Αυτή είναι η πρόταση Νόμου για διαχωρισμό των εξουσιών του Εισαγγελέα-Ποιες αλλαγές προβλέπει
17:37 - 01 Φεβρουαρίου 2024
Ενώπιον της Βουλής κατατέθηκε στη σημερινή Ολομέλεια του Σώματος, η πρόταση Νόμου που προβλέπει τον διαχωρισμό των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα, σε νομικό σύμβουλο του κράτους και σε δημόσιο κατήγορο. Την πρόταση που κατέθεσε η Ειρήνη Χαραλαμπίδου, συνυπογράφουον από τον ΔΗΣΥ, ο Δημήτρης Δημητρίου και η Ρίτα Σούπερμαν, από το ΔΗΚΟ, ο Παύλος Μυλωνάς και ο Χρύσανθος Σαββίδης, από τους Οικολόγους ο Χαράλαμπος Θεοπέμπτου και ο Σταύρος Παπαδούρης και οι ανεξάρτητοι βουλευτές, Κωστής Ευσταθίου και Αλεξάνδρα Ατταλίδου.
Σκοπός της πρότασης Νόμου, όπως αναφέρεται είναι η τροποποίηση του Άρθρου 113 του Συντάγματος της Δημοκρατίας, «ούτως ώστε να καταστεί δυνατός ο εκσυγχρονισμός και η δια νομοθεσίας καλύτερη ρύθμιση των εξουσιών και αρμοδιοτήτων του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας».
Επιπλέον, στην πρόταση Νόμου προστίθεται πως, «λόγω του συνδυασμού και της συσσώρευσης πολύ σημαντικών εξουσιών και αρμοδιοτήτων σε ένα ανεξάρτητο αξιωματούχο της Δημοκρατίας και κυρίως λόγω των ιδιοτήτων που του αποδίδονται ως του νομικού συμβούλου της Δημοκρατίας, του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Υπουργικού Συμβουλίου και των υπουργών αφ' ενός και του υπευθύνου δι' όλας τας ποινικάς διώξεις αφ' ετέρου, διαπιστώνεται η δημιουργία ποικίλων προβλημάτων που σχετίζονται με την έλλειψη εχεγγύων αντικειμενικής αμεροληψίας, ασυμβιβάστου, σύγκρουσης συμφέροντος, έλλειψης λογοδοσίας, άσκησης ελέγχου και επίδειξης διαφάνειας».
«Καθίσταται επομένως», αναφέρει η πρόταση Νόμου, «επιτακτική η ανάγκη διαχωρισμού των προαναφερθεισών εξουσιών και αρμοδιοτήτων και η απόδοση τους σε ξεχωριστά όργανα στη Δημοκρατία, προς το σκοπό της διασφάλισης των προαναφερθέντων εχεγγύων».
«Αυτή η αναγκαιότητα, απαραίτητη σε κάθε σύγχρονο κράτος και ιδιαίτερα σε ένα κράτος - μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει επανειλημμένα επισημανθεί από κορυφαίους Ευρωπαϊκούς θεσμούς όπως είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Επιτροπή Βενετίας, η Ομάδα Κρατών GRECO και άλλους θεσμούς οι οποίοι διαχρονικά προβαίνουν σε παρατηρήσεις και συστάσεις προς τις οποίες πρέπει να συμμορφωθεί και εναρμονισθεί η Κυπριακή Δημοκρατία», καταλήγει το κείμενο του σκοπού της πρότασης Νόμου.
Η αλλαγή στο Σύνταγμα
Σήμερα το Άρθρο 113 του Συντάγματος, το οποίος όπως σημειώνεται δεν είναι στα θεμελιώδη άρθρα και συνεπώς μπορεί να τύχει τροποποιήσεων, περιγράφει τις εξουσίες του Γενικού Εισαγγελέα. Συγκεκριμένα αναφέρει πως:
«Ο γενικός εισαγγελεύς της Δημοκρατίας, βοηθούμενος υπό του βοηθού γενικού εισαγγελέως της Δημοκρατίας είναι ο νομικός σύμβουλος της Δημοκρατίας, του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας, του Υπουργικού Συμβουλίου και των υπουργών, ασκεί δε πάσαν ετέραν εξουσίαν και εκτελεί πάσαν ετέραν υπηρεσίαν ή καθήκον καθοριζόμενον ή ανατιθέμενον εις αυτόν διά του Συντάγματος ή διά νόμου.
Ο γενικός εισαγγελεύς της Δημοκρατίας έχει εξουσίαν κατά την κρίσιν αυτού προς το δημόσιον συμφέρον να κινεί, διεξάγει, επιλαμβάνηται και συνεχίζει ή διακόπτει οιανδήποτε διαδικασίαν ή διατάσσει δίωξιν καθ’ οιουδήποτε προσώπου εν τη Δημοκρατία δι’ οιονδήποτε αδίκημα. Η τοιαύτη εξουσία δύναται να ασκείται υπό του γενικού εισαγγελέως της Δημοκρατίας είτε αυτοπροσώπως είτε δι’ υπαλλήλων υπαγομένων εις αυτόν ενεργούντων υπό και συμφώνως προς τας οδηγίας αυτού».
