Τα έργα εκατομμυρίων που αναβαθμίζουν την ποιότητα υγείας, τα ανοικτά κεφάλαια και οι στόχοι του Υπουργείου

Έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από την ανάληψη των καθηκόντων του υπουργού Υγείας, Μιχάλη Δαμιανού. Οι απαιτήσεις του συγκεκριμένου Υπουργείου είναι τεράστιες, αφού αφορούν την ποιότητα της υγείας των πολιτών της Κύπρου. Το 2024 αποτελεί αναμφισβήτητα μία χρονιά αναβαθμίσεων των υπηρεσιών υγείας που προσφέρονται στους ασθενείς, εντάσεων και κρίσεων, ενώ το 2025 αναμένεται να είναι έτος έγκρισης αρκετών νομοθετημάτων, τα οποία θα ενισχύσουν ακόμη περισσότερο τις υπηρεσίες που προσφέρει το ΓεΣΥ.

Σε συνέντευξή του στον REPORTER, ο κ. Δαμιανός προέβη σε απολογισμό του πρώτου χρόνου της θητείας του, ενώ εξηγεί τα έργα που βρίσκονται στα σκαριά και δίνει απαντήσεις για όλα τα ζητήματα που τυγχάνουν χειρισμού από το Υπουργείο του. Ταυτόχρονα, τοποθετείται επί των εξελίξεων σε ό,τι αφορά τη συμφωνία των οικονομικών κριτηρίων μεταξύ γιατρών και ΟΚΥπΥ, ενώ θέτει τους στόχους του Υπουργείου για το 2025.

Αρχές του 2024 αναλάβατε ένα αρκετά απαιτητικό Υπουργείο, το οποίο, διαχρονικά, έχει έρθει πολλές φορές αντιμέτωπο με δύσκολες καταστάσεις και δεν σηκώνει εφησυχασμούς. Ποιος είναι ο απολογισμός της πρώτης σας χρονιάς;

Αναλάβαμε ένα Υπουργείο το οποίο είχε σημαντικά θέματα να επιλύσει στον τομέα της υγείας. Διάφορα νομοσχέδια εκκρεμούσαν για αρκετά χρόνια και τα προχωρούμε. Υπήρξαν πολλές προκλήσεις στο ΓεΣΥ και η αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων. Έχουμε προχωρήσει με αρκετές ενέργειες, τόσο σε νομοθετήματα, όσο και στα επιμέρους θέματα. Όσον αφορά τις νομοθεσίες που έχουμε καταθέσει, ο Συνήγορος του Ασθενούς ήταν ένα πάγιο αίτημα των οργανωμένων ασθενών για πολλά χρόνια, όπως επίσης και οι τροποποιήσεις του ΓεΣΥ όσον αφορά την εποπτεία του συστήματος.

Επίσης, προχωρήσαμε με νομοσχέδια τα οποία επέκτειναν την κάλυψη των αναγκών του ΟΚΥπΥ μέχρι τον Μάιο του 2025. Κάποια από αυτά είναι ήδη κατατεθειμένα στη Βουλή και κάποια υπερψηφισμένα. Παράλληλα κατατέθηκε νομοσχέδιο για τα Κέντρα Αποκατάστασης, το οποίο επίσης πηγαινοερχόταν στη Βουλή, αφού είναι η τρίτη και τελευταία φορά που κατατέθηκε και θα προχωρήσει προς ψήφιση. Επίσης κατατέθηκε το νομοσχέδιο για τα Κλινικά Εργαστήρια, ενώ βρίσκονται στην Νομική Υπηρεσία για νομοθετικό έλεγχο τα νομοσχέδια για τις Πανεπιστημιακές Κλινικές, τα Ακτινοδιαγνωστικά Κέντρα, την Ανακουφιστική Φροντίδα, τα Ασθενοφόρα και τους Διασώστες, τα οποία αναμένεται να κατατεθούν στη Βουλή το πρώτο τρίμηνο του 2025.

Πολύ σημαντική είναι επίσης η κάλυψη των εξόδων των συνοδών των Επιδοτούμενων Ασθενών στο εξωτερικό, το οποίο ήταν ένα πάγιο αίτημα των οργανωμένων ασθενών εδώ και χρόνια και ουσιαστικά ήταν η πρώτη δράση που υλοποιήσαμε εντός του 2024 με την ανάληψη των καθηκόντων μου.

