Πυρηνική απειλή, ανασυγκρότηση της Συρίας και κλιμάκωση στην Ουκρανία στο επίκεντρο του διεθνή Τύπου

Λίγο πριν το τέλος του 2024, διεθνή άρθρα γνώμης εστίασαν σε καίρια γεωπολιτικά ζητήματα, όπως η πυρηνική απειλή, η αμφισβητούμενη αεροπορική κυριαρχία της Δύσης, η πολύπλοκη ανασυγκρότηση της Συρίας και η κλιμάκωση της έντασης στην Ουκρανία.

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο διεθνής Τύπος εστίασε στην επικίνδυνη αύξηση των πυρηνικών οπλοστασίων και τη μονομερή εξουσία του Προέδρου των ΗΠΑ για τη χρήση τους, με προτροπές για επανέναρξη διαπραγματεύσεων και επανεξέταση της πυρηνικής στρατηγικής. Παράλληλα, αναλύθηκε η αμφισβήτηση της αεροπορικής κυριαρχίας της Δύσης λόγω της εξέλιξης των αντιαεροπορικών συστημάτων και των drones, με προτάσεις για υιοθέτηση νέων τεχνολογιών.

Στη Μέση Ανατολή, η ανοικοδόμηση της Συρίας περιγράφεται στα διεθνή Μέσα ως μια περίπλοκη διαδικασία που απαιτεί πολιτική σταθερότητα, άρση κυρώσεων, ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών και διεθνή υποστήριξη. Επιπλέον, η διαμόρφωση της μεταπολεμικής Συρίας από Ισραήλ και Τουρκία, με επέκταση της επιρροής τους, εγείρει ανησυχίες.

Στην Ασία, η κλιμάκωση της έντασης στην Ουκρανία από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, με φόντο την πιθανή χρήση πυρηνικών όπλων, προκαλεί έντονη κριτική. Σε αυτό το πλαίσιο, ηΙαπωνία καλείται να λειτουργήσει ως γέφυρα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, προωθώντας τον διάλογο για αποφυγή σύγκρουσης.

Τέλος, ρωσικά και ουκρανικά ΜΜΕ αλληλοκατηγορούνται για τις πολεμικές προθέσεις των χωρών τους, με το ΝΑΤΟ να κατηγορείται για προετοιμασία επίθεσεων και τον Πούτιν να κατηγορείται για πολεμοχαρείς δηλώσεις και απειλές.

Ο δυτικός Τύπος

Στο άρθρο γνώμης με τίτλο «Ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να μας τραβήξει πίσω από το χείλος ενός πυρηνικού γκρεμού» από τις The New York Times, δημοσιευμένο στις 11 Δεκεμβρίου 2024, αναλύεται η επικίνδυνη κατάσταση που επικρατεί στον κόσμο λόγω των πυρηνικών όπλων και η ευκαιρία που έχει ο Ντόναλντ Τραμπ να επαναφέρει την παγκόσμια ασφάλεια. Το άρθρο υπογραμμίζει την απόλυτη εξουσία του Προέδρου των ΗΠΑ να διατάξει τη χρήση πυρηνικών όπλων, χωρίς να χρειάζεται την έγκριση του Κογκρέσου. Επισημαίνει την αύξηση των πυρηνικών οπλοστασίων από διάφορες χώρες, όπως η Κίνα, η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα, και την πιθανότητα επέκτασης της πυρηνικής απειλής σε άλλες χώρες. Προτείνει στον Τραμπ να ανανεώσει τις διαπραγματεύσεις για τον έλεγχο των εξοπλισμών, να διατηρήσει την απαγόρευση των πυρηνικών δοκιμών και να επανεξετάσει τις δαπάνες των ΗΠΑ για τον εκσυγχρονισμό των πυρηνικών όπλων. Τέλος, προτείνεται η κατάργηση της μονομερούς εξουσίας του Προέδρου για την εκτόξευση πυρηνικών όπλων, απαιτώντας την έγκριση του Κογκρέσου. Το άρθρο καταλήγει με την ελπίδα ότι ο Τραμπ θα μπορέσει να κάνει τον κόσμο ασφαλέστερο από τα πυρηνικά όπλα.

