«Εργαλείο για υποβοήθηση επανένωσης ο Κανονισμός Πράσινης Γραμμής»-Επικίνδυνη θεωρεί το ΥΠΕΞ τροποποίησή του

Αποτελεί εργαλείο για υποβοήθηση επανένωσης της χώρας ο Κανονισμός της Πράσινης Γραμμής, δήλωσε την Τρίτη ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, κατά τη συζήτηση για το θέμα στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών, σημειώνοντας την προσήλωση της Κυβέρνησης στην συμμόρφωση προς τον Κανονισμό, αλλά και ότι δεν πρέπει να γίνει οποιαδήποτε κίνηση για τροποποίηση γιατί είναι «εξαιρετικά επικίνδυνο».

Σημείωσε ακόμη ότι ο όγκος εμπορίου μέσω του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής έχει σημειώσει αύξηση 10% από το 2022 στο 2023, ενώ το 2024, μέχρι το τέλος Οκτωβρίου τα στοιχεία δείχνουν ότι ίσως ξεπεράσουμε την κινητικότητα του περασμένου έτους.

Ακούστηκε επίσης στην Επιτροπή ότι έρχονται από τα κατεχόμενα προϊόντα συνολικού ύψους €16 εκατομμυρίων ενώ η αξία των ελληνοκυπριακών προϊόντων που πωλούνται στα κατεχόμενα είναι περίπου €1.5 εκατομ.

Ο Υπουργός παρέστη στη συζήτηση για τις πολιτικές πτυχές του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής, αυτεπάγγελτη εξέταση του θέματος από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών έπειτα από εισήγηση της ανεξάρτητης Βουλεύτου, Αλεξάνδρας Ατταλίδου.

Η κ. Ατταλίδου, στην αρχική της τοποθέτηση σημείωσε ότι η ΕΕ είχε προτείνει τρεις κανονισμούς: της Πράσινης Γραμμής, για οικονομική βοήθεια των Τουρκοκυπρίων, και του απευθείας εμπορίου ο οποίος απερρίφθη από το Συμβούλιο για λόγους λανθασμένης νομικής βάσης αλλά ακόμη εκκρεμεί αφού δεν πήγε ποτέ στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τελική απόφαση προσθέτοντας ότι κάποιοι πιέζουν πάρα πολύ για υλοποίηση αυτού του κανονισμού.

«Έχει πολύ μεγάλη σημασία να πετύχει ο κανονισμός της Πράσινης Γραμμής γιατί αφαίρει επιχειρήματα από αυτούς που θέλουν να επαναφέρουν τον κανονισμό απευθείας εμπορίου», είπε η κ. Ατταλίδου. Ζήτησε από το Τμήμα Τελωνείων μια λεπτομερή διαδικασία κατάσχεσης και καταστροφής αντικειμένων, ενώ αναφέρθηκε σε πιθανότητα διαφορετικών ερμηνειών του Κανονισμού από τα μέλη του Τμήματος Τελωνείων.

Είπε ακόμη ότι στην Κύπρο γίνονται εισαγωγές από την Τουρκία δεκαπλάσιες του 0.12% που είναι το συνολικό ποσοστό εισαγωγών που γίνονται από τα κατεχόμενα και σημείωσε ότι η μεγάλη αντίδραση που υπάρχει δεν έχει να κάνει με προστασία του εμπορίου της Κύπρου αλλά με κάποια συμφέροντα.

Έθεσε επίσης το ερώτημα γιατί ακόμη και οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να περνούν από έλεγχο στα οδοφράγματα όταν περνούν προς τα κατεχόμενα.

Ο Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι «σε πλήρη συντονισμό» με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον Κανονισμό και ότι η πολιτική προς τον Κανονισμό έχει ως πυλώνες ότι αποτελεί εργαλείο για υποβοήθηση της επανένωσης, ότι καθοδηγητική αρχή είναι η συμμόρφωση προς τον Κανονισμό, αλλά και ότι δεν πρέπει να γίνει οποιαδήποτε κίνηση που να οδηγεί στην όποια τροποποίηση «γιατί είναι εξαιρετικά επικίνδυνο», και ίσως φέρει αρνητικές εξελίξεις.

Ο όγκος εμπορίου έχει σημειώσει αύξηση 10% από το 2022 στο 2023, ενώ το 2024 μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, τα στοιχεία  δείχνουν ότι ίσως ξεπεράσουμε την κινητικότητα του περασμένου έτους, είπε ο Υπουργός.

Είπε ακόμη ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει υποχρεώσεις στα πλαίσια του Κανονισμού όπως την πάταξη του λαθρεμπορίου, θέματα ασφάλειας και υγείας κλπ.