Προχωρήσαμε επίσης με την υπογραφή συμφωνιών με την Ελλάδα σε ό,τι αφορά τις Μεταμοσχεύσεις Νεφρών και Πνευμόνων. Επιπλέον, έγινε συμφωνία με την Πανεπιστημιακή Κλινική του Tubingen στην Γερμανία για την εκπαίδευση δύο γιατρών του ΟΚΥπΥ στον τομέα της ηπατολογίας, ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται στην Κύπρο τα follow-up των μεταμοσχευμένων ασθενών. Μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν ηπατολόγοι – πέραν κάποιων ιατρών με ενδιαφέρον στην ηπατολογία- στο νησί για να διαχειρίζονται τα περιστατικά, με αποτέλεσμα να αποστέλλονται στο εξωτερικό γύρω στους 50 ασθενείς ανά έτος μετά τη μεταμόσχευση, τα οποία πλέον θα μπορούμε να τα διαχειριζόμαστε στην Κύπρο, ώστε να μην ταλαιπωρούνται, διότι ορισμένοι ασθενείς χρειάζεται να μεταβούν στο εξωτερικό αρκετές φορές.

Έχουμε προχωρήσει με πρόταση στο Συμβούλιο Υγείας της ΕΕ για τη δημιουργία ενός Εθελοντικού Μηχανισμού Κοινών Προμηθειών Φαρμάκων. Από το 2004 που εντάχθηκε η Κύπρος στην Ευρώπη ήταν η πρώτη πρόταση που κατατίθεται στο Συμβούλιο Υγείας της ΕΕ για τον τομέα της Υγείας και αφορά συγκεκριμένα τα ογκολογικά φάρμακα και την κοινή προμήθεια με άλλα κράτη μέλη. Συνυπόγραψαν την πρόταση μας άλλα 10 κράτη-μέλη, ενώ διαφάνηκε και η θετική στάση του νέου Επιτρόπου της Υγείας.

Ξεκινήσαμε τον θεσμό της μαίας στο σπίτι από 1η Σεπτεμβρίου σε πιλοτική βάση. Είναι ένα πρόγραμμα, στο οποίο 40 ημέρες μετά τη γέννα, δίνεται η δυνατότητα επίσκεψης μαίας σε νέες μητέρες στο σπίτι για να τις βοηθάει. Αποτελεί ένα καινοτόμο μέτρο που υπάρχει και σε άλλες χώρες και φαίνεται ότι αγκαλιάζεται από την κοινωνία.

Παράλληλα, έχουμε προχωρήσει με την Α’ φάση του Κέντρου Ψυχικής Υγείας στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας και έχουν ήδη ξεκινήσει οι εισαγωγές. Έχουμε επίσης ολοκληρώσει μία εκστρατεία για το νοσηλευτικό επάγγελμα, λόγω σοβαρών ελλείψεων στους νοσηλευτές στην Κύπρο. Ο τρόπος που μπορεί να επιλυθεί αυτό το πρόβλημα σε μακροχρόνιο στάδιο, είναι με την ενίσχυση του νοσηλευτικού προσωπικού. Έτσι, κάναμε μία εκστρατεία πριν την αρχή του ακαδημαϊκού έτους 2024-2025 για προσέλκυση νέων, τελειόφοιτων μαθητών στο νοσηλευτικό επάγγελμα και έχουμε καταφέρει οι αριθμοί των πρωτοετών φοιτητών να διπλασιαστούν σε σχέση με πέρσι, ώστε σε τέσσερα χρόνια να έχουμε περισσότερους νοσηλευτές για να καλύψουμε τις ανάγκες.

Ταυτόχρονα, προχωρήσαμε σε μία εκστρατεία για τα ανιχνευτικά προγράμματα πρόληψης, τα οποία ακόμη τρέχουν, ενώ θα ξεκινήσουμε και νέα ανιχνευτικά προγράμματα το 2025, όπως για το παχύ έντερο, τον καρκίνο του προστάτη, το φάσμα του αυτισμού για βρέφη 18 με 30 μηνών και του τραχήλου της μήτρας. Σε μεταγενέστερο στάδιο, θα προχωρήσουμε και με ανιχνευτικά προγράμματα για νεογνά.

Ποια είναι τα ανοιχτά κεφάλαια αυτή τη στιγμή που χρειάζονται άμεσα να ληφθούν αποφάσεις;

Θα έλεγα αρκετά από τα νομοσχέδια. Για παράδειγμα, το νομοσχέδιο για τις Πανεπιστημιακές Κλινικές θα κατατεθεί στη Βουλή στις αρχές του 2025, όπως και άλλα νομοσχέδια. Επειδή αυτή τη στιγμή υπάρχουν πολλά νομοσχέδια που θα κατατεθούν άμεσα, κάναμε μία έκκληση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας να αρχίσουν οι συζητήσεις. Τα πλείστα από αυτά έχουν στόχο να ενδυναμώσουν το σύστημα Υγείας και όπου υπάρχει νομοθετικό κενό, να καλύπτεται. Άρα, το νομοθετικό πλαίσιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό.