Σύμφωνα με άρθρο του Economist με τίτλο «Έρχεται το τέλος της αμερικανικής αεροπορικής υπεροχής;» που δημοσιεύτηκε στις 19 Δεκεμβρίου, η αυξανόμενη αποτελεσματικότητα των συστημάτων αεράμυνας θα μπορούσε να μειώσει την ισχύ των ισχυρότερων όπλων της Δύσης. Το άρθρο αναλύει πως η μέχρι σήμερα αδυναμία της Ρωσίας να κυριαρχήσει στον εναέριο χώρο της Ουκρανίας μπορεί να αλλάξει, γεγονός που προκαλεί ανησυχία στη Δύση η οποία βασίζεται στην αεροπορική υπεροχή. Τα σύγχρονα αντιαεροπορικά συστήματα, ιδίως της Κίνας και της Ρωσίας, έχουν γίνει πιο εξελιγμένα, ενώ τα φθηνά drones έχουν πολλαπλασιαστεί, θέτοντας σε αμφισβήτηση την κυριαρχία της Δύσης. Στρατιωτικοί αναλυτές εκφράζουν ανησυχίες για την ικανότητα της Δύσης να επιτύχει αεροπορική υπεροχή σε μελλοντικές συγκρούσεις, ιδίως σε πιθανή σύγκρουση με την Κίνα ή τη Ρωσία. Οι δυτικές αεροπορικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν προκλήσεις όπως η μείωση του αριθμού των αεροσκαφών, τα προβλήματα συντήρησης, οι υψηλές δαπάνες και οι περιορισμένες ώρες εκπαίδευσης. Στο άρθρο, προτείνονται εναλλακτικές λύσεις, όπως η χρήση φθηνών drones, αλλά και αυτές αντιμετωπίζουν προκλήσεις κόστους και τεχνικής πολυπλοκότητας. Το άρθρο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η εποχή της δυτικής αεροπορικής κυριαρχίας έχει φτάσει στο τέλος της.

Ο Τύπος της Μέσης Ανατολής

O Ταμέρ Καρμούτ στο άρθρο του με τίτλο «Η ανοικοδόμηση της Συρίας απαιτεί πολύ περισσότερα από τούβλα και κονίαμα», που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του δικτύου Al Jazeera στις 22 Δεκεμβρίου, υποστηρίζει ότι η ανοικοδόμηση της Συρίας μετά από μια δεκαετία συγκρούσεων είναι περίπλοκη, απαιτώντας κάτι περισσότερο από την αποκατάσταση των υποδομών. Πρωτίστως, χρειάζεται μια μεταβατική κυβέρνηση αποδεκτή από όλους, η οποία θα θεμελιώσει ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεύτερον, η σταθερότητα και η ασφάλεια είναι απαραίτητες, όπως επίσης και ο τερματισμός των εξωτερικών επιθέσεων, όπως οι ισραηλινές. Τρίτον, πρέπει να αρθούν οι διεθνείς κυρώσεις, ιδίως ο νόμος Caesar, ώστε να επιτραπεί η οικονομική ανάκαμψη, ενδεχομένως με στοχευμένες χαλαρώσεις για τον ιδιωτικό τομέα. Τέταρτον, η ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών είναι ζωτικής σημασίας για να επιτευχθεί η διαφάνεια και λογοδοσία. Την ίδια στιγμή, η αξιοποίηση τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης, ακόμη και αυτή που προέρχεται από το προηγούμενο καθεστώς, απαιτεί προσεκτική εξισορρόπηση για να μην υπονομευθεί η εμπιστοσύνη. Παράλληλα, είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί μια γενναιόδωρη διεθνής χρηματοδότηση αλλά χωρίς πολιτικές δεσμεύσεις, γεγονός που ίσως μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός διεθνούς συνεδρίου. Τέλος, η επένδυση στην εκπαίδευση και στην κοινωνική συνοχή είναι ζητήματα υψίστης σημασίας για την οικοδόμηση ενός βιώσιμου μέλλοντος που θα δίνει έμφαση στην αποκατάσταση της αξιοπρέπειας και της ελπίδας των Σύρων. Εν γένει, η ανοικοδόμηση της κοινωνίας είναι εξίσου σημαντική με την ανοικοδόμηση της χώρας και αυτό απαιτεί μια ισχυρή δέσμευση από όλους τους ενδιαφερόμενους.