«Θέλουμε να έχουμε μια εξισορρόπηση μεταξύ των υποχρεώσεων τις οποίες έχουμε και της χρήσης του Κανονισμού ως εργαλείο για την επανένωση του νησιού μας», είπε ο κ. Κόμπος.

Οι έλεγχοι, είπε, δεν πρέπει να θεωρούνται ως κάτι αρνητικό διότι απορρέουν από τις υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ η κινητικότητα προσώπων, συνεχώς αυξάνεται.

Είπε ακόμη ότι είναι «μια sui generis κατάσταση». Ζητήματα ερμηνείας ενίοτε μπορεί να προκύπτουν, όμως «προσπαθούμε πάντα να επιλύουμε τα προβλήματα σε συνεργασία με την Κομισιόν», πρόσθεσε.

Για τα προβλήματα πληρωμών στα οποία αναφέρθηκαν κάποιοι εκ των φιλοξενούμενων στη συζήτηση είπε ότι υπάρχει η ρυθμιστική αρχή και οι απαιτήσεις που θέτουν και οι ίδιες οι τράπεζες ειδικά αν δεν έχουν επαρκή στοιχεία για να ανοίξουν λογαριασμούς. «Είμαστε σε μια δύσκολη διαδικασία για να βρούμε μια λύση η οποία να μην επηρεάζει τις τράπεζες ως προς τις δικές τους υποχρεώσεις αλλά και να μην υποσκάπτουν την ΚΔ και τις υποχρεώσεις της υπό το Ευρωπαϊκό Δίκαιο», είπε ο κ. Κόμπος.

Μια πολύ αποτελεσματική λύση θα ήταν η άρση της τουρκικής απαγόρευσης για συνεργασία των Τουρκικών τραπεζών με τις Κυπριακές, πρόσθεσε.

Ο Νικόλαος Ίσαρης, αναπληρωτής Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Λευκωσία, είπε ότι ο Κανονισμός είναι ένα εργαλείο που βοήθα και στην επανένωση της Κύπρου, ενώ η αντιπροσωπεία είναι σε «πλήρη συντονισμό» τόσο με το Υπουργείο Εξωτερικών, το Τμήμα Τελωνείων, την Αστυνομία και το ΚΕΒΕ, «οπότε τα οποία θέματα χρειάζονται ερμηνεία, υπάρχει συνεργασία για σύγκλιση».

Το εμπόριο παρουσιάζει μια αύξηση, είπε, ενώ, σημείωσε με βάση αυτό που είπε η κ. Ατταλίδου, ότι το 2023 το εμπόριο από τις μη-ελεγχόμενες περιοχές ξεπέρασε τα €16 εκατομμύρια, ενώ οι εισαγωγές από την Τουρκία είναι στα €188 εκατομμύρια, δεκαπλάσιο από το εμπόριο της Πράσινης Γραμμής.

Είπε ότι υπάρχει αρκετό περιθώριο ο Κανονισμός να επιτρέψει περαιτέρω αύξηση εμπορίου, και ότι το θέμα των ελέγχων είναι υποχρέωση που απορρέει από τον Κανονισμό, σημειώνοντας ότι στο θέμα των καυσίμων, σε εμπορικά οχήματα γίνονται σε όλα, ενώ σε οχήματα πολιτών γίνονται δειγματοληπτικά, προσθέτοντας ότι το Τμήμα Τελωνείων εκτελεί τις υποχρεώσεις «όπως πρέπει».

Αναφέρθηκε σε «εγγενείς δυσκολίες» στην εφαρμογή του Κανονισμού όπως το γεγονός ότι εμπορικά οχήματα δεν μπορούν να περάσουν από σημεία ελέγχου παρά μόνον αν έχουν χαρτιά από την Κυπριακή Δημοκρατία για το ότι μπορούν να κυκλοφορούν στις περιοχές υπό τον έλεγχο της, και θέματα για διαφήμιση και τοποθέτηση Τ/κ προϊόντων σε υπεραγορές.

Το πιο σημαντικό, είπε, είναι το θέμα των πληρωμών, προσθέτοντας ότι πολλές συναλλαγές γίνονται ακόμη με μετρητά, επειδή υπάρχουν δυσκολίες για τραπεζικές μεταφορές, και ότι παρά τις συστάσεις της Κεντρικής Τράπεζας να ανοίγονται λογαριασμοί σε Τ/Κ, υπάρχει το θέμα ότι δεν μπορούν οι Τουρκοκυπριακές εταιρείες να ανοίξουν λογαριασμούς και επίσης επειδή οι Τ/κ τράπεζες δεν είναι στο SWIFT, δεν μπορούν να γίνονται μεταφορές ποσών μεταξύ λογαριασμών.