Όσον αφορά το ίδιο το ΓεΣΥ, πρέπει να επεκταθούν οι έλεγχοι, ώστε να καταφέρουμε να αυξήσουμε την ποιότητα στο Σύστημα, και είναι κάτι το οποίο βλέπουμε με τον ίδιο τον ΟΑΥ. Είναι στα πλαίσια διαβούλευσης και το νομοσχέδιο του Κέντρου Κλινικής Τεκμηρίωσης, το οποίο σίγουρα θα αναβαθμίσει την ποιότητα υγείας στην Κύπρο. Μέχρι το τέλος του 2025, θα έχουμε τα πρώτα 90 κλινικά πρωτόκολλα.

Σαφώς είναι και η αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων για τα οποία πρέπει να συζητήσουμε και να παρθούν αποφάσεις.

Αυτοί είναι οι τρεις κύριοι πυλώνες για τους οποίους εργαζόμαστε. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια θέματα τα οποία πρέπει να τρέξουν, αλλά το νομοθετικό πλαίσιο είναι το πιο σημαντικό, γιατί θα βοηθήσει και τους άλλους δύο πυλώνες.

Πρόσφατα είχατε θέσει ενώπιον του Συμβουλίου Υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόταση για δημιουργία ενός Εθελοντικού Μηχανισμού Κοινών Προμηθειών Φαρμάκων. Γιατί είναι απαραίτητος ο συγκεκριμένος Μηχανισμός;

Στην Κύπρο αν και υπάρχει, με δυσκολία, επάρκεια φαρμάκων, εκεί που εντοπίζουμε δυσκολίες, είναι στην πρόσβαση στα καινοτόμα φάρμακα και αρκετές φορές στην τιμολόγηση τους. Ως μικρή χώρα, όπως και άλλα κράτη της ΕΕ παρόμοιου μεγέθους, αντιμετωπίζουμε προβλήματα όσον αφορά την μη ελκυστική αγορά, διότι εκεί και όπου οι αριθμοί είναι μικροί, παρέχονται ελάχιστες ποσότητες φαρμάκων στους ασθενείς, όμως τα συγκεκριμένα είναι πολύ σημαντικά, διότι είναι θέματα ζωής και θανάτου, όπως για παράδειγμα ογκολογικά και νευρολογικά φάρμακα.

Εμείς θέλουμε να λύσουμε το πρόβλημα της πρόσβασης για συγκεκριμένους ασθένειες. Οι ίδιες οι φαρμακευτικές εταιρείες, λόγω της μικρής αγοράς, δεν θα εγγράψουν πρώτα ένα τέτοιο φάρμακο στην Κύπρο, διότι προφανώς θα πάνε στις μεγαλύτερες αγορές, με αποτέλεσμα στη χώρα μας να εγγραφεί μετά από 2 ή 3 χρόνια και όταν θα το έχουμε θα είναι πιο ακριβό.

Άρα αναγκαζόμαστε, ως Υπουργείο Υγείας να βρίσκουμε, σε ονομαστική βάση, αυτά τα φάρμακα, κυρίως μέσω πρεσβειών ξένων χωρών στην Κύπρο, οι οποίες θα μπορούσαν με κάποιο τρόπο να προμηθεύσουν φάρμακα. Προφανώς για να αγοραστεί ένα φάρμακο, σε ονομαστική βάση, είναι για ένα ασθενή και άρα η τιμή είναι πολύ πιο ψηλή από το να αγοράζονταν 100 φάρμακα για 100 ασθενείς.

Η πρόταση μας είναι να γίνει ένας Μηχανισμός κοινής προμήθειας και ο λόγος που είναι εθελοντικό, οφείλεται στο γεγονός ότι αντιλαμβανόμαστε ότι, αρκετές χώρες δεν θα θέλουν να ενταχθούν σε αυτόν, επειδή είναι είτε μεγάλες σε μέγεθος, ώστε να εξασφαλίζουν τα φάρμακα σε καλύτερες τιμές, είτε έχουν άλλα συμφέροντα, όπως για παράδειγμα δική τους φαρμακοβιομηχανία που θα ήθελαν να την προστατεύσουν.

Είναι 11 οι χώρες οι οποίες στήριξαν την προσπάθεια αυτή. Στην αρχή για καινοτόμα φάρμακα και για τα οποία θα υπάρχουν πρωτόκολλα από την 1η Ιανουαρίου του 2025. Αυτό σημαίνει επάρκεια των φαρμάκων, διάθεσή τους την κατάλληλη ώρα και συνάμα αντί ένα φάρμακο να αγοραστεί για 50 ασθενείς, για αγοραστεί για 5000 χιλιάδες ασθενείς για παράδειγμα και έτσι θα είναι πιο χαμηλές οι τιμές τους.