Σύμφωνα με τους Αλίσα Οντενχάιμερ και τον Σελτζάν Χατζάογλου, σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 23 Δεκεμβρίου στην Jerusalem Post, με τίτλο «Ισραήλ και Τουρκία διαμορφώνουν μια νέα Συρία από τα σύνορά τους - ανάλυση», η κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές, όχι μόνο στην ηγεσία της χώρας, αλλά και στα σύνορά της, με το Ισραήλ στα νοτιοδυτικά και την Τουρκία στα βόρεια να επιδιώκουν να εδραιώσουν την επιρροή τους. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, το Ισραήλ, το οποίο ανησυχεί για την άνοδο ισλαμιστικών ομάδων, έχει προωθήσει στρατεύματα σε ουδέτερη ζώνη. Συγκεκριμένα, έχει επεκτείνει τον έλεγχό του στα Υψώματα του Γκολάν, μια περιοχή με στρατηγική σημασία, με τους κατοίκους της περιοχής να υποστηρίζουν την επέκταση της ισραηλινής παρουσίας για λόγους ασφαλείας. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε πως η κίνηση είναι προσωρινή, μέχρι μια νέα συριακή διοίκηση να τηρήσει συμφωνίες του 1974. Την ίδια στιγμή, η Τουρκία, η οποία αναγνωρίζει τη νέα διοίκηση της Συρίας και διατηρεί σχέσεις με την HTS, αποτελεί σύμφωνα με τον Τραμπ «βασικό παίκτη» στην περιοχή. Ο Ερντογάν ο οποίος εστιάζει στην απομάκρυνση των κουρδικών ομάδων στα βόρεια, έχει κινητοποιήσει τον τουρκικό στρατό ο οποίος έχει ήδη αρχίσει να καταλαμβάνει εδάφη. Στόχος της Τουρκίας είναι η δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας κατά μήκος των συνόρων, αλλά και η διασφάλιση των συμφερόντων της στη μεταπολεμική ανοικοδόμηση.

O Τύπος της Ασίας

Η Susan Ram στο άρθρο της με τίτλο «Ευρώπη, ΝΑΤΟ και Ουκρανία: Κινούνται με ορμή προς την καταστροφή», που ήταν δημοσιευμένο στο περιοδικό Frontline (The Hindu) στις 26 Δεκεμβρίου, υποστηρίζει ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες, σε συντονισμό με την κυβέρνηση Μπάιντεν στις ΗΠΑ, παίζουν ένα απερίσκεπτο παιχνίδι οριακών καταστάσεων. Η συγγραφέας περιγράφει μια σουρεαλιστική ατμόσφαιρα στην Ευρώπη, όπου οι εορταστικές προετοιμασίες για τα Χριστούγεννα έρχονται σε ξεκάθαρη αντίθεση με τις αυξανόμενες ανησυχίες για κλιμάκωση της έντασης. Μετά την έγκριση του Μπάιντεν για την χρήση ATACMS από την Ουκρανία εναντίον της Ρωσίας, η Ευρώπη έχει γίνει το επίκεντρο μιας ραγδαίας στρατιωτικής κλιμάκωσης, με τον κίνδυνο σύγκρουσης μεταξύ πυρηνικών δυνάμεων να επανέρχεται στο προσκήνιο. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Στάρμερ και ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Μπαρό για παράδειγμα δήλωσαν ότι δεν αποκλείουν τη χρήση πυραύλων τους εναντίον της Ρωσίας, ενώ ο Γερμανός καγκελάριος Σολτς ευθυγραμμίζεται με την κοινή γνώμη της χώρας του η οποία είναι απρόθυμη να ακολουθήσει την τάση της κλιμάκωσης. Η Ρωσία από τη μεριά της απάντησε με την τροποποίηση του πυρηνικού της δόγματος, δηλώνοντας έτοιμη να χρησιμοποιήσει πυρηνικά σε περίπτωση επίθεσης ακόμη και από μια μη πυρηνική χώρα η οποία έχει όμως την υποστήριξη μιας πυρηνικής δύναμης. Η ανάπτυξη νέων υπερηχητικών πυραύλων από τη Ρωσία αυξάνει περαιτέρω την ένταση. Ενώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν επιθυμία για ειρήνη, η κυβέρνηση Μπάιντεν φαίνεται να κλιμακώνει τη σύγκρουση πριν την ανάληψη καθηκόντων από τον Τραμπ. Η μαζική παραγωγή πυρηνικών καταφυγίων στη Ρωσία αναβιώνει φόβους από την εποχή της Κρίσης των Πυραύλων της Κούβας.