Ο κ. Ίσαρης  αναφέρθηκε στην δημιουργία γραφείου «one stop shop» τον Νοέμβριο 2023  στην προσπάθεια να λυθούν αυτά τα θέματα όπως και του ΦΠΑ.

Αναφέρθηκε ακόμη και σε πρόσφατη συνάντησή του με αγελαδοτρόφους για το θέμα του χαλλουμιού και ότι του έθεσαν ζήτημα αθέμιτου ανταγωνισμού από Τ/κ παραγωγούς γιατί μπορούν να εξάγουν το προϊόν (χωρίς ΠΟΠ) πέραν της ΕΕ όπως στη Μέση Ανατολή, στο Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού.

Ο κ. Ίσαρης είπε ότι τρεις Τ/κ παραγωγοί έχουν πιστοποιηθεί αλλά κανείς τους δεν μπορεί να παράξει ΠΟΠ χαλλούμι και να το διοχετεύσει στην αγορά της ΕΕ. «Όσο δεν έχουν πρόσβαση σε αυτή τη μεγάλη αγορά της ΕΕ και της Κυπριακής Δημοκρατίας, να παράξουν ΠΟΠ χαλλούμι, αναγκαστικά θα προσπαθούν να βρίσκουν άλλους τρόπους, και αγορές», είπε. Έστειλε το μήνυμα ότι  «όσο δεν υπάρχουν εκείνες οι συνθήκες που επιτρέπουν να γίνεται νομότυπα το εμπόριο από τις μη-ελεγχόμενες περιοχές προς τις ελεγχόμενες, και κατ’ επέκταση προς την Ευρωπαϊκή αγορά, τόσο θα υπάρχουν φαινόμενα όπως το λαθρεμπόριο, η παράνομη διέλευση προϊόντων κλπ».

Σε σχέση με τους τρεις Τ/κ παραγωγούς, ο κ. Κόμπος σημείωσε ότι οι όποιοι περιορισμοί υπάρχουν είναι λόγω του ότι δεν ικανοποιούνται βασικά κριτήρια και προϋποθέσεις υγειονομικού χαρακτήρα και ότι δεν πρέπει να ερμηνευτεί ότι υπάρχει κάποιος άλλος λόγος.

Ο Αντώνης Πηλείδης, αναπληρωτής Διευθυντής του Τμήματος Τελωνείων, είπε ότι το Τμήμα εφαρμόζει τον Κανονισμό και είναι σε συνεχή επικοινωνία και με το γραφείο της Κομισιόν «και επιλύουμε καθημερινά οποιαδήποτε προβλήματα με καλή συνεργασία».

«Δεν θεωρουμε ότι υπάρχει θέμα ερμηνείας, ό,τι απορρέει από τον κανονισμό αυτό εφαρμόζουμε», είπε ο κ. Πηλείδης.

Είπε ακόμη ότι εκτός από τον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής, υλοποιούν και άλλους κανονισμούς όπως για την ασφάλεια και υγεία, και για τα παραποιημένα εμπορεύματα.

Σημείωσε ακόμη ότι για όλες τις κατασχέσεις που γίνονται εκδίδεται ειδικό έντυπο το οποίο παραδίδεται και στον παραβάτη ο οποίος έχει δικαίωμα αμφισβήτησης κατάσχεσης εντός 30 ημέρων και τηρούν και ένα αρχείο.

Σε σχόλιο της κ. Ατταλίδου για «αυταρχική συμπεριφορά» στα οδοφράγματα κατά πολιτών που περνούν τα σημεία διέλευσης και από μέλη του Τμήματος Τελωνείων και της Αστυνομίας, ο κ. Πηλείδης είπε ότι κάνουν τακτικά εκπαιδεύσεις προσωπικού για τα σημεία διέλευσης και ότι συμφωνεί για το θέμα συμπεριφοράς ότι ο πληθυντικός ευγενείας «επιβάλλεται» και ότι είναι κάτι που θα τονίσουν ξανά στο προσωπικό.

Για τις καταστροφές των κατασχεθέντων, θέμα που έθιξε η κ. Ατταλίδου, άλλη εκπρόσωπος του Τμήματος Τελωνείων είπε ότι όλα καταστρέφονται, όχι από το Τελωνείο αλλά ότι υπάρχουν συγκεκριμένοι ανακυκλωτές για κάθε είδος εμπορεύματος, και ότι υπάρχουν επιτροπές για να διασφαλίζεται η διαφάνεια. Για να κλείσει ο φάκελος έρχεται έγγραφο καταστροφής, είπε.