Η Κύπρος διαθέτει περίπου 120 εκατ. ευρώ τα οποία, μέσω μίας κοινής βοήθειας, θα μπορούσε να εξοικονομηθεί ένα κομμάτι των χρημάτων αυτών και να χρησιμοποιηθεί σε άλλους τομείς της Υγείας. Στόχος μας είναι να προχωρήσουμε, για να μπορέσουμε να παρέχουμε όλα τα φάρμακα που χρειάζονται στους δικούς μας ασθενείς. Κάθε χρόνο υπάρχουν καινοτόμα φάρμακα και είναι εξαιρετικά καλό το γεγονός ότι, οι φαρμακευτικές εταιρείες προχωρούν με έρευνες, ώστε να υπάρχουν αυτά για παθήσεις οι οποίες, μέχρι πριν λίγα χρόνια, δεν υπήρχαν. Θέλουμε να είμαστε σε θέση να μπορούμε να παρέχουμε αυτά τα φάρμακα και θεωρούμε ότι ο καλύτερος τρόπος είναι με αυτές τις κοινές προμήθειες.

Τέλος Νοεμβρίου ανακοινώθηκαν έργα ύψους 128 εκατ. ευρώ στον τομέα της Υγείας, σε όλες τις επαρχίες μέχρι το 2027, τα οποία έχουν στόχο την ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών και τη ριζική βελτίωση των υποδομών των δημόσιων νοσηλευτηρίων. Είναι αρκετά τα όσα ανακοινώθηκαν ή αναμένονται και άλλα;

Όπως πολύ σωστά είπατε, πρόκειται για 128 εκατομμύρια ευρώ σε έργα για την επόμενη τριετία και είναι ένα μεγάλο ποσό που θα αναβαθμίσει σε μεγάλο βαθμό τις εγκαταστάσεις των δημόσιων νοσηλευτηρίων. Οι αναβαθμίσεις θα γίνονται συνεχώς. Υπάρχουν και άλλα τρία έργα που δεν έχουν συμπεριληφθεί, όπως για παράδειγμα η νέα Παιδογκολογική Κλινική, η οποία θα δημιουργηθεί στο Μακάρειο Νοσοκομείο σε ανεξάρτητο κτήριο μέσω μίας δωρεάς. Για αυτό και δεν περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό των 128 εκατομμυρίων ευρώ, και θα κοστίσει γύρω στα 8 με 10 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, γίνονται προσπάθειες για άντληση και άλλων κονδυλίων, ώστε να πραγματοποιηθούν περισσότερα έργα, ενδεχομένως και για τη Β’ Φάση της Κλινικής Ψυχικής Υγείας στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας, η οποία δεν περιλαμβάνεται στα έργα των 128 εκατ. ευρώ. Είναι μέσα στις προθέσεις μας να εξευρεθούν πόροι από άλλες πηγές, ώστε να ξεκινήσουν και αυτά τα έργα.

Θεωρούμε ότι τα 128 εκατομμύρια ευρώ για τα επόμενα τρία χρόνια είναι ένα μεγάλο ποσό και δεν είναι συχνό φαινόμενο να γίνονται τέτοιες κρατικές επενδύσεις στον τομέα της Υγείας. Θα υπάρξουν και άλλες επενδύσεις και τα νοσηλευτήρια θα αναβαθμίζονται συνεχώς.

Θα σας πάω λίγο στον «πόλεμο» που ξέσπασε ανάμεσα σε γιατρούς του δημοσίου και του ΟΚΥπΥ με επίκεντρο τα οικονομικά κριτήρια που λαμβάνουν οι γιατροί. Καταφέρατε, μετά από δύο παρεμβάσεις σας, να μην επεκταθούν τα απεργιακά μέτρα και με δική σας πρόταση, μπήκατε σε διαπραγματεύσεις με τους γιατρούς για να βρεθεί μία κοινή συνισταμένη. Σε ποια φάση βρίσκονται αυτή τη στιγμή οι συζητήσεις;

Είμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία. Είχαμε συναντήσεις, τόσο με τους γιατρούς όσο και με τον ΟΚΥπΥ, προκειμένου να βρούμε μία ολιστική λύση στο πρόβλημα. Μέσα στους επόμενους μήνες, αναμένουμε να καταλήξουμε σε μία συμφωνία που θα λύνει το οικονομικό πρόβλημα για τα έτη 2023-2024. Επιπλέον, η συμφωνία θα καλύπτει και την περίοδο 2025-2027, δίνοντας τη δυνατότητα στον Οργανισμό να προχωρήσει με εργασιακή ειρήνη, χωρίς να χρειάζεται να συζητά συνεχώς για τα οικονομικά κίνητρα.