«Πώς θα έπρεπε να είναι οι Σχέσεις Ιαπωνίας-Κίνας;» είναι ο τίτλος της τοποθέτησης του Yukio Hatoyama που ήταν δημοσιευμένο στο Foreign Affairs Journal (εκδίδεται από το κινεζικό Λαϊκό Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων) στις 26 Δεκεμβρίου. Ο συγγραφέας εκφράζει την ανησυχία του για την επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ και την αποτυχία της Ιαπωνίας να λειτουργήσει ως γέφυρα μεταξύ τους. Ο Hatoyama επισημαίνει την αυξανόμενη αντιπαλότητα της ιαπωνικής κυβέρνησης προς την Κίνα, όπως αυτή αποδεικνύεται από τη νέα Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας. Θεωρεί αβάσιμη τη σύνδεση της ουκρανικής κρίσης με το «ενδεχόμενο της Ταϊβάν» και ανησυχεί για τις ενέργειες της νέας ηγεσίας της Ταϊβάν, οι οποίες υποκινούνται από εσφαλμένα μηνύματα εκ μέρους της Ιαπωνίας και των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον αρθρογράφο, η μεσολάβηση μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ είναι προς συμφέρον της Ιαπωνίας, καθώς μια στρατιωτική σύγκρουση θα ήταν καταστροφική. Για αυτό απαιτείται η εδραίωση της αμοιβαίας κατανόησης και της επικοινωνίας μεταξύ των εμπλεκόμενων χωρών ώστε να επιτευχθεί η αποφυγή κρίσεων. Ο Hatoyama αναφέρει επίσης την ανάγκη αλλαγής της υποτακτικής στάσης της Ιαπωνίας προς τις ΗΠΑ ώστε να κερδηθεί η εμπιστοσύνη της Κίνας. Οι πρόσφατες θετικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ Ιαπωνίας και Κίνας, είναι θετικές αλλά όπως τονίζει ο συγγραφέας εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη για πολιτικές ανταλλαγές μεταξύ των δύο χωρών. Προτείνει λοιπόν την άμεση αποκατάσταση της απαλλαγής από την υποχρέωση βίζας για τους Ιάπωνες πολίτες που επισκέπτονται την Κίνα και την επαναβεβαίωση της συμφωνίας των τεσσάρων σημείων του 2014 για την αποφυγή κλιμάκωσης των διαφορών για τα νησιά.

