Απορρίπτει το Υπουργείο Γεωργίας το δημοσίευμα του Politico για τον ρόλο Καδή στην περίπτωση του ΟΕΔΑ Πεντακώμου

Απορρίπτει κατηγορηματικά το Υπουργείο Γεωργίας, τα όσα αναφέρονται σε δημοσίευμα του Politico, αναφορικά με την περίπτωση της ΟΕΔΑ Πεντακώμου και την καταγγελλόμενη εμπλοκή του τέως Υπουργού Γεωργίας Κώστα Καδή, ο οποίος προτάθηκε από τον Πρόεδρος της Δημοκρατίας για να αναλάβει θέση ευρωπαίου Επιτρόπου.

Με αφορμή το δημοσίευμα «Waste scandal haunts Cyprus’ EU pick as he heads to Brussels» το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (ΥΓΑΑΠ) έχει ενημερώσει το Politico ότι απορρίπτει κατηγορηματικά το περιεχόμενο των δηλώσεων που αναφέρονται εντός του άρθρου, το περιεχόμενο του οποίου είναι ανακριβές. Σημειώνεται ότι ο ιδιοκτήτης της Μονάδας Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Απόβλητων (ΟΕΔΑ) Πεντακώμου είναι το Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, το οποίο ενεργεί δια και στο όνομα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τη λειτουργία και διαχείριση της εν λόγω Μονάδας έχει αναλάβει το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων.

Επιπρόσθετα στην ανακοίνωση σημειώνεται πως, ενημερώθηκε η εφημερίδα ότι για τα ερωτήματα που έθεσε στο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, και τα οποία αφορούν στη λειτουργία και διαχείριση της Μονάδας ΟΕΔΑ Πεντακώμου, αυτά σχετίζονται άμεσα με τα επίδικα ζητήματα εκκρεμούσας δικαστικής διαδικασίας μεταξύ του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων και του τέως Ανάδοχου. Ως εκ τούτου, δεν θα ήταν ορθό, επί του παρόντος, να λεχθεί οτιδήποτε άλλο ή να γίνουν οποιοιδήποτε σχολιασμοί επί του θέματος. Τα πραγματικά γεγονότα και οι θέσεις του Κράτους θα τεθούν ενώπιον του Δικαστηρίου. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Politico: Ο ρόλος του Καδή στο σκάνδαλο της ΟΕΔΑ Πεντακώμου

Σημειώνεται ότι η σωστή λειτουργία και η αναβάθμιση της ΟΕΔΑ Πεντακώμου, στο πλαίσιο της ολιστικής και ορθής διαχείρισης όλων των μονάδων και υποδομών διαχείρισης αποβλήτων, όπως προνοεί και η στρατηγική, την οποία ακολουθούμε, αποτελεί βασική μας προτεραιότητα, στη βάση της οποίας εργαζόμαστε με αφοσίωση, καταλήγει η ανακοίνωση.

Υπενθυμίζεται, ότι πως στο δημοσίευμα γινόταν αναφορά πως, ο κ. Καδής έλαβε στις 5 Φεβρουαρίου του 2023, λίγο πριν τις προεδρικές εκλογές και την ολοκλήρωση της θητείας του, το πόρισμα της ερευνητικής επιτροπής για την ΟΕΔΑ Πεντακώμου, σύμφωνα με το οποίο για χρόνια γινόταν παράνομη απόρριψη αποβλήτων μέσω ενός έργου το οποίο έχει χρηματοδοτηθεί από την ΕΕ με πάνω από 46 εκατ. ευρώ.

Το δημοσίευμα

Σε δηλώσεις της στην ιστοσελίδα, η γ.γ. της ΜΚΟ Οικολογική Κίνηση Κύπρου και πρώην αναπληρώτρια πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων, Έφη Ξάνθου, είπε πως ο κκ. Καδής ήταν υπεύθυνος για την ΟΕΔΑ Πεντακώμου για πέντε χρόνια. «Για αυτό δεν καταλαβαίνω πως ο οποιοσδήποτε θα τον εμπιστευόταν να είναι Επίτροπος» ανέφερε η κ. Ξάνθου.

Αναφερόμενη στην απόρριψη χιλιάδων τόνων ανεπεξέργαστων αστικών ιατρικών, μέχρι και επικίνδυνων αποβλήτων, η Αναστασία Κοραή, πρόεδρος της οργάνωσης Φίλοι της Γης Κύπρου, τόνισε πως οι κοινότητες που ζουν γύρω από τη μονάδα ΟΕΔΑ Πεντακώμου βρίσκουν την κατάσταση αφόρητη, προσθέτοντας πως οι τόνοι αποβλήτων μένουν κάτω από τον καυτό ήλιο όλο το καλοκαίρι με αποτέλεσμα να μυρίζουν αφόρητα.

Το Politico εξηγεί πως το Υπουργικό Συμβούλιο στο οποίο συμμετείχε ο κ. Καδής είχε ζητήσει την διενέργεια της έρευνας το 2019, και πως το Υπουργείο Περιβάλλοντος αποδίδει από τότε στην ευθύνη στην εταιρεία που ανέλαβε το έργο, αν και η εργολήπτρια εταιρεία «κατ’ επανάληψη προειδοποίησε την Κυβέρνηση για τα συνεχιζόμενα προβλήματα στη μονάδα».

Το δημοσίευμα καταγράφει το ιστορικό του έργου, του οποίου η χρηματοδότηση συμφωνήθηκε μεταξύ της Κομισιόν και του Υπουργείου Εσωτερικών (το οποίο το 2015 σημειώνεται ήταν το αρμόδιο για τη διαχείριση λυμάτων) με στόχο την ενίσχυση της προστασίας του περιβάλλοντος στην περιοχή Λεμεσού κατά τρόπο που να συνάδει με τη νομοθεσία της ΕΕ για τη διαχείριση αποβλήτων.