Πριν περίπου έναν μήνα, ο ΟΚΥπΥ υπέγραψε τις συλλογικές συμβάσεις με τις έξι συντεχνίες, κάτι που είναι εξίσου σημαντικό για την επίτευξη εργασιακής ειρήνης. Από την αρχή είχαμε θέσει ως στόχο την επίλυση του προβλήματος των οικονομικών κινήτρων με μία ολιστική προσέγγιση. Σήμερα, απομένουν μόνο μερικές λεπτομέρειες, και πιστεύουμε σύντομα θα έχουμε κατάληξη του θέματος.

Συνεπώς αν καταλήξουμε σε συμφωνία εντός του προσεχούς χρονικού διαστήματος, ο ΟΚΥπΥ θα μπορέσει να προχωρήσει με το Σχέδιο Δράσης του. Το μνημόνιο συνεργασίας έχει ήδη υπογραφεί μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών, του Υπουργείου Υγείας και του Οργανισμού, και το προσωπικό του ΟΚΥπΥ σε όλες τις βαθμίδες θα πρέπει να συνεργαστεί, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή εφαρμογή του σχεδίου.

Αυτή τη στιγμή, ένα από τα πολυσυζητημένα και σημαντικότερα νομοσχέδια, αυτό του Συνηγόρου του Ασθενούς, βρίσκεται στην τελική φάση στην Επιτροπή Υγείας και αναμένεται να οδηγηθεί για ψήφιση στη Βουλή. Πώς θα βελτιώσει αυτό τη ζωή των ασθενών;

Ο Συνήγορος του Ασθενούς καλύπτει ένα σημαντικό κενό που υπήρχε μέχρι σήμερα. Παρόλο που υπήρχε προστασία των δικαιωμάτων των ασθενών, αυτή περιοριζόταν είτε σε εθελοντικές επαρχιακές επιτροπές είτε μέσω του Επιτρόπου Προστασίας του ΓεΣΥ. Το νέο νομοσχέδιο επεκτείνει την προστασία και καλύπτει και τον τομέα εκτός του ΓεΣΥ, κάτι που δεν υπήρχε μέχρι τώρα. Ο Συνήγορος θα ασχολείται με τα δικαιώματα των ασθενών τόσο εντός όσο και εκτός του ΓεΣΥ.

Οι εθελοντικές επαρχιακές επιτροπές που υπήρχαν στο παρελθόν μετατρέπονται σε επιτροπές με επαγγελματίες κυρίως από τον τομέα της υγείας, οι οποίες θα αναλαμβάνουν τα παράπονα των ασθενών και θα τα επιλύουν ή τουλάχιστον θα αποφασίζουν για τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν. Οι επιτροπές αυτές θα περιλαμβάνουν επαγγελματίες από διάφορους τομείς: μέλη του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ), του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, του Υπουργείου Υγείας και του Συνδέσμου Νοσηλευτών. Αυτό εξασφαλίζει ότι η αντιμετώπιση των προβλημάτων θα είναι πιο επαγγελματική και συστηματική.

Με αυτόν τον τρόπο, ο ασθενής θα μπορεί να απευθυνθεί άμεσα στο νοσηλευτήριο ή στον πάροχο υγείας και να δώσει το παράπονό του, το οποίο θα επιλύεται σε τοπικό επίπεδο. Κάθε πάροχος υγειονομικής περίθαλψης θα έχει ένα υπεύθυνο πρόσωπο που θα χειρίζεται τα παράπονα και αν δεν μπορεί να βρει λύση, θα προωθεί το θέμα σε ανώτερο επίπεδο.

Ο Συνήγορος του Ασθενούς θα διαθέτει γραφείο με προσωπικό που θα είναι υπεύθυνο για την ανάπτυξη πολιτικών που αφορούν τα δικαιώματα των ασθενών στον τομέα της Υγείας. Παράλληλα, θα υπάρχει μία συμβουλευτική επιτροπή που θα συμβουλεύει τον Συνήγορο, ο οποίος θα έχει γενικά την εποπτεία της προστασίας των δικαιωμάτων των ασθενών.

Η πρόθεσή μας ήταν για μία οκταμελή επιτροπή, αλλά τελικά αυτό θα αποφασιστεί από τη Βουλή, ως προς τη σύνθεση και τις αρμοδιότητες της. Σε κάθε περίπτωση, ο Συνήγορος θα έχει την επαγγελματική ευθύνη για την επίλυση των προβλημάτων και οι αποφάσεις που θα λαμβάνονται θα δημοσιοποιούνται, κάτι που δεν συνέβαινε στο παρελθόν.

Επιπλέον, και τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια θα έχουν ένα υπεύθυνο πρόσωπο που θα αναλαμβάνει τα παράπονα των ασθενών και θα προσπαθεί να τα επιλύσει. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, το ζήτημα θα προωθείται σε ανώτερο επίπεδο για περαιτέρω χειρισμό.

