Μπάιντεν και Χριστοδουλίδης επισφραγίζουν την στρατηγική σχέση με τετ-α-τετ

Είκοσι οκτώ χρόνια μετά την τελευταία επίσκεψη Κύπριου Προέδρου στον Λευκό Οίκο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης συναντάται απόψε με τον Αμερικανό ομόλογό του, στις 11.30 ώρα Ουάσιγκτον, 05.30 ώρα Κύπρου. Πρόκειται για μία συνάντηση που ερμηνεύεται ως κορύφωση της ανάπτυξης των διμερών σχέσεων των τελευταίων ετών, η οποία θα «σφραγίσει» το στρατηγικό επίπεδο στο οποίο έχουν περάσει.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σχολίασε την πρόσκληση λέγοντας πως η έρχεται σε συνέχεια κάποιων άλλων σημαντικών εξελίξεων, που αποδεικνύουν την ενίσχυση του περιφερειακού, του διεθνούς αποτυπώματος της χώρας μας. Από πλευράς του, ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, έκανε λόγο για αναγνώριση του ρόλου της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή και αποτέλεσμα σειράς δεδομένων και προεργασίας.

Σύμφωνα με τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, Κωνσταντίνο Λετυμπιώτη, αναμένεται να συζητηθούν οι τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, οι διμερείς σχέσεις Κύπρου-ΗΠΑ και η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, περιλαμβανομένου του ρόλου που διαδραματίζει η Κυπριακή Δημοκρατία στα θέματα παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας εν μέσω της τεράστιας κρίσης στην περιοχή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Συντονισμός με Αθήνα πριν την μετάβαση στην Ουάσινγκτον-Ενημερώνει Μητσοτάκη κατά την επιστροφή του ο ΠτΔ

Η πρόσκληση από τον Τζο Μπάιντεν ήρθε λίγες ημέρες πριν από τις αμερικανικές εκλογές, στις οποίες ο ίδιος δεν είναι υποψήφιος. Ωστόσο, σε στρατηγικά θέματα συνηθίζεται να υπάρχει συνέχεια στις ΗΠΑ, όποιος και να βρίσκεται στην εξουσία, αφού καθορίζονται από το Υπουργείο Εξωτερικών, γι’ αυτό και οι εκλογές δεν αναμένεται να επηρεάσουν οποιεσδήποτε αποφάσεις ληφθούν για το μέλλον των διμερών σχέσεων. Είναι προφανές πως, ανεξαρτήτως του timing, όποτε και αν ερχόταν αυτή η πρόσκληση η Λευκωσία θα ανταποκρινόταν θετικά, καθώς φαίνεται να ήταν κάτι που επιθυμούσε, μετά την στενή συνεργασία που αναπτύχθηκε τους τελευταίους μήνες, κυρίως στο πλαίσιο της Αμάλθειας, και την ενεργοποίηση του στρατηγικού διαλόγου.

Η αναβάθμιση των σχέσεων της χώρας μας με τις ΗΠΑ αποτελούσε προτεραιότητα επί διακυβέρνησης Αναστασιάδη, η οποία βρέθηκε στην κορυφή της ατζέντας όταν ο Νίκος Χριστοδουλίδης ήταν Υπουργός Εξωτερικών. Στο πλαίσιο αυτό ήταν που επιτεύχθηκε και η άρση του εμπάργκο όπλων, που ήταν και η σημαντικότερη ενέργεια σε ό,τι αφορά τις σχέσεις των δύο χωρών τις τελευταίες δεκαετίες. Πλέον, επί διακυβέρνησης Χριστοδουλίδη, τα πράγματα πήγαν ένα βήμα πιο κάτω, με την Κύπρο να συγκαταλέγεται πλέον στις χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ βρίσκονται σε στρατηγικό διάλογο. Μάλιστα έγιναν σχετικές συναντήσεις στη Λευκωσία την περασμένη εβδομάδα, από τις οποίες προκύπτει το συμπέρασμα πως η συνεργασία επεκτάθηκε πλέον σε μία σειρά από τομείς, με τον διάλογο να απασχολούν πέραν της κατάργησης των θεωρήσεων, η προσέλκυση επενδύσεων, η ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων, τα θέματα έρευνας και καινοτομίας και τα θέματα άμυνας και ασφάλειας. Συζητήθηκε ακόμη και η τεχνολογία του διαστήματος, με τον Υφυπουργό Καινοτομίας να υπογράφει, σε απευθείας σύνδεση με τη NASA, τις Συμφωνίες Άρτεμις για το διάστημα.

Όπως δήλωσε ο ίδιος ο Πρόεδρος, «από την πρώτη μέρα έχουμε τοποθετηθεί στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, υπάρχουν αρκετά θέματα, υπήρξαν θετικές εξελίξεις, εργαζόμαστε και σύντομα θα υπάρξουν ακόμη περισσότερες, είτε αυτές αφορούν τον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, είτε αφορούν τον τομέα της προσέλκυσης επενδύσεων, τον τομέα της τεχνολογίας. Υπάρχουν αρκετοί τομείς για τους οποίους εργαζόμαστε για να έχουμε και θα έχουμε πολύ σύντομα θετικές ανακοινώσεις».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Σε αναμονή η Κυβέρνηση για επίσημες ανακοινώσεις από ΗΠΑ-«Εργαζόμαστε μεθοδικά και συγκεκριμένα»

Βεβαίως, αυτές οι στενές σχέσεις δεν έπεσαν από τον ουρανό. Πέραν της εντατικής διπλωματικής προσπάθειας των τελευταίων ετών, φαίνεται να σχετίζονται άμεσα και με τον τρόπο που η Κυπριακή Δημοκρατία ασκεί ευρύτερα εξωτερική πολιτική, καθώς και με τον περιφερειακό της ρόλο σε μία από τις πιο ταραχώδεις περιοχές του πλανήτη. Στη μετά-Χριστόφια εποχή η Λευκωσία τοποθετούσε ξεκάθαρα την πυξίδα προς την Δύση, έχοντας πλέον ευθυγραμμιστεί πλήρως, κάτι που αποδείχθηκε και από τη θέση που τηρεί στο ζήτημα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, της εφαρμογής των κυρώσεων, αλλά και της ευρύτερης αποστασιοποίησης από τα ρωσικά κεφάλαια, που στο παρελθόν είχαν κυρίαρχη θέση στην κυπριακή οικονομία.

