Άγνωστος Χ ο χρόνος διαχωρισμού εξουσιών των Εισαγγελέων-Κλειδί οι πρόνοιες του Νομοσχεδίου για τους νυν

Όσο κι αν επιχειρείται να ξεκαθαριστούν οι πρόνοιες των Νομοσχεδίων για Ελεγκτική και Νομική Υπηρεσία, εντούτοις παραμένει θολό το τοπίο σε ότι αφορά ένα μεγάλο και σημαντικό ερώτημα. Πότε θα εφαρμοστεί η σχετική νομοθεσία που ενδέχεται να ψηφιστεί. Πριν την αφυπηρέτηση των νυν επικεφαλής στους δύο θεσμούς ή μετά; Και εδώ είναι το ζητούμενο, διότι πέραν του Γενικού Εισαγγελέα, Γιώργου Σαββίδη, που αφυπηρετεί σε δύο χρόνια, τόσο ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, Σάββας Αγγελίδης, όσο και ο Γενικός Ελεγκτής, Ανδρέας Παπακωνσταντίνου, έχουν πολλά χρόνια μπροστά τους μέχρι την αφυπηρέτηση. Συνεπώς, σε περίπτωση που το νομοσχέδιο εφαρμοστεί σε δεκαπέντε χρόνια, οι σημερινές συζητήσεις και οι διεργασίες, ενδέχεται να είναι άνευ ουσίας, πέραν των πολιτικών προεκτάσεων που προκύπτουν, δεδομένου πως η μεταρρύθμιση ήταν μια προεκλογική δέσμευση του Προέδρου της Δημοκρατίας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πυκνώνουν οι συστάσεις για διαχωρισμό των εξουσιών του Εισαγγελέα, άγνωστο πότε θα κατατεθεί το νομοσχέδιο

Παίρνοντας τα πράγματα από την αρχή, θα έλεγε κανείς πως η εξίσωση για την Ελεγκτική Υπηρεσία είναι πιο ξεκάθαρη, αφού αυτό που προνοεί η μεταρρύθμιση, είναι η δημιουργία Ελεγκτικού Συνεδρίου, εάν και εφόσον ψηφιστεί το Νομοσχέδιο, το οποίο θα απαρτίζεται από τον Γενικό Ελεγκτή ως Πρόεδρο, τον Βοηθό Γενικό Ελεγκτή ως Αντιπρόεδρο και τρία μέλη. Ως εκ τούτου, στις θέσεις τους μέχρι την αφυπηρέτηση παραμένουν ο Γενικός και Βοηθός Ελεγκτής, χωρίς να προκύπτει οποιοδήποτε θέμα με τον Ανδρέα Παπακωσταντίνου αφού διορίστηκε από τον Νίκο Χριστοδουλίδη, ο οποίος απλά θα προχωρήσει στον διορισμό τριών μελών που θα συμμετέχουν στο Ελεγκτική Συμβούλιο.

Ωστόσο, σε ό,τι αφορά στη Νομική Υπηρεσία, στην οποία βρίσκονται στραμμένα όλα τα βλέμματα, δεδομένου και της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί γύρω από τον θεσμό στον απόηχο διάφορων αποφάσεων και χειρισμών, τα πράγματα κρίνονται πιο σύνθετα και περίπλοκα. Εντούτοις, ο διαχωρισμός των εξουσιών των επικεφαλής της Εισαγγελίας, κατά γενική ομολογία κρίθηκε πως είναι επιτακτική ανάγκη, εξού και το Νομοσχέδιο που προβλέπει διορισμό Δημόσιου και Βοηθού Δημόσιου Κατηγόρου, που θα αναλάβουν τις ποινικής φύσεως υποθέσεις, ενώ Γενικός και Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, θα είναι οι νομικοί σύμβουλοι του κράτους.

Η απόφαση για άμεσο διαχωρισμό των εξουσιών, ήταν εξάλλου μια προεκλογική δέσμευση του Προέδρου της Δημοκρατίας, για την οποία ο Νίκος Χριστοδουλίδης δέχεται επικρίσεις ως προς την καθυστέρηση, ενώ ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο το χρονοδιάγραμμα για το πότε το Νομοσχέδιο θα κατατεθεί στην Βουλή, παρά το γεγονός πως ο Πρόεδρος έθεσε την μεταρρύθμιση στους στόχους του 2024.