Σε ό,τι αφορά τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση που δεν είναι άλλη από το ΓεΣΥ, πέντε χρόνια μετά, ποιες είναι οι στρεβλώσεις που θεωρείτε πως πρέπει να διορθωθούν; Και γενικότερα ποιοι είναι οι στόχοι του Σχεδίου για βελτίωση της ποιότητας της υγείας;

Από πρόσφατες έρευνες, διαπιστώθηκε ότι πάνω από το 90% των πολιτών κρίνουν πως τα πράγματα με το ΓεΣΥ είναι πολύ καλύτερα σε σχέση με πριν. Τα κενά στην Υγεία είναι πλέον πολύ περιορισμένα, γεγονός που δείχνει ότι το Σχέδιο έχει καταφέρει να προσφέρει σε όλους τους πολίτες τις υπηρεσίες υγείας που χρειάζονται, χωρίς να τους επιβαρύνει οικονομικά.

Ωστόσο, όπως σε κάθε νέο σύστημα, δεν είναι δυνατόν να μην έχει ατέλειες από τα πρώτα του χρόνια. Στρεβλώσεις υπάρχουν, κυρίως στον τομέα του ελέγχου του ίδιου του Συστήματος, και θα πρέπει να ενισχυθεί η λογιστική παρακολούθηση και ο έλεγχος ποιότητας. Ένα από τα μέτρα που θα σπρώξουν στην κατεύθυνση αυτή, είναι η σύσταση του Κέντρου Κλινικής Τεκμηρίωσης, το οποίο θα συμβάλει στην ανάπτυξη και εφαρμογή πρωτοκόλλων που θα ακολουθούνται από όλους τους παρόχους, επιτρέποντας στον ΟΑΥ να ελέγχει καλύτερα την ποιότητα των υπηρεσιών.

Εκτός από τον έλεγχο ποιότητας, υπάρχουν και άλλα ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν στην πορεία, κυρίως σε σχέση με τη νομοθεσία και την ενίσχυση του ρόλου του ΟΑΥ στην παρακολούθηση των παρόχων. Ο στόχος είναι να κλείσουν νομοθετικά κενά και να ενισχυθεί η ποιότητα των υπηρεσιών, με καλύτερους επαγγελματίες υγείας που θα πραγματοποιούν τις απαραίτητες ιατρικές πράξεις. Παράλληλα, χρειάζεται να περιοριστούν οι σπατάλες και να ενσωματωθούν περισσότερες υπηρεσίες υγείας στο Σύστημα, πάντα αναλόγως με τις ανάγκες και τις δυνατότητες της χώρας.

Ένα άλλο σημαντικό σημείο αφορά τις ατασθαλίες στο Σύστημα, όπως για παράδειγμα η έξοδος παρόχων από το ΓεΣΥ. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο ΟΑΥ έχει προχωρήσει στην επιβολή προστίμων, κάτι που δεν γινόταν στο παρελθόν. Οι ενισχυμένοι έλεγχοι έχουν ως στόχο τη μείωση των κονδυλίων που χρησιμοποιούνται λανθασμένα, ώστε αυτά να επανεπενδυθούν σε άλλες υπηρεσίες υγείας, διευρύνοντας τις παροχές του ΓεΣΥ.

Φυσικά, για την επιτυχή ολοκλήρωση αυτών των προσπαθειών, χρειάζεται και η βοήθεια των παρόχων. Για παράδειγμα, υπάρχει έντονη διαφωνία σχετικά με την ένταξη των εργοθεραπευτών στο ΓεΣΥ. Αυτό είναι ένα από τα ζητήματα που ο ΟΑΥ θα πρέπει να επανεξετάσει εντός του 2025, καθώς οι εργοθεραπευτικές υπηρεσίες είναι εξαιρετικά σημαντικές και θα έπρεπε να είναι ήδη μέρος του Σχεδίου.

Πριν από λίγες μέρες, εκδόθηκε η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Παρακολούθησης Συστημάτων και Πολιτικών Υγείας, στην οποία γίνεται λόγος για μία ανισορροπία μεταξύ γιατρών και νοσηλευτών. Πώς το σχολιάζετε;

Η ανισορροπία υπάρχει κυρίως λόγω της μεγάλης έλλειψης νοσηλευτών, με αποτέλεσμα το Σύστημα να μην μπορεί να λειτουργήσει όσο αποδοτικά θα μπορούσε. Ένας από τους τρόπους για να ενισχυθεί το ΓεΣΥ είναι να προσελκύσουμε περισσότερους νοσηλευτές. Ως Υπουργείο Υγείας, έχουμε ήδη ξεκινήσει εκστρατεία προσέλκυσης νέων φοιτητών νοσηλευτικής αλλά υπάρχουν και άλλοι τρόποι, όπως η προσέλκυση νοσηλευτών από τρίτες χώρες, με συγκεκριμένα κριτήρια, ώστε να καλύψουμε καλύτερα τις ανάγκες του Συστήματος.

