Για ασυνεννοησία στην Κομισιόν για ευθύνες στον ΟΕΔΑ Πεντακώμου κάνει λόγο το Politico

Στη γραφειοκρατία έχει κολλήσει η διερεύνηση από τις Βρυξέλλες της περίπτωσης της ΟΕΔΑ Πεντακώμου σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας Politico, το οποίο επικαλείται επιστολές μεταξύ της εργολήπτριας εταιρίας με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Καταπολέμηση της Απάτης (OLAF) και την Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Ανάπτυξης (DG REGIO) της Κομισιόν.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η κυπρο-καναδική κοινοπραξία Medcon & DB Technologies J.V. η οποία διαχειριζόταν την ΟΕΔΑ Πεντακώμου μέχρι το 2023, έλαβε αντικρουόμενες απαντήσεις όταν επιχείρησε να ζητήσει πληροφορίες από τις Βρυξέλλες για το ποιος φορέας είναι υπεύθυνος για να επιβάλει τις εισηγήσεις της μονάδας κατά της απάτης για την κατάσταση του έργου το οποίο απέτυχε να εκπληρώσει τον σκοπό του, και το οποίο είχε λάβει χρηματοδότηση ύψους 46 εκατ. ευρώ από την ΕΕ.

Όπως αναφέρεται, η εταιρία «έχει πλέον κολλήσει σε έναν καφκικό λαβύρινθο ευρωπαϊκών γραφειοκρατικών διαδικασιών, με ελάχιστη σαφήνεια σχετικά με το ποιος στις Βρυξέλλες χειρίζεται τις υποθέσεις απάτης που αγγίζουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ, όταν εμπλέκονται οι κυβερνήσεις των χωρών μελών».

Το δημοσίευμα σημειώνει πως η εργολήπτρια κοινοπραξία έχει κατηγορηθεί από την κυπριακή κυβέρνηση πως δεν εκπλήρωσε τους όρους του συμβολαίου της, καθώς και πως και η ίδια η εταιρία βρέθηκε στο επίκεντρο έρευνας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Καταπολέμηση της Απάτης (OLAF). Πλέον η εταιρία, η οποία βρίσκεται στα δικαστήρια με την κυβέρνηση, ζητά πληροφορίες για τα αποτελέσματα της έρευνας της OLAF «για να καθαρίσει το όνομά της», προστίθεται.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Απουσία ειδικής οικολογικής μελέτης για υδατοκαλλιέργεια στο Πεντάκωμο εντοπίζει ο Γενικός Ελεγκτής

Σύμφωνα με την εταιρία, αναφέρεται στο ρεπορτάζ, η κυπριακή κυβέρνηση απέκρυψε πληροφορίες για τη βιωσιμότητα του έργου, με αποτέλεσμα χιλιάδες τόνοι μη επεξεργασμένων αποβλήτων να καταλήγουν να θάβονται παράνομα. Η συντάκτρια του ρεπορτάζ σημειώνει πως η κυπριακή κυβέρνηση αρνείται την ευθύνη την οποία αποδίδει στην εταιρία, υπενθυμίζοντας ωστόσο πως το πόρισμα της ειδικής ερευνητικής επιτροπής που διόρισε το Υπουργικό Συμβούλιο αποδίδει την ευθύνη σε αρκετά κυπριακά υπουργεία, σύμφωνα με πληροφορίες που παρουσίασε σε πρόσφατη έρευνα της η ιστοσελίδα.

Από την πλευρά της η OLAF (που αποτελεί υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) ολοκλήρωσε τη δική της έρευνα το 2021, και απέστειλε σχετική έκθεση στη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Ανάπτυξης (DG REGIO) της Κομισιόν.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται σε επιστολές μεταξύ της εταιρίας και των ευρωπαϊκών οργανισμών, τις οποίες επικαλείται το ρεπορτάζ, η OLAF θεωρεί πως η DG REGIO είναι αρμόδια να γνωστοποιήσει εμπιστευτικά την έκθεση στην εταιρία, ενώ η DG REGIO αντιτείνει πως εναπόκειται στα κράτη μέλη να διαχειριστούν υποθέσεις απάτης ακόμα και αν αυτές αφορούν κονδύλια της ΕΕ.

Σύμφωνα με την επιστολή η ΓΔ «δεν έχει την αρμοδιότητα να λαμβάνει μέτρα παρακολούθησης σχετικά με τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που εμπλέκονται στις έρευνες της OLAF», καθώς «τα καθήκοντα που αφορούν την εκτέλεση του προϋπολογισμού ανατίθενται στα κράτη μέλη». Το ρεπορτάζ σημειώνει πως η αναφορά αυτή έρχεται σε αντίθεση με το γεγονός ότι η κυπριακή κυβέρνηση είναι ένα από τα μέρη που εμπλέκονται στην εν λόγω υπόθεση απάτης.