Αυτό που φαίνεται να μετρά περισσότερο, ωστόσο, τουλάχιστον αυτή την περίοδο, είναι ο περιφερειακός ρόλος και η πρωτοβουλία που ανέλαβε η Κύπρος σε ανθρωπιστικό επίπεδο. Από την στιγμή που ξέσπασε η νέα κρίση στη Μέση Ανατολή πέρσι, η Λευκωσία ενεργοποίησε δύο φορές το σχέδιο ΕΣΤΙΑ για την απομάκρυνση υπηκόων τρίτων χωρών, ένας τομέας στον οποίο φαίνεται να έχει εξειδικευτεί τα τελευταία χρόνια, αναπτύσσοντας το πολιτικό πλαίσιο αλλά και την υποδομή, που επιτρέπει να οργανώνονται τέτοιου είδους επιχειρήσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Παράλληλα, ανέπτυξε και υλοποίησε μαζί με τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, την ιδέα της Αμάλθειας, ενός θαλάσσιου διαδρόμου που μετέφερε επιπλέον ανθρωπιστική βοήθεια στα παράλια της Λωρίδας της Γάζας, η οποία βρίσκεται σε αποκλεισμό εδώ και ένα χρόνο. Η Αμάλθεια ενδεχομένως δεν κατάφερε να μεταφέρει τους όγκους που οραματίστηκαν αρχικά οι εμπλεκόμενοι, επειδή το προσωρινό λιμάνι που έχτισε ο αμερικανικός στρατός δεν κατάφερε να αντέξει στις προκλήσεις της φύσης, όμως η εφαρμογή της προσέφερε μια σημαντική εναλλακτική δίοδο για την ανθρωπιστική βοήθεια, ιδιαίτερα σε μία περίοδο που διάφοροι στρατοί πετούσαν από τα αεροπλάνα φαγητό για να μην λιμοκτονήσουν οι κάτοικοι της Γάζας.

Αυτές οι ενέργειες αλλά και η προσήλωση της Κύπρου στην ευρύτερη διπλωματική προσπάθεια, στην οποία συμμετέχει όποτε έχει την ευκαιρία, έχουν αναπόφευκτα ανεβάσει τη χώρα μας στην αντίληψη της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ. Επί της ουσίας, η Λευκωσία, με το επιπλέον πλεονέκτημα της ευρωπαϊκής ιδιότητας, αποτελεί μια σταθερή και αξιόπιστη παρουσία, εν μέσω της τρικυμίας στην Ανατολική Μεσόγειο, την οποία οι ΗΠΑ δείχνουν να προτίθενται να αξιοποιήσουν πολύ περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν. Η Ουάσιγκτον φαίνεται να αντιλαμβάνεται πως δεν μπορεί να επενδύει μόνο στην Τουρκία στην περιοχή, παρά το γεγονός πως είναι χώρα του ΝΑΤΟ, καθώς η ατζέντα της Άγκυρας στην εξωτερική πολιτική όχι απλώς δεν ευθυγραμμίζεται, αλλά βρίσκεται και σε αντίθεση με τις θέσεις της Δύσης για ζητήματα που σχετίζονται με τη Ρωσία, την τρομοκρατία κτλ και η Λευκωσία φαίνεται να αποτελεί μια επιπλέον διέξοδο για ανάπτυξη στρατηγικών σχέσεων στην περιοχή.

Πέραν, όμως, των διμερών ζητημάτων, τη συνάντηση μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Τζο Μπάιντεν σε αυτό το χρονικό σημείο αναπόφευκτα θα απασχολήσει και το Κυπριακό. Αναμένεται πως ο κ. Χριστοδουλίδης θα ζητήσει από τον Αμερικανό Πρόεδρο θετική συμβολή στην προσπάθεια που βρίσκεται σε εξέλιξη για αναβίωση της διαπραγματευτικής διαδικασίας, κυρίως με την επιρροή που μπορεί να ασκήσει στην Τουρκία. Το γεγονός πως θα αλλάξει ο ένοικος του Λευκού Οίκου ίσως να μην είναι ιδανικό, καθώς μια άλλη χρονική στιγμή ενδεχομένως να δημιουργούσε καλύτερες προοπτικές για θετική εμπλοκή των ΗΠΑ, ωστόσο πρόκειται για μόνιμο μέλος του ΣΑ, που διαθέτει διαχρονικές θέσεις, οι οποίες αναμένεται να επαναβεβαιωθούν στο πλαίσιο της συνάντησης. Μάλιστα, στην επίσημη τοποθέτηση του Λευκού Οίκου ενόψει της επίσκεψης, γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στην υποστήριξη των ΗΠΑ στη λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Και αυτό από μόνο του έχει τη δική του σημασία, σε μία περίοδο που η τουρκική πλευρά προωθεί θέσεις εκτός του συμφωνημένου διαπραγματευτικού πλαισίου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Προσκάλεσε Χριστοδουλίδη στο Λευκό Οίκο ο Μπάιντεν-Συναντώνται την Τετάρτη