη του νομίσματος. Που μετατρέπουν τον δημόσιο λόγο σε «φονικά όπλα», πολλές φορές για διαφορετικούς λόγους από αυτούς που προτάσσουν, χωρίς να αντιλαμβάνονται τις προσωπικές επιπτώσεις που ενδεχομένως να έχουν πρόσωπα που βρίσκονται σε ευάλωτες θέσεις.

Το 2022 λοιπόν, αυτός ο «εγκληματίας» βρέθηκε ξανά ενώπιον Δικαστηρίου, καθώς διέπραξε ποινικό αδίκημα και παραδόθηκε μόνος του, αφού δεν τον εντόπιζε η Αστυνομία, λέγοντας πως αυτό ήθελε. Συγκεκριμένα στην απόφαση του Δικαστηρίου, που πιθανόν ούτε αυτή να διαβάστηκε από όσους κατά καιρούς κουνάνε το δάκτυλο, έγραφε: «Ο κατηγορούμενος δεν φαίνεται να προγραμμάτισε ή οργανώθηκε ιδιαίτερα για την πράξη του, είχε πλήρη συναίσθηση του τι έπραττε – εφόσον, όπως ανέφερε στο Δικαστήριο, γνώριζε ότι με τις πράξεις του θα κατέληγε στη φυλακή, και ότι αυτός ήταν ο σκοπός και η επιδίωξη του. Επιδίωξη του ήταν, όπως υποστήριξε εξ΄ υπαρχής, να δημιουργούσε για αυτόν δεδομένα, ώστε να τιμωρηθεί με φυλάκιση», ανέφερε στην απόφαση του το Δικαστήριο που τον καταδίκασε».

Η πιο πάνω περίπτωση, δεν είναι η μοναδική. Είναι μια από τις πολλές, που αν κάποιος θελήσει να δει πίσω από ευφάνταστες ατάκες, ενδεχομένως να αντιληφθεί και τους λόγους που αρκετοί βρίσκονται στις Φυλακές. Που δεν γεννήθηκαν με όραμα να γίνουν εγκληματίες και να καταλήξουν πίσω από τη Φυλακή. Σε πολλές περιπτώσεις, έτσι τους τα έφερε η ζωή. Γιατί «έξω» υπάρχουν πολλά από «εκείνα τα παιδιά» που ακροβατούν σε μια λεπτή γραμμή, αλλά κάποιοι παραμονεύουν στη γωνιά. Και σίγουρα όχι για το καλό τους.

Και για αυτά τα άτομα, πέραν των υπολοίπων, που ποτέ κάποιοι δεν νοιάστηκαν να ακούσουν, είναι οι Κεντρικές Φυλακές. Που δεν είναι Κεντρικές Φυλακές, είναι Σωφρονιστικό Ίδρυμα, το οποίο οφείλει να έχει σωφρονιστική πολιτική, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Γιατί στις Κεντρικές Φυλακές, δεν υπάρχουν μόνο «οι γνωστοί», το Γιαννούι, το Κωστούι κτλ. Υπάρχουν θύματα των εμπόρων ναρκωτικών, που τους αποδίδονται ρόλος εμπόρων, γιατί η Αστυνομία αδυνατεί να συλλάβει τους πραγματικούς εμπόρους, υπάρχουν άτομα που καταδικάστηκαν για διαρρήξεις και κλοπές που διέπραξαν είτε για λόγους επιβίωσης είτε για τη δόση τους, υπάρχουν άτομα για εντάλματα. Υπάρχει ακόμη νεαρός που καταδικάστηκε για φόνο, που το ίδιο το σύστημα απέτυχε να προστατεύσει όταν κακοποιείτο αυτός και η οικογένεια του, με αποτέλεσμα να πάρει το νόμο στα χέρια του. Γενικότερα, υπάρχουν άτομα που αποτελούν θύματα των καταστάσεων και του συστήματος, που μπορεί στη θέση τους να βρεθεί ο οποιοσδήποτε. Ακόμα και το παιδί αυτού που εμφανίζεται ως δικαστής, με τη διαφορά όμως πως αυτός, δεν διάβασε ποτέ ούτε και μία απόφαση, η οποία θα τον διαφώτιζε γενικότερα.