Η αλλαγή που επιφέρει η συγκεκριμένη πρόταση Νόμου, είναι πως μετά την δεύτερη παράγραφο, θα γίνει προσθήκη της ακόλουθης παραγράφου:
«Νόμος ήθελε ορίσει περί της ασκήσεως απάντων των εν τη δευτέρα παραγράφω του παρόντος άρθρου εξουσιών υπό γενικού κατηγόρου, ο οποίος θα προίσταται ανεξαρτήτου υπηρεσίας δημοσίων κατηγόρων υπαγομένων εις αυτόν και ενεργούντων υπό και συμφώνως προς τας οδηγίας αυτού και υπό τους όρους, προϋποθέσεις και διαδικασίες άσκησης εσωτερικού και / ή δικαστικού ελέγχου επί αποφάσεων της υπηρεσίας και εφαρμογής των αρχών της διαφάνειας, ως ο νόμος ήθελε ορίσει.»
Η γραπτή δήλωση Χαραλαμπίδου
Όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή της η κα Χαραλαμπίδου, «το Σύνταγμα υφίσταται για την πολιτεία και όχι η πολιτεία για το Σύνταγμα. Σήμερα γίνεται ένα μεγάλο και σημαντικό βήμα, με την κατάθεση της πρότασης νόμου, για τροποποίηση του Συντάγματος. Θα είναι η 19η τροποποίηση του Συντάγματος εάν και εφόσον ψηφιστεί, με στόχο να τεθεί το πλαίσιο για διαχωρισμό των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα και επί του δημοσίου κατηγόρου να αρθεί το ανέλεγκτο με συνταγματική πρόνοια για δικαστικό η/και ιεραρχικό έλεγχο».
Παράλληλα υπενθυμίζει πως, «στην έκθεση της ΕΕ για το κράτος δικαίου, με την οποία επισημαίνονται όλες οι αδυναμίες σε επίπεδο διαφάνειας και λογοδοσίας που αφορούν στη Νομική Υπηρεσία, τονίζεται ότι η Κύπρος είναι το μόνο ευρωπαϊκό κράτος στο οποίο δεν υπάρχουν διαφανείς διαδικασίες σε θέματα αναστολής ποινικής δίωξης και ζητά επιστάμενα όπως όλα αυτά διορθωθούν».
Η κα Χαραλαμπίδου σημειώνει πως, «σήμερα με οκτώ άλλους συναδέλφους, τον πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών κ. Δημήτρη Δημητρίου, την κυρία Ρίτα Σούπερμαν, τον κύριο Παύλο Μυλωνά, τον κύριο Χρύσανθο Σαββίδη, τον κ. Κωστή Ευσταθίου, τον κ. Χαράλαμπο Θεοπέμπτου, τον κ. Σταύρο Παπαδούρη και την κ. Αλεξάνδρα Ατταλίδου, καταθέτουμε την πρόταση νόμου για τροποποίηση του Συντάγματος».
«Τώρα ανοίγει ο δρόμος και είναι πλέον ευθύνη της κυβέρνησης, ως και η προεκλογική δέσμευση του Προέδρου της Δημοκρατίας να καταθέσει νομοσχέδιο που να ρυθμίζει όλα αυτά που διαβρώνουν και πλήττουν το κράτος δικαίου. Εμείς, αυτό που κάνουμε με την πρόταση νόμου είναι να θέσουμε το πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα μπορούν να γίνουν νομοθετικές ρυθμίσεις. Η τροποποίηση του Συντάγματος σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη προϋπόθεση και πρέπει να προηγηθεί του νόμου», αναφέρει στην ανακοίνωση.
Τέλος η κα Χαραλαμπίδου αναφέρει πως, «μετά την τροποποίηση η κυβέρνηση θα έχει όλο το χρόνο στην διάθεση της για να υλοποιήσει τις προεκλογικές δεσμεύσεις του Προέδρου και να καταθέσει τα απαραίτητα νομοσχέδια. Στόχος μας είναι να ξεκινήσει η συζήτηση, αν οποιοσδήποτε συνάδελφος έχει άλλη άποψη και εισήγηση να την καταθέσει στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών όπου θα συζητείται το θέμα και να προσπαθήσουν να συμβάλουν εποικοδομητικά σε κάτι που απαιτεί η σύγχρονη κοινωνία. Το Σύνταγμα υφίσταται για την πολιτεία και όχι η πολιτεία για το Σύνταγμα».