Ο Τύπος της Ρωσίας και της Ουκρανίας

Η Elena Karaeva, στο άρθρο «Το ΝΑΤΟ έχει αλλάξει το πλαίσιο της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία», που δημοσιεύθηκε στο RIA Novosti στις 26 Δεκεμβρίου, υποστηρίζει ότι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ προετοιμάζουν επίθεση κατά της Ρωσίας, παρά τις δηλώσεις περί «ειρηνευτικών πρωτοβουλιών». Αναφέρει ότι νέες «μικρές νικηφόρες πολεμικές» ενέργειες σχεδιάζονται στις Βρυξέλλες, παρουσιασμένες ως «ενέργειες για την ειρήνη», ειδικά κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Η συγγραφέας επισημαίνει ότι οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες υποτίμησαν τη στρατιωτική, οικονομική και κοινωνική δύναμη της Ρωσίας και συνεχίζουν να παραπλανούν την κοινή γνώμη με λανθασμένες εκτιμήσεις. Υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ πιέζουν τους Ευρωπαίους να αντικαταστήσουν τον εξαντλημένο ουκρανικό στρατό και να πολεμήσουν στην Ουκρανία για την υπεράσπιση των «ευρωπαϊκών αξιών και της δημοκρατίας». Η αρθρογράφος αμφισβητεί την ικανότητα των Ευρωπαίων να υπερασπιστούν αυτές τις αξίες στην Ουκρανία, εφόσον δεν το πέτυχαν ούτε στις δικές τους χώρες οι οποίες επλήγησαν από την ισλαμιστική τρομοκρατία. Θεωρεί ότι μια ανοιχτή σύγκρουση με τη Ρωσία δεν θα γίνει αποδεκτή από την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, λόγω του φόβου, της απληστίας και της απροθυμίας των Ευρωπαίων να θυσιάσουν την άνεσή τους. Η συγγραφέας καταλήγει ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να αποδυναμώσουν οικονομικά την Ευρώπη και ότι το ουκρανικό σχέδιο στόχευε τελικά στην ήττα της Ρωσίας και την καταστροφή της ΕΕ.

Ο συγγραφέας Όλεγκ Κούντριν, στο άρθρο του με τίτλο «Ο ασθενής του Κρεμλίνου: επιδείνωση της κατάστασης, τόσο πολιτικά όσο και ψυχικά», που ήταν δημοσιευμένο στο Ukrinform στις 26 Δεκεμβρίου, αναλύει τις πρόσφατες δηλώσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν κατά τη διάρκεια της ετήσιας εκδήλωσης «Απευθείας Γραμμή». Ο Κούντριν επισημαίνει ότι η φετινή εκδήλωση χαρακτηρίστηκε από πρωτοφανή βαθμό ασάφειας και παραλογισμού στις τοποθετήσεις του Πούτιν. Ενώ σε προηγούμενα χρόνια οι γκάφες του Προέδρου προκαλούσαν χλευασμό, η τρέχουσα πολεμική κατάσταση προσδίδει σοβαρότητα στις δηλώσεις του. Μέσα από ασυνάρτητες εκφράσεις και αινιγματικές απειλές, διαφαίνονται οι ανησυχητικές πτυχές των σχεδίων του Κρεμλίνου. Ο Πούτιν χρησιμοποίησε ακατάλληλη γλώσσα, αλλά και αμφιλεγόμενα αστεία και εκφράσεις για να περιγράψει την κατάσταση της ρωσικής οικονομίας, ενώ έδειξε απίστευτη ελαφρότητα στις εκφράσεις του για τον πόλεμο τον οποίο χαρακτήρισε ως μια «δράση» που φέρνει ζωντάνια, αντί να αναγνωρίσει τις τραγικές συνέπειες. Ο Ρώσος Πρόεδρος υπονόησε επίσης τη χρήση προηγμένων πυραύλων «Ορεσνίκ» κατά του Κιέβου γεγονός που υποδηλώνει την πρόθεσή του να κλιμακώσει την ένταση. Επιπλέον, ο Πούτιν αναφέρθηκε στην αναθεώρηση του πυρηνικού δόγματος της Ρωσίας, υπονοώντας ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα εναντίον μη πυρηνικών κρατών τα οποία θεωρεί απειλή. Στο θέμα των διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία, ο Πούτιν αμφισβήτησε τη νομιμότητα της ουκρανικής ηγεσίας και πρότεινε ότι μόνο μετά από εκλογές θα μπορούσε να υπάρξει διάλογος. Ο Κούντριν υπογραμμίζει ότι αυτή η στάση στοχεύει στην αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας και στην προώθηση φιλορωσικών συμφερόντων.

Πηγή: ΚΥΠΕ