Ωστόσο, το μεγάλο ερώτημα στο κεφάλαιο της Νομικής Υπηρεσίας, είναι ο χρονικός ορίζοντας που θα εφαρμοστεί η μεταρρύθμιση, αφού ακόμη δεν έχει αποκρυσταλλωθεί, με αποτέλεσμα να έχει ήδη ανοίξει μια άλλη συζήτηση. Και αυτό διότι, εάν το Νομοσχέδιο θα εφαρμοστεί μετά τις αφυπηρετήσεις, τότε εύλογα διατυπώνεται το ερώτημα ως προς το γιατί γίνονται διεργασίες προκειμένου να κατατεθεί στη Βουλή το Νομοσχέδιο το συντομότερο δυνατόν, για μια μεταρρύθμιση που θα μπει σε τροχιά υλοποίησης σε δεκαπέντε χρόνια, όπου ουδείς γνωρίζει πως θα έχουν διαμορφωθεί τα δεδομένα.

Από την άλλη, όπως μας επεξηγήθηκε, δεν μπορεί να εφαρμοστεί μια νομοθεσία που θα προνοεί τον διορισμό Δημόσιου και Βοηθού Δημόσιου Κατήγορου, ενόσω παραμένουν στις θέσεις τους οι νυν Γενικός και Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, οι οποίοι κατέχουν την εξουσία στις ποινικές υποθέσεις. Για να γίνει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να προστεθεί πρόνοια που θα διαφοροποιεί τα δεδομένα, είτε με την ψήφιση του Νομοσχεδίου, είτε με την αφυπηρέτηση του Γιώργου Σαββίδη που είναι η πιο σύντομη, δηλαδή σε δύο χρόνια. Τότε, εάν εισαχθεί συγκεκριμένη πρόνοια, αυτή να εφαρμοστεί στο σενάριο που ο Σάββας Αγγελίδης διοριστεί στη θέση του Γενικού Εισαγγελέα, ως νομικός σύμβουλος. Σε διαφορετική περίπτωση προκύπτει ζήτημα, αφού ο νυν Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας αφυπηρετεί σε 17 χρόνια.

Πάντως, πρόσωπα που ασχολούνται με το θέμα του διαχωρισμού εξουσιών και έχουν εμπλοκή με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θεωρούν αυτά τα ερωτήματα ως κλειδί για τη μεταρρύθμιση, αφού πρέπει να ξεκαθαριστεί η εικόνα, διότι όπως τόνισαν χαρακτηριστικά στον REPORTER, δεν μπορούμε να επιχειρούμε να ψηφίσουμε μια νομοθεσία που θα εφαρμοστεί μετά από δεκαεπτά χρόνια, ενώ άλλοι εκφράζουν την άποψη πως από τη στιγμή που υπάρχει πολιτική απόφαση επί του θέματος, θα πρέπει ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να λάβει αποφάσεις.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Δύο εκθέσεις σε ένα μήνα από ΕΕ για τον διπλό ρόλο του Εισαγγελέα-Ανάγκη για ενίσχυση ελέγχου και λογοδοσίας

Τέλος Νοεμβρίου για νομοτεχνικό έλεγχο τα Νομοσχέδια

Πάντως, από την πλευρά του ο υπουργός Δικαιοσύνης, κληθείς να σχολιάσει πώς μπορεί η μεταρρύθμιση να εφαρμοστεί εάν δεν ολοκληρωθούν οι θητείες των τριών αξιωματούχων (Γενικού Εισαγγελέα, Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα και Γενικού Ελεγκτή) ανέφερε στον REPORTER πως στο κομμάτι της Ελεγκτικής, εφόσον ψηφιστεί το Νομοσχέδιο, μπορεί άμεσα να συσταθεί το Ελεγκτικό Συμβούλιο, έχοντας υπόψιν ότι σε αυτό συμμετέχουν και ο Γενικός Ελεγκτής και ο Βοηθός Γενικός Ελεγκτής.

Σε ό,τι αφορά στο κομμάτι της Νομικής Υπηρεσίας, ο Μάριος Χαρτσιώτης ανέφερε πως, «εκεί έχουμε πει ότι εφόσον ψηφιστεί ο Νόμος, είναι δυνατόν να υπάρξει πρόνοια όποια θέση κενούται, θα αντικαθίσταται με αξιωματούχο, που θα έχει πλέον τους όρους που θα αναφέρονται στην τροποποίηση του Συντάγματος. Δηλαδή αυτή της θητείας και λοιπά. Όταν και εφόσον αφυπηρετήσει ο κ. Σαββίδης, ο νέος Γενικός Εισαγγελέας, εφόσον θα έχει ψηφιστεί ο Νόμος, άσχετα πότε θα μπει σε εφαρμογή, θα μπορεί να υπηρετεί με τους νέους όρους όπως προνοούνται στα συγκεκριμένα Νομοσχέδια». Διευκρίνισε μάλιστα ότι «με την ίδια έννοια, ούτε ξέρουμε αν ο κ. Αγγελίδης θα πάει Γενικός Εισαγγελέας. Μπορεί να υπάρχει κάποια άλλη επιλογή. Αν ψηφιστεί ο Νόμος, δυνατόν ο κ. Αγγελίδης να πάει με το νέο καθεστώς, άρα είναι δυνατό να γίνει ρύθμιση και γι’ αυτό».