Ωστόσο, υπάρχει διαφοροποίηση στην επάνδρωση προσωπικού μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών νοσηλευτηρίων. Αυτά τα θέματα συζητούνται τακτικά με τις συντεχνίες, για να βρεθούν λύσεις στα όποια προβλήματα προκύπτουν.

Μια συγκεκριμένη πρόταση νόμου που έχει κατατεθεί από τον βουλευτή Πανίκο Λεωνίδου αφορά την ανισότητα στις αναλογίες νοσηλευτών στην αιμοκάθαρση μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Συγκεκριμένα, στον δημόσιο τομέα προβλέπεται ένας νοσηλευτής για κάθε τρεις ασθενείς, ενώ στον ιδιωτικό τομέα η αναλογία είναι ένας νοσηλευτής για δύο ασθενείς. Η πρόταση είναι να εναρμονιστεί η αναλογία αυτή και στους δύο τομείς, ώστε να υπάρξει μεγαλύτερη ομοιομορφία.

Όσον αφορά τα υπόλοιπα προβλήματα που σχετίζονται με το ιατρικό επάγγελμα, προσπαθούμε να τα λύσουμε σταδιακά μέσω του Συστήματος. Είναι από τη μία ο σημαντικός πυλώνας των προσωπικών ιατρών και από την άλλη, η έλλειψη ιατρών συγκεκριμένων ειδικοτήτων. Για τους προσωπικούς γιατρούς, είναι περισσότερο θέμα αμοιβών και θα πρέπει να το συζητήσει ο ΟΑΥ, ενώ για τις ελλείψεις σε κάποιες ειδικότητες, έχουμε ήδη ξεκινήσει ένα πρώτο βήμα με το να στείλουμε δύο γιατρούς του ΟΚΥπΥ στη Γερμανία για εξειδικευτούν στην ηπατολογία.

Ήρθε ξανά στην επιφάνεια το ζήτημα με τους χρόνους αναμονής στα ΤΑΕΠ των δημόσιων νοσηλευτηρίων. Υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις με αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται οι ασθενείς. Τι πρέπει επιτέλους να αλλάξει για να διορθωθεί αυτό;

Το Υπουργείο Υγείας, θέλοντας να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες στα ΤΑΕΠ κατά τους χειμερινούς μήνες όπου αναμένεται αυξημένη επιβάρυνση στα ΤΑΕΠ των κρατικών νοσηλευτηρίων, ιδίως λόγω της επικείμενης έξαρσης των λοιμώξεων προχωρεί σε μια σημαντική πρωτοβουλία με στόχο την εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής φροντίδας για τους ασθενείς.

Συγκεκριμένα, ζητήσαμε από τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια που είναι ενταγμένα στο ΓεΣΥ να διαθέσουν 2-3 κλίνες καθημερινά για την κάλυψη των αναγκών που προκύπτουν από την πληρότητα των δημοσίων νοσηλευτηρίων. Παράλληλα, προβλέπεται η στενή συνεργασία τους με την Υπηρεσία Ασθενοφόρων, ορίζοντας υπευθύνους που θα βρίσκονται σε ετοιμότητα 24 ώρες το 24ωρο.

Η ρύθμιση αυτή θα ισχύσει από τις 23 Δεκεμβρίου μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου 2025, ώστε να καλύψουμε τις αυξημένες ανάγκες κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών και να ανταποκριθούμε στην αναμενόμενη αύξηση των λοιμώξεων.

Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στη συνεχιζόμενη προσπάθεια ενίσχυσης του δημόσιου συστήματος υγείας και της αναβάθμισης των υπηρεσιών που προσφέρονται στους πολίτες, και υλοποιείται στο πλαίσιο του εποπτικού ρόλου που διατηρεί το Υπουργείο Υγείας για τη διασφάλιση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών υγείας. Και θέλω να ευχαριστήσω όλους όσοι συμμετέχουν. Με τη συλλογική προσπάθεια όλων μας, μπορούμε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις και να παρέχουμε υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας στους πολίτες μας.

Πέραν όμως των όσων προανέφερα, κατατέθηκαν στον ΟΚΥπΥ βέλτιστες πρακτικές για τα δημόσια ΤΑΕΠ, τις οποίες προσπαθεί να εντάξει στα δικά του συστήματα. Σίγουρα, θα πρέπει να γίνονται πάντα καλύτεροι χρόνοι.

