Παράνομες οι έρευνες της Αστυνομίας στις Κεντρικές χωρίς εντάλματα-Έκθεση της Επιτρόπου με αυστηρές υποδείξεις

Επιβεβαιώθηκαν όσοι φώναζαν πως προκύπτει ζήτημα με τις έρευνες της Αστυνομίας στις Κεντρικές Φυλακές τα τελευταία δύο χρόνια, οπότε στη διεύθυνση βρίσκονται μέλη που προέρχονται από τις τάξεις της Δύναμης, χωρίς την εξασφάλιση σχετικών ενταλμάτων, αφού στην έκθεση της η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τονίζει πως τέτοιες έρευνες επιτρέπονται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Εμμένει ο Κληρίδης στην Επίτροπο για τις έρευνες χωρίς εντάλματα στις Κεντρικές-«Ανεξέλεγκτη εξουσία που δεν προνοείται»

Μετά από σχετική καταγγελία που υποβλήθηκε από τον πρόεδρο του Συνδέσμου Φυλακισμένων, Αλέξανδρο Κληρίδη, σε σχέση με τις διαδοχικές έρευνες στις Κεντρικές και σε κελιά, χωρίς εντάλματα, κάτι που είχε πολυδιαφημιστεί από τους εμπλεκόμενους (επί Διεύθυνσης Φυλιππίδη και Αρχηγού Αστυνομίας Στέλιου Παπαθεοδώρου), με τον τότε αναπληρωτή Διευθυντή των Κεντρικών, Χάρη Φιλιππίδη να επικαλείται την υπσοτελέχωση, η Επίτροπος Διοικήσεως σε έκθεση της, ξεκαθαρίζει πως «έρευνες χωρίς δικαστικό διάταγµα, θα πρέπει να γίνονται σύμφωνα µε τους European Prison Rules, µόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις».

Ειδικότερα, όπως υποδεικνύει η Επίτροπος Διοικήσεως, «η Διεύθυνση των Φυλακών δύναται να ζητήσει τη συνδροµή ειδικών µονάδων, όπως η Αστυνοµία ή άλλα όργανα επιβολής του νόµου σύµφωνα µε το Guidance document on the European Prison Rules (2023), όταν δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί η ίδια το επίπεδο βίας ή την κατάσταση υψηλού κινδύνου που επικρατεί εντός των Φυλακών. Οι εν λόγω προϋποθέσεις όµως δεν περιλαµβάνονται στο εθνικό δίκαιο, ήτοι των περί φυλακών νόµων και κανονισµών, αλλά ούτε υπάρχει οποιαδήποτε συµφωνία µεταξύ Αρχηγού Αστυνοµίας και Διευθυντή των φυλακών που να περιγράφει κάτω απο ποιες προϋποθέσεις δύναται να είναι δυνατή η παρουσία της Αστυνοµίας χωρίς εντάλµατα έρευνας, γεγονός που καθιστά την Διεύθυνση των Φυλακών υποχρεωµένη να ακολουθεί τα διεθνή πρότυπα και τους λόγους που εκεί περιγράφονται κατα αναλογία».

Ως εκ τούτου και παρότι απουσιάζει το εθνικό νοµικό πλαίσιο που να περιγράφει τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες µπορεί να υπάρχει παρουσία της Αστυνοµίας για έρευνα χωρίς ένταλµα, η Επίτροπος τονίζει πως η Διεύθυνση των Φυλακών θα πρέπει να ακολουθεί τα διεθνή πρότυπα και τους λόγους που εκεί περιγράφονται και αφορούν εξαιρετικές περιπτώσεις ή όταν δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί η ίδια το επίπεδο βίας ή την κατάσταση υψηλού κινδύνου που επικρατεί εντός των Φυλακών.

«Αυτό σηµαίνει ότι δεν µπορεί να γίνεται αυθαίρετη πρόσκληση των οργάνων της Αστυνοµίας αλλά στη βάση συγκεκριµένων λόγων, οι οποίοι µέχρι να προβλεφθούν από το εθνικό δίκαιο ή να αποτελέσουν αντικείµενο µια συµφωνίας θα πρέπει να βρίσκονται σε αρµονία µε τα διεθνή πρότυπα».