Ο Βοηθός Αρχηγός Αστυνομίας, Χριστόφορος Μαυρομμάτης, είπε ότι υπάρχει προσπάθεια επίλυσης ζητημάτων συμπεριφοράς των μελών της Δύναμης και στα σημεία διέλευσης, μέσω εκπαίδευσης.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΚΕΒΕ, Μάριος Τσιακκής, είπε ότι βλέπουν την πολιτική σημασία του Κανονισμού, και θεωρούν ότι πρέπει να λειτουργήσει. 

Ο κ. Τσιακκής είπε ότι το ΚΕΒΕ εκδίδει τα έγγραφα που συνοδεύουν τα Ε/κ προϊόντα που περνούν στις κατεχόμενες περιοχές, σημειώνοντας ότι διακινούνται μόνο προϊόντα κυπριακής προέλευσης. Είπε ότι κατά καιρούς έχουν παράπονα και από τις δύο κατευθύνσεις και αναφέρθηκε σε παράπονα Ελληνοκυπρίων εμπορευόμενων για ανταγωνισμό από τα κατεχόμενα, προσθέτοντας ότι θεωρεί ότι είναι «λίγο υπερβολικές οι αντιδράσεις διότι μιλούμε για €16 εκατομμύρια τον χρόνο, σε €13 δισεκατομμύρια εισαγωγές, αντιλαμβάνεστε είναι μισή σταγόνα στον ωκεανό για να διαταράξει την Κυπριακή οικονομία».

Αναφέρθηκε σε «μεγάλη δυσαναλογία» όσον αφορά σε πωλήσεις Ε/κ προϊόντων στα κατεχόμενα. «Φέρνουμε €16 εκατ.. και πουλούμε  περίπου €1.5 εκατ.», είπε, προσθέτοντας ότι ο λόγος είναι η προσθήκη ΦΠΑ που τα κάνει κατά 20% πιο ακριβά όταν πάνε στα κατεχόμενα, αλλά και τα τεχνικά εμπόδια που βάζουν οι κατοχικές αρχές «με παράλογα» αιτήματα, ή με επιβολή λεγόμενων «εισαγωγικών δασμών».

Είπε ότι έχουν και παράπονα από άλλους Ε/κ εμπορευόμενους που λένε ότι δυσχεραίνει η διακίνηση εμπορευμάτων από τα κατεχόμενα σε βαθμό που τους προκαλεί κάποιες δυσκολίες.

Είπε ακόμη ότι κάποιες φορές ενδεχομένως να γίνονται υπερβολικοί έλεγχοι που δημιουργούν μεγάλες αντιδράσεις από τους Τ/κ «και προσπαθούμε μέσα από επαφή και με το Υπουργείο Εξωτερικών να τα ξεδιαλύνουμε αυτά τα πράγματα».

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Χάρης Γεωργιάδης, είπε ότι είναι «ικανοποιημένος» από όσα έχουν ακουστεί. Πρέπει έχουμε ευθύτητα και υπευθυνότητα να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν επιμέρους προβλήματα, είπε, καταγράφοντας «την μεγάλη εικόνα ότι υπάρχει ειλικρινής βούληση για εφαρμογή του Κανονισμού».

«Είμαστε αξιόπιστο κράτος μέλος και κράτος δικαίου», είπε, προσθέτοντας ότι δεν ισχύει το ίδιο για την κατεχομένη περιοχή και ότι «δεν είναι εύκολη αυτή η σχέση». Το πρόβλημα είναι το λαθρεμπόριο, όχι το ελεγχόμενο εμπόριο, σημείωσε.

Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Μαρίνα Νικολάου είπε ότι τάσσονται υπέρ της εφαρμογής του Κανονισμού με τρόπο που να μην δημιουργούνται δυσκολίες. Στη δική μας αντίληψη μπορεί να λειτουργήσει και ως ασπίδα προστασίας κατά φωνών απευθείας εμπορίου, είπε.

Η κ. Ατταλίδου εξέφρασε «ικανοποίηση» για το ότι ο Υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι είναι πολύ σημαντικό θέμα και ότι ο Κανονισμός πρέπει να υλοποιείται σωστά, και έθεσε το ζήτημα των ανταλλαγών με μετρητά, και του λαθρεμπορίου. Ρώτησε επίσης ποιος έδωσε οδηγίες για εγκατάσταση κάγκελων στο οδόφραγμα οδού Λήδρας και αλλού.

Πηγή: ΚΥΠΕ