Το Politico επικαλείται την αίτηση για χρηματοδότηση η οποία, όπως σημειώνεται, προέβλεπε τη δημιουργία μηχανικού συστήματος διαλογής των ανακυκλώσιμων (χάρτινων ή πλαστικών) αποβλήτων, και τη δημιουργία μονάδας βιολογικής επεξεργασίας η οποία θα προχωρούσε στην παραγωγή δευτερογενών διυλισμένων καυσίμων (secondary refined fuel - SRF), και στην οποία συμπεριλαμβανόταν δέσμευση της κυβέρνησης να βρει παραλήπτη για τα καύσιμα αυτά.

Μετά την έγκριση της χρηματοδότησης, η Κυβέρνηση επέλεξε την κοινοπραξία Medcon & DB για τη διαχείριση της μονάδας, ωστόσο από το 2017 διαφάνηκε πως τα απόβλητα που συγκεντρώνονταν δεν ήταν κατάλληλα για την παραγωγή καυσίμων κατά τον τρόπο που ορίζεται στο συμβόλαιο. Ειδικός που μίλησε στο Politico με καθεστώς ανωνυμίας επεσήμανε πως ήταν προφανές πως το πρόβλημα ήταν το μεγάλο ποσοστό υγρασίας στα αστικά λύματα, ενώ το προαπαιτούμενο ήταν το καύσιμο του συγκεκριμένου είδους να έχει ποσοστό υγρασίας μικρότερο του 20%, κάτι που για να γίνει τα απόβλητα θα έπρεπε να είχαν λιγότερο από 43% υγρασίας.

Ωστόσο, συνεχίζει το δημοσίευμα, η εταιρία MDT Limassol Waste Management (η οποία δημιουργήθηκε από την κοινοπραξία) διαπίστωσε πως τα απόβλητα περιείχαν υγρασία περισσότερη του 50%, με τον εκτελεστικό διευθυντή της να δηλώνει στη σελίδα πως προχώρησε σε ελέγχους για να διαπιστώσει πού βρισκόταν το πρόβλημα, από τους οποίους ελέγχους προέκυψε πως τα απόβλητα περιείχαν και χημικά και κομμάτια μετάλλου.

Το δημοσίευμα επισημαίνει πως η κυπριακή Κυβέρνηση αρνείται την ευθύνη για την κατάσταση στο Πεντάκωμο, αποδίδοντας ευθύνες στην εταιρεία, αλλά και πως ο τέως Γενικός Ελεγκτής (ο οποίος, σημειώνεται, έχει έκτοτε απολυθεί) κατέθεσε παράπονο στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) η οποία ξεκίνησε έρευνα κατά της κοινοπραξίας Medcon & DB Technologies το 2020.

Η ιστοσελίδα ζήτησε σχόλιο και από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, το οποίο ανέλαβε τη μονάδα τον Δεκέμβριο του 2023 για το κατά πόσο φέρουν ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση και για το αν τα απόβλητα συνεχίζουν να θάβονται παράνομα, ωστόσο δεν έχει λάβει απάντηση.

Σύμφωνα με επιστολή της κοινοπραξίας προς το ΤΑΥ, την οποία επικαλείται η ιστοσελίδα και η οποία στάληκε τον Μάιο του 2019, η Κυβέρνηση γνώριζε για το πρόβλημα με την υψηλή περιεκτικότητα των αποβλήτων σε υγρασία, λόγω μελέτης του Υπουργείου Εσωτερικών από το 2011.

Το δημοσίευμα σημειώνει πως λόγω των τεχνικών ζητημάτων και της διαφωνίας μεταξύ του ανάδοχου και του Υπουργείου, η λειτουργία της μονάδας έχει σχεδόν σταματήσει, κάτι που σημαίνει πως απόβλητα και το δευτερογενές καύσιμο που παράγεται θάβεται κατά παράβαση της σχετικής οδηγίας για την υγειονομική ταφή και της οδηγίας - πλαίσιο για τα απόβλητα, σύμφωνα με τις οποίας τα μη επεξεργασμένα απόβλητα δεν πρέπει να θάβονται και τα ανακυκλώσιμα πρέπει να συλλέγονται ξεχωριστά.

Όπως σημειώνεται, ο κ. Καδής ανέλαβε το Υπουργείο τον Μάρτιο του 2018, ωστόσο επικρίνεται για το ότι δεν σταμάτησε την απόρριψη των λυμάτων κατά τη διάρκεια της θητείας του.

«Δεν μπόρεσε να πάρει το πολιτικό ρίσκο» να ζητήσει λογοδοσία από κυβερνητικούς αξιωματούχους, σημείωσε η κ. Ξάνθου

Το δημοσίευμα αναφέρει μεταξύ άλλων πως αυτό δεν είναι το πρώτο σκάνδαλο στην Κύπρο σε σχέση με τη διαχείριση αποβλήτων, παραπέμποντας στο σκάνδαλο του ΧΥΤΑ Κόσιης το οποίο κατέληξε όπως σημειώνεται το 2016 στην καταδίκη κυβερνητικών αξιωματούχων και συμβούλων - ορισμένοι από τους οποίους, επισημαίνεται, είχαν εμπλακεί και στον διαγωνισμό για την ΟΕΔΑ Πεντακώμου.

Παράλληλα, προστίθεται, η κοινοπραξία για την ΟΕΔΑ Πεντακώμου έχει κινήσει αγωγή στο κυπριακό κράτος και ζητά από την Κομισιόν να δώσει στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα της έρευνας της OLAF.