Στην συγκεκριμένη καταγγελία που υποβλήθηκε μετά τις διαδοχικές έρευνες στις Κεντρικές Φυλακές, με την συνδρομή της Αστυνομίας, η Επίτροπος Διοικήσεως αναφέρει πως διαφάνηκε, µετά από την παραδοχή της Διεύθυνσης των Κεντρικών Φυλακών, «ότι αυτό έγινε (πρόσκληση της Αστυνοµικής Δύναµης ) λόγω της υποστελέχωσης, και όχι δια λόγο ο οποίος να νομιμοποιεί την πρόσκληση µελών της Αστυνοµίας για έρευνες εντός των φυλακών µε βάση τα υφιστάµενα διεθνή πρότυπα, δηλαδή για ζητήµατα βίας ή υψηλού κινδύνου ή για οποιαδήποτε εξαιρετική περίπτωση».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Καταγγελία σε CPT για έρευνες χωρίς εντάλματα στις Κεντρικές και για σύγκρουση συμφέροντος από Διεύθυνση

Δεδομένου των πιο πάνω, η Επίτροπος Διοικήσεως, αφού αναφέρεται στην έκθεση της τα όσα προνοούνται, υποβάλλει τις ακόλουθες εισηγήσεις:

• Η Διεύθυνση των Κεντρικών Φυλακών θα πρέπει να προχωρήσει άµεσα, είτε στην τροποποίηση της οικείας νοµοθεσίας είτε στον καταρτισµό επίσηµου πρωτοκόλλου/συµφωνίας µε την Αστυνοµία, στο οποίο θα καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις, καθώς και οι περιστάσεις υπό τις οποίες δύνανται να καλούνται οι Αστυνοµικές Δυνάµεις για να συνδράµουν στις έρευνες που πραγµατοποιούνται εντός των Κεντρικών Φυλακών χωρίς δικαστκό ένταλµα, µε βάση τα διεθνή πρότυπα.
• Το προσωπικό των Κεντρικών Φυλακών καθώς και οι κρατούµενοι να είναι ενήµεροι για το περιεχόµενο του εν λόγω επίσηµου πρωτοκόλλου/συµφωνίας.
• Για όλες τις έρευνες που πραγµατοποιούνται εντός των Κεντρικών Φυλακών, ιδιαίτερα όταν αυτές εκτείνονται στα κελιά, να τηρείται αναλυτικό και λεπτοµερές µητρώο στο οποίο να καταγράφονται όλα τα διαµειφθέντα.
• Να παρασχεθεί ή/και να συνεχιστεί η εκπαίδευση του προσωπικού των Κεντρικών Φυλακών για τις ασφαλιστικές δικλείδες που θα πρέπει να τυγχάνουν εφαρµογής κατά τις έρευνες στα κελιά των φυλακών, ούτως ώστε να µην υπάρχει το ενδεχόµενο παραβίασης των δικαιωµάτων των κρατουµένων.
• Ενόψει, δε, της αναγκαιότητας κατάρτισης του προαναφερόµενου πρωτοκόλλου/συµφωνίας, αντίστοιχη εκπαίδευση θα πρέπει να παρασχεθεί και στα µέλη της Αστυνοµίας που θα συνδράµουν σε έρευνες εντός των Κεντρικών Φυλακών.

Καταληκτικά, η Επίτροπος αναφέρει πως επειδή «το θέµα που πραγµατεύεται η παρούσα Έκθεση άπτεται άµεσα των δικαιωµάτων των προσώπων που κρατούνται στις Κεντρικές Φυλακές, αποφάσισα όπως αυτή υποβληθεί συνδυαστικά και Αυτεπάγγελτα υπό την αρµοδιότητά µου ως Εθνικός Μηχανισµός Πρόληψης των Βασανιστηρίων, βάσει του άρθρου 7 του Ν. 2(ΙΙΙ)/2009. Συνακόλουθα, για σκοπούς υλοποίησης των προαναφερθέντων εισηγήσεων, η Έκθεση υποβάλλεται στον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δηµόσιας Τάξης, ως αρµόδια Αρχή για τις Κεντρικές Φυλακές, καθώς και στον Αν. Διευθυντή των Κεντρικών Φυλακών. Επειδή, δε, η ετοιµασία του πρωτοκόλλου/συµφωνίας και η εκπαίδευση του προσωπικού, όπως ανωτέρω περιγράφονται, αφορούν άµεσα και την Αστυνοµία, αντίγραφο της Έκθεσης κοινοποιείται και στον Αρχηγό της Αστυνοµίας».