Επιπρόσθετα, πρέπει να περάσει και το μήνυμα σε όλους τους πολίτες ότι, σε όλες τις χώρες του κόσμου, υπάρχει τρόπος, μέσω του οποίου κατηγοριοποιούνται τα περιστατικά στα ΤΑΕΠ από το 1 μέχρι το 5. Προφανώς, το 1 είναι το πιο σοβαρό που θα πρέπει να μεταφερθεί ο ασθενής με ασθενοφόρο και το 5 είναι κάποιος, ενδεχομένως, που δεν θα έπρεπε να είναι στα ΤΑΕΠ. Τα περισσότερα περιστατικά που είναι στις κατηγορίες 4 και 5, είναι αυτά που πιθανόν να μην έπρεπε να μεταβούν στα ΤΑΕΠ και θα περιμένουν περισσότερο. Έχει προχωρήσει ο ΟΑΥ με τη σύσταση των εφημερεύοντων προσωπικών ιατρών, μέσω των οποίων κάποιος ασθενής που έχει κάποιο πρόβλημα για το οποίο δεν χρειάζεται να πάει στα ΤΑΕΠ, έχει τη δυνατότητα να πάει σε αυτούς τους γιατρούς, να εξεταστεί, να δοθεί φαρμακευτική αγωγή, αν είναι απαραίτητο και αν θα πρέπει να πάει στα ΤΑΕΠ, θα τον στείλει ο ίδιος ο γιατρός.

Αυτή τη στιγμή εφημερεύοντες προσωπικοί ιατροί υπάρχουν σε όλες τις επαρχίες και είναι μία υπηρεσία η οποία υπολειτουργεί. Πρέπει να υπάρξει ενημέρωση του κοινού για αυτή την υπηρεσία και πρέπει ο ίδιος ο Οργανισμός να καταφέρει να επανδρώσει τα ίδια τα ΤΑΕΠ, με καλύτερο τρόπο, ώστε να λυθεί το πρόβλημα της αναμονής.

Προσωπικά, θα ήθελα να παρακαλέσω τον κόσμο να χρησιμοποιεί τους εφημερεύοντες προσωπικούς ιατρούς τις αργίες και τα Σαββατοκύριακα, γιατί πραγματικά δεν θα ταλαιπωρούνται.

Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι σας για τη νέα χρονιά;

Σίγουρα, ο πρώτος πυλώνας είναι τα νομοσχέδια. Στόχος μας είναι μέσα στο 2025 τα νομοσχέδια που κατατέθηκαν και αυτά που θα κατατεθούν τους πρώτους μήνες να μπουν σε συζήτηση και να ψηφιστούν. Η αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας μπορεί να γίνει και μέσω των νομοθετημάτων. Θα συζητήσουμε το θέμα αναβάθμισης των δημόσιων νοσηλευτηρίων, όπως επίσης και τα θέματα αναβάθμισης του ΓεΣΥ.

Πέραν από αυτά, προχωρούμε με τέσσερα ανιχνευτικά προγράμματα που είναι από τις κύριες δράσεις του Υπουργείου Υγείας για το 2025. Η τελειοποίηση και ψήφιση του νομοσχεδίου για το Κέντρο Κλινικής Τεκμηρίωσης, το οποίο θα ανεβάσει ιδιαίτερα την ποιότητα. Προχωρούμε με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, ενώ έχουμε υποβάλει πρόταση στην ΕΕ όσον αφορά τα καινοτόμα φάρμακα. Σαφώς, οι δύο πράξεις που θα προχωρήσει το Υπουργείο είναι η μεταβίβαση της Επιτροπής Ονομαστικών Αιτημάτων στον ΟΑΥ, όπως επίσης και η Υπηρεσία των Επιδοτούμενων Ασθενών.

Άρα, το Υπουργείο Υγείας, που μέχρι σήμερα συνεχίζει και παρέχει κάποια υπηρεσία, θα τις μεταφέρει στον ΟΑΥ, ώστε εντός του 2025 να παραμείνει σχεδόν εξ ολοκλήρου ένα Υπουργείο υπεύθυνο για την παραγωγή πολιτικών και την εποπτεία του συστήματος, παρά για την παροχή υπηρεσιών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Στόχος του ΟΑΥ η αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών-Στο επίκεντρο η αντιμετώπιση των καταχρήσεων και η ενδυνάμωση του ΓεΣΥ
• Φωνές για υποστελέχωση στον ΟΑΥ-Καταγγέλλει καταχρήσεις στο σύστημα ο πρόεδρος της επιτροπής στελέχωσης
• Πηγή πληροφόρησης για όλες τις υπηρεσίες ΓεΣΥ ο «Οδηγός του Ασθενή»
• Στον ΟΑΥ η ευθύνη για την έγκριση φαρμάκων εκτός ΓεΣΥ-«Δεν γίνεται οι φορολογούμενοι να πληρώνουν επιπλέον»
• Εγκρίθηκε ο συμπληρωματικός προϋπολογισμός του ΟΑΥ-Που θα διατεθούν τα επιπρόσθετα €94,3 εκ.