Η εκλογή Τραμπ-Μήνυμα προς την Ευρώπη

Μπορεί η Αμερικανική κοινωνία να έχει τα δικά της ιδιάζοντα χαρακτηριστικά ως αποτέλεσμα των ιστορικών και πολιτιστικών της καταβολών και του πολυποίκιλου του εθνοτικού της χαρακτήρα.

Μπορεί το πολιτικό της σύστημα και ο Εκλογικός Νόμος της προεδρικής εκλογής να είναι μοναδικά.

Ωστόσο τα προβλήματα, οι ανησυχίες, τα οράματα και οι προσδοκίες της Αμερικανικής Κοινωνίας δεν απέχουν κατά πολύ από τον υπόλοιπο κόσμο. Ιδιαίτερα αυτόν της Δύσης και ακόμα πιο πολύ από τις Ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Η ακρίβεια, ο πληθωρισμός, οι θέσεις εργασίας, οι μισθοί, το πρόβλημα της φτώχειας, το μεταναστευτικό, η κλιματική κρίση, ο εμπορικός προστατευτισμός, οι σχέσεις με τον υπόλοιπο κόσμο, η κοινωνική συνοχή, είναι ζητήματα που απασχολούν με τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο ή παρόμοιο βαθμό τόσο τους πολίτες των Η.Π.Α όσο και τις Ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Η προεκλογική καμπάνια των Δημοκρατικών και της Κάμαλα Χάρις με τα ζητήματα δημοκρατίας, κράτους δικαίου, των δικαιωμάτων των ανθρώπων, της ισότητας των φύλων, προφανώς δεν υπήρξε λανθασμένη. Υπήρξε όμως μονοδιάστατη αφού περιθωριοποιούσε τα προβλήματα της καθημερινότητας και της επιβίωσης των πολιτών.

Όταν οι άνθρωποι δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν τα προς το ζην, όταν ο τρόπος ζωής τους θεωρούν ότι απειλείται από την πλημμυρίδα των μεταναστευτικών ρευμάτων, όταν θα πρέπει να επωμιστούν τα οικονομικά βάρη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, είναι φυσικό να αξιολογούν αυτά τα θέματα υπέρτερα ακόμα και από τα ζητήματα της θεσμικής λειτουργίας του κράτους, της δημοκρατίας και των κανόνων δικαίου. Κακώς; Πιθανόν. Αναμενόμενο; Προφανώς ναι.

Η αντιμετώπιση του Τράμπ, μόνο με τον μπαμπούλα του αντιδημοκράτη, του φασίστα, του ξενοφοβικού, του μισογύνη, του σεξιστή και πολλών άλλων χαρακτηρισμών, δεν ήταν αρκετά για να πείσουν τους Αμερικανούς πολίτες να ψηφίσουν την υποψήφια των Δημοκρατικών. Η οποία με την μονοδιάστατη και φορτικά «αντιτραμπική» της προεκλογική εκστρατεία απέτυχε παταγωδώς να προσεγγίσει τα λαϊκά στρώματα, τα αιτήματα και της ανησυχίες τους.

Το μήνυμα των Αμερικανικών εκλογών προς την Ευρώπη είναι ηχηρό. Γιατί τα προβλήματα και οι ανησυχίες που εξέπεμψε η Αμερικανική κοινωνία με τη νίκη Τράμπ είναι προβλήματα και ανησυχίες που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι πολίτες. Και η κατάρρευση της κυβέρνησης στην Γερμανία είναι επιβεβαίωση αυτής της αλήθειας. Όπως και η επικράτηση ακροδεξιών, ξενοφοβικών πολιτικών κομμάτων σε αριθμό Ευρωπαϊκών χωρών. Στην Φιλανδία, Ιταλία, Κροατία, Ουγγαρία, Σλοβακία. Και με συνεχή ενδυνάμωση λαϊκιστικών και εθνικιστικών κομμάτων στην Σουηδία, Ολλανδία, Γαλλία, Αυστρία.

Ο λόγος είναι απλός.

Οι λαοί και οι πολίτες διατυπώνουν ερωτήματα και εκφράζουν ανησυχίες για το παρόν και το μέλλον. Οι λαοί και οι πολίτες ζητούν πειστικές απαντήσεις στα ερωτήματα και τις ανησυχίες τους. Για την ανεργία, για τους χαμηλούς ή αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, για την οικονομική στασιμότητα, για την ανεξέλεγκτη μετανάστευση αλλά και για την απουσία μιας αποτελεσματικής Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής, Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας.

Δεν είναι δυνατό η Ε.Ε. που αποτελεί σήμερα τη μεγαλύτερη αγορά του κόσμου, που πραγματοποιεί περισσότερες εξαγωγές από τις ΗΠΑ, να παραμένει ανήμπορη να επιλύσει τα προβλήματα και να ξεφύγει από το σημερινό τέλμα.

Σε ότι αφορά το μεταναστευτικό η αποτυχία της Ε.Ε να υιοθετήσει μια ορθολογική πολιτική είναι παταγώδης. Με ένα κυκεώνα ατελέσφορων μέτρων, χωρίς αλληλεγγύη των χωρών – μελών, με ισότιμο επιμερισμό των μεταναστευτικών ρευμάτων, τα ξενοφοβικά αισθήματα γιγαντώνονται και οι πολιτικές δυνάμεις που επενδύουν σε αυτά ενισχύονται.

Το μήνυμα των Αμερικανικών εκλογών είναι μια ύστατη προειδοποίηση προς την Ευρώπη.

Τα ακροδεξιά, αντιευρωπαϊκά και εν πολλοίς νεορατσιστικά κόμματα σε ολόκληρη την Ευρώπη, μεγεθύνονται ενώ η υδροκέφαλη γραφειοκρατία των Βρυξελλών παραμένει αμήχανη, άβουλη και ανίκανη να αντιδράσει.

Καθώς μια νέα σκοτεινή και φοβική περίοδος για την Ευρώπη προμηνύεται, η ανάγκη μιας ευρύτατης δημοκρατικής συσπείρωσης, με πραγματικά προοδευτικό περιεχόμενο, καθίσταται επιτακτική.

Διαφορετικά, η Ευρώπη θα είναι υποχρεωμένη να ξαναζήσει το, αλήστου μνήμης, εφιαλτικό της παρελθόν.

του Γιαννάκη Λ. Ομήρου, πρώην Προέδρου Βουλής των Αντιπροσώπων