Σε δήλωσή της στο Politico, η Medcon & DB Technologies αναφέρει πως η υπόθεση θέτει υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας των θεσμών της ΕΕ και τη «βούληση να δωθεί συνέργεια σε μια ολοκληρωμένη έρευνα και να καταλογιστούν ευθύνες για την απάτη».

Σε γραπτή απάντηση του στην ιστοσελίδα, ο αρμόδιος εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα προϋπολογισμού, Μπαλάς Ουζβάρι, επεσήμανε πως ενώ τα κράτη μέλη «είναι πρωτίστως υπεύθυνα για την ορθή διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ», η Επιτροπή παραμένει «η τελική υπεύθυνη για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ».

Όσον αφορά το Ταμείο Συνοχής από το οποίο χρηματοδοτήθηκε το έργο το 2015, ο κ. Ουζβάρι είπε πως «το πρώτο επίπεδο ελέγχου ... είναι υπό την ευθύνη του ελεγκτικού οργάνου της Γενικής Διεύθυνσης που πραγματοποιεί τις δαπάνες».

Η OLAF θα εμπλακεί «σε περίπτωση που εντοπιστούν συγκεκριμένες υποψίες απάτης» και η Επιτροπή «παρακολουθεί στενά» είτε μπλοκάροντας τις πληρωμές είτε «ανακαλώντας τις δαπάνες, εάν επιβεβαιωθεί η απάτη», πρόσθεσε ο κ. Ουζβάρι.

Σε σχέση με τη συγκεκριμένη περίπτωση ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για την πολιτική συνοχής, Στέφαν ντε Κέιρσμακερ, επιβεβαίωσε ότι η Επιτροπή «βρίσκεται σε στενή επαφή με τις κυπριακές αρχές, οι οποίες εργάζονται ενεργά για την επίλυση των ελλείψεων που εντοπίστηκαν στο έργο». Πρόσθεσε πως εναπόκειται στη διαχειριστική αρχή στην Κύπρο «να διορθώσει τυχόν παρατυπίες που εντοπίστηκαν, και στη συνέχεια, αν χρειαστεί, στην Επιτροπή».

Υπενθυμίζεται πως η κοινοπραξία ανέλαβε τη λειτουργίας της ΟΕΔΑ Πεντακώμου την περίοδο 2017 - 2023, με έναν από τους όρους για τη χρηματοδότηση του έργου από την ΕΕ να είναι πως η κυβέρνηση θα έβρισκε αγοραστές για το καύσιμο που θα προέκυπτε από την επεξεργασία των αποβλήτων. Ωστόσο μετά την κατασκευή του εργοστασίου η εταιρία φέρεται να διαπίστωσε πως τα εισερχόμενα απόβλητα ήταν πολύ υγρά για να παραχθεί το είδος του καυσίμου που απαιτούσε η σύμβαση, με αποτέλεσμα το καύσιμο και το μεγαλύτερο μέρος των αστικών αποβλήτων να θάβονται.

Από το πόρισμα της ερευνητικής επιτροπής το οποίο κατατέθηκε τον Φεβρουάριο του 2023 προέκυψε, σύμφωνα με το Politico, πως υπάρχουν ευθύνες στα αρμόδια Υπουργεία καθώς γνώριζαν πριν αποδεχθούν τη χρηματοδότηση από την ΕΕ πως η μονάδα δεν μπορούσε να παράξει τα καύσιμα που απαιτείτο. Έκτοτε τα απόβλητα θάβονται κατά παράβαση της νομοθεσίας της ΕΕ.

Σύμφωνα με τις επιστολές τις οποίες είδε το Politico, μετά την ολοκλήρωση της έρευνας της η OLAF ενημέρωσε την εταιρία πως σύστησε στην ΓΔ Περιφερειακής Ανάπτυξης να ζητήσει ανάκληση των κεφαλαίων, χωρίς να διευκρινίζει ποσά ή από ποιον θα έπρεπε να ζητηθεί. Επίσης η OLAF ανέφερε στην εταιρία πως δεν θα της κοινοποιούσε λεπτομέρειες των ευρημάτων της προς προστασία της έρευνας. Ωστόσο σημειώνεται στο ρεπορτάζ, οι εμπλεκόμενοι σε έρευνες της OLAF μπορούν να ζητήσουν εμπιστευτική πρόσβαση σύμφωνα με την νομοθεσία της ΕΕ.

Η OLAF παρέπεμψε την κοινοπραξία στην DG REGIO για να λάβει τα στοιχεία, ωστόσο η εν λόγω Γενική Διεύθυνση σε δική της επιστολή ενημέρωνε την εταιρία ότι «η Γενική Διεύθυνση δεν είναι άμεσα υπεύθυνη για τη λήψη μέτρων κατά των τελικών δικαιούχων των εν λόγω κεφαλαίων», προσθέτοντας ότι τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν τα ίδια «όλα τα απαραίτητα μέτρα» για την «προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης», συμπεριλαμβανομένης της «διόρθωσης παρατυπιών και απάτης».

Πηγή: ΚΥΠΕ