Αιολικά Πάρκα: Με τη δύναμη του ανέμου

Η αιολική ενέργεια αποτελεί μία από τις πιο ευρέως χρησιμοποιούμενες μορφές ανανεώσιμης ενέργειας παγκοσμίως. Παράγεται από τον άνεμο και βασίζεται στην αξιοποίηση της κινητικής ενέργειας των αέριων μαζών, η οποία μετατρέπεται σε μηχανική ενέργεια και στη συνέχεια σε ηλεκτρική. Σήμερα, καλύπτει περισσότερο από το 3% της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, με τις εκτιμήσεις του Διεθνούς Ενεργειακού Συμβουλίου να προβλέπουν αύξηση στο 18% μέχρι το 2050.

Πρόκειται για μια ανανεώσιμη και καθαρή πηγή ενέργειας που αξιοποιεί την ατμοσφαιρική ροή του αέρα, χωρίς να προκαλεί ατμοσφαιρικές εκπομπές ή ρύπανση, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.

Τα οφέλη της αιολικής ενέργειας

Η αιολική ενέργεια παράγεται τοπικά. Αυτό σημαίνει ότι είναι διαθέσιμη σε κάθε μέρος του πλανήτη, ενισχύοντας τις τοπικές οικονομίες, δημιουργώντας δεκάδες θέσεις εργασίας. Μπορεί να εγκατασταθεί σε περιοχές οι οποίες δεν είναι κατάλληλες για άλλες χρήσεις, ενώ μπορεί να συνυπάρχει με άλλες χρήσεις της γης, όπως είναι η γεωργία ή η κτηνοτροφία. Για την εγκατάστασή της δεν απαιτούνται ορυχεία ή μετατροπή καυσίμων και οι ανεμογεννήτριες μπορούν να εγκατασταθούν σε διάφορα ύψη για να επιτευχθεί μια σταθερή παραγωγή.

Επιπρόσθετα, η αιολική ενέργεια είναι χαμηλού κόστους, με σχετικά σταθερή τιμή, η οποία μπορεί να ανταγωνιστεί ως προς την κερδοφορία τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας και να αποτελέσει πηγή εξοικονόμησης.

Το κυριότερο, τα αιολικά πάρκα δεν ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα, όπως τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρισμού τα οποία στηρίζονται στην καύση ορυκτών καυσίμων, όπως είναι ο άνθρακας. Παράλληλα, συμβάλλουν στο ενεργειακό μείγμα της χώρας μας, συντείνοντας καθοριστικά στην υλοποίηση των στόχων του κράτους, συμπεριλαμβανομένων των κλιματικών στόχων, των στόχων ενεργειακής απόδοσης, καθώς και αυτών που αφορούν τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).

Η κυπριακή γραφειοκρατία που στέκεται τροχοπέδη στην πράσινη ανάπτυξη

Στην Κύπρο, μέχρι στιγμής, υπάρχουν 6 αιολικά πάρκα, με το μεγαλύτερο να βρίσκεται στην επαρχία Πάφου και το δεύτερο σε μέγεθος να βρίσκεται στην περιοχή Αλεθρικό-Τερσεφάνου. Παρά τα σαφή οφέλη και πλεονεκτήματά τους, η δημιουργία ενός αιολικού πάρκου δυστυχώς δεν είναι διόλου εύκολη υπόθεση. Καταρχάς, για να δημιουργηθεί ένα αιολικό πάρκο χρειάζεται να βρεθεί η κατάλληλη έκταση, η οποία να πληροί τις απαιτούμενες προϋποθέσεις, όπως το αιολικό δυναμικό της περιοχής και να υπάρχει κοντά διαθέσιμο ηλεκτρικό δίκτυο. Λόγω της απόστασης που πρέπει να έχουν οι ανεμογεννήτριες μεταξύ τους, χρειάζεται μια σημαντική έκταση γης για τη δημιουργία ενός αιολικού πάρκου, αλλά αυτό σημαίνει ότι ένεκα αυτής της απόστασης ελαχιστοποιείται ο θόρυβος από τις ανεμογεννήτριες. Εκτός όμως από την αντικειμενική δυσκολία να βρεθεί η κατάλληλη έκταση, το τεράστιο πρόβλημα είναι η αδειοδότηση ενός αιολικού πάρκου. Οι ιδιώτες επενδυτές βρίσκονται αντιμέτωποι μ’ έναν «κυκεώνα» δαιδαλωδών διαδικασιών και απαιτούμενων αδειών, με τη γραφειοκρατία που επικρατεί στον τόπο μας να καθιστά εξαιρετικά χρονοβόρα την όλη διαδικασία. Ενδεικτικό της απαράδεκτης κατάστασης που επικρατεί, είναι ότι υπάρχει αιολικό πάρκο που βρίσκεται σε διαδικασία υλοποίησης από το 2008! Δηλαδή, 16 ολόκληρα χρόνια μετά, ο ιδιώτης επενδυτής ακόμα προσπαθεί να υλοποιήσει το έργο, αυξάνοντας -αδικαιολόγητα- κατά πολύ το κόστος της επένδυσής του.

