Ξανά ΕΣΤΙΑ σταθερότητας για την περιοχή η Κύπρος εν μέσω κλιμάκωσης

Η νέα κλιμάκωση στην περιοχή αναδεικνύει για άλλη μία φορά τον ρόλο που διαδραματίζει η Κύπρος, ως το πλέον σταθερό σημείο στην Ανατολική Μεσόγειο. Μεταξύ Τρίτης και Τετάρτης, λόγω της εκτροπής 12 πτήσεων, έφτασαν στο νησί μας 1858 επιβάτες. Κάποιες πτήσεις αναχώρησαν ήδη, ενώ γίνονται σταδιακά διευθετήσεις για τους υπόλοιπους.

Διευκρινίζεται ότι αυτό δεν συνέβη στο πλαίσιο του σχεδίου ΕΣΤΙΑ, το οποίο ενεργοποιήθηκε από το βράδυ της Τρίτης, καθώς δεν πρόκειται για οργανωμένες απομακρύνσεις υπηκόων τρίτων χωρών από εμπόλεμες ζώνες, αλλά για αναγκαίες εκτροπές πτήσεων, σε χρόνο που είχε κλείσει ο εναέριος χώρος του Ισραήλ, του Λιβάνου, του Ιράν, του Ιράκ και της Ιορδανίας. Υπήρξε, επίσης, και μία άφιξη μέσω πλοίου 80 πολιτών τρίτης χώρας, κατόπιν αιτήματος που υποβλήθηκε.

Παρόλο που δεν χρειάστηκε ακόμη να εφαρμοστεί, όπως δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών, μετά από τη συνεδρία του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, «το σχέδιο Εστία ήταν σε πλήρη ετοιμότητα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσημα έχει ενεργοποιηθεί, με σκοπό να είναι πλήρως γνωστό σε όλους, που ενδιαφέρονται να κάνουν χρήση, ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι πανέτοιμη». Αυτό σημαίνει πως, εάν κλείσουν τα αεροδρόμια του Λιβάνου και δεν υπάρχει πλέον η δυνατότητα διαφυγής με εμπορικές πτήσεις, θα πρέπει να γίνουν επιχειρήσεις εκκένωσης από τα κράτη που θέλουν να απομακρύνουν πολίτες τους, με στρατιωτικά αεροσκάφη ή πλοία. Σε αυτό ακριβώς το επίπεδο είναι που χρησιμοποιείται το σχέδιο ΕΣΤΙΑ, που είναι σχεδιασμένο για να διευκολύνει αυτή τη διαδικασία, λόγω της εγγύτητας της Κύπρου με τις επηρεαζόμενες περιοχές και των πλάνων που αναπτύχθηκαν από καιρό για τον σκοπό αυτό.

Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Κόμπο υποβλήθηκε ένα επίσημο αίτημα. Έχουν παρασχεθεί, επίσης, διευκολύνσεις σε εννέα κράτη, που έχουν ζητήσει την συνδρομή μας σε προπαρασκευαστικό στάδιο. «Όσο είναι ανοιχτά τα αεροδρόμια στις χώρες της περιοχής που επηρεάζονται, αντιλαμβάνεστε ότι δεν έχουμε κρατικά οργανωμένες εκκενώσεις. Είναι με ιδιωτικές πρωτοβουλίες. Το σχέδιο ΕΣΤΙΑ αφορά υποβοήθηση κρατών, όταν επιθυμούν να εκκενώσουν τους πολίτες τους από περιοχές κινδύνου», εξήγησε.

Η Κύπρος εμπεδώθηκε, πλέον, στη διεθνή κοινότητα, ως η πλέον αξιόπιστη επιλογή για αυτού του είδους αποστολές αλλά και για ανθρωπιστικές επιχειρήσεις ευρύτερα, όπως η περίπτωση της «Αμάλθειας». Άλλωστε, το σχέδιο ΕΣΤΙΑ ενεργοποιήθηκε μέσα σε ένα χρόνο δύο φορές, έχοντας αποδείξει πρόσφατα τη δυνατότητα των κυπριακών υποδομών και του συντονισμού που γίνεται. Υπενθυμίζεται ότι τον Απρίλιο του 2023 επαναπατρίστηκαν από το Σουδάν μέσω Κύπρου 2,611 πολίτες, από 28 διαφορετικές χώρες. Ακολούθως τον Οκτώβριο, επαναπατρίστηκαν 1,088 πολίτες από το Ισραήλ. Ενεργοποιήθηκε ξανά το βράδυ της Τρίτης, αλλά μέχρι στιγμής δεν μπήκε σε πορεία εφαρμογής, εφόσον υπάρχουν ακόμη οι τυπικές επιλογές διαφυγής για τους υπηκόους τρίτων χωρών. Ενόσω, όμως, κλιμακώνεται η κατάσταση, αυξάνεται η πιθανότητα να χρειαστεί να υλοποιηθεί.

Πέραν της γεωγραφικής της εγγύτητας, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος μέλος της ΕΕ, άρα το έδαφος της θεωρείται ευρωπαϊκό και διατηρεί καλές σχέσεις τόσο με τα κράτη της περιοχής, όσο και με τρίτες χώρες, κυρίως στη Δύση. Ως εκ τούτου, θεωρείται ιδανική περίπτωση διαμετακομιστικού σταθμού, δεδομένης και της προθυμίας της να παρέχει όλες τις απαραίτητες διευκολύνσεις. Σε αυτές, πέραν του ασφαλούς προορισμού, συμπεριλαμβάνονται και η βραχυπρόθεσμη φιλοξενία για το σύντομο χρονικό διάστημα που περνούν στη χώρα μας οι άνθρωποι που φεύγουν. Η λογική του ΕΣΤΙΑ ωστόσο είναι να μην χρειάζεται μακροπρόθεσμη παραμονή στην Κύπρο των ανθρώπων αυτών και η γρήγορη μεταφορά τους στον τελικό προορισμό τους. Σημειώνεται ότι το ΕΣΤΙΑ δεν αφορά τους υπηκόους της επηρεαζόμενης χώρας, που σε αυτή την περίπτωση είναι ο Λίβανος, αλλά υπηκόους τρίτων χωρών ή άτομα με διπλή υπηκοότητα που κατοικούν στην γειτονική χώρα ή βρίσκονται εκεί για οποιονδήποτε άλλο λόγο, και επιθυμούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και, ως εκ τούτου, δεν αποτελεί προσφυγικό διάδρομο.

Ελπίδα, βέβαια, της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως επανέλαβε ο Υπουργός Εξωτερικών, είναι η αποκλιμάκωση. «Για εμάς αυτό το οποίο συμβαίνει στην περιοχή είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Συντασσόμαστε με τις φωνές οι οποίες καλούν για άμεση αποκλιμάκωση. Είναι δύσκολη η κατάσταση, όμως στο πλαίσιο και στον βαθμό που Κυπριακή Δημοκρατία δύναται, κάνει όλα αυτά τα οποία πρέπει, αποστέλλοντας τα κατάλληλα μηνύματα στους κατάλληλους αποδέκτες και κάνοντας τη δική της προετοιμασία σε όλα τα επίπεδα», τόνισε σχετικά. Υπογράμμισε, ωστόσο, πως η Λευκωσία δεν αποτελεί μέρος αυτού του προβλήματος, τουναντίον αποτελεί μέρος της προσπάθειας παροχής της ανθρωπιστικής συνδρομής που απαιτείται σε αυτήν τη φάση, με τις εκκενώσεις και τη συνεργασία με άλλα κράτη προς αυτόν τον σκοπό.