Το ότι στις Φυλακές βρίσκονται και άλλης πάστας κρατούμενοι, είναι δεδομένο. Εξάλλου, είναι Φυλακές και όχι το Άγιο Όρος του Αγίου Δομετίου. Και επειδή είναι Φυλακές, είναι ουτοπικό να πιστεύει κανείς πως εξαλειφθούν κάποια φαινόμενα, τα οποία αναδεικνύονται λες και αποκαλύφθηκε σκάνδαλο τύπου Γουότεργκεϊτ. Εξ ου και πολύ ορθά ο νομικός Αλέξανδρος Κληρίδης, που ασχολείται εδώ και χρόνια με τα θέματα και τους κανονισμούς των Φυλακών, γνωρίζοντας μάλιστα ανθρώπους και καταστάσεις, ανέφερε το εξής: «Δεν είναι όλοι όσοι βρίσκονται στις Κεντρικές Φυλακές (υπόδικοι / κατάδικοι) το ίδιο πράγμα και να παρουσιάζουμε τις Φυλακές ως ένα εκκολαπτήριο εγκληματιών. Το 90% των ανθρώπων στις Κεντρικές Φυλακές είναι άτομα τα οποία τα έφερε με τέτοιο τρόπο η ζωή τους που βρέθηκαν μέσα και το μόνο που θέλουν είναι να αναμορφωθούν και να απολυθούν σε μια καλύτερη κοινωνία, με ελπίδα να μπορέσουν να σταθούν εντός αυτής ως λειτουργικά μέλη της».

Το ότι δεν μπορούν και δεν θέλουν να αλλάξουν όλοι όσοι βρίσκονται στις Φυλακές, είναι δεδομένο. Εξάλλου, το ίδιο συμβαίνει και στην ελεύθερη κοινωνία. Το αν κάποιοι επιλέγουν να διαπράττουν ποινικά αδικήματα, είτε εντός είτε εκτός των Φυλακών, είναι σαφώς ευθύνη της Αστυνομίας να τα πατάξει. Και δεν αποτελούν και δεν έπρεπε να αποτελούν, άλλοθι οι Φυλακές για κάλυψη της οφθαλμοφανούς αδυναμίας της Αστυνομίας να αντιμετωπίσει το οργανωμένο έγκλημα, από όπου και αν προέρχεται. Και αυτό διότι, από το 2011 υπάρχουν πέραν των 15 ανεξιχνίαστων δολοφονιών. Ανεξιχνίαστων, όχι από ηθικούς αυτουργούς, αλλά και από δράστες που κυκλοφορούν στην κοινωνία. Επίσης, κάθε χρόνο και χειρότερα η κατάσταση με τις βομβιστικές επιθέσεις και τους εμπρησμούς. Ενδεικτικό το 2023, όταν έσπασαν ρεκόρ οι υποθέσεις, οι οποίες ανήλθαν στις 233, ενώ εξιχνιάστηκαν μόνο οι 44. Και σίγουρα δεν θα μπορούσε να πει κάποιος πως τις νύχτες αποδρούν κρατούμενοι από τους υπόνομους, βάζουν βόμβες και επιστρέφουν στις Κεντρικές, χωρίς να τους αντιληφθεί κανείς και ως εκ τούτου παραμένουν ανεξιχνίαστης. Επίσης, αν εξαιρέσουμε τον ένα κρατούμενο που βρισκόταν υπό ηλεκτρονική παρακολούθηση και βρέθηκε στα επεισόδια στη Λεμεσό, δεν θα μπορούσε να πει κάποιος ότι απέδρασαν ομαδικά, πήγαν στον παραλιακό, τα έκαναν γης μαδιάμ και επέστρεψαν, ούτε μπορούμε να πούμε πως οι χούλιγκαν που μπαίνουν στα γήπεδα ή δίνουν ραντεβού και παίζουν ξύλο, είναι επίσης «βαρυποινίτες». Αυτό που μπορούμε να πούμε όμως, είναι πως η γενικότερα εικόνα της αδυναμίας που παρουσιάζεται από πλευράς Αστυνομίας, ενθαρρύνει τους επίδοξους παραβάτες, όπου και αν βρίσκονται.