Αντισταθμιστικά ωφελήματα προς τις κοινότητες

Αν τα αιολικά πάρκα δεν είχαν ουσιαστικά θετική επίδραση στις κοινότητες που τα φιλοξενούν, οι ίδιες οι κοινότητες δεν θα επιδίωκαν την ενσωμάτωση αυτής της «πράσινης» ανάπτυξης στις περιοχές τους. Ένα σημαντικό όφελος είναι το 2% της παραγωγής, το οποίο κάθε αιολικό πάρκο αποδίδει στην κοινότητα όπου βρίσκεται. Αυτό το ποσοστό αντιστοιχεί συνολικά περίπου σε 750.000 ευρώ και αποτελεί άμεση οικονομική ενίσχυση.

Πέρα από την οικονομική συνεισφορά, τα αιολικά πάρκα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της τοπικής κοινωνίας, προσφέροντας υποστήριξη ανάλογα με τις ανάγκες της. Δημιουργούν έτσι μια αμφίδρομη σχέση με τους ανθρώπους της περιοχής, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή. Παράλληλα, λειτουργούν ως εκπαιδευτικά κέντρα, διαθέσιμα για επισκέψεις από σχολεία, οργανισμούς και ιδρύματα. Μέσω αυτών των δραστηριοτήτων, ευαισθητοποιούν το κοινό σχετικά με τη σημασία ενός βιώσιμου ενεργειακού μοντέλου και την ανάγκη μείωσης των ρύπων. Επιπλέον, συμβάλλουν στη μείωση του ενεργειακού κόστους, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των πολιτών.

Σε συνεργασία με το Τμήμα Δασών, οι ιδιοκτήτες των αιολικών πάρκων συμμετέχουν σε προγράμματα αναδάσωσης και συντηρούν το οδικό δίκτυο των περιοχών τους. Επιπλέον, η παρουσία των αιολικών πάρκων έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στην καταπολέμηση της λαθροθηρίας και στη διατήρηση της καθαριότητας. Λόγω της συχνά απομονωμένης τοποθεσίας τους, ορισμένες περιοχές μετατρέπονται σε εστίες μόλυνσης από ασυνείδητους. Οι ιδιοκτήτες, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Αρχές, αξιοποιούν συστήματα παρακολούθησης για την άμεση αναφορά παράνομων δραστηριοτήτων.

Επιπλέον, τα αιολικά πάρκα που διαθέτουν συστήματα τεχνητής νοημοσύνης εντοπίζουν εγκαίρως εστίες πυρκαγιάς, συμβάλλοντας στην άμεση κατάσβεσή τους. Έτσι, τα αιολικά πάρκα δεν διασφαλίζουν μόνο ένα βιώσιμο και προσιτό ενεργειακό μέλλον για τις επόμενες γενιές, αλλά παράλληλα σέβονται και ενισχύουν τις τοπικές κοινότητες με πολλαπλούς τρόπους, αποδεικνύοντας έμπρακτα τη δέσμευσή τους για κοινωνική και περιβαλλοντική υπευθυνότητα.