Αναφορικά με τον χρονικό ορίζοντα για την υλοποίηση της μεταρρύθμισης, σε δηλώσεις του ανέφερε πως «από τη στιγμή που με το καλό θα ψηφιστούν αυτοί οι Νόμοι, έχουμε αρκετό χρόνο να διανύσουμε. Μπορεί να είναι δύο, μπορεί να είναι τρία χρόνια, για να μπορέσουν να τεθούν σε εφαρμογή. Στο κομμάτι της Νομικής Υπηρεσίας, δεν είναι απλά η μεταρρύθμιση που θα γίνει με μια συνταγματική τροποποίηση και αλλαγή. Όταν θα εφαρμοστεί ο Νόμος θα πρέπει να αλλάξει ο Ποινικός Κώδικας, η Ποινική Δικονομία, ο Περί Δικαστηρίων Νόμος, ο Περί Δικηγόρων Νόμος. Όπου αναφέρεται Νόμος στο Γενικό ή Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα με την ποινική του εξουσία θα πρέπει να αλλάξει. Θα πρέπει να γίνουν νέα γραφεία του Γενικού Δημόσιου και Βοηθού Δημόσιου Κατηγόρου. Στο Νόμο προβλέπουμε ότι τα υφιστάμενα άτομα που απαρτίζουν το ποινικό Τμήμα της Νομικής Υπηρεσίας θα μεταφερθούν. Αλλά δεν μπορούν να μεταφερθούν εύκολα και απλά. Θέλεις νέα σχέδια υπηρεσίας, όπως και ο κόσμος που θα μπει ως νέο προσωπικό, θα πρέπει να μπει με νέα σχέδια».

Περαιτέρω, από πλευράς Υπουργείου Δικαιοσύνης, αυτό που αναφέρεται είναι πως τα Νομοσχέδια βρίσκονται στο τελικό στάδιο και εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος Νοεμβρίου θα σταλούν στον Γενικό Εισαγγελέα για νομοτεχνικό έλεγχο, ο οποίος αφού ολοκληρωθεί, θα οδηγηθούν στο Υπουργικό Συμβούλιο και κατόπιν στη Βουλή, ωστόσο δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την όλη διαδικασία.

Όπως δήλωσε στον REPORTER ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μάριος Χαρτσιώτης, «η διαδικασία με βάση το δικό μας κριτήριο, είναι ότι ολοκληρώνουμε την πρώτη καταρχήν διαβούλευση με τα κοινοβουλευτικά κόμματα, τους ανεξάρτητους βουλευτές και τους τρεις ανεξάρτητους φορείς (Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο, ΣΕΛΚ, Ανώτατο Δικαστήριο) και τις αμέσως επόμενες μέρες, ευελπιστούμε ότι πριν το τέλος του Νοέμβρη, τα Νομοσχέδια θα σταλούν για νομοτεχνικό έλεγχο, στον Γενικό Εισαγγελέα».

Όπως υπέδειξε, «ήδη ο Γενικός Εισαγγελέας έχει εδώ και κάποιο διάστημα στα χέρια του ένα δείγμα αυτών των Νομοσχεδίων, τα οποία θα εμπλουτιστούν με βάση θέσεις και απόψεις που ακούμε σε αυτό το στάδιο της διαβούλευσης και θα του σταλούν επίσημα για νομοτεχνικό έλεγχο. Μόλις ολοκληρωθεί ο νομοτεχνικός έλεγχος, άμεσα προωθούνται στο Υπουργικό και στη συνέχεια στη Βουλή. Θέση της εκτελεστικής εξουσίας είναι να οδηγηθούν στη Βουλή το συντομότερο δυνατό. Αυτή είναι και η έκκληση προς τη Νομική Υπηρεσία, προκειμένου αυτός ο νομοτεχνικός έλεγχος να γίνει το συντομότερο δυνατό».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Ταλαντεύεται στην ζυγαριά η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης-Οι μπερδεμένοι ρόλοι και η γυναίκα του Καίσαρα
• Αρκετός δρόμος απομένει μέχρι τον εκσυγχρονισμό της Νομικής και της Ελεγκτικής Υπηρεσίας
• Ανακοίνωσε τους εμπειρογνώμονες για τον εκσυγχρονισμό της Νομικής και Ελεγκτικής ο Γενικός Εισαγγελέας
• Στρωμένο πλέον το χαλί για τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις-Τα δεδομένα υπέρ της Κυβέρνησης για ολικό λίφτινγκ