Από εκεί και πέρα όμως, το ζητούμενο δεν είναι αυτό. Είναι το γεγονός, ότι δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στους λίγους αντί στους πολλούς, παρουσιάζοντας και τους 1000 κρατούμενους, ωσάν να πρόκειται για τους Αλ Καπόνε της Νέας Υόρκης (σ.σ ο βασιλιάς του εγκλήματος μιας άλλης εποχής). Και παρεμπιπτόντως, ο Αλ Καπόνε για όσους δεν γνωρίζουν, είχε τέτοιες πλάτ€ς που παρέμενε για χρόνια ασύλληπτος, που εν τέλει, δεν καταδικάστηκε για τους θανάτους που επέφερε, αλλά για φοροδιαφυγή.

Αδιαφορούμε για την πλειοψηφία των ανθρώπων που βρίσκονται στις Φυλακές. Αδιαφορούμε πως μετά από κάποια χρόνια αυτοί οι άνθρωποι θα βρεθούν στην κοινωνία και πρέπει να αποκτήσουν τα εφόδια για την επανένταξη τους. Αδιαφορούμε, ότι αρκετοί από αυτούς χρειάζονται στήριξη για να τα καταφέρουν. Άτομα πολλές φορές χωρίς οικογενειακό υπόβαθρο, που δεν βίωσαν τα βασικά. Άτομα που θέλουν κάποιος να τους διδάξει αυτά που διδάσκουν στα παιδιά και ας μεγάλωσαν, αλλά όταν ήταν παιδιά δεν είχαν την ευκαιρία. Αδιαφορούμε για τις ιστορίες πίσω από τις ταμπέλες, πίσω από τους αριθμούς, πίσω από τις ατάκες και τις φαμφάρες. Αδιαφορούμε πλέον για την απουσία σωφρονιστικής πολιτικής, με ότι αυτό συνεπάγεται, μετατρέποντας τις Φυλακές ένα χώρο κράτησης που τυγχάνει αστυνόμευσης. Και αποδεδειγμένα, η ιστορία έδειξε πως αυτή η προσέγγιση και νοοτροπία φέρει τα χειρότερα αποτελέσματα. Και σίγουρα, δεν μπορούν να σωθούν όλοι. Δεν θέλουν όλοι. Υπάρχουν όμως πολλοί άλλοι. Που ήθελαν να σωθούν πριν καταλήξουν μέσα. Και ένα στους δέκα να σώσεις, είναι καλύτερο από το κανένα. Και από την άλλη, και ο χειρότερος εγκληματίας, έχει την θετική του πλευρά στην οποία πρέπει να επιδιώξεις. Τουλάχιστον να το προσπαθείς, αντιμετωπίζοντας τον ως Κώστα και όχι ως το «Κωστούι γνωστό στις Αρχές». Αν όμως η φιλοσοφία σου είναι πως «οι κρατούμενοι εν σαν τα γιαούρτια, με ημερομηνία λήξης», τότε τα περί σωφρονιστικής προσέγγισης, αποτελούν φαμφάρες.

Συνεπώς, βλέποντας την μεγάλη εικόνα και λαμβάνοντας υπόψη τα όσα μας αναφέρουν άτομα από το Σωφρονιστικό Ίδρυμα, ότι δηλαδή η κατάσταση έχει εκτροχιαστεί, εξ ου και τα όσα επισκίασαν τις Φυλακές, όχι υπό το πρόσχημα ότι τώρα βγαίνουν στην επιφάνεια οι υποθέσεις σε αντίθεση με το παρελθόν και ούτε επειδή ορισμένοι αποφάσισαν τώρα να «ανησυχήσουν», κρίνεται επιτακτική ανάγκη η εφαρμογή σωφρονιστικής πολιτικής, πέραν των μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν για αντιμετώπιση διάφορων φαινομένων αλλά και σε ότι αφορά τα ζητήματα με της υποστελέχωσης. Μιας πολιτικής που θα εφαρμοστεί από πρόσωπα που αφενός θα αντιλαμβάνονται πως στόχος δεν είναι απλώς η αστυνόμευση των Φυλακών και αφετέρου, θα πρέπει να γνωρίζουν τα όσα προνοεί ο σωφρονισμός, στην βάση των Ευρωπαϊκών κανονισμών. Σε διαφορετική περίπτωση, είναι ορατό το σενάριο, η διοίκηση των Φυλακών, να μετατραπεί σε παιχνίδι επιβίωσης, όπου ο ένας θα έρχεται, ο άλλος θα φεύγει και πτου ξανά από την αρχή.

Λε.Κυ